Sygn. akt III Cz 1287/19
Dnia 4 marca 2020 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący-Sędzia Sądu Okręgowego Magdalena Balion – Hajduk
Sędziowie Sądu Okręgowego: Gabriela Sobczyk
Leszek Dąbek
po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2020 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy
z powództwa D. M.
przeciwko (...) L. Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę
na skutek zażalenia powoda
od postanowienia Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim
z dnia 2 sierpnia 2019 r., sygn. akt I C 1677/18
postanawia:
zmienić zaskarżone postanowienie przez jego uchylenie.
SSO Leszek Dąbek SSO Magdalena Balion –Hajduk SSO Gabriela Sobczyk
.
Sygn. akt III Cz 1287/19
Postanowieniem z 2 sierpnia 2019r. Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w sprawie z powództwa D. M. przeciwko (...) L. Towarzystwu (...) S.A. w W. postanowił uznać się niewłaściwym miejscowo i sprawę przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu dla Warszawie – Woli w Warszawie.
Sąd Rejonowy wskazał, że powód wniósł o zasądzenie od pozwanego 14 876,50 zł w związku z nieważnością umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oraz zgłosił żądanie ewentualne uznania za bezskuteczne postanowień ogólnych warunków ubezpieczenia na życie i zasądzenie i 7754,11 zł wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Pozwany w odpowiedzi na pozew zgłosił zarzut niewłaściwości miejscowej, podnosząc że brak jest uzasadnienia dla zastosowania właściwości miejscowej określonej w art. 10 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Sąd Rejonowy uznał zarzut niewłaściwości miejscowej za uzasadniony, ponieważ powód domagał się unieważnienia umowy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zgodnie, z którym konsument może domagać się naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, co oznacza reguły odpowiedzialności kontraktowej bądź deliktowej. W w ramach rekompensaty może dochodzić unieważnienia umowy z wynikającymi stąd konsekwencjami w postaci zwrotu świadczeń. W ocenie Sądu Rejonowego nie jest to odrębna od uregulowań kodeksu cywilnego podstawa do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych czy zwrotu świadczenia nienależnego i w przypadku stwierdzenia nieważności umowy świadczenia stron staną się świadczeniami nienależnymi zgodnie z art. 410 § 1 i 2 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, że podstawą materialnoprawną żądania jest art. 410 § 2 k.c. i dla takiego żądania właściwość sądu określają ogólne przepisy dotyczące właściwości miejscowej, to jest art. 30 k.p.c. Brak również zastosowania właściwości przemiennej określonej w art. 34 k.p.c., a powód nie wykazał też, że miejsce wykonania umowy jest zlokalizowane w okręgu Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim.
Powód w zażaleniu wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia, zarzucając naruszenie art. 30 k.p.c. w związku z 200 § 1 k.p.c. przez błędne zastosowanie i obrazę przepisu w art. 34 k.p.c. przez jego niezastosowanie oraz z art. 27 i 30 k.p.c. przez ich zastosowanie podczas gdy powództwo dotyczy roszczenia o unieważnienie umowy, które wytacza się przed sądem miejsca jej wykonania. Wskazał, że świadczenie pozwanego miały być spełnione na rachunek bankowy w banku zlokalizowanym w miejscu zamieszkania powoda, miejscem wykonania umowy jest W. i wskazana w pozwie właściwość sądu była prawidłowa.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 34 k.p.c. powództwo zawarcie umowy, o ustalenie jej treści, o zmianę umowy oraz o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, a także odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy można wytoczyć przed sąd miejsca jej wykonania. Powód wezwany do sprecyzowania swojego roszczenia wyraźnie oświadczył, że domaga się unieważnienia umowy na podstawie i w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt. 4 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym tj. o wydanie wyroku unieważniającego umowę.
Zatem brew twierdzeniom Sądu Rejonowego podstawą prawną rozstrzygnięcia nie jest art. 410 § 1 i 2 k.c., ale w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Jest to samodzielna podstawa dochodzenia roszczeń w postaci unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń. Natomiast miejscem wykonania umowy należy uznawać miejsce spełnienia świadczenia pieniężnego, co do zasady w myśl art. 454 § 1 k.c. jest to miejsce zamieszkania lub siedziby wierzyciela.
Z tej przyczyny Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
SSO Leszek Dąbek SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Gabriela Sobczyk