Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Katowicach X Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Beata Torbus
Protokolant:	Małgorzata Sujka

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 roku w Katowicach

sprawy R. S. (S.)

przeciwko Zakładowi (...) pieczeń (...) Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 14 czerwca 2013roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. S. prawo do emerytury z tytułu pracy warunkach szczególnych, poczynając od dnia 8 sierpnia 2013roku.

SSO Beata Torbus

/Przewodniczący/

Sygn. akt XU 2155)13

UZASADNIENIE

Ubezpieczony R. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 14 czerwca 2013. o odmowie przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do wcześniejszej emerytury wskazując, że podczas zatrudnienia: w (...) od 13 czerwca 1978r. do 31 stycznia 1980r. oraz od 5 lutego 1980r. do 30 września 1993r. w firmie (...)„ pracował w warunkach szczególnych, zgodnie z wyuczonym zawodem jako malarz konstrukcji stalowych, lakiernik (k. 2).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wskazując, iż uznał za udowodnione 4 lata, 9 miesięcy i 12 dni pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Uwzględniony przez organ rentowy okres dotyczył zatrudnienia odwołującego się od 21 października 1971r. do27 kwietnia 1973r. oraz od 11 października 1993r. do 27 stycznia 1998r. (po wyłączeniu okresów niezdolności do pracy – L4) w Hucie (...) S.A. na stanowiskach: malarza antykorozyjnego oraz malarza, malarza brygadzisty. Organ rentowy wskazał, iż nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w w/w okresach w firmach (...) oraz (...), bowiem ubezpieczony nie przedłożył świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych potwierdzających takie zatrudnienie (k.3-5).

Sąd ustalił, co następuje :

Ubezpieczony R. S. ( ur. (...)) legitymuje się wykształceniem zawodowym. Z zawodu jest malarzem budowlanym.

(wniosek emerytalny k. 2-3, zeznania ubezpieczonego e-protokół k. 50).

W okresie od 13 czerwca 1978r. do 31 stycznia 1980r. ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu, w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Zakładach (...) w M. na stanowisku malarza.(akta osobowe ubezpieczonego z M.).

Ubezpieczony w rzeczywistości w (...) Zakładach (...) wykonywał pracę jako lakiernik.

W wydanym ubezpieczonemu w dniu 18 lipca 2013r. świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach pracodawca zaświadczył, iż ubezpieczony w w/w okresie wykonywał prace lakiernika ręcznego i natryskowego wymienione w wykazie A dział XVI poz. 17 pkt 1 zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. oraz wykazem stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (k. 44 a.s.).

W okresie od 5 lutego 1980r. do 30 września 1993r. ubezpieczony był zatrudniony w oparciu o umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w K. na stanowiskach: malarza konstrukcji stalowych, lakiernika samochodowego na budowach eksportowych.

Przedsiębiorstwo (...) było firma usługową. Świadcząc pracę w P. ubezpieczony świadczył prace w różnych podmiotach zarówno w kraju, jak i zagranicą. Był oddelegowany przez P. do różnych fabryk, na różne budów.

Początkowo ubezpieczony wykonywał prace jako malarz konstrukcji stalowych w Fabryce (...) w M.. Razem z nim pracował w tym zakładzie wówczas J. F.. Ubezpieczony malował tam kadzie i stacje transformatorowe na hali - na lakierni. Lakierowanie transformatorów i kadzi odbywało się na lakierni pistoletem ręcznym. W dalsze kolejności ubezpieczony świadczył pracę na budowie w M.. Malował wówczas konstrukcje stalowe na wysokościach. Było to w Zakładach (...). Malował słupy, filary pod suwnice.

Następnie wyjechał na rok do B. na kontrakt, gdzie pracował od 10 lipca 1980r. do 30 czerwca 1981r. Prace malarskie były wykonywane na wysokości, malował tam konstrukcje stalowe.

Później ubezpieczony pracował na budowie w Centrostalu. Tam wykonywał prace malarskie konstrukcji stalowych i suwnic na wysokościach. Pracował tam w brygadzie.

Następnie wyjechał do Niemiec do RFN –u, gdzie świadczył pracę od 13 czerwca 1983r. do 28 lutego 1984r. Pracował tam jako lakiernik samochodowy, w firmie (...)- produkującej samochody dostawcze ciężarowe. Odwołujący lakierował samochody pistoletem ręcznym w kabinie. Zawsze lakierowały dwie osoby. Rękę z pistoletem, w którym był lakier trzymało się w odległości około 20 cm od samochodu.

Ubezpieczony ponownie wrócił na budowę Centrostalu i pracował tam jako malarz konstrukcji stalowych. Malował słupy i suwnice. Te prace były wykonywane na wysokości. Praca była wykonywana w K.- P.. Odwołujący pracował następnie w NRD od 20 stycznia 1988r. do 31 grudnia 1989r. jako monter konstrukcji stalowych i malarz konstrukcji stalowych, wszystkie prace odbywały się na wysokościach w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony montował i malował mosty kroczące, do których podpięte były koparki . Za pomocą mostów transportowano węgiel bądź ziemię na zwały. Most miał wysokość 110 m. Po tym okresie powrócił do kraju, gdzie świadczył pracę na stanowisku malarza konstrukcji stalowych na wysokości na budowie (...)1.

Od 1 kwietnia 1990r. ubezpieczony ponownie pracował na budowie eksportowej w NRD jako monter-malarz konstrukcji stalowych na wysokości.

Przez cały okres zatrudnienia w firmie (...) ubezpieczony pracował jako lakiernik samochodowy lub jako monter - malarz konstrukcji stalowych na wysokości.

W okresie pracy w P. ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego od 22 marca do 14 kwietnia 1984r.,od 13 do 28 lutego 1990r.

(akta osobowe ubezpieczonego z Zakładów (...), zeznania świadka J. F., ubezpieczonego e-protokół k. 50).

J. F. ur. (...) był zatrudniony w P. od 25 sierpnia 1980r. do 17 kwietnia 2002r. w wymiarze pełnego etatu jako malarz antykorozyjny, elektryk, malarz-brygadzista, murarz-tynkarz-brygadzista, lakiernik brygadzista, murarz ogólnobudowlany-brygadzista.

J. F. uzyskał z P. świadectwo wykonywania pracy warunkach szczególnych 10 stycznia 2003r., z którego wynika, że pracę w warunkach szczególnych wykonywał od 25 sierpnia 1980r. do 20 czerwca 1983r. jako malarz konstrukcji stalowych, od 23 czerwca 1983r. do 21 marca 1984r. lakiernik, od 15 czerwca 1984r. do 9 września 1985r. malarz, od 12 maja 1986r. do 20 grudnia 1986r. malarz, od 1 kwietnia 1987r. do 30 września 1987r. malarz, od 4 października 1987r. do 17 grudnia 1987r. lakiernik samochodowy, od 1 maja 1988r. do 30 kwietnia 1990r. lakiernik samochodowy, od 4 lutego 1991r. do 7 czerwca 1991r. lakiernik, od 6 sierpnia 1991r. do 19 sierpnia 1991r. malarz, od 1 września 1991r. do 15 grudnia 1991r. lakiernik, od 27 stycznia 1992r. do 18 grudnia 1992r., od 11 stycznia 1993r. do 5 sierpnia 1993r., od 1 marca 1994r. do 27 lipca 1995r. malarz tj. na stanowiskach wymienionych w wykazie A dział V poz. 6 ppkt 1 i dział XIV poz. 17 ppkt 3.

J. F. od 15 kwietnia 2002r. pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy z (...) Oddział w R.. Nie występował z wnioskiem do organu rentowego o wcześniejszą emeryturę.

(świadectwo pracy w aktach rentowych J. F., świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych J. F. k. 43, zeznania świadka J. F. e-protokół k. 50).

Ubezpieczony w całym spornym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Ubezpieczony od 1998r. jest na rencie, nie jest członkiem OFE. Na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony posiadał 29 lat, 4 miesiące i 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek emerytalny k. 2 a.e., zeznania ubezpieczonego e-protokół k. 50, okoliczność przyznana przez organ rentowy k. 3-5).

W dniu 24 kwietnia 2013r. wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o wcześniejszą emeryturę. Organ rentowy uznał za udowodnione 4 lata, 9 miesięcy i 12 dni stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczając do niego okresy zatrudnienia: jako malarz antykorozyjny od 21 października 1971r. do 27 kwietnia 1973r. oraz jako malarz, malarz antykorozyjny i malarz brygadzista od 11 października 1993r. do 27 stycznia 1998r. w Hucie (...) S.A. Organ rentowy odliczył ubezpieczonemu 1 rok i 13 dni przebywania na zwolnieniach lekarskich w ramach czasowej niezdolności do pracy tj. od 2 lutego 1995r. do 13 lutego 1995r., od 21 sierpnia 1995r. do 31 sierpnia 1995r., od 17 listopada 1995r. do 29 grudnia 1995r., od 12 września 1996r. do 14 września 1996r., od 24 stycznia 1997r. do 26 stycznia 1997r., od 10 lutego 1997r. do 15 czerwca 1997r., od 1 sierpnia 1998r. do 27 sierpnia 1998r.( wniosek emerytalny k.2-4a.e., świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z Huty (...) S.A. k. 5,9a.e., karata przebiegu zatrudnienia k. 38a.e., dane o okresach zatrudnienia k. 39-40 a.e.).

Powyższe okoliczności nie są przez strony kwestionowane. Spornym jedynie pozostaje, czy ubezpieczony spełnił warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, jeżeli w dniu jej wejścia w życie tj. 1 stycznia 1999r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej – wynoszący 25 lat dla mężczyzn.

Z mocy art. 32 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 powoływanej ustawy. Dla celów ustalenia uprawnień do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

W myśl art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej obniżony wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Do przepisów tych należy zaliczyć rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Na zasadzie § 2 ust. 1 owego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Z mocy § 4 ust. 1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia w Dziale V obejmującym prace w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych pod pozycją 5 i 6 wymieniono prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości oraz prace malarskie konstrukcji na wysokości, z kolei w Dziale XIV obejmującym prace różne pod pozycją 17 wyszczególniono lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane jako wykonywane w warunkach szczególnych.

Wydane na podstawie § 1 ust. 2 powołanego wyżej rozporządzenia zarządzenie nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB Nr 1, poz. 43), w załączniku nr 1 wykazie A Dziale XV w poz. 5 i 6 dot. prac przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości w pkt 1 wymienia stanowisko montera urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości, w zakresie prac malarskich konstrukcji na wysokości wymienia stanowisko w pkt 1 malarza konstrukcji metalowych i urządzeń przemysłowych. Z kolei w Dziale XIV obejmującym prace różne pod pozycją 17 - lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane w punktach 1 wyszczególniono stanowisko lakiernik ręczny, a pkt 2 lakiernika natryskowego.

Także zarządzenie nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz.WUG Nr 8, poz.12) w zakresie odnoszącym się do lakierowania ręcznego i natryskowego nie zhermetyzowanego (Dział XIV poz.17) w pkt 1 wymienia stanowisko lakiernika ręcznego i natryskowego.

Jak jednoznacznie wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wydanego przez (...) Sp. z o.o. oraz z przesłuchania ubezpieczonego odwołujący się w okresie od 13 czerwca 1978r. do 31 stycznia 1980r. faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace ujęte pod poz. 17 działu XIV wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983r. , do których zalicza się pracę lakiernika ręcznego. Również zeznania świadka J. F. współpracującego z ubezpieczonym w początkowym okresie zatrudnienia w P., przesłuchanie ubezpieczonego oraz jego akta osobowe potwierdziły, iż odwołujący się w okresie zatrudnienia w fimie P. od 5 lutego 1980r. do 30 września 1993r. za wyjątkiem korzystania z urlopu bezpłatnego w okresie od 22 marca do 14 kwietnia 1984r. i od 13 do 28 lutego 1990r.pracował jako monter - malarz konstrukcji metalowych i urządzeń przemysłowych na wysokości (Dział V poz. 5 i 6 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia), lakiernik ręczny (Dział XIV poz. 17). Ubezpieczony świadczył te prace stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Okres pracy ubezpieczonego w okresach od 13 czerwca 1978r. do 31 stycznia 1980r. oraz od 5 lutego 1980r. do 30 września 1993r., za wyjątkiem korzystania z urlopu bezpłatnego, winny zatem zostać zaliczone do pracy w warunkach szczególnych.

Dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy, rzeczywiście wykonywanych zadań(vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.06.2012r., (...) 277)11, Lex 1214997, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21. (...)., (...))12, Lex 1305951, z dnia 16.08.2012r. IIIAUa 2500)11, Lex 1236517).

Wymaga nadto podkreślenia, iż organ rentowy błędnie dokonał wyłączenia z okresów zatrudnienia w Hucie (...) S.A. okresów niezdolności ubezpieczonego w ramach L4 tj. 1 rok i 13 dni. Ten okres nie podlega odliczeniu z okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Wykazanie bowiem w dniu 1 stycznia 1999r. określonego w art. 184 ustawy emerytalnej, okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1 a pkt 1 ustawy emerytalnej, obowiązujących po dniu 1 lipca 2004r.(vide : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.04.2010r., (...) 313)09, Lex 604213, z dnia 18.05.2012r., (...) 99)11, Lex 1227193, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.03.2012r., (...) 367)11, Lex 1215125 ). Takie stanowisko zajął też Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 listopada 2011r., IIAUa 645)11.

Ubezpieczony zatem, biorąc po uwagę okres zatrudnienia w warunkach szczególnych uznany przez organ rentowy, wylegitymował się nie 4 letnim, 9 miesięcznym i 12 dniowym lecz 5 letnim , 9 miesięcznym i 25 dniowym okresem pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu po zsumowaniu w/w okresów ubezpieczony zatem wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Należy mieć na uwadze fakt, że dowodem potwierdzającym zatrudnienie pracownika w warunkach szczególnych są nie tylko świadectwa wykonywania prac w tych warunkach wydane przez pracodawcę.

Okresy pracy w szczególnych warunkach mogą być wykazywane przed sądem wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi przez Kodeks postępowania cywilnego, a w szczególności dokumentami z osobowych akt pracowniczych, zeznaniami świadków, wyjaśnieniami stron. Bowiem w postępowaniu odwoławczym nie mają zastosowania ograniczenia dowodowe, którymi związany jest organ rentowy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2.08.2012r., (...))11, Lex 1213891).

Całość zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż przed 1999r. przez okres przekraczający 15 lat stale i w pełnym wymiarze ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Stosownie do art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej emerytura, o jakiej mowa w art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania mu wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych: osiągnął 60 lat życia w dniu 8 sierpnia 2013., w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. 1 stycznia 1999r. miał okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 29 lat ,4 miesiące i 9 dni, w tym ponad 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych. Ponadto nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. odwołanie ubezpieczonego należało uwzględnić zmieniając zaskarżoną decyzję i przyznać mu prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych począwszy od 8 sierpnia 2013r. tj. począwszy od dnia nabycia uprawnień tj. ukończenia 60roku życia, zgodnie z art. 129 ust. 1 w zw. z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej.

SSO Beata Torbus

Zarządzenie :

1)  Odnotować,

2)  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. organu rentowego S. D. wraz z aktami organu rentowego ze zobowiązaniem do ich zwrotu w przypadku wniesienia apelacji,

3)  K.. 14 dni od wykonania lub z wpływem

K., dnia 10 lutego 2014r. SSO B. T.