Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2020 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Anna Garncarz

Ławnicy: Małgorzata Piątek, Paulina Bernadek

Protokolant: Dominika Gorząd

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2020 r. we Wrocławiu

na rozprawie sprawy

z powództwa: A. C.

przeciwko: (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o przywrócenie do pracy

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  orzeka, iż nieuiszczone koszty sądowe w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 czerwca 2018 r. (data stempla pocztowego) powódka A. C. wniosła o przywrócenie jej do pracy u strony pozwanej Banku (...) S.A. we W. (obecnie (...) Bank (...) S.A. w W.).

W uzasadnieniu powódka wskazała, że była zatrudniona u strony pozwanej od dnia 1 sierpnia 1999 r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, a od dnia 1 sierpnia 2001 r. na czas nieokreślony, na stanowisku doradcy klienta w 1 (...) Banku (...) S.A. w N.. Od dnia 26 czerwca 2017 r. przebywała na zwolnieniach lekarskich związanych z chorobą kręgosłupa, a od 25 grudnia 2017 r. do 22 lutego 2018 r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne. Powódka podniosła, że kolejne zwolnienia lekarskie były przedstawiane pracodawcy na bieżąco, a ostatni termin zakończenia jej niezdolności do pracy był określony na koniec maja 2018 r. Wskazała, że w ostatnim czasie jej stan zdrowia się polepszył na tyle, że mogłaby pracować na stanowisku pracy, które zajmowała przed zwolnieniem lekarskim.

W dalszej kolejności powódka podała, że od 5 kwietnia 2018 r. została objęta ochroną wynikającą z art. 32 ustawy o związkach zawodowych oraz wskazana do reprezentowania organizacji związkowej ws. uzgadniania zmian w regulaminie socjalnym. W ocenie powódki oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia narusza wyżej wymieniony przepis, albowiem pracodawca nie uzyskał zgody na rozwiązanie z nią umowy w tym trybie reprezentującej jej organizacji związkowej (...) Banku (...). Ponadto powódka podniosła, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło również z naruszeniem art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p., nie upłynął bowiem okres 3 miesięcznego pobierania przez nią świadczenia rehabilitacyjnego.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu strona pozwana podniosła, że powódka od 7 sierpnia 2010 r. była nieobecna w pracy z uwagi na kolejne urlopy macierzyńskie i wychowawcze trwające do 18 czerwca 2017 r. Po powrocie wykorzystała 5 dni urlopu wypoczynkowego, a następnie od 26 czerwca 2017 r. do 24 grudnia 2017 r. przebywała na zwolnieniach chorobowych, od 25 grudnia 2017 r. do 22 lutego 2018 r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne, a od 23 lutego 2018 r. do 14 maja 2018 r. przebywała na niepłatnych zwolnieniach lekarskich. Strona pozwana dodała, że decyzją z dnia 16 marca 2018 r. ZUS odmówił powódce świadczenia rehabilitacyjnego, pomimo tego powódka jeszcze przez dwa miesiące przedkładała kolejne zwolnienia lekarskie. Mając na uwadze powyższe oraz długość absencji chorobowej powódki, w ocenie strony pozwanej rozwiązanie umowy o pracę było zasadne.

Strona pozwana podniosła również zarzut nadużycia prawa poprzez powołanie się powódki na ochronę z art. 32 ustawy o związkach zawodowych. Wskazała, że proces konsultacji związkowej został wdrożony, ale dwa dni po otrzymaniu zawiadomienia zakładowa organizacja związkowa podjęła uchwałę obejmującą powódkę ochroną, co w jej ocenie miało na celu wyłącznie ograniczenie możliwości rozwiązania umowy o pracę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka A. C. pozostawała zatrudniona u strony pozwanej – Banku (...) S.A., następnie Banku (...) S.A. we W. (obecnie (...) Bank (...) S.A. w W.) w okresie od 1 sierpnia 1999 r. do 14 maja 2018 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, ostatnio na stanowisku doradcy klienta na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.

Dowód: akta osobowe powódki (w załączeniu do akt sprawy) – świadectwo pracy z dnia 18 czerwca 2018 r.

Powódka była nieobecna w pracy w następujących okresach:

-

od 7 stycznia 2010 r. do 6 sierpnia 2010 r. - zwolnienie lekarskie,

-

od 7 sierpnia 2010 r. do 24 grudnia 2010 r. - urlop macierzyński,

-

od 25 grudnia 2010 r. do 7 stycznia 2011 r. - dodatkowy urlop macierzyński,

-

od 8 stycznia 2011 r do 28 stycznia 2011 r. - dodatkowy urlop macierzyński,

-

od 31 stycznia 2011 r. do 1 marca 2011 r. - urlop wypoczynkowy,

-

od 2 marca 2011 r. do 30 września 2011 r. - zwolnienie lekarskie,

-

od 1 października 2011 r. do 17 lutego 2012 r. - urlop macierzyński,

-

od 18 lutego 2012 r. do 16 marca 2012 r. - dodatkowy urlop macierzyński,

-

od 17 marca 2012 r. do 6 kwietnia 2012 r. - dodatkowy urlop macierzyński,

-

od 10 kwietnia 2012 r. do 16 lipca 2012 r. - urlop wypoczynkowy,

-

od 17 lipca 2012 r. do 18 lipca 2012 r. - opieka nad dzieckiem,

-

od 19 lipca 2012 r. do 18 czerwca 2017 r. - urlop wychowawczy,

-

od 19 czerwca 2017 r. do 23 czerwca 2017 r. - urlop wypoczynkowy,

-

od 26 czerwca 2017 r. do 24 grudnia 2017 r. - zwolnienie lekarskie,

-

od 25 grudnia 2017 r. do 22 lutego 2018 r. - świadczenie rehabilitacyjne,

-

od 23 lutego 2018 r. do 14 maja 2018 r. - zwolnienie lekarskie niepłatne.

Dowód: zestawienie nieobecności – k. 28.

Niezdolność do pracy powódki trwała również po rozwiązaniu stosunku pracy – co najmniej do dnia 22 czerwca 2018 r.

Dowód: zaświadczenia lekarskie z dnia 24 kwietnia 2018 r. i 24 maja 2018 r. - w aktach osobowych powódki.

W dniu 23 lutego 2018 r. lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że powódka nie jest niezdolna do pracy. Stwierdzono brak okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Powódka wniosła sprzeciw od tego orzeczenia, jednak komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podtrzymała ustalenia lekarza orzecznika. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 marca 2018 r. znak (...) - (...), odmówiono powódce prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Na skutek odwołania powódki do powyższej decyzji Sąd Rejonowy w Opolu prawomocnym wyrokiem z 19 listopada 2019 r. , sygn. akt IV U 263/18 oddalił jej odwołanie.

Dowód:

-

orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 23 lutego 2018 r. - k. 60,

-

sprzeciw powódki z dnia 2 marca 2018 r. - k. 62

-

orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 15 marca 2018 r. - k. 61,

-

decyzja ZUS z dnia 16 marca 2018 r. - k. 64

-

odwołanie powódki z dnia 13 kwietnia 2013 r. - k. 63,

-

Wyrok SR w Opolu z 19 listopada 2019 r. sygn. akt IV U 263/18 – w k. 182 w aktach sprawy IV U 263/18.

W dniu 28 marca 2018 r. powódka uzyskała orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym ze wskazaniem, iż wymaga zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie oraz że wymaga korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji.

Dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w O. z dnia 28 marca 2018 r. - k. 72.

Po powrocie w czerwcu 2017 r. z urlopu wychowawczego powódka została dopuszczona do pracy przez lekarza medycyny pracy. Przez kilka dni po powrocie do pracy powódka korzystała z urlopu wypoczynkowego.

Dowód:

- Wyjaśnienia powódki A. C. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 25 lutego 2019 r. i pisemny protokół skrócony – k. 127-128.

Jednym ze związków zawodowych działających u strony pozwanej jest ZOZ (...) Banku (...) S.A.. W 2018 r. przewodniczącą związku była L. B. (1). W okresie od 19 kwietnia 2018 r. do 10 maja 2018 r. przebywała na urlopie. Wówczas osobą upoważnioną do reprezentowania Związku we wszelkich sprawach pracowniczych była L. Z..

Powszechnie przyjęte jest u strony pozwanej, iż korespondencja ze związkami zawodowymi prowadzona jest drogą elektroniczną.

Dowód:

- pełnomocnictwo ogólne z dnia 16 kwietnia 2018 r. - k. 16;

- zeznania świadka L. Z. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 27 listopada 2018 r. i pisemny protokół skrócony – k. 105,

- zeznania świadka L. B. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 27 listopada 2018 r. i pisemny protokół skrócony – k. 105.

W dniu 3 kwietnia 2018 r. strona pozwana drogą e-mailową poinformowała zakładowe organizacje związkowe w tym również ZOZ (...) o zamiarze rozwiązania z powódką umowy o pracę, zwracając się z zapytaniem czy korzysta ona z obrony lub ochrony związków. W czasie urlopu L. B. (1) nie otworzyła tego maila. Zrobiła to dopiero w dniu 11 maja 2018 r.

Dowód:

-

korespondencja e-mail – k. 9;

-

zeznania świadka L. B. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 27 listopada 2018 r. i pisemny protokół skrócony – k. 105.

Uchwałą z dnia 5 kwietnia 2018 r. Prezydium Komisji Zakładowej (...) Banku (...) SA przyznało powódce szczególną ochronę stosunku pracy wynikającą z art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

Powódka miała reprezentować związek podczas negocjowania kwestii związanych z regulaminem świadczeń socjalnych. Funkcja ta została jej zaproponowana przez przewodnicząca związku (...), gdyż w tym czasie zwolniła sią A. O..

Dowód:

-

uchwała nr 25 z dnia 5 kwietnia 2018 r. - k. 17,

-

zeznania świadka L. B. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 27 listopada 2018 r. i pisemny protokół skrócony – k. 105,

-

Wyjaśnienia powódki A. C. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 25 lutego 2019 r. i pisemny protokół skrócony – k. 127-128.

W dniu 12 kwietnia 2018 r. Przewodnicząca Komisji Zakładowej (...) L. B. (2) poinformowała stronę pozwaną, że powódka jest członkiem tego związku i korzysta z ochrony przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

Dowód:

- korespondencja e-mail – k. 9.

W dniu 16 kwietnia 2018 r. Prezydium Komisji Zakładowej (...) udzieliło powódce pełnomocnictwa do reprezentowania Zakładowej Organizacji Związkowej (...) Banku (...) SA w zakresie spraw związanych z negocjowaniem i uzgadnianiem zmian regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Dowód: pełnomocnictwo z dnia 16 kwietnia 2018 r. - k. 79.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2018 r. adresowanym do Przewodniczącej Komisji Zakładowej (...) L. B. (2) strona pozwana zwróciła się z prośbą o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy o pracę zawartej z powódką bez wypowiedzenia z powodu jej niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej od dnia 26 czerwca 2017 r., tj. dłużej niż 182 dni okresu zasiłkowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego i dalszej niezdolności do pracy usprawiedliwianej zwolnieniami lekarskimi. Pismo zostało wysłane pocztą listem poleconym na adres związków zawodowych i zostało odebrane przez L. B. (1) w dniu 11 maja 2018 r.

Dowód:

-

Pismo z dnia 18 kwietnia 2018 r. - k. 10,

-

Potwierdzenie odbioru – w aktach osobowych.

Strona pozwana w dniu 8 maja 2018 r. sporządziła adresowane do powódki oświadczenie woli o rozwiązaniu z nią umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano jej niezdolność do pracy trwającą od 26 czerwca 2017 r., tj. dłużej niż 182 dni okresu zasiłkowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego i dalszej niezdolności do pracy usprawiedliwianej zwolnieniami lekarskimi. Oświadczenie zostało doręczone powódce pocztą w dniu 14 maja 2018 r.

Dowód: pismo strony pozwanej z dnia 8 maja 2018 r. - w aktach osobowych powódki.

Pismem z dnia 14 maja 2018 r. L. B. (2) poinformowała stronę pozwaną, że zakładowa organizacja związkowa nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy o pracy z powódką wskazując, że z posiadanych informacji wynika, że stan zdrowia powódki się poprawia i będzie mogła powrócić do pracy. W treści pisma zostało zaznaczone, że pismo strony pozwanej zostało otrzymane 11 maja 2018 r.

Dowód: pismo zakładowej organizacji związkowej z dnia 14 maja 2018 r. z potwierdzeniem odbioru- k. 11.

Pismem z dnia 18 maja 2018 r. Prezydium Komisji Zakładowej (...) zwróciło się do strony pozwanej o anulowanie rozwiązania umowy z powódką wskazując, że nastąpiło ono z naruszeniem prawa, gdyż jest ona szczególnie chroniona na mocy art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. W odpowiedzi strona pozwana wyjaśniła, że brak jest podstaw do wycofania oświadczenia woli, gdyż w jej ocenie działanie organizacji związkowej w zakresie objęcia powódki ochroną niezwłocznie po uzyskaniu informacji o zamiarze rozwiązania umowy przez pracodawcę jest nadużyciem prawa.

Dowód:

-

pismo Prezydium Komisji Zakładowej (...) z dnia 18 maja 2018 r. - k. 80;

-

pismo strony pozwanej z dnia 28 maja 2018 r. - k. 81.

Od 26 czerwca 2017 r. powódka była niezdolna do pracy i nie świadczyła żadnej pracy. Od tego czasu do tej pory nie miała okazji wykonywać swojej funkcji w związkach zawodowych.

Dowód:

-

Wyjaśnienia powódki A. C. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 25 lutego 2019 r. i pisemny protokół skrócony – k. 127-128.

Średni miesięczny dochód powódki z ostatnich 3 miesięcy liczony jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosił 2 910 zł.

Dowód: zaświadczenie o zarobkach z dnia 26 czerwca 2018 r. - k. 27.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka domagała się przywrócenia jej do pracy kwestionując dokonane przez stronę pozwaną rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 53 § 1 pkt 1 k.p. Podnosiła, że pracodawca nie uzyskał zgody na rozwiązanie umowy reprezentującej ją zakładowej organizacji związkowej, a nadto, że nie upłynął okres pobierania przez nią trzymiesięcznego świadczenia rehabilitacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 23 ² k.p. jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika niezrzeszonego w związku - zgodnie z ustawą o związkach zawodowych.

Jak stanowi natomiast art. 52 § 3 k.p. w zw. z art. 53 § 4 k.p pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.

W indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związkową, przed podjęciem działania, pracodawca jest obowiązany zwrócić się do tej organizacji o informację o pracowniku korzystającym z jej obrony. Nieudzielenie tej informacji w terminie 5 dni od dnia otrzymania przez zakładową organizację związkową wniosku zwalnia pracodawcę z obowiązku współdziałania z zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tego pracownika (art. 30 ust. 2 ¹ ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, dalej jako u.z.z., w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2019 r.).

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, strona pozwana w dniu 3 kwietnia 2018 r. drogą korespondencji e-mail zwróciła się do zakładowych organizacji związkowych z zapytaniem czy powódka korzysta z ochrony lub obrony związków. W odpowiedzi w dniu 12 kwietnia 2018 r. przewodnicząca komisji zakładowej (...) poinformowała, że powódka jest członkiem tego związku i korzysta z ochrony przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodowych. Organizacja związkowa nie udzieliła odpowiedzi we wskazanym terminie, co zwalniało pracodawcę z przeprowadzenia konsultacji, jednakże powódka na mocy uchwały Prezydium Komisji Zakładowej (...) Banku (...) SA została objęta szczególną ochroną stosunku pracy działaczy związkowych wynikającą z art. 32 ust.1 pkt 1 u.z.z.

Przepis ten przed 1 stycznia 2019 r. stanowił, że pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Przepis w ówczesnym brzmieniu nie określał terminu na wyrażenie zgody, przyjmowało się jednak terminy obowiązujące w Kodeksie pracy, tj. że odmowa zgody w przypadku wypowiedzenia, zarówno definitywnego, jak i zmieniającego, powinna nastąpić w ciągu pięciu dni od daty zawiadomienia właściwego podmiotu przez pracodawcę, zaś w przypadku rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia - w ciągu trzech dni. Przy tym zgoda nie mogła zostać wyrażona w sposób milczący, niezajęcie stanowiska przez organ związkowy nie było kwalifikowane jako konkludentne wyrażenie zgody (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2014 r., II PK 38/14).

W rozpatrywanej sprawie zakładowa organizacja związkowa nie wyraziła zgody na rozwiązanie z powódką umowy o pracę podając, że jej stan zdrowia się poprawia i będzie mogła powrócić do pracy. Pomimo tego pracodawca rozwiązał z powódką stosunek pracy.

W ocenie Sądu niezasadny jest zarzut powódki jakoby do rozwiązania z nią umowy o pracę doszło bez uzyskania wcześniejszej zgody związków zawodowych. Otóż jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, związek zawodowy poinformował stronę pozwaną o braku swojej zgody w dniu 14 maja 2018 r. Natomiast pracodawca jeszcze tego samego dnia złożył jej oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy. Trudno więc uznać, aby decyzja została podjęta bez rozpatrzenia stanowiska związku zawodowego.

Na marginesie można tylko wskazać, iż pismo do związków zawodowych zostało nadane przez stronę pozwaną przesyłką poleconą w dniu 19 kwietnia 2018 r. Nie było jednak podejmowane z placówki pocztowej, aż do 11 maja 2018 r. Kierując się doświadczeniem życiowym trudno nie dojść do wniosku, iż było to celowe unikanie odbioru korespondencji. Pomimo, iż w tym czasie przewodnicząca związku była na urlopie, to jednak działalność związkowa nie została przerwana, a wszelkie pełnomocnictwa do występowania w sprawach pracowniczych zostały udzielone na ten czas L. Z.. W realiach niniejszej sprawy nie można zatem przyjąć, iż informacja o zamiarze rozwiązania z powódką stosunku pracy, dotarła do związków zawodowych dopiero w dniu 11 maja 2018 r., albowiem mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią o wiele wcześniej, przynajmniej już przy pierwszej próbie jej doręczenia, z własnej woli nie podejmował przesyłki pocztowej. Zatem tak naprawdę związki zawodowe nie ustosunkowały się do zamiaru rozwiązania z powódką stosunku pracy w przewidzianym terminie, a tym samym brak zgody z dnia 14 maja 2018 r. nie był wiążący dla pracodawcy.

Ponadto strona pozwana podniosła zarzut nadużycia prawa podmiotowego. Wskazała, że dwa dni po otrzymaniu zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku pracy z powódką, zakładowa organizacja związkowa podjęła uchwałę obejmującą powódkę ochroną, co w ocenie strony pozwanej miało na celu wyłącznie ograniczenie możliwości rozwiązania umowy o pracę. Odnosząc się do powyższego należało wskazać, że postępowanie wykazało, iż strona pozwana poinformowała o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z powódką w drodze korespondencji e-mail w dniu 3 kwietnia 2018 r., zwracając się do zakładowych organizacji związkowych z zapytaniem czy powódka korzysta z ich ochrony lub obrony. Dwa dni później, tj., 5 kwietnia 2018 r. uchwałą nr 25 Prezydium Komisji Zakładowej (...) odwołało ochronę wynikającą z art. 32 u.z.z. udzieloną A. O. i od tego dnia udzieliło jej powódce. O tym fakcie poinformowano stronę pozwaną w dniu 12 kwietnia 2018 r. Następnie w dniu 16 kwietnia 2018 r. udzielono powódce pełnomocnictwa do reprezentowania Zakładowej Organizacji Związkowej (...) w zakresie spraw związanych z negocjowaniem i uzgadnianiem zmian regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Należało podkreślić, że udzielenie powódce ochrony, nawet po podjęciu przez pracodawcę działań zmierzających do rozwiązania stosunku pracy, samo w sobie nie prowadzi do nadużycia prawa wynikającego z przepisów o szczegółowej ochronie trwałości stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2013 r., II PK 208/12). W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że ochrona działacza związkowego nie ma charakteru bezwzględnego. Z całokształtu okoliczności faktycznych, a w szczególności oceny przyczyn wypowiedzenia umowy i braku związku z pełnioną funkcją związkową może wynikać dopuszczalność oddalenia roszczenia o przywrócenie do pracy w oparciu o art. 8 k.p. w związku z art. 477 ¹ k.p.c. i zasądzenia w to miejsce odszkodowania. Nie można także wykluczyć szczególnie uzasadnionych przypadków, w których oddalenie roszczenia o przywrócenie nie zostanie "zrekompensowane" przyznaniem odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2017 r., I PK 221/16).

Funkcją instytucji z art. 32 ust. 1 u.z.z jest zapewnienie związkowi zawodowemu rzeczywistej niezależności od pracodawcy oraz stworzenie realnych możliwości aktywnego działania na rzecz i w interesie pracowników, co zazwyczaj stawia ich reprezentanta w pozycji konfrontacyjnej w stosunku do pracodawcy. Pracownicy ci są bowiem bezpośrednio narażeni na konflikty z pracodawcą, a w konsekwencji na działania zmierzające do ograniczenia ich aktywności w obronie interesów i praw pracowniczych, w tym na niebezpieczeństwo utraty zatrudnienia ze względu na ich działalność związkową. Dlatego aktywność związkowa stanowi kryterium uzasadniające szerszy zakres ochrony trwałości stosunku pracy podmiotów określonych w art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2017 r., II PK 295/16). Celem ochrony działacza związkowego jest więc wyłącznie zagwarantowanie mu niezależności w wykonywaniu jego funkcji, a przepisy wyznaczające zakres tej ochrony mają charakter regulacji szczególnej i muszą być wykładane ściśle. Działalność związkowa nie może być pretekstem do nieuzasadnionego uprzywilejowania pracownika w sferze niedotyczącej sprawowania przez niego funkcji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2003 r., I PK 616/02).

W rozpatrywanej sprawie zdaniem Sądu, działanie organizacji związkowej polegające na objęciu powódki szczególną ochroną stanowiło jednak nadużycie uprawnień w rozumieniu art. 8 k.p. Należało podkreślić, iż powódka faktycznie nie świadczyła pracy u strony pozwanej począwszy od stycznia 2010 r. przebywając na urlopach macierzyńskich, wychowawczych czy zwolnieniach lekarskich. Jej niezdolność do pracy z powodu choroby trwała nieprzerwanie od 26 czerwca 2017 r. Uchwała Związku z 5 kwietnia 2018 r. w przedmiocie objęcia jej szczególną ochroną została podjęta dwa dni po tym, jak strona pozwana zwróciła się do związków z zapytanie czy powódka podlega ochronie związkowej, co miało miejsce 3 kwietnia 2018 r. Należy podkreślić, iż w tym czasie powódka nadal cały czas nieprzerwanie przebywała na zwolnieniu lekarskim, podobnie jak w dniu udzielenia jej pełnomocnictwa do reprezentowania organizacji związkowej, tj. 16 kwietnia 2018 r. Mało tego jak wynika wyjaśnień samej powódki, pomimo objęcia jej ochroną związkową w kwietniu 2018 r. początkowo tak naprawdę ze względu na stan zdrowia wcale nie miała wykonywać żadnych funkcji związkowych. Przypuszczała, iż jej stan zdrowia poprawi się w grudniu 2018 r. i wówczas będzie mogła podjąć jakieś prace w komisji. Równocześnie z wyjaśnień powódki wynika, iż do chwili obecnej (dzień składania zeznań - 25 luty 2019 r.) nie miała okazji wykonywać swojej funkcji w związkach zawodowych. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności należało uznać, iż szczególna ochrona przyznana powódce nie miała na celu zagwarantowania jej niezależności w wykonywaniu funkcji związkowych, zgodnie z ustawowym przeznaczeniem tej instytucji, lecz służyła przede wszystkim ochronie interesów powódki w świetle zamierzonego przez pracodawcę rozwiązania stosunku pracy. Bowiem w momencie udzielenia jej ochrony nadal nie była obecna w pracy w związku z chorobą, nie miała więc możliwości realnego działania w imieniu organizacji związkowej, w szczególności wykonywania czynności, do których została upoważniona, tj. negocjowania i uzgadniania zmian regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Z tych względów, w ocenie Sądu, działanie organizacji związkowej nie miało charakteru obiektywnego i stanowiło nadużycie uprawnień niepodlegające ochronie, zatem roszczenie powódki o przywrócenie do pracy nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższe stwierdzenie nie miałoby jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, gdyby zasadne okazało się drugie z twierdzeń podnoszonych przez powódkę w treści pozwu, a dotyczące naruszenia przez stronę pozwaną art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p.

Zgodnie z tym przepisem pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Bezsporne było, że powódka w okresie od 26 czerwca 2017 r. do 24 grudnia 2017 r., tj. 182 dni przebywała na zwolnieniu lekarskim, a następnie od 25 grudnia 2017 r. do 22 lutego 2018 r., tj. przez okres 60 dni pobierała świadczenie rehabilitacyjne. Z dokumentacji przedłożonej do akt sprawy wynika natomiast, że w dniu 23 lutego 2018 r. lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówił powódce przyznania dalszego świadczenia rehabilitacyjnego stwierdzając, że nie jest ona niezdolna do pracy. Powódka wniosła od tego orzeczenia sprzeciw, a następnie po jego podtrzymaniu przez komisję lekarską złożyła odwołanie od Sądu Rejonowego w Opolu. Nie powróciła jednak do pracy, od dnia 23 lutego 2018 r. przedkładając kolejne zwolnienia lekarskie.

Zdaniem powódki nie upłynął trzymiesięczny okres pobierania przez nią świadczenia rehabilitacyjnego uprawniający stronę pozwaną do rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 53 k.p. Wskazała, że decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmawiająca jej przyznania tego świadczenia na dalszy okres została zaskarżona do sądu.

Należało podkreślić, że przepis art. 53 k.p. dotyczy dopuszczalności rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z uwagi na długotrwałą usprawiedliwioną nieobecność pracownika. Wprowadza on zakaz rozwiązywania umowy o pracę w okresie nim wskazanym. Zakaz określony w § 1 pkt 1 lit b tego przepisu obejmuje również okres pierwszych trzech miesięcy pobierania przez pracownika świadczenia rehabilitacyjnego w trybie art. 18 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1368). W rozpatrywanej sprawie powódka pobierała świadczenie rehabilitacyjne przez okres dwóch miesięcy, do do 22 lutego 2018 r., nie uzyskując prawa do dalszego pobierania tego świadczenia zgodnie z decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od której złożyła odwołanie do sądu. Nie powróciła jednak do pracy przedkładając dalsze zwolnienia lekarskie. Strona pozwana złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia w dniu 14 maja 2018 r. (data doręczenia powódce).

Z powyższego wynika, że w dacie rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. powódka nie była uprawniona do świadczenia rehabilitacyjnego, co zostało potwierdzone decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto nawet w przypadku uwzględnienia odwołania powódki od tej decyzji przez sąd i przyznania jej tego świadczenia na dalszy okres, powódka byłaby objęta ochroną z art. 53 k.p. jeszcze przez 1 miesiąc, tj. do dnia 24 marca 2018 r., podczas gdy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę zostało złożone powódce w dniu 14 maja 2018 r. Jednocześnie, jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, do tej daty nie ustała przyczyna nieobecności powódki w pracy, w szczególności nie stawiła się ona w pracy, lecz przedkładała nieprzerwanie dalsze zwolnienia lekarskie, ostatnie znajdujące się w aktach osobowych powódki zostało wystawione do dnia 22 czerwca 2018 r. W związku z tym należało uznać, że strona pozwana rozwiązując z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia nie naruszyła dyspozycji art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. W dacie złożenia oświadczenia strony pozwanej upłynął już bowiem okres ochronny ustanowiony tym przepisem, a powódka nie odzyskała zdolności do pracy. Jednocześnie w związku z upływem maksymalnego okresu ochrony, brak było podstaw do przyjęcia, że pracodawca miał obowiązek oczekiwać na rozstrzygnięcie złożonego przez powódkę odwołania. Z tego względu zarzut powódki dotyczący naruszenia art. 53 k.p. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Reasumując należało stwierdzić, że ochrona działaczy związkowych nie ma charakteru bezwzględnego, a w ocenie Sądu objęcie taką ochroną powódki w okolicznościach niniejszej sprawy stanowiło nadużycie prawa w rozumieniu art. 8 k.p., nie zasługujące na ochronę. Nadto nie okazał się zasadny zarzut naruszenia przez stronę pozwaną art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. Z powyższych względów Sąd w pkt. I sentencji wyroku oddalił powództwo jako bezzasadne.

Orzeczenie o kosztach w punkcie II sentencji wyroku, znajduje podstawę w treści art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Reguła ta dotyczy także spraw rozpatrywanych przez sądy pracy. Jeżeli zatem pracownik przegra sprawę pracowniczą, winien liczyć się z obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu obejmujących koszty sądowe (o ile były poniesione) oraz koszty zastępstwa procesowego strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika. W niniejszej sprawie kosztami poniesionymi przez stronę pozwaną były koszty wynagrodzenia pełnomocnika ją reprezentującego, które zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), wynosiły 180,00 zł.

W punkcie III sentencji wyroku nieuiszczonymi kosztami sądowymi w postaci opłaty od pozwu, Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 100 ust. 1, art. 96 ust. 1 pkt 4, art. 35 pkt 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) obciążył Skarb Państwa, mając na uwadze, że zgodnie z dyspozycją art. 98 k.p.c. nie było podstaw do obciążenia tymi kosztami strony wygrywającej sprawę – w niniejszej sprawie strony pozwanej – natomiast powódka, która sprawę przegrała, była zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy.