Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2019 r. w Gliwicach

sprawy Zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dłużnika Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego (...) A. B., (...) spółki jawnej w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o składki

na skutek odwołania Zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dłużnika Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego (...) A. B., (...) spółki jawnej w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 6 czerwca 2018 r. nr (...)-RKS

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od Zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dłużnika Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowo-Produkcyjnego (...) A. B., (...) spółki jawnej w G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

sygn. akt VIII U 45/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 6 czerwca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., na podstawie art. 83 ust 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdził, że Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowo-Produkcyjne (...) A. B., (...) spółka jawna w G. jest dłużnikiem ZUS z tytułu niepopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że spółka ta, będąc płatnikiem składek, nie dopełniła obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z tym Zakład określił wysokość zadłużenia z tytułu składek jak w sentencji decyzji.

Odwołanie od ww. decyzji wniósł pełnomocnik zarządcy przymusowego (...) A. B., J. B. sp. j. w G., domagając się jej uchylenia oraz przyznania od organu rentowego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Skarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

-

art. 28 k.p.a. poprzez zaniechanie ustalenia kto winien być stroną postępowania;

-

art. 107 § 3 k.p.a. poprzez zaniechanie szczegółowego i wyczerpującego uzasadnienia zapadłej decyzji oraz brak wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności;

-

art. 6 k.p.a. poprzez naruszenie obowiązku praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia sprawy;

-

art. 7 k.p.a. poprzez niepodjęcie kroków zmierzających do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy;

-

art. 10 k.p.a. poprzez niezapewnienie stronom czynnego udziału we wszystkich czynnościach w sprawie.

W uzasadnieniu wskazał, że postanowieniem z 21 grudnia 2017 r. (XII GU 555/17) Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział XII Gospodarczy zabezpieczył majątek dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego w osobie K. K., zaś postanowieniem z 26 kwietnia 2018 r. Sąd ten zmienił wskazany wyżej sposób zabezpieczenia majątku dłużnika poprzez odwołanie tymczasowego nadzorcy sądowego i ustanowienie w jego miejsce zarządcy przymusowego nad majątkiem dłużnika w osobie M. K.. W związku z powyższym to zarządca przymusowy powinien zostać zawiadomiony o wszelkich czynnościach dotyczących majątku dłużnika, ponieważ to zarządca przymusowy posiada legitymację formalną w sprawach z udziałem dłużnika. Tymczasem organ rentowy prowadził postępowanie bez udziału zarządcy przymusowego, co w ocenie pełnomocnika odwołującego wpłynęło na wadliwość tego postępowania, a w konsekwencji na wadliwość zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego odrzucenie z uwagi na nieprzedłożenie pełnomocnictwa dla adwokata podpisującego odwołanie, względnie o oddalenie odwołania. Jednocześnie złożył wniosek o zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu ZUS Oddział w Z. wskazał, że zgodnie z przepisami prawa upadłościowego z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwości korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim, zatem legitymację do działania w imieniu upadłego wspólnicy utracą z chwilą ogłoszenia upadłości spółki jawnej. Podkreślił, że takie zdarzenie nie nastąpiło, wobec czego zarzuty podniesione w odwołaniu są bezzasadne.

W dniu 2 sierpnia 2018 r. pełnomocnik strony odwołującej przedłożył udzielone mu przez zarządcę przymusowego (...) A. B., J. B. sp. j. w G. pełnomocnictwo procesowe ogólne.

Pismem z 11 stycznia 2019 r. pełnomocnik strony odwołującej powiadomił o otwarciu postępowania sanacyjnego i ustanowieniu zarządcy (...) A. B., J. B. sp. j. w G. w osobie doradcy restrukturyzacyjnego M. K., załączając odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach Wydziału XII (...) z 27 września 2018 r. (XII GR 9/18).

Postanowieniem z 11 stycznia 2019 r. (VIII U 2064/18) Sąd Okręgowy w Gliwicach w punkcie 1 zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 k.p.c., a w punkcie 2 – na postawie art. 180 § 1 pkt 5 lit. d) k.p.c. – podjął postępowanie z udziałem zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G.. Sprawie nadano sygn. akt VIII U 45/19.

Sąd ustalił, co następuje:

Pismem z 5 marca 2018 r. ZUS Odział w Z. zawiadomił płatnika składek (...) A. B., J. B. sp. j. w G. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W załączniku organ rentowy przedstawił szczegółowe wyliczenie kwot składek wraz z kwotami odsetek w rozbiciu na poszczególne miesiące. ZUS wezwał płatnika składek do złożenia wyjaśnień.

Zawiadomienie zostało skutecznie doręczone płatnikowi składek 19 marca 2018 r. i nie złożył on wyjaśnień.

Pismem z 9 kwietnia 2018 r. organ rentowy poinformował płatnika składek o zakończeniu postępowania wyjaśniającego i zamiarze wydania decyzji w sprawie. Nadto pouczył płatnika składek o możliwości zapoznania się z aktami sprawy i wypowiedzenia co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów – zgodnie z treścią art. 10 § 1 k.p.a.

Płatnik składek odebrał ww. pismo 19 kwietnia 2018 r.

W konsekwencji powyższego, zaskarżoną decyzją z 6 czerwca 2018 r. ZUS Odział w Z. stwierdził, że (...) A. B., J. B. sp. j. w G. jest dłużnikiem ZUS z tytułu niepopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 16 162,97 zł, wliczając należne odsetki za zwłokę naliczone na dzień wydania decyzji, w tym:

1)  z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres 2017-12 w kwocie 11 143,01 zł oraz związanych z nimi:

-

odsetkami za zwłokę w kwocie 347,00 zł,

-

kosztami upomnienia w kwocie 0,00 zł,

-

kosztami egzekucyjnymi w kwocie 0,70 zł,

2)  z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 2017-12 w kwocie 3478,36 zł oraz związanych z nimi:

-

odsetkami za zwłokę w kwocie 108,00 zł,

-

kosztami upomnienia w kwocie 0,00 zł,

-

kosztami egzekucyjnymi w kwocie 0,00 zł,

3)  z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 2017-12 w kwocie 1053,36 zł oraz związanych z nimi:

-

odsetkami za zwłokę w kwocie 33,00 zł,

-

kosztami upomnienia w kwocie 0,00 zł,

-

kosztami egzekucyjnymi w kwocie 0,00 zł.

Ustalono, że (...) A. B., J. B. sp. j. w G. od 2001 r. prowadzi działalność gospodarczą, głównie w zakresie sprzedaży hurtowej wyrobów chemicznych. Działalność ta nie była zawieszana i jest prowadzona nadal.

Postanowieniem z 21 grudnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział XII Gospodarczy (XII GU 555/17) zabezpieczył majątek dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G. poprzez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego w osobie K. K..

Postanowieniem z 26 kwietnia 2018 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział XII Gospodarczy (XII GU 555/17) zmienił dotychczasowy sposób zabezpieczenia majątku dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G. poprzez odwołanie tymczasowego nadzorcy sądowego i ustanowienie w jego miejsce zarządcy przymusowego nad majątkiem dłużnika w osobie doradcy restrukturyzacyjnego M. K.. Jednocześnie określił, że zarządem przymusowym jest objęty cały majątek dłużnika, a zarząd przymusowy nad majątkiem dłużnika obejmuje czynności zwykłego zarządu i przekraczające zakres zwykłego zarządu, z tym że dłużnikowi pozostawił obowiązki sprawozdawcze wynikające z przepisów prawa, a obciążające dłużnika.

Postanowieniem z 27 września 2018 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział XII Gospodarczy (XII GR 9/18) otworzył postępowanie sanacyjne dłużnika (...)‑POL" A. B., J. B. sp. j. w G. (pkt 1), wyznaczył sędziego komisarza (pkt 2) oraz zarządcę w osobie doradcy restrukturyzacyjnego M. K. (pkt 3), odebrał zarząd własny dłużnikowi (pkt 4), wskazał, że podstawą jurysdykcji sądów polskich jest art. 3 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego, a otwarte postępowanie ma charakter postępowania głównego (pkt 5), a nadto wstrzymał rozpoznawanie wniosków wierzycieli o ogłoszenie upadłości dłużnika do czasu zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego lub jego prawomocnego umorzenia (pkt 6).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego.

Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za kompletny i wiarygodny, a przez to pozwalający na poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie. Strona odwołująca nie kwestionowała ani wskazanych w zaskarżonej decyzji okresów, ani wysokości naliczonych składek.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd nie uwzględnił wniosku organu rentowego w przedmiocie odrzucenia odwołania. Pełnomocnik odwołującego – na zobowiązanie Sądu – przedłożył do akt sprawy pełnomocnictwo procesowe ogólne udzielone mu przez zarządcę (...) A. B., J. B. sp. j. w G..

Sąd zwraca uwagę, że przed Sądem I instancji w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma możliwości uchylenia zaskarżonej decyzji a jedynie jej zmiana bądź oddalenie odwołania. Art. 477 ¹⁴ § 4 - 6 k.p.c. przewiduje wprawdzie możliwość uchylenia decyzji ale tylko w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych zależnego od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu lub niepełnosprawności ale jedynie w sytuacjach ściśle określonych w przepisie. Przedmiotowa sprawa zaś do takich nie należy.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu jest zadłużenie płatnika składek (...) A. B., J. B. sp. j. w G. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Organ rentowy zaskarżoną decyzją z 6 czerwca 2018 r. ustalił płatnikowi składek zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres 2017-12 wynoszące 11 143,01 zł plus odsetki w kwocie 347,00 zł, z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 2017-12 wynoszące 3478,36 zł plus odsetki w kwocie 108,00 zł oraz z tytułu nieopłaconych składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 2017-12 wynoszące 1053,36 zł plus odsetki w kwocie 33,00 zł. Kwotę zadłużenia wraz z odsetkami organ rentowy ustalił na 16 162,97 zł.

W ocenie Sądu zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania składek, regulują przepisy ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 300 ze zm.), zwanej ustawą systemową.

Według art. 17 w związku z art. 46 ustawy, płatnik składek obowiązany jest według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych pracowników, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Po myśli art. 47 ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc.

Zgodnie zaś z treścią art. 48 ustawy, jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolnionym, organ rentowy dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji, bez uwzględnienia wypłaconych płatnikowi świadczeń, zawiadamiając go o tym. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik złoży deklarację rozliczeniową, organ rentowy koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji z uwzględnieniem wykazanych w niej świadczeń.

Po myśli art. 32 ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy systemowej od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2013r., poz. 613 z późn. zm.).

Natomiast zgodnie z treścią art. 83 ust 1 pkt 1-3 ustawy systemowej ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że na płatniku składek ciąży obowiązek składania na bieżąco deklaracji rozliczeniowych, korekty ewentualnych nieprawidłowości oraz opłacania należnych składek. W wypadku zaś niedopełnienia tego obowiązku organ rentowy ma prawo wydać decyzję z urzędu zarówno co do okresu podlegania ubezpieczeniom jak i co do wymiaru składek.

W niniejszej sprawie zarządca dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G. – płatnika składek – zakwestionował prawidłowość decyzji ZUS Oddział w Z. z 6 czerwca 2018 r. zarzucając naruszenie szeregu przepisów k.p.a., w tym w szczególności art. 10 i 28 poprzez prowadzenie postępowania i wydanie zaskarżonej decyzji bez udziału zarządcy przymusowego wyznaczonego postanowieniem Sądu Rejonowego w Gliwicach z 26 kwietnia 2018 r. (XII GU 555/17).

W ocenie Sądu twierdzenia odwołującego są bezzasadne.

W pierwszej kolejności Sąd zwraca uwagę, iż bez znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji są zarzuty strony odwołującej dotyczące naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Rolą Sądu orzekającego w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest bowiem badanie prawidłowości trybu postępowania przed organem rentowym. Sąd bada bowiem prawidłowość zaskarżonej decyzji i jej zgodność z prawem. W wyroku z dnia 9 lutego 2010r. (I UK 151/09, LEX nr 585708) Sąd Najwyższy wskazał, że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania.

Jednocześnie należy podkreślić, że przedmiotowe postępowanie sądowe prowadzone było z udziałem zarządcy przymusowego dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G., a następnie w związku z zawiadomieniem strony odwołującej o otwarciu postępowania sanacyjnego i ustanowieniu zarządcy dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G., Sąd zawiesił postępowanie zgodnie z art. 174 § 1 k.p.c., a następnie – na postawie art. 180 § 1 pkt 5 lit. d) k.p.c. – podjął postępowanie z udziałem zarządcy dłużnika (...) A. B., J. B. sp. j. w G..

Sąd podkreśla, że strona odwołująca nie kwestionowała ani wskazanych w zaskarżonej decyzji okresów, ani wysokości naliczonych składek. Zarówno w odwołaniu, jak i w toku niniejszego postępowania nie wnosiła żadnych merytorycznych zastrzeżeń co do zaskarżonej decyzji.

Sąd zwraca uwagę, iż jedną z zasad w postępowaniu cywilnym, a takim również jest postępowanie z zakresu ubezpieczeń społecznych, jest zasada kontradyktoryjności. W myśl art. 6 kodeksu cywilnego, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zatem w niniejszej sprawie ciężar udowodnienia, że decyzja ZUS jest nieprawidłowa spoczywa na stronie odwołującej.

W ocenie Sądu orzekającego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie podważył w żaden sposób prawidłowości zaskarżonej decyzji. Jak wyżej wskazano strona odwołująca zarówno w toku postępowania przed organem rentowym jak i w toku postępowania sądowego nie przedstawiła żadnych merytorycznych i konkretnych zarzutów względem zaskarżonej decyzji. Wobec tego Sąd uznał, iż okoliczności faktyczne podnoszone przez organ rentowy nie były ostatecznie kwestionowane przez odwołującą, zatem były właściwe do wydania zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa i na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., w pkt 1 wyroku oddalił odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804).

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek