Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2020 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa W. S. (1)

przeciwko (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  Powództwo oddala.

2.  Zasądza od powoda W. S. (1) na rzecz pozwanego (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. kwotę 900,00 (dziewięćset 00/100) tytułem zwotu kosztów procesu.

SSR Dorota Scott- Sienkiel

Sygn. akt IC 1373/19

UZASADNIENIE

Powód W. S. (1) wystąpił z powództwem przeciwko (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 4.375,00 zł tytułem zapłaty odszkodowania za szkodę komunikacyjną z dnia 1 grudnia 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 28 stycznia 2019r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 1 grudnia 2016r. doszło do zdarzenia drogowego- potrącenia dzikiego zwierzęcia, które niespodziewanie wtargnęło na drogę, która nie była oznakowana znakiem (...). W wyniku zdarzenia został uszkodzony pojazd będący własnością powoda. Powód podniósł, że ustalił, iż za powstałą szkodę odpowiada (...), która posiada ważne ubezpieczenie OC u pozwanego. W następstwie zgłoszonej szkody w toku postępowania likwidacyjnego pozwany odmówił uznania roszczenia powoda, choć nie udowodnił, by w chwili wystąpienia szkody droga, na której doszło do zdarzenia była oznakowana znakiem (...).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu podniósł, że brak jest wykazania zawinionego działania bądź zaniechania po stronie ubezpieczonego w zakresie utrzymania drogi, na której doszło do szkody, stanowiących przyczynę uszkodzeń pojazdu powoda. Na odcinku drogi, na którym doszło do zdarzenia wywołującego szkodę (od km 54+274 do km 55+510) były obustronnie ustawione znaki (...) („dzikie zwierzęta”) ostrzegające o niebezpieczeństwie. Strona pozwana nie kwestionowała przy tym samej wysokości kosztów naprawy samochodu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 grudnia 2016 r. o godzinie 17.54 na drodze krajowej nr (...) na km 54,50 doszło do zdarzenia drogowego - najechania przez powoda kierującego pojazdem marki S. o nr rej. (...) na dzikie zwierzę (łosia), które nagle wtargnęło na jezdnię. W wyniku zdarzenia uszkodzony został pojazd powoda. Wartość szkody wyniosła 4.375 zł.

Dowód: notatka informacyjna Policji w G. o zdarzeniu drogowym (k. 103), zeznania świadka P. W. (k. 155), opinia rzeczoznawcy samochodowego z dnia 5 lutego 2017 r. (k. 7-10).

Odcinek drogi, na którym doszło do zdarzenia w dniu 1 grudnia 2016r. objęty był znakami ostrzegawczymi (...) („dzikie zwierzęta”), od km 54+274 do km 55+510.

Dowód: projekt stałej organizacji ruchu wraz ze zdjęciami (k. 73-74), dziennik objazdu dróg (k. 113-123), zeznania świadków: M. S. (k. 105), W. S. (2) (k. 133).

W odpowiedzi na zgłoszoną szkodę komunikacyjną pozwany odmówił wypłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia OC (...) z uwagi na brak odpowiedzialności tego podmiotu za powstałą szkodę.

Dowód: akta szkody (k. 41-93).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na zeznaniach świadków M. S. i W. S. (2), dając im wiarę w całości, ponieważ ich twierdzenia o prawidłowym oznakowaniu odcinka drogi w dniu 1 grudnia 2016r., na którym doszło do zdarzenia znajdują potwierdzenie w dokumentacji w postaci projektu stałej organizacji ruchu, gdzie zaplanowano ustawienie znaków ostrzegawczych przed dzikimi zwierzętami, a przede wszystkim w dzienniku objazdu dróg, gdzie pod datą 14 października 2015r. dokonano zapisu o wykonaniu nowego oznakowania drogi czterema znakami (...) zgodnie z projektem stałej organizacji ruchu na odcinku drogi od km 54+274 do km 55+510. W sprzeczności z powyższymi ustaleniami nie stoją zeznania policjanta P. W., który nadjechał na miejsca zdarzenia zaraz po kolizji ze zwierzęciem. Nie pamiętał on, czy na drodze znajdowały sie znaki (...), gdyż nie zwracał uwagi na oznakowanie drogi. Jednocześnie zauważył, że zwierzęta na poboczu drogi były dobrze widoczne na tyle, że inny użytkownik drogi w porę zareagował i zatrzymał pojazd. Funkcjonariusze policji, którzy poruszali się radiowozem z przeciwnego niż powód kierunku ruchu, w sposób prawidłowy odczytali intencję zwierząt i ich zamiar przejścia na drugą stronę jezdni. P. W. stwierdził, że zdarzenia można byłoby uniknąć, gdyby powód w sposób prawidłowy prowadził obserwację drogi. Podkreślił także fakt, że W. S. (1) jest częstym użytkownikiem tej drogi i powinien znać zagrożenia związane ze zwierzętami. Zdjęcia przedstawione przez powoda mające świadczyć o braku oznakowania drogi nie są, zdaniem Sądu, wiarygodne, gdyż trudno na ich podstawie stwierdzić, który odcinek drogi przedstawiają.

Uzasadnienie prawne

Sąd Rejonowy zważył co następuje.

Bezspornym w niniejszym postępowaniu był fakt zajścia zdarzenia z dnia 1 grudnia 2016r. - kolizji z dzikim zwierzęciem: łosiem, w wyniku której uszkodzony został pojazd należący do powoda. Bezspornym było również, że droga, na której doszło do przedmiotowego zdarzenia z 1 grudnia 2016 r., pozostawała w zarządzie (...), a pozwany jest ubezpieczycielem zarządcy drogi w zakresie odpowiedzialności cywilnej.

Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do kwestii winy zarządcy drogi, która w ocenie powoda polegała na zaniechaniu ustawienia odpowiedniego znaku ostrzegawczego, a to znaku A - 18B, informującego o występowaniu na odcinku drogi, na którym doszło do kolizji w dniu 1 grudnia 2016r., niebezpieczeństwa związanego z obecnością na niej dzikich zwierząt. Zatem kwestią wymagającą ustalenia było, czy istnieją podstawy dla przypisania zarządcy drogi winy w nienależytym utrzymaniu jej poprzez brak odpowiedniego oznakowania drogi.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowi przepis art. 417 k.c. w związku z art. 822 k.c. W myśl art. 417 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Natomiast wedle art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony.

W przypadku zaistnienia zdarzenia powodującego powstanie odpowiedzialności cywilnej ubezpieczonego, powstaje obowiązek wypłaty przez ubezpieczyciela świadczenia z tytułu ubezpieczenia OC w granicach odpowiedzialności ubezpieczonego za skutki powstałej szkody w związku z tym zdarzeniem. Odpowiedzialność gwarancyjna ubezpieczyciela w momencie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego przekształca się w odpowiedzialność odszkodowawczą.

Odpowiedzialność za szkody komunikacyjne, związane z wtargnięciem na jezdnię zwierzęcia żyjącego w stanie wolnym, opiera się na zasadach ogólnych, tj. na zasadach odpowiedzialności deliktowej, uregulowanej przepisami Kodeksu cywilnego (art. 417 k.c.). Zgodnie z regułami ogólnymi, obowiązany do naprawienia szkody jest ten, kto wyrządził szkodę innej osobie na skutek swojego działania lub zaniechania. Obowiązek naprawienia szkody powstaje jedynie w razie takiego działania lub zaniechania (zaniedbania), które nosi znamiona naruszenia obowiązków (zakazów i nakazów) określonych w przepisach prawa.

Jednym z podstawowych obowiązków zarządcy drogi jest utrzymanie samej drogi oraz m.in. urządzeń zabezpieczających ruch (art. 20 pkt 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. 2007.19.115 z późn. zm.). Przez szeroko rozumiane utrzymanie drogi należy natomiast rozumieć wykonywanie czynności zmierzających m.in. do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu. W ramach tych obowiązków zarządca drogi obowiązany jest ustalać organizację ruchu na drodze oraz stosować znaki i sygnały drogowe zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów wykonawczych (por. § 2 i 11 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. Nr 177. (...)). Zasady te określa szczegółowo rozporządzenie z 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. 2002.170.1393) oraz rozporządzenie z 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. 2003.220.2181).

Zgodnie z punktem 2 załącznika nr 1 do wyżej cyt. rozporządzenia z 3 lipca 2003r., znaki ostrzegawcze stosuje się w celu uprzedzenia o takich miejscach na drodze, w których kierujący powinni zachować szczególną ostrożność ze względu na występujące lub mogące występować w tych miejscach niebezpieczeństwo. Znaki ostrzegawcze stosuje się nie tylko w miejscach, gdzie występuje niebezpieczeństwo stale, ale również tam, gdzie występuje ono okresowo zależnie od okoliczności, pory dnia, roku itp. (m.in. przed miejscami pojawiania się zwierząt na drodze). Uszczegółowienie tych generalnych wytycznych, w zakresie dotyczącym stosowania znaku A - 18B, zostało dokonane w pkt 2.2.20 załącznika do ww. rozporządzenia, w którym wskazano, że znak ten stosuje się do oznaczenia miejsc, w których zwierzęta dziko żyjące często przekraczają drogę, np. przy wjeździe do lasu o dużej ilości zwierzyny lub w miejscu przecięcia przez drogę dojścia do wodopoju.

Wedle poglądów judykatury ustawienie znaku drogowego A-18B uzasadnione jest w przypadku ustalenia bytowania i szlaków przechodu zwierząt przez drogę, czego ewentualnym potwierdzeniem są wcześniejsze zdarzenia z ich udziałem. Od zarządcy drogi wymaga się aktywnego badania stanu zagrożenia na drodze oraz dbania o aktualizację informacji w tym zakresie i przekazywania jej użytkownikom dróg poprzez umieszczanie, lub znoszenie odpowiednich znaków ostrzegawczych. Zaniechanie lub wadliwe wypełnienie tych obowiązków i będące z nim w związku przyczynowym zdarzenia wywołujące szkody może prowadzić do powstania odpowiedzialności odszkodowawczej po stronie zarządcy drogi. Odpowiedzialność zarządcy drogi aktualizuje się zatem, jeżeli do zdarzenia doszło na obszarze, gdzie ostrzegający znak drogowy powinien zostać, ale nie został ustawiony. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 stycznia 2013 r. wydany w sprawie sygn. akt I ACa 717/12; LEX nr 1267188).

Ciężar udowodnienia okoliczności zaniechania lub niedopełnienia obowiązków przez zarządcę spoczywa, zgodnie z art. 6 k.c., na poszkodowanym, który dochodzi odszkodowania. Obowiązkowi temu, w ocenie Sądu, powód nie sprostał.

Jak wykazano wyżej, nie można przypisać zarządcy drogi (...) zaniechania obowiązku w zakresie odpowiedniego oznakowania drogi, w tym przypadku umieszczenia znaku ostrzegawczego A-18b. Brak możliwości przypisania winy zarządcy drogi wyłącza zaś jego odpowiedzialność deliktową. W konsekwencji badanie pozostałych przesłanek odpowiedzialności z art. 417 k.c., tj. szkody i związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym działaniem lub zaniechaniem, a zaistniałą szkodą, było bezprzedmiotowe.

Tym samym bezzasadne jest roszczenie powoda wobec pozwanego (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., który jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej (...) odpowiada na podstawie art. 822 § 1 k.c. za szkody tylko w granicach odpowiedzialności ubezpieczonego, a więc wówczas gdy odpowiedzialność ponosi ubezpieczający.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 417 k.c. w związku z art. 822 § 1 k.c., Sąd oddalił powództwo jako nieuzasadnione.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., obciążając nimi powoda, jako stronę przegrywającą spór. Na zasądzoną kwotę złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900,00 zł w stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 z późn. zm.).