Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2020 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko J. M.

o zapłatę 18333,00 zł

I powództwo oddala;

II zasądza od powoda K. K. (1) na rzecz pozwanej J. M. kwotę 3617,00 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I C 730/20

UZASADNIENIE

Powód K. K. (1) pozwem z dnia 30 lipca 2020 r. wnosił o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej J. M. kwoty 18333,00 zł tytułem wykonania umowy wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 listopada 2018 r. do dnia zapłaty.

Pozwana J. M. wnosiła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz od powoda K. K. (1) zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. i I. małż. K. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego we wsi O. gmina G. Ośrodek ( bezsporne ).

W dniu 26 października 1992 r. K. i I. małż. K. zawarli z córkami A. M. i J. M. umowę darowizny na mocy której, działkę rolną nr (...) darowali na rzecz córki A. M., zaś działki rolną nr (...) i udział w wysokości ½ części we własności zabudowanej działki nr (...) darowali na rzecz córki J. M.. Jednocześnie J. M. ustanowiła na rzecz rodziców nieodpłatnie i dożywotnio służebność osobistą mieszkania ( umowa k. 30 – 32 ).

K. i I. małż. K. mieli czworo dzieci: syna K. K. (1) oraz córki A. M., B. U. i J. M.. K. K. (4) zmarł dnia 27 września 2010 r., zaś I. K. – 7 maja 2017 r. Nie toczyło się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po K. K. (4) lub I. K. oraz o zachowek po rodzicach ( bezsporne ).

W dniu 26 listopada 2010 r. J. M. sprzedała działkę nr (...) położoną w O. gmina G. Ośrodek synowi i synowej A. G. i E. małż. M. za 300000,00 zł ( bezsporne ).

Do sprzedaży działki jej dzierżawcą był K. K. (1). Po śmierci ojca K. K. (4) nalegał na sprzedaż nieruchomości. Za zgodą J. M. uzgodnił warunki sprzedaży ( bezsporne ).

W okresie kilku miesięcy od sprzedaży nieruchomości, J. M. przelała na rachunek bankowy K. K. (1) kwotę 55000,00 zł, a następnie na rzecz B. U. – 20000,00 zł ( bezsporne )

W sprawie I Co 1194/18 toczyło się postępowanie z wniosku B. U. z udziałem J. M. o zawezwanie do próby ugodowej. J. M. nie przystąpiła do ugody ( akta I Co 1194/18 ).

Pismem z dnia 30 października 2018 r., doręczonym J. M. dnia 2 listopada 2018 r., K. K. (1) wezwał ją do zapłaty kwoty 18333,00 zł w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia wezwania ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt spraw I Co 1194,18, zebranych w sprawie dokumentów, a w szczególności: wezwania do zapłaty wraz z zpo ( k. 5 – 6 ), wypisu aktu notarialnego ( k. 30 – 32 v ), zeznań pozwanej J. M. ( k. 34 – 35, 38 - 39 ), a nadto częściowo zeznań świadka B. U. ( k. 35 – 37 ) oraz zeznań powoda K. K. (1) ( k. 33 – 34, 38 ).

Wskazać należy, że – co do zasady – stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był pomiędzy stronami sporny, za wyjątkiem okoliczności stanowiącej istotę sporu tj. zawarcie umowy przed 26 października 1992 r. pomiędzy K. i I. małż. K. a B. U., K. K. (1) i J. M., zobowiązującą ją do zapłaty na rzecz siostry B. U. i brata K. K. (1) po 1/3 ceny w związku ze sprzedażą gospodarstwa rolnego darowanego jej przez rodziców.

Z uwagi na przedmiot procesu, istotne znaczenie ma ocena zeznań stron i świadka B. U., przy uwzględnieniu, że brak jest dokumentów potwierdzających chociażby pośrednio istnienie przedmiotowej umowy. Zaznaczyć przy tym należy, że dowody w postaci zeznań świadka i stron odnoszą się do umowy, która – jak twierdzi powód - miała być zawarta przez 26 października 1992 r.

W ocenie Sądu, zeznania powoda K. K. (1) i świadka B. U. nie zasługują na wiarę w zakresie istnienia umowy, z której powód wywodzi skutki prawne. Niewątpliwie, zarówno powód K. K. (1), jak i świadek B. U., otrzymali po sprzedaży nieruchomości 26 listopada 2010 r. przez pozwaną J. M. określone kwoty, jednakże brak jest okoliczności potwierdzających, że nastąpiło to w wykonaniu umowy zawartej z rodzicami.

Odnosząc się szczegółowo do zeznań powoda K. K. (1) i świadka B. U., wskazać należy, że zapewne w rodzinie przed 1992 r. prowadzone były rozmowy, które z rodzeństwa przejmie prowadzenie gospodarstwa rolnego po rodzicach. Bezspornym jest, że ostatecznie gospodarstwo zostało podzielone pomiędzy dwie córki J. M. i A. M., z tym, że wprawdzie J. M. otrzymała większą część gospodarstwa, która została jednak obciążona służebnością osobistą mieszkania na rzecz rodziców. J. M. sprawowała również bezpośrednią opiekę nad rodzicami do ich śmierci.

W ocenie Sądu, trudno uznać, aby przy tych uzgodnieniach, na które wskazuje powód i świadek B. U. nie była obecna siostra stron A. M., skoro ona również otrzymała część gospodarstwa. Z jednej strony miało jej nie być przy tych uzgodnieniach, z drugiej – jak twierdzi świadek B. A. M., jak również jej syn, nabywca nieruchomości, wiedzieli o tych uzgodnieniach w zakresie zapłaty części wartości nieruchomości przy sprzedaży nieruchomości przez pozwaną. Nie było przeszkód powołania tych osób na świadków, tym bardziej, że nie byli oni, pomimo więzi rodzinnych, zainteresowani rozstrzygnięciem tego sporu. Skoro G. M. wiedział o umowie, a uzgodnienie sprzedaży nastąpiło faktycznie przez powoda K. K. (1) za zgodą J. M., nie było również przeszkód, aby przy sprzedaży nieruchomości, część środków finansowych została przez nabywców przekazana bezpośrednio na rzecz powoda i świadka B. U.. Nie było również przeszkód, aby tego rodzaju zobowiązanie co do zapłaty określonej, choćby opisowo, kwoty został wpisany w umowie z dnia 26 października 1992 r.

Zauważyć należy również, że do sprzedaży nieruchomości doszło wobec nalegań powoda K. K. (1) bezpośrednio po śmierci drugiego z rodziców – matki I. K., która mogłaby potwierdzić istnienie tejże umowy.

Tym niemniej, wskazać należy, że ich zeznania co do warunków umowy zawartej z rodzicami nie są logiczne. Trudno uznać bowiem, aby celem dokonanej darowizny była sprzedaż tej nieruchomości przez obdarowaną, a taki jest sens twierdzeń powoda K. K. (1). Niezrozumiałym wydaje się, aby przewidywano sprzedaż nieruchomości przez obdarowaną, a nikt nie rozważył przypadków losowych np. trwałe kalectwo lub śmierć obdarowanej czy też przekazanie przez nią gospodarstwa rolnego następcy, jak też że nie rozważono kwestii ewentualnego terminu w jakim ma dojść do sprzedaży nieruchomości np. nie wcześniej niż 5 lat od darowizny, po śmierci rodziców, po ukończeniu przez pozwaną określonego wieku.

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo K. K. (1) nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak wskazano powyżej, powód K. K. (1) swoje roszczenie wywodzi z umowy ustnej zawartej przed dniem 26 października 1992 r. zawartej z rodzicami K. i I. małż. K. i siostrą J. M. jako zobowiązaną do zapłaty.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom powoda K. K. (1) nie doszło do zawarcia umowy o treści zobowiązującej pozwaną J. M. do zapłaty na jego rzecz oraz siostry B. U. po 1/3 ceny sprzedaży gospodarstwa rolnego. Okoliczności przemawiające za takim wniosek zostały omówione powyżej. Potwierdzeniem zawarcia umowy tej treści nie jest również przekazanie na rzecz powoda i B. U. określonych kwot przez pozwaną J. M.. Niewątpliwie, czemu pozwana J. M. nie przeczy, środki te pochodziły właśnie ze umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 26 listopada 2010 r., co nie jest jednakże jednoznaczne w wykonaniem obowiązku, na który powołuje się powód, a wskazuje – być może – jedynie na dobrą wolę pozwanej i jej chęć pomocy rodzeństwu. To powód K. K. (1) zobowiązany był do wykazania, że otrzymana kwota 55000,00 zł stanowiła wykonanie części zobowiązania obciążającego pozwaną J. M.. Powód nie przedstawił chociażby potwierdzenia otrzymania środków, z którego wynika tytuł wpłaty. Pomimo wielu lat od sprzedaży nieruchomości do śmierci I. K., jak również częstych kontaktów osobistych z matką, powód nie podjął żadnych działań zmierzających do wypłaty przez pozwaną należnych mu – jak twierdzi – pieniędzy, czy też chociażby potwierdzenia przez matkę I. K. zawarcia przed dniem 26 października 1992 r. umowy zobowiązującej pozwaną do zapłaty na jego rzecz trzeciej części środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości.

W związku z powyższym Sąd powództwo oddalił, uznając je za niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do art. 98 kpc, obciążając ich zwrotem w zakresie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanej J. M. powoda K. K. (1). Wysokość tych kosztów Sąd ustalił stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie przy uwzględnieniu wskazanej wartości przedmiotu sporu oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ( 17,00 zł ).