Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 października 2015 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Bożena Summer – Brason

Protokolant: Agnieszka Przewoźnik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Andrzeja Kuklisa

po rozpoznaniu w sprawie F. A.

podejrzanego o popełnienie przestępstwa z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zast. art. 65 § 1 k.k. i z art. 258 § 1 k.k.

zażalenia obrońcy podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 5 października 2015 roku, sygn. akt IV Kp 641/15 (Ap V Ds 1/15/Sp)

w przedmiocie przedłużenia czasu trwania aresztu tymczasowego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach uwzględniając w całości wniosek Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach i przedłużył środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec F. A., zastosowany postanowieniem Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 14 grudnia 2014 roku sygn. akt VI Kp 256/14 i określił termin jego stosowania do dnia 13 grudnia 2015 roku do godz. 05.00.

Zażalenie na wyżej opisane postanowienie złożył obrońca podejrzanego, który zarzucił mu obrazę przepisów postępowania, mogącą mieć wpływy na treść orzeczenia, a to

1.  art. 258 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.k. poprzez bezzasadne przyjęcie, iż zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego,
a w szczególności, iż podejrzany F. A. mógłby w sposób bezprawny nakłaniać do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień bądź ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości, podczas gdy aktualny etap postępowania przygotowawczego przeczy takiemu wnioskowi,

2.  art. 258 § 2 k.p.k. poprzez bezzasadne przyjęcie, iż przesłanka szczególna tymczasowego aresztowania wyrażona w tym przepisie stanowi odrębną przesłankę przedłużenia tymczasowego aresztowania znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, podczas gdy – przy braku spełnienia przesłanek z art. 258 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.k. oraz przy uwzględnieniu dotychczasowego czasu trwania tymczasowego aresztowania – nie możne ona stanowić podstawy do dalszej izolacji podejrzanego,

3.  art. 263 § 2 k.p.k. poprzez brak określenia przez Sąd orzekający szczególnych okoliczności, ze względu na które nie można było ukończyć postępowania przygotowawczego w ustawowym terminie, podczas gdy pozostałe do wykonania przez organy postępowania przygotowawczego czynności wynikają wyłącznie
z opieszałości działalności organów ścigania, jak również podejrzany nie może mieć na nie żadnego wpływu na ich treść (vide: tłumaczenie z języka obcego akt sprawy, nadesłanie akt innych spraw karnych przez zagraniczne organy).

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Wniesione zażalenie nie jest zasadne, stąd nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne i prawne dokonane przez Sąd I instancji są prawidłowe
i znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Kontrola odwoławcza nie wykazała, aby Sąd Okręgowy procedując w niniejszej sprawie naruszył przepisy prawa procesowego przedłużając wobec podejrzanego F. A. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, na dalszy czas oznaczony, tj. do dnia 13 grudnia 2015 roku, celem zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania przygotowawczego.

I tak, z uwagi na niekwestionowanie przez skarżącego występowania odnośnie podejrzanego przesłanki ogólnej stosowania środków zapobiegawczych, wystarczającym jest wskazanie, że analiza akt sprawy w aspekcie art. 249 § 1 k.p.k. nie przynosi odmiennych od Sądu Okręgowego ustaleń oraz wniosków, wskazujących na to, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, wskazany w treści skarżonego postanowienia, pozwala na przyjęcie dużego prawdopodobieństwa dopuszczenia się przez podejrzanego zarzuconych mu czynów. Równocześnie należy stwierdzić, że nie ujawniły się jak dotychczas jakiekolwiek okoliczności, które niweczyłyby owo prawdopodobieństwo.

Przechodząc do zarzutów zażalenia stwierdzić trzeba, iż nie ma racji skarżący podnosząc, że zaskarżone orzeczenie narusza przepis art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. Wprawdzie podejrzany posiada w Polsce stałe miejsce zameldowania, niemniej jednak wyjaśnienia wymaga, że zameldowanie jest wyłącznie kwestią administracyjną i w żaden sposób nie potwierdza ani faktu stałego przebywania w określonym miejscu, ani zamiaru przebywania
w nim. Oznacza to, że sam fakt zameldowania w określonym miejscu nie wyklucza istnienia obawy ucieczki lub ukrywania się. Dlatego mając na uwadze to, że podejrzany jest obywatelem innego kraju, a zarzucane mu przestępstwa związane są z międzynarodowym procederem przestępczym polegającym na organizowaniu nielegalnego przekraczania granic państwowych przez obywateli syryjskich nadal istnieje obawa, że może on zakłócać właściwy rytm toczącego się postępowania karnego w sposób wskazany w art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k.

Nieprzekonujące są także argumenty obrońcy podejrzanego kwestionującego istnienie na gruncie przedmiotowej sprawy szczególnej przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania określonej w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. Mając bowiem na względzie okoliczności, że podejrzany zarzuconych mu czynów miał się dopuścić działając wspólnie z innymi osobami, które ze sobą nie tylko współpracowały, ale co więcej miały do wykonania ściśle przydzielone zadania, zgodnie z udzielanymi im poleceniami i wytycznymi, których koordynatorem na terenie Polski miał być podejrzany, Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, że po stronie podejrzanego F. A. istnieje uzasadniona obawa przenoszenia tych relacji na kwestie procesowe związane z bytem prowadzonego postępowania przygotowawczego. Dlatego też, przebywając na wolności podejrzany mógłby podejmować działania utrudniające postępowanie, poprzez podejmowanie kontaktu z nieustalonymi dotychczas przez organy prowadzące postępowanie przygotowawcze uczestnikami przestępczego procederu
i uprzedzenie ich o toczącym się postępowaniu, czy też zebranych dowodach w sprawie. Nie spotkała się z aprobatą tut. Sądu również argumentacja skarżącego, w której podnosi że podejrzany nie może mieć wpływu na treść złożonych już przez świadków zeznań bądź wyjaśnień innych podejrzanych. Wskazać bowiem trzeba, iż biorąc pod uwagę walor złożonych dotychczas zeznań i wyjaśnień z punktu widzenia odpowiedzialności karnej podejrzanego oraz fakt, że w praktyce niejednokrotnie zdarzały się przypadki, gdy podejrzani już po przesłuchaniu świadków podejmowali działania mające na celu skłonić ich do zmiany zeznań, uzasadnionym jest przyjęcie, że w przypadku podejrzanego F. A. przesłanka
w postaci obawy matactwa, o której mowa w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. nadal występuje.

Wbrew kolejnemu zarzutowi skarżącego, trafnie również Sąd Okręgowy uznał, że ustawowe zagrożenie karą zarzuconego podejrzanemu czynu z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przy zast. art. 65 § 1 k.k., okoliczności jego popełnienia, motywacja i pobudki, którymi podejrzany się kierował, tzn. w celu uzyskania korzyści majątkowych, a także stopień społecznej szkodliwości tego czynu, wyrażający się we współdziałaniu w werbunku
i nielegalnym transporcie imigrantów z Syrii do innych krajów europejskich, przemawia za tym, że w przypadku uznania sprawstwa i winy podejrzanego wymierzenie mu surowej kary jest w pełni realne. Jak zaś wprost wynika z art. 258 § 2 k.p.k. groźba wymierzenia surowej kary może wskazywać na istnienie obawy utrudniania prawidłowego toku postępowania,
o których mowa w art. 258 § 1 k.p.k. Zachowanie to może przybrać jakąkolwiek postać,
w tym także postać matactwa procesowego, czy też uchylania się od odpowiedzialności karnej poprzez niestawiennictwo na wezwanie Sądu, bądź nawet ukrywanie przed wymiarem sprawiedliwości.

Zasadnym jest również przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania w trybie art. 263 § 2 k.p.k., a tym samym argumentacja skarżonego kwestionującą tą przesłankę nie spotkała się z aprobatą tut. Sądu odwoławczego. Wbrew stanowisku skarżącego przedmiotowa sprawa nadal ma charakter zawiły, chociażby już ze względu na zaangażowanie w międzynarodowy proceder przestępczy szeregu osób (dotychczas nie wszyscy zostali ustaleni), którzy intensywnie ze sobą kontaktowali się, jak również z uwagi na zasięg terytorialny tej działalności, obejmujący wiele państw europejskich. Ponadto wskazać skarżącemu trzeba, iż na skutek działań organów ścigania zostały ujawnione nowe wątki związane z nielegalnym przewozem przez granice państwowe osób pochodzenia syryjskiego, co z kolei wymaga przeprowadzenia dalszych czasochłonnych czynności dowodowych w celu zweryfikowania dostarczonych faktów i ostatecznego ukształtowania przebiegu wydarzeń, w których miał uczestniczyć m.in. podejrzany F. A.. Niemożność ukończenia postępowania przygotowawczego we wcześniejszym terminie i konieczność przeprowadzenia wskazywanych przez prokuratora dalszych czynności jest właśnie konsekwencją występowania powyższych szczególnych okoliczności. Nadmienić przy tym trzeba skarżącemu, że nie ma racji utrzymując, iż prokurator w toku dalszego postępowania ma jeszcze zaplanowane jedynie pozyskanie materiałów od organów ścigania państw obcych, skoro we wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztowania wymienił szereg innych czynności procesowych, których zaszła konieczność przeprowadzenia. Ponieważ czynności te dotyczą osobowych źródeł dowodowych (np. przesłuchanie nieformalnie zatrudnionych kierowców, którzy mieli przewozić cudzoziemców) wskazanym jest, aby odizolować podejrzanego od świadków i współpodejrzanych w celu uniemożliwienia mu wpływania na ich zeznania bądź wyjaśnienia. Ta okoliczność jest tym bardzie uzasadniona, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że żona podejrzanego – J. A., ściśle z nim współpracującą, prosiła świadka Z. D. o nie przyznanie się do popełnionego przestępstwa.

Mając na uwadze podniesione wyżej okoliczności, w tym rodzaj i charakter obaw przyjętych za podstawę stosowania środka zapobiegawczego oraz ich nasilenie i zagrożenie dla prawidłowego przebiegu postępowania uznać należy, że właściwie uznał Sąd Okręgowy, iż w dalszym ciągu jedynie izolacyjny środek zapobiegawczy jest w stanie zabezpieczyć dalszy prawidłowy tok postępowania przygotowawczego. W tej sytuacji uchylenie stosowanego względem podejrzanego tymczasowego aresztowania, o który wnioskuje obrońca, nie jest obecnie możliwe.

W tym stanie rzeczy, a nadto nie dopatrując się w sprawie ujemnych przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania, Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej

ZARZĄDZENIE

1. o treści postanowienia poinformować podejrzanego z pouczeniem, że jest ono prawomocne oraz jego obrońcę,

2. zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 28 października 2015 roku.