Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Ludmiła Dulka - Twarogowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Arleta Ratajczak

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2020 roku w Wąbrzeźnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) (...) z siedzibą w W.

przeciwko P. K.

- o zapłatę

1) zasądza od pozwanego P. K. na rzecz powoda (...) (...) z siedzibą w W. kwotę 7.017,54 zł (siedem tysięcy siedemnaście złotych pięćdziesiąt cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od kwoty 6.718,46 zł (sześć tysięcy siedemset osiemnaście złotych czterdzieści sześć groszy) za okres od dnia 13 lutego 2019 roku do dnia zapłaty;

2) oddala powództwo w pozostałej części;

3)  zasądza od powoda (...) (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanego P. K. kwotę 514,50 zł (pięćset czternaście złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia

Ludmiła Dulka – Twarogowska

ZARZĄDZENIE

1.  (...) C;

2.  (...)

Sędzia

Ludmiła Dulka – Twarogowska

W., dnia 15 stycznia 2020 r.

Sygn. akt I C 464/19 upr

UZASADNIENIE

W pozwie z 16 maja 2019 roku powód (...) (...) z siedzibą w W. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego P. K. kwoty 17.042,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 16.720,92 zł od 13 lutego 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu. Uzasadniając swoje żądanie wskazał, iż przedmiotową wierzytelność nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelności zawartej z (...) Sp. z o.o. we W., a powstała ona w związku z udzieleniem pozwanemu pożyczki pieniężnej przez zbywcę wierzytelności w oparciu o umowę nr (...) z 10 stycznia 2018 roku (k.3-6).

Postanowieniem z 13 czerwca 2019 roku Sąd Rejonowy L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postepowaniu upominawczym i rozpoznanie sprawy przekazał do Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie, jako Sądu właściwości ogólnej pozwanego (k.6v).

Uzupełniając braki formalne pozwu oraz w dalszym piśmie procesowym powód podtrzymał swoje żądanie (k.26-28, k.74-75).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa formułując zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powoda, niewykazanie przez niego następstwa prawnego oraz zakwestionował wysokość kosztów udzielonej pożyczki na gruncie art. 385 ¹ § 1 k.c. (k.62-63v).

Sprawa została rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 stycznia 2018 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. (pożyczkodawca) zawarła z P. K. (pożyczkobiorca) umowę pożyczki nr (...) na okres do 10 stycznia 2022 roku, na podstawie której wypłaciła mu kwotę 10.000 zł. Zgodnie z umową całkowita kwota do zapłaty wnosiła 22.172,52 zł i obejmowała oprócz zwrotu całkowitej kwoty pożyczki, także całkowity koszt pożyczki, na który składały się: odsetki kapitałowe za cały okres obowiązywania umowy w kwocie 2.172,52 zł (10% w stosunku rocznym) i opłata operacyjna za cały okres obowiązywania umowy w kwocie 10.000 zł. Całkowita kwota do zapłaty miała zostać zwrócona przez pożyczkobiorcę w 48 równych miesięcznych ratach, płatnych w wysokości po 461,96 zł (ostatnia 460,40zł), do 10. dnia każdego kolejnego miesiąca, począwszy od 10 lutego 2018 roku.

Dowody:

- umowa pożyczki (k.38-40);

- potwierdzenie dokonania przelewu (k.42);

- harmonogram spłat (k.43-43v).

W dniu 30 grudnia 2016 roku (...) Sp. z o.o. we W. zawarła z (...) (...) z siedzibą we W. ramową umowę sekurytyzacyjną, w oparciu o którą 12 stycznia 2018 roku dokonała na rzecz powoda przelewu wierzytelności względem pozwanego z tytułu umowy pożyczki nr (...) z 10 stycznia 2018 roku, o czym zawiadomiono P. K..

Dowód:

- ramowa umowa sekurytyzacyjna wraz z załącznikiem nr 1 (k.30-36v);

- zawiadomienie o przeniesieniu wierzytelności (k.44).

Pismem z 14 listopada 2018 roku (...) Sp. z o.o. we W. działający w imieniu powoda, w związku z brakiem dokonania wymaganej spłaty, wezwał P. K. do zapłaty w terminie 7 dni zaległości wynoszącej 668,24 zł, pod rygorem wypowiedzenia umowy, a następnie w piśmie z 11 grudnia 2018 roku zawarł wypowiedzenie umowy z 30-dniowym okresem wypowiedzenia pod warunkiem braku spłaty zadłużenia wynoszącego 1.134,05 zł.

Dowody:

- wezwanie do zapłaty (k.45);

- warunkowe wypowiedzenie umowy pożyczki (k.46).

Pismem z 19 marca 2019 roku pozwany został wezwany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 17.122,43 zł z tytułu zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki nr (...).

Dowód:

- ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty (k.47).

P. K. dokonał spłaty zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki nr (...) w łącznej wysokości 3.947,40 zł.

Okoliczność bezsporna.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się częściowo nieuzasadnione.

Powód dochodził spełnienia przez pozwanego zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki gotówkowej, w związku z przelewem wierzytelności na jego rzecz. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast z treści § 2 tego przepisu wynika, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W oparciu o zaprezentowane przez powoda dokumenty prywatne (ramową umowę sekurytyzacyjną wraz z załącznikiem nr 1), Sąd przyjął, iż (...) w W. wykazał swoją legitymację procesową.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił art. 720 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Do głównych świadczeń stron należy zaliczyć udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony czas (po stronie pożyczkodawcy) oraz zwrot tych środków (po stronie pożyczkobiorcy).

Pozwany jest konsumentem, zaś poprzednik prawny powoda przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych. Dlatego zastosowanie w niniejszej sprawie winny znaleźć także przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528 j.t.), w szczególności art. 3 ust. 1 określający, iż przez umowę o kredyt konsumencki należy rozumieć umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 wskazanej ustawy).

Okoliczności zawarcia umowy oraz wypłaty pozwanemu kwoty pożyczki należy uznać za niebudzące wątpliwości, ponieważ znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów załączonych do pozwu. Bezsporne było twierdzenie powoda, iż pozwany dokonał częściowej spłaty pożyczki - w zakresie kwoty 3.947,40 zł.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie (§ 2). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (§ 4).

Jak słusznie zauważa się w orzecznictwie sądowym, sprzeczne z dobrymi obyczajami są m.in. działania wykorzystujące np. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania (vide m.in. wyrok SA w Warszawie z 27.01.2011r. w sprawie VI ACa 771/10). Rażące naruszenie interesów konsumenta zachodzi natomiast w sytuacji, w których w rażący sposób została naruszona równowaga interesów stron umowy przez to, że jedna z nich wykorzystała swoją przewagę, formułując konkretne postanowienie umowy. Określenie "rażąco" należy stosować do znacznego odchylenia przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków (vide m.in. wyrok SA w Warszawie z 14.09.2011r. w sprawie VI ACa 291/11; wyrok SA w Warszawie z 14.12.2010r. w sprawie VI ACa 487/10) .

Umowa pożyczki nr (...) została zawarta przy użyciu wzorca (formularza), zatem pozwany nie miał rzeczywistego wpływu na jej treść, poszczególne postanowienia umowy nie były z nim uzgadniane indywidualnie.

Wątpliwości Sądu wzbudziła dopuszczalność naliczenia opłaty operacyjnej i obciążenia pozwanego zobowiązaniem do jej zapłaty. W sytuacji, gdy normalnym i uprawnionym wynagrodzeniem pożyczkodawcy są odsetki umowne, zastrzeżone również w analizowanej umowie pożyczki, Sąd uznał, że pożyczkodawca w sposób nieuprawniony naliczył dodatkowe wynagrodzenie w formie opłaty operacyjnej, nie wskazując przy tym żadnych kryteriów, które legły u podstaw jej obliczenia. Ponadto należy podkreślić, że sama opłata cechuje się w sposób rażący nadmierną wysokością, skoro stanowi aż 100 % kwoty faktycznie wypłaconej. Zawierając umowę konsument powinien mieć gwarancję, że naliczone pozaodsetkowe koszty odpowiadają kosztom czynności, których dotyczą, oraz że ich wysokość nie jest zbyt wygórowana, a więc nie narusza dobrych obyczajów. Analizowana opłata operacyjna w sposób jaskrawy narusza dobre obyczaje, stanowiąc nieuprawnione źródło dochodu dla pożyczkobiorcy, a więc postanowienie ją regulujące należy uznać za klauzulę niedozwoloną, która nie może wiązać pozwanego.

Na gruncie umowy pożyczki nr (...) pozwanego obciąża zatem tylko zwrot kwoty pożyczki – 10.000 zł wraz z odsetkami kapitałowymi do dnia rozwiązania umowy, które wynosiły 964,94 zł, łącznie 10.964,94 zł. Skoro jednak dokonał on już spłaty pożyczki w zakresie kwoty 3.947,40 zł, oznacza to, iż do zapłaty pozostało jedynie 7.017,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 6.718,46 zł [10.000zł - 3281,54zł (3.947,40zł – 665,86 zł spłaconych odsetek kapitałowych)] za okres od 13 lutego 2019 roku do dnia zapłaty, o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku. W pozostałej części Sąd oddalił powództwo, jako nieuzasadnione (pkt 2 sentencji).

O kosztach procesu w pkt 3 wyroku postanowiono w oparciu o art. 100 k.p.c. Łączne koszty procesu stron zamykały się kwotą 7.534 zł. Pozwany przegrał proces w 41,18%, dlatego powód powinien ponieść jego koszty procesu wynoszące 514,50 zł (3.617 zł -3.102,50 zł).

Sędzia

L. T.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)

4.  (...)

W., dnia 10.02.2020 r.

SSR Ludmiła Dulka-Twarogowska