Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 89/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 grudnia 2019 r.

Podmiot wnoszący apelację

☒ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

P. K.

Zawarcie małżeństwa przez P. K. w dniu 18 lipca 2020 r.

Fakt podjęcia przez oskarżonego stałej pracy na cały etat

Dokument wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w L..

Dokument wydany przez uprawniony podmiot – właściciela.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Zawarcie małżeństwa przez P. K. w dniu 18 lipca 2020 r.

Fakt podjęcia przez oskarżonego stałej pracy na cały etat

Skrócony odpis aktu małżeństwa (...)

Umowa o pracę z dnia 1 lipca 2020 r. wydana przez (...) w L.

Dokument wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w L..

Dokument wydany przez uprawniony podmiot – właściciela.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut obrońcy

.rażąca niewspółmierność kary wymierzonej P. K. w stosunku do stopnia winy oskarżonego, jego postawy w toku postępowania - wyrażeniu skruchy, wcześniejszej niekaralności, pojednania się z pokrzywdzonym, dobrowolnego wsparcia finansowego udzielonego pokrzywdzonemu w domu opieki, w którym obecnie się znajduje, jego właściwości i warunków osobistych oraz rodzinnych, co uzasadniało zdaniem obrony wymierzenie kary przy zastosowaniu dobrodziejstwa art. 60 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Niezasadny jest zarzut obrońcy rażąco niewspółmiernej surowości kary, jeśli się zważy, że orzeczona została w wymiarze równym dolnemu progowi ustawowego zagrożenia, czyli 3 lat, gdy sankcja przepisu pozwala na orzeczenie jej w wymiarze do lat 15.

Słusznie zatem nie znalazł Sąd I instancji podstaw, by karę orzec w wymiarze niższym w wyniku zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Okoliczności podniesione w zarzucie apelacyjnym, jak i przytaczane w uzasadnieniu środka odwoławczego zostały przez Sąd Okręgowy uwzględnione w sposób prawidłowy i we właściwym zakresie. Sąd odwoławczy nie stwierdził, aby jakakolwiek okoliczność nie została uwzględniona, bądź w należyty sposób wyważona. Funkcją uznanych za łagodzące okoliczności było wymierzenie kary równej dolnej granicy sankcji. Okoliczności wskazane przez Sąd, jak uprzednia niekaralność oskarżonego, fakt, że on wcześniej został przez pokrzywdzonego uderzony i zepchnięty z ławki, wyrażony przez niego żal i skrucha z powodu następstw czynu, skutkowały orzeczeniem najniższej przewidzianej przez sankcję przepisu kary.

Wykluczyć należało orzeczenie jej za przypisany czyn, z uwagi na jego okoliczności, poniżej dolnego progu ustawowego zagrożenia w wyniku zastosowania postulowanej przez obrońcę instytucji z art.60 k.k.

Czyn oskarżonego polegał na tym, że bił on pokrzywdzonego najpierw pięścią w twarz, przewrócił na ziemię, a następnie już leżącego bił pięściami i kopał po głowie, twarzy i ciele, w tym brzuchu. Sąd Okręgowy podkreślił, że P. K. zadawał mu liczne ciosy i ze znaczną siłą oraz intensywnością. Ponawiał napaść pomimo, że pokrzywdzony leżał na ziemi, nie bronił się w żaden sposób a oskarżony kontynuował bicie i kopanie nawet po utracie przez niego przytomności. Działania te kontynuował przez dłuższy czas, skończył na skutek krzyków wzywających do zaprzestania bicia świadków J. M. i Ł. B.. Słusznie więc sposób działania oskarżonego Sąd określił jako drastyczny, nacechowany nieustępliwością i nie reagowanie na cierpienie ofiary.

W tym kontekście zakwestionować jedynie należało uznaną jako okoliczność obciążającą, działanie oskarżonego w miejscu publicznym, jeśli się zważy, że właśnie obecność osób obserwujących zdarzenie i wzywających oskarżonego do zaprzestania bicia i kopania nieprzytomnego już pokrzywdzonego skutkowała zaprzestaniem tych działań.

Słusznie także Sąd uwzględnił charakter skutków bicia, które nie tylko odpowiadają znamionom czynu, ciężkim obrażeniom ciała w postaci wielomiejscowych stłuczeń mózgu, złamania kości pokrywy czaszki, krwiaka śródmózgowego lewej półkuli mózgu, krwiaka wewnątrzczaszkowego nadtwardówkowego okolicy ciemieniowo-potylicznej prawej, krwiaka tkanek miękkich głowy, obrzęku mózgu i wklinowanego złamania głowy kości ramiennej prawej, powodujących chorobę realnie zagrażającą życiu, ale i skutki tych urazów. W następstwie doznanych obrażeń pokrzywdzony M. O. bowiem cierpi na niedowład połowiczny prawostronny, wymaga stałej opieki osób trzecich, znajduje się w utrudnionym kontakcie słownym, rozpoznano u niego afazję mieszaną znacznego stopnia. (str. 3 uzasadnienia)

Wskazana przez skarżącego okoliczność odwiedzin pokrzywdzonego (niemożliwy w okresie pandemii) w domu opieki, w którym po zdarzeniu i opuszczeniu szpitala przebywa z uwagi na swój stan zdrowia, stanowi okoliczność wpisującą się w okazanie przez oskarżonego skruchy i żalu z powodu następstw swojego postępowania.

Skarżący, który nie stawia zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, jednocześnie podnosi jako wpływające na stan zdrowia pokrzywdzonego, wcześniej doznane urazy, spożywanie przez niego alkoholu, istniejące przed zdarzeniem stany padaczkowe czy kwestionuje regularność przyjmowanych leków, nie dostrzega, że podnoszone znane były już od etapu postępowania przygotowawczego, co odzwierciedla zawarta w aktach dokumentacja medyczna (k.165). Kwestia zaś następstw pobicia przez oskarżonego, stanowiła przedmiot opiniowania przez biegłych K.88, 235-236, 238-239,281-284 a, także w kontekście urazu doznanego w 2015 r. opinia uzupełniająca w toku przewodu sądowego (k. 614v-615v). Wynika z nich, że doznane badane obrażenia miały charakter świerzych, z którymi nie mógłby funkcjonować przez datą czynu. Odniosła się do tego także świadek M. Z., która określiła stan pokrzywdzonego, także przed zdarzeniem a Sąd uznał, że jej zeznanie pozostaje w zgodzie z dokumentacją medyczną, także tę sprzed przedmiotowego pobicia (str. 7 uzasadnienia). Skonstatował w oparciu o wskazane dowody, że choć w 2015 r. pokrzywdzony doznał poważnych urazów głowy, to był on osobą samodzielną (str.3). Okoliczność ta nie była kwestionowana przez oskarżonego ani świadka A. D. (2). Autor apelacji zaś wskazując na agresywny sposób zachowania pokrzywdzonego przed zdarzeniem, popada w sprzeczność, jeśli zważyć na stan pokrzywdzonego po zdarzeniu, zobrazowany sporządzonym w domu opieki, protokołem jego przesłuchania (k.222-223), z którego wynika, że nie był zdolny do składania zeznań, jak i treścią dokumentacji medycznej, w oparciu o którą stwierdzono, że cierpi na niedowład połowiczny prawostronny, wymaga stałej opieki osób trzecich. znajduje się w utrudnionym kontakcie słownym, rozpoznano u niego afazję mieszaną znacznego stopnia (zaburzenia mówienia i rozumienia) (str. 3 uzasadnienia).

Niezależnie od tego okoliczności dotyczące sposobu życia i stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie mają znaczenia dla wymiaru kary.

Okoliczność, iż przez zdarzeniem, w trakcie sprzeczki to pokrzywdzony uderzył oskarżonego i zepchnął z ławki na której siedział, słusznie nie zostały uznane za skutkujące, w wyniku późniejszego działania oskarżonego, ustaleniem działania w warunkach, ani przekroczenia granic obrony koniecznej, lecz jako okoliczność łagodząca.

Zauważyć należy, że Sąd nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego, że utracił przytomność, czy że pokrzywdzonego raz uderzył i raz kopnął, a obrażenia u niego powstały w wyniku upadku i uderzenia głową o podłoże, co w oparciu o zeznania bezpośrednich świadków zdarzenia i opinie biegłych stanowczo wykluczył (str.10-11 uzasadnienia).

W zakresie ustalenia pierwszej fazy zdarzenia w postaci sprzeczki, zepchnięcia oskarżonego z ławki oraz uderzenia, Sąd oparł się przede wszystkim na zeznaniu świadka A. D. (2), jako w pełni wiarygodnym(k.89-91 i 507-508), z których wywiódł, że przed napaścią oskarżonego oddalił się z miejsca zdarzenia i ataku tego nie widział. Z jego zeznań wynika, że, „później wstali obaj po jakimś czasie, po około 3 minutach, i ja odszedłem. Nic się więcej się nie działo. Oni się nie bili.”- k.507v. Fakt ten w ocenie Sądu znalazł potwierdzenie w zeznaniach świadków A. B., J. M. i Ł. B., którzy na miejscu zdarzenia nie widzieli osób trzecich poza stronami konfliktu (str. 5 - 6 uzasadnienia).

Słusznie więc Sąd uznał wcześniejsze uderzenie i zapchnięcie z ławki za okoliczność, która w istotny sposób wpłynęła na wymiar kary, lecz już nie w kategoriach odpierania bezpośredniego ataku, wykluczając działanie z przekroczeniem granic obrony koniecznej (str.17 uzasadnienia).

Stwierdzając błahość powodu (str.14) Sąd wskazał, że doznane uprzednio drobne otarcia naskórka w wyniku zachowania pokrzywdzonego nie mogą żadną miarą być porównywane do następstw późniejszego działania oskarżonego, u którego oskarżony spowodował złamania kości ręki, czaszki, obrażenia mózgu i inne obrażenia skutkujące niedowładem połowicznym, wymagającego stałej opieki osób trzecich.

Okoliczności czynu, nawet przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności łagodzących nie pozwalają na zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Jej zastosowanie, z powodu sposobu działania, skutków jak i przyczyn działania oskarżonego, stanowiłaby orzeczeniem kary rażąco niewspółmiernie łagodnej.

Zarzut prokuratora

- rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu P. K. kary pozbawienia wolności za zarzucane mu przestępstwo w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności co w konsekwencji doprowadziło do wymierzenia rażąco niewspółmiernej kary będącej wynikiem niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających tj. stopnia winy sprawcy oraz wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu, co powoduje, że kara ta nie spełnia wymogów w zakresie prewencji ogólnej oraz szczególnej i nie zaspakaja społecznego poczucia sprawiedliwości jak również potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut apelacji prokuratora kwestionujący także nieadekwatność kary, jako rażąco niewspółmiernie łagodnej, nie mógł być uwzględniony.

Podniesione przez prokuratora okoliczności odnoszące się do sposobu działania oskarżonego i jego skutków zostały przez Sąd uwzględnione.

Sąd dostrzegł i wskazał, że P. K. działał z błahego powodu w sposób drastyczny, bardzo agresywny, bił i kopał ofiarę po całym ciele, głowie twarzy a jego zachowanie nacechowane było nieustępliwością poprzez ponawianie ataków i nie reagowanie na cierpienie ofiary, bił i kopał kiedy ofiara już się nie broniła i kiedy M. O. leżał na ziemi i już po utracie przez niego przytomności, czego poniechał dopiero w wyniku interwencji osób obserwujących zdarzenie. Sąd dostrzegł też, że skutki dziania oskarżonego to nie tylko odpowiadające znamionom czynu, ciężkim obrażenia skutkujące chorobą realnie zagrażającą życiu, ale też bacząc na to, że w następstwie zdarzenia cierpi na niedowład połowiczny i utrudniony kontakt słowny i wymaga stałej opieki osób trzecich. Uwzględnił przeto rozmiar szkody wyrządzonej ofierze.

Obok wymienionych Sąd dostrzegł jednak i uwzględnił okoliczności łagodzące, jak choćby to, że uprzednio, to oskarżony w czasie sprzeczki zepchnął z ławki i uderzył oskarżonego. Trafnie także dostrzegł Sąd okoliczności odnoszące się do warunków osobistych oskarżonego, w szczególności do jego uprzedniej niekaralności. Słusznie także, jako okoliczność łagodzącą wziął pod uwagę skruchę i żal wyrażone przez oskarżonego.

Zważyć także należało, że oskarżony po opuszczeniu aresztu podjął stałą pracę, jak też ożenił się, co może wskazywać na chęć unormowania sytuacji życiowej.

Wnioski

Obrońcy oskarżonego:

- o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z załączonych do niniejszego środka odwoławczego zdjęć, rachunków oraz dokumentacji na okoliczność wykazania, iż oskarżony swoim zachowaniem zasłużył na zastosowanie względem jego osoby instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanie względem oskarżonego P. K. instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

- o nie uwzględnienie apelacji Prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. jako oczywiście bezzasadnej.

Prokuratora:

- o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej wymiaru kary poprzez wymierzenie oskarżonemu za zarzucany mu czyn kary 6 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Niezasadność zarzutów obu apelacji kwestionujących wymiar orzeczonej kary, jako rażąco niewspółmiernej, uznanej przez Sąd Apelacyjny za uwzględniającą dyrektywy jej wymiaru określone w art.53 k.k., skutkowała nieuwzględnieniem wniosków apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczona kara w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Uznanie zasadności ustaleń Sądu I instancji, w zakresie okoliczności kształtujących wymiar kary, jak też uznanie niezasadności zarzutów i wniosków obu apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

P. K.

2

3

Zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu kwotę 738 zł, w tym 23% VAT, na podstawie § 17 ust 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postepowanie odwoławcze, w tym z tytułu opłaty kwotę 400 zł. podstawą tego rozstrzygnięcia stanowi art. 627 k.p.k. i art.2 ust.5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. z późn. zm. . o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Dorota Radlińska Ewa Jethon Marzanna Piekarska-Drążek