Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lipca 2020 r.

Sąd w Częstochowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krystyna Mieszkowska

Protokolant: Anna Wywiał

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2020 r. w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko (...) w C.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) w C. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwotę 238.084,17 zł (dwieście trzydzieści osiem tysięcy osiemdziesiąt cztery złote siedemnaście groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 237.912,50 zł (dwieście trzydzieści siedem tysięcy dziewięćset dwanaście złotych pięćdziesiąt groszy) liczonymi od dnia 21 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 22.713 zł (dwadzieścia dwa tysiące siedemset trzynaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych w stosunku rocznymi od dnia prawomocności orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt IC 174/20

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 21 grudnia 2019r. (data nadania w urzędzie pocztowym) powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. wystąpiła przeciwko pozwanemu (...) w C. i wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym obowiązku zapłaty przez pozwanego na rzecz powódki kwoty 238 084 zł 17 gr wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie wynikającymi z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od kwoty 237 912 zł 50 gr od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (k.- 3-267).

Przewodniczący stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i skierował sprawę do rozpoznania w postępowaniu upominawczym.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 14 stycznia 2020r. w sprawie I Nc (...) Sąd Okręgowy w C. nakazał pozwanemu (...) w C., aby zapłacił powódce (...) Spółce z ograniczoną z siedzibą w B. kwotę 238 084 zł 17 gr wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie wynikającymi z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych od kwoty 237 912 zł 50 gr od dnia 21 grudnia 2019r. do dnia zapłaty wraz z kwotą 19 113 zł tytułu kosztów procesu w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tym terminie sprzeciw (k.- 277).

Od wydanego nakazu zapłaty pozwany wniósł sprzeciw, zaskarżając go w całości i domagając się oddalenia powództw a całości oraz wystąpił o zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania. Pozwany podniósł, że nakaz zapłaty jest pozbawiony podstawy faktycznej, gdyż strona powodowa nie wykazała realizacji poszczególnych zamówień, które miały być wykonane na podstawie załączonych do pozwu umów. Na większości załączonych dokumentów brak pisemnego potwierdzenia przedstawiciela pozwanego, co uniemożliwia stosowną weryfikację, czy usługa została faktycznie wykonana. Zdaniem pozwanego same faktury VAT nie mogą stanowić potwierdzenia wykonania zobowiązania. Pozwany zaprzeczył, aby otrzymał faktury w datach określonych w pozwie (k.- 280-282, 287-294).

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka (...) Spółka z o.o. z siedzibą w B. prowadzi działalność gospodarczą przede wszystkim w zakresie przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, wywozu śmieci i odpadów, usług sanitarnych i pokrewnych oraz gospodarowania odpadami. Pozwany (...) ( (...)) w C. jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, do zadań którego należy między innymi świadczenie usług medycznych i usług farmaceutycznych

/ dowód: informacja z KRS dotycząca powódki (k.- 253-259, 264, 266) , informacja z KRS dotycząca pozwanego (k.- 260-263, 265) /.

Powódka zawarła w dniu 13 stycznia 2017r. z pozwanym (...) umowę nr (...) w wyniku przeprowadzonego postępowania o zamówienie publiczne, której przedmiotem była usługa odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadów medycznych z (...) (...) w C. z pomieszczeń (...) do tego przeznaczonych, tj. obiektów przy ulicach: (...), (...), Al. (...) i Al. (...) w rodzajach i ilościach szacunkowych określonych w załączniku nr (...)do umowy, tj. około 27 090 kg miesięcznie.

Umowa obowiązywała przez okres 36 miesięcy od dnia jej zawarcia (tj. do dnia 13 stycznia 2020r.), a realizacja zamówienia była wykonywana w sposób ciągły przez okres obowiązywania umowy z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy (po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym), według przyjętego harmonogramu co do poszczególnych obiektów pozwanego (...) w C. (jako Zamawiającego) - § 3 i § 7 umowy.

W § 2 umowy strony postanowiły, że odpady medyczne będą odbierane i załadowywane przez powódkę ze wskazanych pomieszczeń w siedzibie pozwanego Szpitala, następnie ważone w obecności upoważnionego pracownika Szpitala i przewożone transportem powódki, przystosowanym do przewożenia materiałów niebezpiecznych. Pozwany zobowiązał się do przekazania każdorazowo przy odbiorze partii odpadów niebezpiecznych opieczętowany i podpisany dokument w postaci „Karty przekazania odpadu”. Ponadto, powódka była zobowiązana do przedkładania raz w miesiącu, wraz z fakturą za wykonaną usługę, dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych, który to dokument stanowił podstawę do zapłaty wynagrodzenia.

Zgodnie z § 6 umowy szacunkowa wartość umowy dla przewidywanej ilości odpadów wynosiła 2 411 964 zł brutto, a cena jednostkowa netto za odbiór, transport i unieszkodliwianie 1 kg odpadów medycznych od pozwanego wynosiła 2 zł 29 gr.

Strony postanowiły również, że rozliczenia pomiędzy nimi będą dokonywane w okresach miesięcznych na podstawie faktur VAT wystawionych przez powódkę, przy uwzględnieniu okazania dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych. Kwota każdej faktury VAT będzie wynikać z przemnożenia ilości odebranych odpadów medycznych oraz ustalonej ceny jednostkowej.

Zgodnie z § 6 ust. 6-9 umowy, zapłata wynagrodzenia za realizowaną usługę będzie następować w formie przelewu na rachunek bankowy wskazany na fakturze, w terminie do 60 dni od daty otrzymania przez Szpital faktury VAT. W przypadku zwłoki w zapłacie wynagrodzenia przewidziano naliczanie odsetek w wysokości ustawowej, przy czym powódce nie przysługiwało prawo wstrzymania świadczenia usługi.

Pozwanemu służyło uprawnienie do wystawienia faktury korygującej w razie wystawienia faktury niezgodnie z postanowieniami umowy

/ dowód – odpis umowy z dnia 13.01.2017r. z załącznikami (k.- 18-37) /.

Na podstawie sporządzonych i dostarczonych powódce kart przekazania odpadów medycznych, po ich przetransportowaniu i unieszkodliwieniu, co wynikało z dokumentów potwierdzających likwidację odpadów odebranych od pozwanego, powódka wystawiła pozwanemu następujące faktury VAT:

1) faktura nr (...) z dnia 31 marca 2019r. na kwotę 57 108 zł 66 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 czerwca 2019r.,

2) faktura nr (...) z dnia 30 kwietnia 2019r. na kwotę 59 698 zł 10 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 9 lipca 2019r.,

3) faktura nr (...) z dnia 31 maja 2019r. na kwotę 53 848 zł 98 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 sierpnia 2019r.,

4) faktura nr (...) z dnia 31 marca 2019r. na kwotę 17 695 zł 75 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 czerwca 2019r.,

5) faktura nr (...) z dnia 30 kwietnia 2019r. na kwotę 18 702 zł 34 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 9 lipca 2019r.,

6) faktura nr (...) z dnia 31 maja 2019r. na kwotę 19 446 zł 77 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 sierpnia 2019r.,

7) faktura nr (...) z dnia 28 marca 2019r. na kwotę 588 zł 62 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 11 czerwca 2019r.,

8) faktura nr (...) z dnia 30 kwietnia 2019r. na kwotę 596 zł 04 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 lipca 2019r.,

9) faktura nr (...) z dnia 31 maja 2019r. na kwotę 677 zł 66 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 sierpnia 2019r.,

10) faktura nr (...) z dnia 31 marca 2019r. na kwotę 22 zł 26 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 czerwca 2019r.,

11) faktura nr (...) z dnia 30 kwietnia 2019r. na kwotę 22 zł 26 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 lipca 2019r.,

12) faktura nr (...) z dnia 31 maja 2019r. na kwotę 17 zł 31 gr z terminem płatności wskazanym na dzień 14 sierpnia 2019r..

Każda z faktur zawierała również adnotację co do daty i masy przekazanych odpadów według wskazanego protokołu odbioru; nadto, dołączono także dokument potwierdzający unieszkodliwienie odpadów medycznych objętych fakturą

/ dowód: odpisy faktur VAT wraz z dokumentami potwierdzającymi unieszkodliwienie odpadów oraz odpisy kart przekazania odpadów (k. – 38-252) /.

Należności pieniężne z tytułu wymienionych powyżej faktur nie zostały przez pozwanego uregulowane.

Powódka pismem z dnia 14 listopada 2019r. wezwała (...) w C. do dobrowolnego uregulowania zadłużenia w kwotach: 228 424 zł 75 gr tytułem należności głównej oraz 7 406 zł 91 gr tytułem odsetek za opóźnienie - do dnia 28 listopada 2019r.

Pozwany nie uregulował w tym terminie swojego zadłużenia z tego tytułu.

Suma należności z wymienionych powyżej faktur w odniesieniu do kwot należności głównych wyniosła 228 424 zł 75 gr, a w odniesieniu do kwot należności ubocznych wyliczonych na dzień 19 grudnia 2019r. wyniosła 9 487 zł 75 gr. Łącznie – 237 912 zł 50 gr

/ dowód: wniosek z dnia 14.11.2019r. o polubowne rozwiązanie sporu i uregulowanie zadłużenia (k.- 13), wydruk salda należności na dzień 14.11.2019r. i na dzień 19.12.2019r. (k.- 8, 14) /.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przeprowadzone dowody zawnioskowane przez stronę powodową. Pozwany nie zawnioskował żadnych dowodów na potwierdzenie swojego stanowiska. Przedstawionym dokumentom oraz informacjom w nich zawartym Sąd dał wiarę w całości, jako że sporządzone zostały one przez uprawnione podmioty w ramach obowiązków wynikających z charakteru ich działalności, a zgodność ich treści z rzeczywistym stanem faktycznym nie została przez pozwanego skutecznie zakwestionowana w toku procesu.

Sąd zważył, co następuje:

Pozwany (...) w C. nie zaprzeczał, że zawarł z powódką umowę nr (...), ale zakwestionował wykonanie przez powódkę świadczeń opisanych w umowie, w szczególności odbiór odpadów medycznych z obiektów Szpitala i ich unieszkodliwianie poza terenem placówki medycznej, co jego zdaniem nie uprawniało powódkę do wystawienia faktur VAT objętych żądaniem pozwu.

W ocenie Sądu, mając jednak na uwadze treść łączącej strony sporu umowy z dnia 13 stycznia 2017r. oraz przedstawione przez powódkę dowody w postaci faktur, kart przekazania przez pozwanego odpadów medycznych i informacji o unieszkodliwieniu tych odpadów stanowisko pozwanego w tym względzie uznać należy za całkowicie nieuzasadnione.

Strony łączyła umowa świadczenia usługi odbioru, transportu i likwidacji odpadów medycznych (art. 750 k.c.). Według postanowień umownych łączących strony odpady medyczne będą odbierane i załadowywane przez powódkę z pomieszczeń pozwanego, ważone i przewożone transportem powódki, przystosowanym do transportu materiałów niebezpiecznych na jej koszt. Ważenie odpadów odbywało się w obecności pracownika Szpitala, a końcowym etapem odbioru odpadów medycznych było przekazanie każdorazowo przez pozwanego dokumentu w postaci „Karty przekazania odpadu”, według wzoru dokumentu stosowanego na potrzeby ewidencji odpadów (por. art. 66 i 69 ustawy z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach /w brzmieniu obowiązującym w dacie obowiązywania umowy/). Następnie powódka, po wykonaniu usługi dostarczenia odebranych od pozwanego Szpitala odpadów do punktu utylizacji i unieszkodliwieniu tych odpadów, przedstawiała pozwanemu fakturę VAT za wykonaną usługę (w okresach miesięcznych) wraz z dokumentem potwierdzającym unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych (§ 2, § 6 umowy).

Powódka, na potwierdzenie wykonania ciążącego na niej zobowiązania usługi odbioru, transportu i utylizacji odpadów medycznych przedstawiła faktury VAT wraz z kartami przekazania odpadów i dokumentami unieszkodliwienia odebranych odpadów medycznych. Karty przekazania oraz dokumenty utylizacyjne zawierały dokładne dane co do odebranych odpadów medycznych, ich rodzaju, wagi, daty odbioru poszczególnych odpadów, daty ich unieszkodliwienia oraz podpisy osoby przyjmującej odpady. Jednocześnie w świetle postanowień umowy z dnia 13 stycznia 2017r. w sytuacji wystawienia przez powódkę faktury niezgodnie z postanowieniami umowy, przewidziano uprawnienie do wystawienia przez pozwanego faktury korygującej bądź noty korygującej (§ 6 ust. 9 umowy). Pozwany Szpital nie przedstawił żadnych dowodów wskazujących, że w odniesieniu do wystawionych przez powódkę faktur VAT objętych żądaniem pozwu, było prowadzone jakiekolwiek postępowanie wyjaśniające w zakresie usług odbioru odpadów medycznych, wyszczególnionych w dokumentach załączonych do danej faktury.

Przedstawione przez powódkę dokumenty w postaci faktur VAT i dołączonych do każdej z tych faktur kart przekazania odpadów oraz informacji o utylizacji odebranych odpadów, w świetle postanowień umownych co do zasad realizacji usługi związanej z utylizacją odpadów medycznych w obiektach pozwanego Szpitala, jak i w świetle logiki i zasad doświadczenia życiowego, w sposób oczywisty są dowodem odbioru towaru (odpadów medycznych) i wykonania usługi będącej przedmiotem umowy z dnia 13 stycznia 2017r. Zarzut pozwanego, jakoby załączone do pozwu faktury VAT i protokoły odbioru (oraz dokumenty potwierdzające utylizację odpadów) nie były dowodem wykonania zobowiązania przez powódkę, należy więc uznać za całkowicie chybiony. Trzeba też zauważyć, że pozwany dokonywał odbioru faktur VAT na bieżąco i nie zgłaszał ani wtedy, ani później jakichkolwiek zastrzeżeń, dotyczących zarówno prawidłowości świadczenia usługi w spornym okresie, jak również poprawności samych faktur.

Faktura VAT wprawdzie jest dokumentem księgowym, rozliczeniowym dla celów podatkowych, ale też jednym z dowodów źródłowych, stwierdzających dokonanie danej operacji gospodarczej. Wystawienie faktury, następnie przyjęcie przez kontrahenta, zaksięgowanie bez żadnych korekt i zastrzeżeń daje podstawę do domniemania, że dokonywane w ewidencji księgowej zapisy są odzwierciedleniem rzeczywistego stanu, zgodnie z rzeczywistym przebiegiem zafakturowanej operacji gospodarczej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 lipca 2014r., I ACa 221/14, LEX nr 1506661).

Zgodnie z zawartą pomiędzy stronami umową nr (...) pozwany zobowiązał się do zapłaty za świadczone przez powódkę usługi, przy czym należności miały być płatne w terminie do 60 dni od daty otrzymania faktury VAT wystawionej przez powódkę, a wystawiając każdą fakturę powódka uwzględniała przewidziany w umowie termin 60 dni i do którego doliczała jednocześnie termin 14 dni, mając na uwadze okres przewidziany na doręczenie korespondencji związanej z określoną fakturą.

W ocenie Sądu, wszystkie okoliczności faktyczne, w tym domniemania faktyczne dotyczące prawidłowości wystawienia faktur VAT oraz zestawienie dowodów złożonych w postępowaniu bezsprzecznie stanowią o wykazaniu zawarcia umowy łączącej strony i wykonaniu usługi, tj. realizacji umowy w określonym w tym dokumencie zakresie. Pozwany zaś za świadczoną usługę (w okresie od marca do maja 2019r.) nie zapłacił w terminach wskazanych w fakturach.

Bezspornym jest bowiem, że zobowiązanie pozwanego wynika z transakcji handlowych w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2020r., poz. 935), tj. umów, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeśli strony, o których mowa w art. 2 ustawy, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019r., poz. 1649), w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: wierzyciel spełnił swoje świadczenie oraz wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. Termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 30 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, a w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, termin ten nie może przekraczać 60 dni.

Wskazane przez powódkę w zestawieniu dołączonym do akt sprawy (k.- 8) – daty wystawienia faktur, daty wymagalności płatności, kwoty zapłaty oraz wyliczone dni w zwłoce zapłaty do dnia 19 grudnia 2019r. (poprzedzającego wniesienie pozwu) nie zostały skutecznie przez stronę pozwaną zakwestionowane, a Sąd oparł się na nich przy wyliczaniu przysługującego powódce należnego roszczenia.

Stosownie do art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2019r. w związku z art. 20 ust. 4 ustawy nowelizującej a contrario) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

Skoro więc zarzuty pozwanego Szpitala nie znalazły odzwierciedlenia w stanie faktycznym niniejszej sprawy i okazały się bezpodstawne, w związku z czym w oparciu o art. 735 § 1 k.c., art. 744 k.c. w związku z art. 750 k.c. oraz art. 8 ust. 1 i 2, art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (w brzmieniu obowiązującym sprzed 1 stycznia 2020r.) zasądzeniu podlegała kwota 238 084 zł 17 gr (228 424 zł 75 gr – suma należności wynikających z faktur VAT + 9 487 zł 75 gr - należności za opóźnienie w spełnieniu świadczeń wynikających z faktur VAT + 171 zł 67 gr – rekompensata za koszty odzyskania wierzytelności /40 euro/).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹, 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. W skład tych kosztów wchodzi: opłata od pozwu (11 896 zł), wynagrodzenie radcy prawnego (10 800 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego określono na podstawie § 2 pkt 7) i § 15 ust. 1 w związku z § 3 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. - Dz.U. z 2018r., poz. 265).