Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2019 roku Sąd Rejonowy w Brzezinach oddalił powództwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W. przeciwko T. P. (1), B. P. (1), T. P. (2), B. P. (2), K. P. i R. G..

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, podnosząc następujące zarzuty:

- naruszenia art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c. poprzez uznanie za nieudowodnioną wysokość zaległej należności dochodzonej przez powoda, podczas gdy fakt ten został przyznany przez pozwanych w sposób konkludentny bowiem nie kwestionowali oni przedstawionego rozliczenia umowy leasingu, co doprowadziło do błędnego przyjęcia przez sąd, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie;

- naruszenia art. 229 k.p.c. w zw. z 231 k.p.c. poprzez uznanie, że wysokość zaległej należności jakiej powód dochodzi w pozwie nie została udowodniona, podczas gdy strona przeciwna nie przedstawiła żadnych dowodów podważających zasadność i sposób wyliczenia należności przysługującej powodowi po wygaśnięciu umowy leasingu, a ponadto przyznała fakt zawarcia przez spadkodawcę M. P. umowy leasingu, uiszczania rat od sierpnia 2016 r. do lutego 2017 r. w wysokości 1200 zł, co powinno skutkować uznaniem przez Sąd, że, w związku ze śmiercią M. P. doszło do wygaśnięcia i rozliczenia umowy leasingu, a przedstawione rozliczenie przedstawia realną kwotę zadłużenia;

- naruszenia art. 232 w zw. z art. 3 w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne tj. wysokości kwoty należnej do zapłaty po wygaśnięciu umowy leasingu, podczas gdy powód przedstawił logiczne, spójne, wzajemnie uzupełniające się dowody, które nie zostały zakwestionowane przez pozwanych tj. umowę leasingu, OWUL, rozliczenie finansowe umowy, faktury i notę obciążeniową, potwierdzające, że doszło do zawarcia umowy leasingu z powodem, raty leasingowe były uiszczane, a w związku ze śmiercią M. P. umowa wygasła, co skutkowało koniecznością jej rozliczenia, a załączony do pozwu akt notarialny - umowa o dział spadku i zniesienie współwłasności potwierdza, że pozwani jako spadkobiercy wstąpili w prawa i obowiązki swojego spadkodawcy, wobec czego są zobowiązani do zapłaty pozostałej z umowy niedopłaty;

- naruszenia art. 233 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego i zgodnego z zasadami logiki rozważenia materiału dowodowego w celu ustalenia faktów mających znaczenie dla sprawy tj. umowy leasingu, OWUL i rozliczenia finansowego umowy przedstawionych na okoliczność sposobu rozliczenia umowy leasingu, z którego wynikają kwoty dochodzone pozwem, a ponadto bezpodstawną odmowę wiarygodności i mocy dowodowej przedstawionym przez powoda dowodom, mimo że nie zostały one zakwestionowane przez stronę pozwaną;

- naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. przez brak wskazania w uzasadnieniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia dowodów, na których się sąd oparł i przyczyn, dla których sąd odmówił mocy dowodowej rozliczeniu finansowemu umowy oraz nocie obciążeniowej, bowiem stwierdzenie, że przedstawione dowody są dokumentami prywatnymi, o których mowa w art. 245 k.p.c. nie może stanowić przyczyny odmowy wiarygodności takim dowodom w obliczu, gdy są ze sobą spójne i w żaden sposób nie są kwestionowane przez drugą stronę;

- naruszenia art. 709 ⁵ § 1 i 3 kodeksu cywilnego poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy umowa leasingu wskutek śmierci Korzystającego M. P. wygasła, a sposób rozliczenia umowy w takiej sytuacji wynika z w art. 709 ⁵ § 3 i powinien być odpowiednio stosowany w niniejszej sprawie, a co sąd I instancji pominął.

W konkluzji powód sformułował wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Ponadto, na podstawie art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. skarżący wniósł o dopuszczenie nowych dowodów, na które potrzeba powołania się wynikła później:

1) harmonogram spłaty rat leasingowych dotyczący umowy leasingu (...);

2) faktura VAT nr (...) z dnia 25.08.2017 r. na okoliczność ceny sprzedaży samochodu będącego przedmiotem leasingu umowy nr (...);

3) symulacja wcześniejszego wykupu po wygaśnięciu umowy leasingu nr (...) z dnia 5.06.2017 r.

4) korespondencja mailowa między BOK Powoda a skrzynkową mailowa M. P..

Podczas rozprawy apelacyjnej w dniu 21 lutego 2020 roku pozwani wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie na ich rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego.

Przystępując do rozważań nad poszczególnymi zarzutami apelacji należy wskazać, iż całkowicie chybione są zarzuty naruszenia art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. Zachodzi potrzeba wyjaśnienia, że wskazane przepisy są adresowane do stron postępowania, gdyż określają ich obowiązki w zakresie wykazywania faktów, z których wywodzą skutki prawne, a także wskazują ogólną powinność dowodzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepisów tych Sąd Rejonowy nie mógł zatem naruszyć w sposób i w formie zarzucanej przez skarżącego.

Nie wytrzymują krytyki także pozostałe zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, w ramach których powód eksponując rzekome niedostatki postępowania dowodowego usiłuje zakwestionować prawidłową konkluzję Sądu I instancji co do niewykazania przez niego wysokości dochodzonego roszczenia. W ocenie Sądu Okręgowego zaoferowane przez skarżącego dowody nie pozwalają zrekonstruować sposobu wyliczenia poszczególnych kwot, z których składa się łączna suma żądana przez stronę powodową. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uniemożliwia zweryfikowanie twierdzeń strony powodowej co do zasadności żądania kwoty zaległych rat wynikających z umowy leasingu zawartej przez spadkodawcę pozwanych. Do odmiennych wniosków nie może prowadzić analiza załączonych do pozwu dokumentów prywatnych w postaci Rozliczenia finansowego umowy leasingu, Korekty rozliczenia umowy leasingu nr (...) i wezwania do zapłaty, a także faktury Vat nr (...) oraz noty obciążeniowej NO/12/11/17, które wymykają się jakiejkolwiek ocenie co do prawidłowości i zgodności podanych w nich kwot z rzeczywistym aktualnego zadłużenia z tytułu przedmiotowej umowy. Podkreślenia wymaga, że powód nie załączył zestawienia faktycznie uiszczonych rat z uwzględnieniem ustalonego harmonogramu, ani sposobu ich zaliczenia na poszczególne części długu. Powyższa uwaga zachowuje w pełni aktualność także w stosunku do kwoty odsetek, gdyż nie można ustalić od jakich kwot i w jakich okresach były naliczane.

Wbrew odmiennemu przekonaniu powoda, okoliczności faktyczne przytoczone na poparcie żądania pozwu nie zostały przyznane przez pozwanych, także w sposób dorozumiany. Przekonuje o tym zwłaszcza stanowisko pozwanych zajęte na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2019 roku, podczas której w sposób jednoznaczny zaoponowali przeciwko żądaniu pozwu, wnosząc o jego oddalenie.

Wreszcie całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia przepisu art. 709 ⁵ k.c., który w ogóle nie znajduje zastosowania w rozpoznawanej sprawie w świetle podstawy faktycznej żądania zawartej w pozwie. Powód dochodzi bowiem niezapłaconych rat leasingowych w związku z wygaśnięciem umowy z powodu śmierci korzystającego z rzeczy, natomiast wskazany przepis reguluje obowiązki korzystającego na wypadek wygaśnięcia umowy leasingu w związku z utratą jego przedmiotu i już choćby z tej przyczyny konstruowanie zarzutu apelacyjnego w oparciu powołany przepis nie może odnieść zamierzonego przez skarżącego skutku. Niezależnie od powyższego należy wyrazić przekonanie, iż wynikające z regulacji ustawowej uprawnienie leasingodawcy do żądania zapłaty zaległych rat wynagrodzenia, nie zwalnia go od obowiązku udowodnienia wysokości przysługującej z tego tytułu wierzytelności.

W rezultacie uznać trzeba, iż strona powodowa nie sprostała ciążącemu na niej obowiązkowi dowodowemu i nie udowodniła dochodzonego pozwem roszczenia. Zaoferowane bowiem przez powoda dowody nie są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar wykazania spoczywał właśnie na stronie powodowej. Trzeba przypomnieć, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a według art. 232 k.p.c. strona w postępowaniu sądowym zobowiązana jest wskazywać fakty oraz dowody na potwierdzenie swoich twierdzeń. Wobec powyższego, nie powinno budzić wątpliwości, że to na stronie powodowej spoczywał ciężar dowodu istotnych dla uwzględnienia żądania zapłaty okoliczności, czemu nie udało jej się sprostać w toku postępowania. Ocena ta jest zasadna tym bardziej, że pozwani konsekwentnie w toku postępowania kwestionowali zarówno zasadę jak i wysokość swojej odpowiedzialności.

Prawidłowości powyższego stwierdzenia w niczym nie podważają dowody przedłożone przez skarżącego w postępowaniu apelacyjnym, gdyż podlegają one pominięciu w oparciu o art. 381 k.p.c. Strona powodowa nie wykazała bowiem istnienia przyczyn usprawiedliwiających w rozumieniu art. 381 k.p.c. potrzebę powołania dowodu dopiero przed Sądem drugiej instancji. Zachodzi potrzeba wyjaśnienia, że gromadzenie materiału procesowego powinno następować przede wszystkim w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji. Przedłożone w postępowaniu apelacyjnym dowody skarżący powinien był przytoczyć przed Sądem pierwszej instancji. Innymi słowy już w Sądzie pierwszej instancji powstała potrzeba powołania się przez stronę na te fakty i dowody. Strona zainteresowana wprowadzeniem do sprawy w jej fazie apelacyjnej określonych nowości powinna wykazać, że wcześniej nie miała możności powołania się na nie. Skarżący zaś tego nie uczynił. Strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że Sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2002 r., sygn. akt IV CKN 980/00, publ. Program Komputerowy Lex, nr 53922). Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby w rezultacie do konwalidowania całkowitej bierności dowodowej stron i w konsekwencji podważenia wynikającej z przepisu art. 381 k.p.c. zasady koncentracji materiału dowodowego, której podstawowym celem jest dyscyplinowanie uczestników procesu do przedstawiania wszystkich znanych im faktów i dowodów na poparcie swych twierdzeń pod rygorem utraty możliwości powołania ich w terminie późniejszym.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w związku z § 2 pkt 3 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. ( Dz.U.2015.1800 ze zm.). Na koszty te złożyła się kwota 675 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.