Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

punktu I i II postanowienia

Postanowieniem z dnia 27 listopada 2015 r., wydanym w sprawie z wniosku I. Ż. z udziałem J. J. (1) o podział majątku wspólnego, Sąd Rejonowy w Kutnie ustalił skład tego majątku i dokonał jego podziału, przyznając uczestnikom poszczególne należące do niego przedmioty majątkowe, ustalając, że udziały uczestników w majątku wspólnym są równe i że J. J. (1) po ustaniu wspólności majątkowej poczynił nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny w określonej w orzeczeniu kwocie oraz spłacił dług małżonków we wskazanym tam rozmiarze zaciągnięty w czasie trwania wspólności, zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kwotę 4.205,47 zł tytułem rozliczenia dopłaty w celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym oraz poczynionych nakładów i spłaconych długów, a także orzekł o kosztach postępowania.

Postanowienie to zaskarżyli apelacjami zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestnik postępowania. Wnioskodawczyni objęła zakresem zaskarżenia rozstrzygnięcie zasądzające od niej na rzecz uczestnika kwotę 4.205,47 zł i w konsekwencji nieprzyznające na jej rzecz żadnych należności z tytułu należnej w jej ocenie dopłaty w celu wyrównania udziałów, wnosząc o jego zmianę poprzez zasądzenie na jej rzecz od J. J. (1) w ramach dopłat związanych z podziałem majątku wspólnego kwoty 185.135,15 zł, natomiast uczestnik postępowania zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej ustalenia wysokości jego nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny, żądając ich określenia na kwotę 90.639,00 zł, jak również w zakresie rozstrzygnięcia zasądzającego na jego rzecz od wnioskodawczyni należności z tytułu rozliczenia dopłaty w celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym oraz poczynionych nakładów i spłaconych długów, wnosząc o podwyższenie jej do kwoty 61.213,71 zł.

W dniu 3 marca 2018 r. zmarła I. Ż., wobec czego postanowieniem z dnia 7 marca 2018 r. Sad Okręgowy w Łodzi zawiesił postępowanie apelacyjne, które następnie – po wykazaniu następstwa prawnego po wnioskodawczyni – postanowieniem z dnia 20 marca 2019 r. podjęto z udziałem P. J. i J. J. (2). Jednocześnie Sąd Okręgowy w Łodzi zwrócił się do Sądu Rejonowego w Kutnie jako sądu opiekuńczego o ustanowienie kuratora dla małoletniej J. J. (2) celem reprezentowania jej jako jednej z wnioskodawczyń w rozpoznawanej sprawie; kurator został ustanowiony postanowieniem Sądu Rejonowego w Kutnie wydanym w dniu 13 maja 2019 r. w sprawie I. N. 160/19.

W dalszym toku postępowania wszyscy jego uczestnicy złożyli zgodny wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków I. Ż. i J. J. (1) w sposób wynikający z zaskarżonego orzeczenia Sądu I instancji, z tą jednak modyfikacją, by z tytułu rozliczenia dopłaty w celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym oraz poczynionych nakładów i spłaconych długów nie były zasądzane pomiędzy uczestnikami jakiekolwiek należności, a przedmioty majątkowe przyznane I. Ż. zostały przyznane jej następczyniom prawnym w równych udziałach. Kurator małoletniej wnioskodawczyni J. J. (2) przedstawił orzeczenie sądu opiekuńczego z dnia 5 grudnia 2019 r. zezwalające mu domagać się – w miejsce zmiany dotychczasowego stanowiska procesowego z żądania zmiany orzeczenia zasądzającego od I. Ż. na rzecz uczestnika kwotę 4.205,47 zł na rozstrzygnięcie zasądzające na jej rzecz od J. J. (1) w ramach rozliczeń związanych z podziałem majątku wspólnego kwoty 185.135,15 zł – zmiany tego orzeczenia na rozstrzygnięcie dokonujące podziału tego majątku bez wzajemnych spłat i dopłat między uczestnikami. Na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Łodzi w dniu 9 marca 2020 r. wnioskodawczynie cofnęły swoją apelację w zakresie, w jakim dotyczyła ona rozstrzygnięcia Sądu meriti nieprzyznającego im od uczestnika dopłat w celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym, zaś J. J. (1) cofnął swoją apelację w całości. Uczestnicy zgodnie wnieśli o pozostawienie ich przy poniesionych dotąd kosztach postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 391 § 2 zd. I k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Wobec takiej redakcji przepisu w doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że cofnięcie apelacji nie podlega żadnej kontroli ze strony sądu odwoławczego (por. uchwała SN z dnia 29 maja 2000 r., III CZP 6/00, opubl. Wokanda Nr 7/2000 s. 6), ponieważ rezygnacja uczestnika z dalszego popierania własnej apelacji należy do jego uprawnień procesowych, z których może on korzystać w ramach swobodnej dyspozycji. Ponieważ uczestnik decyduje o przedmiocie zaskarżenia i o tym, czy jego interes wymaga rozpoznania sprawy w wyższej instancji – z tym zastrzeżeniem, że, jak w sprawie niniejszej, w określonych przypadkach reprezentujący uczestnika przedstawiciel ustawowy może potrzebować na podjęcie takiej decyzji zezwolenia sądu opiekuńczego – sąd odwoławczy jest związany zakresem zaskarżenia, a wola skarżącego powinna mieć znaczenie rozstrzygające w kwestii, czy postępowanie odwoławcze ma być prowadzone do końca, czy też wobec cofnięcia apelacji należy je umorzyć.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, że w toku postępowania apelacyjnego jego uczestnicy wypracowali wspólne stanowisko, czego następstwem było cofnięcie apelacji uczestnika w całości i częściowe cofnięcie apelacji przez wnioskodawczynie; uczestnicy postępowania ostatecznie poddali merytorycznemu rozstrzygnięciu Sądu odwoławczego orzeczenie Sądu Rejonowego wyłącznie w zakresie zasądzającym od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kwotę 4.205,47 zł, zgodnie wnosząc o jego zmianę poprzez odstąpienie od zasądzania tej należności. Z tych względów, wobec jednoznacznych oświadczeń wnioskodawczyń i uczestnika złożonych na rozprawie w dniu 9 marca 2020 r. o cofnięciu wniesionych apelacji w wyżej wskazanych zakresach, Sąd II instancji był zobligowany do umorzenia postępowania wywołanego wniesionym przez uczestnika środkiem odwoławczym, czego odzwierciedleniem jest pkt I sentencji oraz umorzenia postępowania apelacyjnego wszczętego apelacją wnioskodawczyń w części dotyczącej rozstrzygnięcia nieprzyznającego im od uczestnika postępowania dopłat w celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym, o czym orzeczono w punkcie II sentencji postanowienia.