Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 20 kwietnia 2012 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Dariusz Rutkowski

Protokolant: Beata Jankowska

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2012 r. we Wrocławiu

na rozprawie sprawy

z powództwa 1. C. T. (1),

2. (...) sp. z o.o. z/s w T.

przeciwko (...) s.r.o. z/s w P.

o ustalenie, że tytuł wykonawczy – wekslowy nakaz płatniczy wydany w dniu 13.08.2004 r. przez Sąd Okręgowy w Ostrawie, Republika Czeska, sygn. 23 Sm 249/2004-22 przeciwko (...) S.. s.r.o. oraz C. T. (1) jest pozbawiony wykonalności na terenie Rzeczpospolitej Polskiej

I.  umarza postępowanie w zakresie powództwa wytoczonego przez (...) Sp. z o.o. z/s w T.;

II.  oddala powództwo wytoczone przez C. T. (1);

III.  zasądza od powoda C. T. (1) na rzecz pozwanego (...) s.r.o. z/s w P., Republika Czeska, kwotę 14.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV.  zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. z/s w T. na rzecz pozwanego kwotę 14.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt X GC 243/10

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w T. wniosły pozew przeciwko pozwanemu (...) s.r.o. w P. Republika Czeska o ustalenia , że tytuł wykonawczy – wekslowy nakaz płatniczy wydany w dniu 13.08.2004 r. przez Sąd Okręgowy w Ostrawie , Republika Czeska( sygn. akt 23 Sm 249/2004- 22) przeciwko (...) S.. oraz C. T. (1) jest pozbawiony wykonalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej , zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda ad 1 i powoda ad 2 kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm właściwych.

W uzasadnieniu powodowie wskazali , iż w dniu 13.08.2004 r. Sąd Okręgowy w Ostrawie , Republika Czeska , wydał wekslowy nakaz płatniczy , sygn. akt 23 Sm 249/2004-22, obligujący pozwanych (...) S..s.r.o. w H. oraz C. T. (1) , aby wspólnie i niepodzielnie zapłacili powodowi – (...) Bank a.s. w P. kwotę 67.537.738,56 (...), kwotę 1.000.000.00 (...) oraz kwotę 225.125,79 (...) wraz z odsetkami. U podstaw wydanego nakazu zapłaty w części skierowanej przeciwko C. T. (1) leżało poręczenie weksla udzielonego przez niego na rzecz (...) Bank a.s. w P. w dniu 19.07.1999 r. W dniu 05.04.2006 r. została zawarta umowa cesji pomiędzy (...) Bank a.s. w P. ( cedentem) a (...). a.s. ( cesjonariuszem) , której przedmiotem była stwierdzona powyższym tytułem egzekucyjnym wierzytelność wekslowa przeciwko C. T. (1) . Następnie w dniu 06.04.2006 r. na podstawie umowy cesji (...). a.s. zbył wspomnianą wierzytelność stwierdzoną tytułem egzekucyjnym na rzecz (...) s.r.o. – pozwanego w niniejszym procesie. Obie umowy cesji wierzytelności zostały poddane prawu Republiki Czeskiej.

Postanowieniem z dnia 21.09.2006 r. SR w Tychach nadał tytułowi egzekucyjnemu opisanemu powyżej klauzulę wykonalności na rzecz (...) s.r.o. jako następcy prawnemu (...) Bank a.s. w P. , co skutkowało tym , iż tytuł ten stał się tytułem wykonawczym również w Polsce. W dniu 06.01.2006 r. na podstawie wspomnianego tytułu wykonawczego komornik sądowy na wniosek (...) s.r.o. wszczął przeciwko C. T. (1) egzekucję , która okazała się bezskuteczna. W dniu 28.09.2006 r. C. T. (1) sprzedał (...) sp. z o.o. przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) k.c. W związku z tym (...) s.r.o. w dniu 27.02.2008 r. wszczął przeciwko (...) sp. z o.o. powództwo o uznanie wskazanej wyżej umowy zbycia przedsiębiorstwa za bezskuteczną wobec powoda – skarga pauliańska. W dniu 30.10.2009 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrok uwzględniający powództwo ,a wyrokiem z dnia 18.03.2010 r. apelacja od tego wyroku została oddalona. W ten sposób (...) s.r.o. uzyskał również tytuł wykonawczy umożliwiający mu wszczęcie egzekucji do majątku (...) sp. z o.o. – ściśle do składników przedsiębiorstwa objętych umową zawartą z C. T. (2) – egzekucji , którą wszczął dokonując zajęć maszyn i urządzeń oraz wierzytelności (...) sp. z o.o.

Powodowie wskazali , iż przed wydaniem przez Sąd Okregowy w Ostrawie nakazu płatniczego , w lutym 2004 r. C. T. (1) wystapił do Sadu Rejonowego w Katowicach z wnioskiem o wszczęcie postępowania o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu. W dniu 04.03.2004 r. Sąd Rejonowy w Katowicach ogłosił upadłość C. T. (1) z możliwością zawarcia układu.

W dniu 27.09.2004 r. wierzytelność stwierdzona wekslowym nakazem płatniczym Sądu Okręgowego w Ostrawie z dnia 13.08.2004 r. na kwotę 67.537.738,56 (...) a także dwie inne wierzytelności przeciwko C. T. (1) zostały zgłoszone na listę wierzytelności w tym postępowaniu upadłościowym. Nadzorca sądowy w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu odmówił uznania tej wierzytelności na liście wierzytelności .Wierzyciel – wtedy (...) Bank w P. cofnął sprzeciw co do odmowy uznania wierzytelności na liście wierzytelności .

Postanowieniem z dnia 05.04.2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach zatwierdził układ zawarty pomiędzy dłużnikiem C. T. (1) a wierzycielami . Postanowienie to stało się prawomocne z dniem 13.04.2006 r. . W dniu 05.06.2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach wydał postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego C. T. (1) .

W ocenie powodów z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu tytuły egzekucyjne stwierdzające wierzytelności objęte układem , w tym również wekslowy nakaz płatniczy Sądu Okręgowego w Ostrawie z dnia 13.08.2004 r. , utraciły z mocy prawa wykonalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) s.r.o. w P. wniósł o oddalenie powództwa w całości , względnie uwzględnienie powództwa poprzez ustalenie, że tytuł wykonawczy – wekslowy nakaz płatniczy wydany w dniu 13.08.204 r. przez Sąd Okręgowy w Ostrawie , Republika Czeska ( sygn. akt 23 Sm 249/2004 – 22) przeciwko powodowi ad. 1 pozbawiony jest wykonalności ponad kwotę 60.413,52 K. Czeskich oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego i obciążenia powodów kosztami sądowymi.

W uzasadnieniu pozwany przyznał , iż jej wierzytelność jest wierzytelnością układową , z tym że nie osobistą , a związaną z działalnością gospodarczą powoda ad.1 co dla niniejszej sprawy nie ma znaczenia oraz fakt związania jej układem mimo, że dłużnik ad.1 – nie ujawnił jej w wykazie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Pozwany podniósł , iż powód ad. 2 nie posiada legitymacji procesowej czynnej procesie z art. 295 ust. 2 zd. 2 P.u.n. Dalej pozwany podniósł, iż co najwyżej uzasadnione byłoby uwzględnienie powództwa w części , tj. w zakresie objętym restrukturyzacją układową .

Postanowieniem z dnia 02.02.2011 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział X Gospodarczy zawiesił postępowanie w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy toczącej się przed Sadem Rejonowym w Katowice – Wschód w K. X Wydział Gospodarczy pod sygn. akt X GUu 14/10/2 w przedmiocie wniosku o uchylenie układu C. T. (1).

Postanowieniem z dnia 04.07.2011 r. Sąd Rejonowy w Katowice – Wschód w K. , sygn. akt X GUu 14/10/2 uchylił układ zawarty w dniu 21.03.2006r. pomiędzy dłużnikiem C. T. (1) zatwierdzony postanowieniem z dnia 05.04.2006 r. oraz zmienił postanowienie z dnia 04.03.2004 r. o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu C. T. (1) na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego C. T. (1).

Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 12.07.2011 r.

Postanowieniem z dnia 31.01.2012 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy podjął postępowanie w niniejszej sprawie.

Pismem z dnia 06.04.2012 r. powód ad. 2 (...) sp. z o.o. w T. cofnął pozew i zrzekł się dochodzonego w nim roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie :

W dniu 13.08.2004 r. Sąd Okręgowy w Ostrawie , Republika Czeska wydał wekslowy nakaz płatniczy , sygn. akt 23 Sm 249/2004- 22, zobowiązujący pozwanych (...) S.. s.r.o. w H. oraz C. T. (1) , aby wspólnie i niepodzielnie zapłacili powodowi – (...) Bank a.s. w P. kwotę 67.537.738,56 (...), kwotę 1.000.000,00 (...) oraz kwotę 225.125,79 (...) wraz z odsetkami . U podstaw wydania nakazu zapłaty przeciwko C. T. (1) leżało poręczenie wekslowe udzielone przez niego na rzecz (...) Bank a.s. w P. w dniu 19.07.1999r.

W dniu 05.04.2006 r. na mocy zawartej umowy cesji (...) Bank a.s. w P. przelał na rzecz (...). a.s. wierzytelność stwierdzoną nakazem zapłaty z dnia 13.08.2004 r. przeciwko C. T. (1) .

W dniu 06.04.2006 r. (...) a.s. zbył powyższą wierzytelność na rzecz (...) s.r.o.

Postanowieniem z dnia 21.09.2006 r. Sąd Rejonowy w Tychach nadał tytułowi egzekucyjnemu – wekslowemu nakazowi płatniczemu Sądu Okręgowego w Ostrawie z 13.08.2004 r. klauzulę wykonalności na rzecz (...) s.r.o. jako następcy prawnemu (...) Bank a.s. w P. .

Na podstawie tego tytułu egzekucyjnego (...) wszczął egzekucję komorniczą przeciwko C. T. (1) , która okazała się bezskuteczna.

W dniu 28.09.2008 r. C. T. (1) sprzedał na rzecz (...) sp. z o.o. w T. przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 (1) k.c..

Wyrokiem z dnia 30.10.2009 r. Sąd Okręgowy w Katowicach uwzględnił powództwo wytoczone przez (...) s.r.o. przeciwko (...) sp. z o.o. w T. i uznał umowę sprzedaży przedsiębiorstwa z dnia 28.09.2006r. za bezskuteczna wobec (...) s.r.o. Wyrokiem z dnia 18.03.2010 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił apelację od wyroku z dnia 30.10.2009 r.

Wyrokiem z dnia 13.04.2011 r. Sąd Najwyższy na skutek skargi kasacyjnej (...) sp. z o.o. w T. uchylił w całości wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18.03.2010 r. i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

Postanowieniem z dnia 04.03.2004 r. Sąd Rejonowy w Katowicach ogłosił upadłość wobec dłużnika C. T. (1) z możliwością zawarcia układu.

W dniu 27.09.2004 r. (...) Bank a.s. w P. zgłosił m.inn. wierzytelność stwierdzoną wekslowym nakazem płatniczym Sądu Okręgowego w Ostrawie z dnia 13.08.2004 r. na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu dłużnika C. T. (1).

Nadzorca sądowy w tym postępowaniu odmówił wciągnięcia tej wierzytelności na listę wierzytelności. (...) Bank a.s. w P. wniósł sprzeciw co do odmowy uznania tej wierzytelności , jednak w dniu 28.07.2005 r. cofnął zgłoszenie wierzytelności stwierdzonej nakazem płatniczym Sądu O. w O. z dnia 13.08.2004 r., sygn. akt 23 Sm 249/2004- 22 oraz cofnął sprzeciw co do odmowy uznania tej wierzytelności na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym dłużnika.

W dniu 21.03.2006 r. zgromadzenie wierzycieli przyjęło układ według propozycji dłużnika.

Postanowieniem z dnia 05.04.2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach zatwierdził układ zawarty pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami . Postanowienie to uprawomocniło się w dniu 13.04.2006 r.

Postanowieniem z dnia 05.06.2006 r. Sąd Rejonowy w Katowicach stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego dłużnika C. T. (1) z możliwością zawarcia układu.

Postanowieniem z dnia z dnia 04.07.2011r. Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Katowicach uchylił układ zawarty pomiędzy dłużnikiem C. T. (1) a wierzycielami w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu i zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego dłużnika C. T. (1) na upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika.

Okoliczności bezsporne.

Sąd zważył co następuje :

Powództwo wytoczone przez powoda C. T. (1) podlegało oddaleniu , zaś postępowanie w zakresie powództwa wytoczonego przez powoda (...) sp. z o.o. w T. polegało umorzeniu.

Jeżeli idzie o powództwo (...) sp. z o.o. w T. , to w piśmie procesorowym z dnia 06.04.2012 r. powód ten cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Zgodnie z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy , a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

Mając na uwadze , iż powód ad 2 – (...) sp. z o.o. w T. cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia , Sąd uznał iż cofniecie to było w pełni skuteczne. Jednocześnie Sąd mając na uwadze okoliczności sprawy , nie uznał aby dokonane przez powoda ad 2 cofnięcie pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego , albo zmierzało do obejścia prawa ( art. 203 § 4 k.p.c.).

Z tych też względów Sąd przyjął , iż powód ad 2 (...) sp. z o.o. cofnął pozew ze skutkiem prawnym i na podstawie art. 355 § 1 k.pc. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie powództwa wytoczonego przez (...) sp. z o.o. w T. .

Powództwo powoda ad. 1 C. T. (1) Sąd oddalił w całości.

Istotne okoliczności w sprawie były pomiędzy stronami bezsporne.

W tej sytuacji Sąd nie musiał prowadzić postępowania dowodowego w sprawie , a swoją ocenę prawną mógł w całości oprzeć na bezspornych okolicznościach podanych przez strony.

Żądanie pozwu powód ad. 1 C. T. (1) opierał na treści przepisów art. 295 ust.1 i 2 Prawa upadłościowego i naprawczego ( dalej P.u.n.).

Przepis art. 295 ust. 1 P.u.n. stanowi, iż z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu z mocy prawa ulegają umorzeniu postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko upadłemu w celu zaspokojenia należności objętej układem , a tytuły wykonawcze lub egzekucyjne ,które stanowiły podstawę do prowadzenia tych postępowań , tracą moc prawa wykonalności.

Zgodnie z art. 295 ust. 2 P.u.n. Sąd z urzędu wyda postanowienie stwierdzające umorzenie postępowań egzekucyjnych i zabezpieczających oraz utratę wykonalności sądowych tytułów wykonawczych i egzekucyjnych. Nie wyłącza to prawa stron do wytoczenia powództwa o ustalenie , ze sądowe tytuły egzekucyjne i wykonawcze pozbawione zostały wykonalności.

Z treści cytowanych przepisów wynika jednoznacznie , iż ust. 1 i 2 art. 295 P.u.n. nie dotyczą należności , które nie są objęte układem.

Istotne znaczenie miało więc tutaj określenie , czy wierzytelność przysługująca pozwanemu (...) s.r.o. w P. wobec dłużnika – powoda ad. 1 C. T. (1) na podstawie sądowego nakazu płatniczego Sądu Okręgowego w Ostrawie z 13.08.2004 r. , była objęta układem zawartym pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu.

Przepis art. 272 ust.1 P.u.n. układem obejmuje się wszystkie wierzytelności w stosunku do upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości , łącznie z wierzytelnościami zabezpieczonymi przez przeniesienie na zabezpieczenie własności rzeczy , wierzytelności lub innego prawa.

Brzmienie tego przepisu w zestawieniu z art. 273 P.u.n. – wyliczającego wierzytelności wyłączone z układu – jednoznacznie wskazuje , że skutki zawarcia układu obejmują w zasadzie wszystkie zobowiązania upadłego , które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości , a tylko wyjątkowo nie dotyczy niektórych wierzytelności ( wymienionych w art. 273 P.u.n.).

Postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu C. T. (1) wydane zostało w dniu 04.03.2004 r. Poręczenie wekslowe udzielone przez C. T. (1) udzielone zostało w dniu 19.07.1999 r. Wierzytelność przysługująca (...) s.r.o. wobec C. T. (1) powstała więc przed dniem ogłoszenia upadłości.

Wierzytelność ta nie może być zaliczona do żadnej z kategorii wierzytelności wskazanych w art. 273 P.u.n.

Tym samym więc ,na mocy art. 272 P.u.n. ,wierzytelność przysługująca pozwanemu (...) s.r.o. w P. wobec dłużnika – powoda ad. 2 C. T. (1) była objęta układem , mimo ,że poprzednik prawy (...) cofnął zgłoszenie tej wierzytelności na listę w postępowaniu upadłościowym dłużnika z możliwością zawarcia układu .

Powód ad. 1 był więc legitymowany w dacie wniesienia pozwu do żądania ustalenia w drodze procesu , na podstawie art. 295 ust. 2 P.u.n. , że sądowy tytuł wykonawczy przysługujący pozwanemu wobec niego pozbawiony został wykonalności .

Oczywiści rację maił tu pozwany zarzucając , iż pozbawienie wykonalności przysługującego mu względem dłużnika tytułu wykonawczego mogło być rozpatrywane jedynie w granicach w jakich układ przewidywał redukcje wierzytelności . Wynika to z treści art. 290 P.u.n. Podkreśla się tu , iż układ wiąże każdego wierzyciela , którego wierzytelność istniała w momencie ogłoszenia upadłości , jeżeli tylko kiedykolwiek istniała w momencie ogłoszenia upadłości , jeżeli tylko kiedykolwiek ( nawet po zawarciu i zatwierdzeniu układu )okaże się ,że wierzytelność ta posiada warunki ,od których zależy wciągnięcie wierzytelności na listę. Za związanych układem należy uznać także tych wierzycieli, którym w postępowaniu upadłościowym odmówiono prawomocnie wciągnięcia ich wierzytelności na listę , o ile później istnienie tych wierzytelności zostanie wykazane w procesie ( art. 138 ust. 1 i art. 139 P.u.n.) lub nawet w inny sposób. Tym bardziej więc za związanego układem należy uznać tego wierzyciela ,którego wierzytelność była stwierdzona tytułem wykonawczym , mimo odmowy wciągnięcia jej na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu.

Użyty w art. 290 P.u.n. zwrot „układ wiąże” dotyczy nie tylko przyjętych przez wierzycieli ograniczeń , ale także korzyści jakie mogą wynikać z układu .

W konsekwencji tytuł wykonawczy przysługujący pozwanemu wobec powoda ad. 1 mógł być pozbawiony wykonalności jedynie w takim zakresie , w jakim redukcję wierzytelności objętej tym tytułem przewidywały warunki przyjętego przez wierzycieli i zatwierdzonego na zgromadzeniu układu z dłużnikiem C. T. (1).

Zgodnie z art. 316 § 1k.p.c. Sąd bierze pod uwagę wydając wyrok stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

W toku postępowania w niniejszej sprawie , przed Sądem Rejonowym Katowice – Wschód w Katowicach pod sygn. akt X GUu 14/10/2 , wszczęte zostało postępowanie o uchylenie układu zawartego pomiędzy dłużnikiem C. T. (1) a wierzycielami w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu. Rozstrzygnięcie tego wniosku miało dla niniejszej sprawy charakter prejudycjalny , co potwierdziło również postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu oddalające zażalenie na zawieszenie postępowania przez Sąd Okręgowy.

Postanowieniem z dnia 04.07.2011 r. Sąd Rejonowy w Katowicach uchylił układ zawarty w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu dłużnika C. T. (1). Postanowienie to stało się prawomocne z dniem 12.07.2011 r.

Uchylenie układu jest orzeczeniem konstytutywnym i powoduje , na podstawie art. 305 P.u.n., że wszystkie objęte tym układem wierzytelności odzyskują swoją pierwotną wysokość, a układ przestaje obowiązywać. Tym samym też uchylenie układu powoduje po stronie dłużnika utratę możliwości domagania się ustalenia , że sądowy tytuł wykonawczy pozbawiony został wykonalności w trybie art. 295 ust. 2 P.u.n. Pozbawienie wykonalności sądowego tytułu wykonawczego wiąże się tu bowiem ściśle z faktem i skutkami zawartego układu , które niweczy konstytutywne postanowienie o jego uchyleniu.

Mając to wszystko na uwadze Sąd na podstawie art. 305 ust. 1 P.u.n. w zw. z art. 295 ust. 2 P.u.n. oddalił powództwo powoda ad 1 C. T. (1).

Sąd orzekając o kosztach procesu w zakresie kosztów zastępstwa procesowego , zgłoszonych w podwójnej stawce minimalnej przez pozwanego , uznał to żądanie za w pełni uzasadnione z uwagi na stopień zawiłości , komplikacji sprawy oraz znaczny nakład pracy poniesiony w toku całego postępowania przez pełnomocnika pozwanego .

Orzeczenie zasądzające zwrot kosztów procesu na rzecz pozwanego od powoda ad 1 C. T. (1) wydano na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Orzeczenie zasądzające zwrot kosztów procesu na rzecz pozwanego od powoda ad.2 (...) sp. z o.o. , z uwagi na cofniecie przez tego powoda pozwu , wydano na podstawie art. 203 § 3 k.p.c.