Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2020 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w O.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w O. kwotę 2.543,64 zł (dwa tysiące pięćset czterdzieści trzy zł 64/100 gr) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnieni w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 595/20 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. Sp. k. w O. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 2.543,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej określonej w normach przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 9 listopada 2019 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) - auto należące do D. C.. Sprawca szkody ubezpieczony był w Towarzystwie (...) pozwanego. Poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego na okres od 10 listopada 2019 roku do 23 listopada 2019 roku. Umową cesji poszkodowany scedował na powoda wierzytelność przysługującą mu z tytułu naprawienia szkody majątkowej, tj. kosztów poniesionych z tytułu wynajmu samochodu zastępczego. W dniu 25 listopada 2019 roku powód wystawił fakturę Vat na kwotę 3.373,89 złotych brutto. W toku likwidacji szkody pozwany wypłacił powodowi kwotę 830,25 złotych tytułem kosztów najmu, uznając 9 dniowy okres najmu w stawce 75 zł netto za dobę.

W odpowiedzi na pozew pozwane towarzystwo wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W ocenie pozwanego wysokość należnego odszkodowania ustalona została prawidłowo. Pozwany poinformował poszkodowanego o możliwości uzyskania nieodpłatnie pojazdu zastępczego oraz o stawkach akceptowanych w przypadku najmu pojazdu w firmie zewnętrznej. Pozwany ostatecznie nie kwestionował stawki za najem pojazdu zastępczego, jednak w jego ocenie stawka czynszu powinna zostać zweryfikowana do wysokości akceptowalnej przez pozwanego, albowiem poszkodowanemu skutecznie zaproponowano wynajęcie pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9 listopada 2019 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki P. (...) o nr rej. (...), należący do D. C..

Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

Poszkodowany udzielił powodowi pełnomocnictwa w zakresie kontaktu z towarzystwem ubezpieczeń celem pozyskania wszelkich informacji dotyczących przebiegu likwidacji szkody oraz wskazał powoda jako adresata do wglądu wszelkiej korespondencji szkodowej. Nadto upoważnił powoda do zlecenia organizacji pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela sprawcy szkody, zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalnią wskazaną przez zakład ubezpieczeń, wglądu w dokumenty dotyczące najmu pojazdu zastępczego, porównania warunków najmu pojazdu zastępczego, odbioru pojazdu zastępczego, odmowy wynajęcia pojazdu zastępczego w przypadku przedstawienia niekorzystnych warunków najmu pojazdu zastępczego.

(okoliczności bezsporne)

Poszkodowany D. C. w dniu zdarzenia poprzez infolinię zgłosił pozwanemu przedmiotową szkodę, wskazując przy tym, iż jego pojazd nie nadaje się do użytku, wobec czego jest zainteresowany najmem pojazdu zastępczego. Pracownik pozwanego przyjmujący zgłoszenie poinformował poszkodowanego, iż pojazd zastępczy zostanie mu podstawiony na okres 5 dni, a o ewentualnym skróceniu lub przedłużeniu tego okresu decydować ma każdorazowo pracownik odpowiedniego działu. D. C. nie wyraził zgody na warunki proponowane przez ubezpieczyciela, podnosząc, że chciałby otrzymać pojazd na cały okres likwidacji szkody. Poszkodowany miał kontynuować rozmowę odnośnie warunków najmu pojazdu zastępczego z pracownikiem działu assistance.

(dowód: rozmowa telefoniczna z dn. 9.11.2019r. na płycie CD k.54)

Następnego dnia poszkodowany zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. (...) od dnia 10 listopada 2019 roku do dnia 23 listopada 2019 roku. W umowie tej stawka za każdą rozpoczętą dobę najmu została ustalona na kwotę 211 zł netto dla okresu najmu od 8 do 14 dni.

(dowód: umowa krótkoterminowego najmu k. 14, cennik k. 15)

Kwota ta mieściła się w granicach stawek dla wynajmu pojazdu tej klasy na rynku lokalnym w okresie zdarzenia.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 25 listopada 2019 roku wynajmujący wystawił na poszkodowanego fakturę VAT nr (...) z tytułu najmu pojazdu zastępczego na okres 13 dni na kwotę 2.743,00 zł netto, 3.373,89 zł brutto, ustalając stawkę dobową na poziomie 211 złotych netto. Powód zawarł z D. C. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której wymieniony przeniósł na jego rzecz wierzytelność z tytułu odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wobec (...) S.A. w W..

Decyzją z dnia 12 grudnia 2019 roku pozwany przyznał powodowi kwotę 830,25 zł tytułem odszkodowania za koszty pojazdu zastępczego, akceptując 9 - dniowy okres najmu oraz weryfikując stawkę za wynajem pojazdu do 75 zł (netto), albowiem za taką stawkę Towarzystwo (...) proponowało zorganizowanie wynajmu pojazdu.

(dowód: pismo z dn. 27. (...). k. 23, faktura z dn. 25.11.2019r. k. 24, akta szkody zawarte na płycie CD k.54)

W okresie, w którym poszkodowany wynajmował pojazd zastępczy od powoda w jego gospodarstwie domowym znajdował się drugi pojazd, który użytkowała jego żona, m.in. celem dowożenia dzieci do szkoły. W dniu 13 listopada 2019 roku poszkodowany miał wyjechać do pracy za granicę, wobec czego zależało mu na niezwłocznym wynajęciu pojazdu zastępczego. Kwotę odszkodowania w wysokości 5.500 złotych, która stanowiła szkodę całkowitą, przekazano na rachunek bankowy wskazany przez poszkodowanego w dniu 19 listopada 2019 roku

(dowód: zeznania świadka D. C. na rozprawie w dn. 15.09.2020r. k. 69-69v., szczegóły operacji k. 27)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego roszczenie powoda zasługuje na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie stan faktyczny pozostawał w istotnej mierze niesporny. Nie był kwestionowany fakt kolizji drogowej z dnia 9 listopada 2019 roku, w wyniku której doszło do uszkodzenia pojazdu marki P. (...) należącego do D. C.. Poza sporem pozostawała także zasada odpowiedzialności pozwanego za szkodę oraz fakt, iż wskutek umowy cesji zawartej między poszkodowanym a powodem, wierzytelność o naprawienie szkody przysługuje obecnie powodowi. Kwestię sporną stanowiła natomiast zasadność najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, albowiem pozwany wskazywał, iż proponował mu wynajęcie pojazdu zastępczego, a mimo tego poszkodowany nie skorzystał z tej oferty i wynajął pojazd u powoda po stawkach wyższych niż akceptowane przez pozwanego. Ostatecznie nie była kwestionowana wysokość stawki najmu zastosowana przez powoda.

Zgodnie z art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17 wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”. W tym kontekście istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność samego pojazdu, ale także dodatkowych warunków umowy, takich jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy też obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Z uwagi na ciążący na ubezpieczycielu obowiązek szczególnej, podwyższonej staranności nie można też przypisać decydującego znaczenia czynnikowi w postaci szczególnego zaufania, jakie poszkodowany ma do kontrahenta, z którego usług chciałby skorzystać. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu. Stanowisko to Sąd Rejonowy w całości podziela.

W toku procesu pozwany podnosił zarzut naruszenia przez poszkodowanego obowiązku minimalizacji szkody, wskazując, że w czasie likwidacji szkody zostały mu przedstawione zasady wynajmu pojazdów zastępczych, jak również informacja o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego w firmie współpracującej z pozwanym, a mimo tego poszkodowany odmówił najmu pojazdu od ubezpieczyciela i wynajął auto zastępcze według znacznie zawyżonych stawek.

Odrzucenie oferty organizacji najmu przez ubezpieczyciela, jak wskazał Sąd Najwyższy w przywołanym orzeczeniu, musi być wykazane szczególnymi racjami. W takim wypadku Sąd ustala czy oferta ubezpieczyciela dawała poszkodowanemu możliwość korzystania z wynajętego pojazdu w takim zakresie jak z własnego, a nie czy oferta ubezpieczyciela była lepsza od oferty powoda. Należy podkreślić, że samochód zastępczy nie jest elementem obligatoryjnie przysługującym każdemu poszkodowanemu. Jego udostępnienie ma wyrównać ubytek w postaci niemożności korzystania z pojazdu własnego, czyli służyć zaspokajaniu potrzeb poszkodowanego, które wcześniej realizowane były z udziałem pojazdu własnego. Oczywiście ma on prawo do swobodnego wyboru wypożyczalni oraz ustalenia dowolnych warunków najmu, ale należy mieć na uwadze, iż działania tego typu nie mogą zwiększać szkody i rodzić negatywnych konsekwencji dla ubezpieczyciela sprawcy. Z przedłożonych przez strony dowodów, głównie w postaci rozmowy telefonicznej z dnia 9 listopada 2019 roku wynika, iż pozwany złożył poszkodowanemu ofertę najmu pojazdu w klasie odpowiadającej pojazdowi uszkodzonemu. Jednakże należy zwrócić uwagę na pozostałe warunki umowy, które miały dla poszkodowanego nie mniej istotne znaczenie. Jak wynika z treści przywołanej wyżej rozmowy telefonicznej pozwany oferował poszkodowanemu najem pojazdu jedynie na okres 5 dni, tj. do dnia oględzin pojazdu przez rzeczoznawcę. Ewentualne skrócenie lub wydłużenie tego okresu zależeć miało od decyzji pracownika pozwanego. Poszkodowany podkreślał natomiast, iż uszkodzony w wyniku zdarzenia nie nadaje się do użytku ze względu na zakres uszkodzeń oraz że pojazd zastępczy jest mu potrzebny natychmiast do czasu naprawy pojazdu bądź nabycia nowego samochodu, w przypadku zakwalifikowania szkody jako całkowitej. Tego rodzaju wymagania stawiane przez poszkodowanego nie można uznać za bezpodstawne i „wygórowane”. Nie można bowiem pozostawiać poszkodowanego w niepewności co do okresu w jakim będzie on uprawniony do korzystania z pojazdu zastępczego. Ubezpieczyciel powinien zapewnić możliwość korzystania z auta zastępczego na cały okres w którym poszkodowany nie może eksploatować swojego pojazdu (w przypadku naprawy) lub wypłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej. Z uwagi na specyfikę postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel nie może z góry określić czasu w jakim poszkodowany będzie zmuszony korzystać z pojazdu zastępczego. Reasumując, w ocenie Sądu poszkodowany był uprawniony do skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego złożonej przez powoda. Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie dało podstawę do uznania, że poszkodowany mógł oczekiwać od pozwanego oferty najmu pojazdu zastępczego bez warunku w postaci z góry określonego czasu trwania najmu, której to oferty pozwany nie złożył. Mając powyższe na uwadze uwzględniono powództwo w całości, zasadzając od strony pozwanej kwotę 2.543,64 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy dotychczas wypłaconym odszkodowaniem, a należnością objęta fakturą VAT nr (...).

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c. W przedmiotowej sprawie powód zgłosił roszczenie dotyczące kosztów najmu pojazdu zastępczego 27 listopada 2019r. wzywając pozwanego do zapłaty kwoty objętej fakturą w terminie do 9 grudnia 2019r. Skoro poznawany bezzasadnie nie zapłacił w wyznaczonym na dzień 9 grudnia 2019 r. całości należnego powodowi odszkodowania to odsetki należy zasądzić zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia 16 grudnia 2019 roku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 900 zł zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018 poz. 265) oraz opłata skarbowa od przedłożonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3.(...)

S., (...)