Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2020 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy Teatru Miejskiego w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek

na skutek odwołania Teatru Miejskiego w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 10 kwietnia 2020 r. nr (...)- (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od Teatru Miejskiego w G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) sędzia Grzegorz Tyrka

Sygn. akt VIII U 638/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 10 kwietnia 2020r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił płatnikowi składek Teatrowi Miejskiemu w G. wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ponieważ w następstwie niedopełnienia przez płatnika obowiązku opłacania składek powstała zaległość.

W odwołaniu od decyzji płatnik składek domagał się jej zmiany i uwzględnienia żądania wydania zaświadczenia o żądanej przez odwołującego treści.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że nie wie na jakiej podstawie organ rentowy przyjął, że składki za okres wskazany w zaskarżonej decyzji nie zostały zapłacone. Odwołujący nie posiada też do chwili obecnej zaległości z innych okresów. Wprawdzie odwołujący prowadzi z organem rentowym szereg sporów sądowych co do podlegania przez osoby, z którymi zawarto umowy o dzieło, ubezpieczeniom społecznym, ale żadna z decyzji, z której wynikałby obowiązek zapłaty przez płatnika jakichkolwiek zaległych składek, nie jest ostateczna, a wszystkie wydane w pierwszej instancji wyroki, oddalające odwołanie złożone przez Teatr, zostały zaskarżone apelacjami, które nie zostały rozpoznane. Nie sposób więc przyjąć, że istnieje orzeczenie mające charakter ostateczny, z którego wynikać mogłyby zaległości odwołującego.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy złożył także wniosek o zasądzenie od odwołującego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z 23 listopada 2020r. organ rentowy wskazał, że odwołujący Teatr Miejski w G. na dzień wydania decyzji zaskarżonej z 10 kwietnia 2020r. nie posiadałby zadłużenia, gdyby nie toczące się sprawy o podleganie do ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy dodał, że w związku z wydanymi decyzjami stwierdzającymi podleganie do ubezpieczeń społecznych oraz podstawę wymiaru składek, powstała kwota potencjalnie niezapłaconych składek w wysokości 49 391,13 zł oraz odsetek w wysokości 17 492,00 zł.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika składek Teatru Miejskiego w G. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.2017§1 i §2 k.p.c. organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o jego wydanie. Zaświadczenie wydaje się, jeżeli: 1. urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa; 2. osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Przepis ten należy czytać łącznie z regulacją art.218 §1 k.p.a., który precyzuje, co może być potwierdzone zaświadczeniem. Zgodnie z powołaną normą, zaświadczenie może potwierdzać fakty, albo stan prawny wynikający z prowadzonych przez ten organ ewidencji, rejestrów, bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Z powyższego wynika,
że organ administracyjny może odmówić wydania zaświadczenia m.in. w sytuacji, gdy wnoszący podanie żąda potwierdzenia okoliczności faktycznych lub stanu prawnego, które nie wynikają z ewidencji i rejestrów lub innych danych, będących w posiadaniu tego organu, albo gdy żąda poświadczenia nieprawdy. W każdej z powyższych sytuacji postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia jest zgodne z prawem (wyrok NSA z 3 listopada 1999r., I SA 80/99).

W uzasadnieniu wyroku z 23 stycznia 2013r. sygn. I UK 434/12 Sąd Najwyższy wskazał, że wydanie zaświadczenia lub odmowa jego wydania (decyzją) niewątpliwie odnosi się do zakresu żądania sformułowanego przez wnioskodawcę w kontekście wskazanego przez niego interesu prawnego. Zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek, ze względu na interes jakiemu służy, najczęściej wydawane jest w celu posłużenia się nim w kontaktach z kontrahentami lub przed właściwą instytucją lub urzędem, w celu - co bardzo istotne - wykazania zdolności finansowej. Najczęściej dotyczy to przetargów i możliwości czynnego w nich uczestniczenia. Treść żądania - wydanie zaświadczenia o opłacaniu składek - nie może zatem być wyrwana z kontekstu interesu prawnego dla realizacji którego jest formułowana. Zatem wniosek o wydanie zaświadczenia
nie może być odczytywany literalnie z powołaniem się na art.4 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Treść zatem zaświadczenia powinna uwzględniać wszelkie należności składkowe. Tylko wówczas owo zaświadczenie spełnia swoją rolę informacyjną o stanie finansowym płatnika i jego zdolności finansowej.

Ponadto - a może przede wszystkim - zaświadczenie o stanie zaległości składkowych nie jest „zwykłym” dokumentem o stanie wiedzy organów ubezpieczeń społecznych dotyczących długów składkowych, ale wymaga wydania decyzji w sprawie indywidualnej, która to decyzja nie jest prawnie obojętna. Może nawet kreować granice odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa za zalęgłości składkowe (por. art.31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art.112 § 6 Ordynacji podatkowej). Wymaga zatem dołożenia należytej staranności organu rentowego i uwzględnienia także funkcji jaką ma pełnić. Ma być bowiem wydane w celu uwiarygodnienia płatnika w negocjacjach gospodarczych z jego kontrahentem. Zaświadczenie jest urzędowym poświadczeniem określonych faktów lub stanu prawnego. Jako dokument urzędowy zaświadczenie korzysta z domniemania dwojakiego rodzaju: domniemania prawdziwości oraz domniemania zgodności z prawdą oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi. Zaświadczenie wydawane z uwagi na interes płatnika wykazany we wniosku o wydanie zaświadczenia nie może zatem abstrahować od wskazanego przez płatnika celu, jakiemu ma owo zaświadczenie służyć. Zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami wydawane w celu przedstawienia kontrahentowi powinno uwzględniać wszelkie należności składkowe obciążające płatnika. W przeciwnym razie wprowadzałoby w błąd podmiot, któremu jest przedkładane. Powszechnie bowiem owe zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami traktuje się w obrocie gospodarczym jako zaświadczenia świadczące o tym, że wszelkie zobowiązania wobec ZUS płatnik uregulował.

Zatem należy stwierdzić, że w przypadku, gdy pomiędzy stronami istnieje niepewność czy też spór co do nawet potencjalnych zaległości składkowych, zaświadczenie takie nie może być wydane, a to ze względu na wskazany powyżej cel jakiemu ono służy.

W rozpoznawanej sprawie okolicznością bezsporną było, że płatnik składek – odwołujący Teatr Miejski w G. na dzień wydania decyzji zaskarżonej formalnie nie miał zaległości składkowych. Niemniej jednak równocześnie przed sądami toczyło się w tym czasie wiele postępowań dotyczących płatnika w kwestii podlegania zatrudnionych u niego osób ubezpieczeniom społecznym, które to postępowania nie zostały do tego czasu prawomocnie zakończone, a jak wskazał organ rentowy w piśmie procesowym z 23 listopada 2020r., przy ewentualnym uprawomocnieniu się decyzji zaskarżonych w tamt. postępowaniach na koncie płatnika istniałoby zadłużenie z tytułu niezapłaconych składek w wysokości 49 391,13 zł oraz odsetek w wysokości 17 492,00 zł. W takiej sytuacji słusznie stwierdził organ rentowy w decyzji zaskarżonej, że brak było podstaw do wystawienia odwołującemu zaświadczenia o niezaleganiu w opłaceniu składek.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ⁽¹⁴⁾ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. w związku z §9 ust.2 rozporządzenia Rady Ministrów z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2018r., poz.265 ).

(-) sędzia Grzegorz Tyrka