Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX Ka 560/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia SO Piotr Kluz

protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Kościńska

przy udziale prokuratora Andrzeja Jóźwika

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2020r.

sprawy S. S., ur. (...) w L., s. B. i F.

oskarżonego o czyn z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Wola w Warszawie

z dnia 12 marca 2020 r., sygnatura akt III K 305/17

orzeka:

1.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

2.  koszty postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 560/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z dnia 12 marca 2020 r., sygn. III K 305/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia tj.:

- art. 410 kpk, poprzez nieprzeprowadzenie z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu informatyki dotyczącej możliwości odzyskania pierwotnej wersji zamieszczonego na stronie internetowej autoswiat.pl artykułu, w którego treści zostały ujawnione dane osobowe pokrzywdzonego,

- art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z protokołu oględzin rzeczy (k. 6 i 7), z pominięciem zasad doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania, przez co protokół oględzin rzeczy został uznany za wadliwy, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych i uznanie za nieudowodnionego faktu przetwarzania danych osobowych pokrzywdzonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obraza art. 410 kpk zachodzi wtedy, gdy wyrok oparto na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, bądź też przy wyrokowaniu pominięto okoliczności ujawnione w toku rozprawy. Żadna z tych sytuacji nie zaistniała w przedmiotowej sprawie, bowiem oskarżyciel publiczny zarzuca nieprzeprowadzenie określonego dowodu z urzędu. Nie można natomiast oczekiwać, by sąd orzekający z urzędu przeprowadzał określone dowody na sprawstwo oskarżonego, realizując w ten sposób interes procesowy jednej ze stron, bo osłabiałoby to jego pozycję jako organu bezstronnie wymierzającego sprawiedliwość. Z aktywności procesowej przewidzianej w art. 167 kpk sąd meriti winien więc korzystać wyjątkowo ostrożnie, gdy bierność stron postępowania w omawianym zakresie prowadzić by mogła do wydania rażąco niesprawiedliwego orzeczenia, czyli gdy dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych uzależnione jest od przeprowadzenia danego dowodu, o którym sąd powziął wiedzę (por. postanowienie SN z dnia 7 lutego 2018 r., sygn. III KK 447/17). Przy czym wskazywany przez skarżącego dowód nie zmierzałby do ustalenia istotnych okoliczności sprawy, a jedynie pozwalałby na ocenę, czy można uzyskać inny jeszcze dowód.

Nie sposób również uznać, aby dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 7 kpk. Skrótowy opis zawarty w protokole oględzin rzeczy z k. 6 nie zawiera nawet dokładnej informacji, w której części artykułu umieszczone zostały ujęte w tym protokole dane. Niezrozumiałe jest również, czemu dostęp do strony internetowej uzyskano za pomocą telefonu pokrzywdzonego, zamiast choćby skorzystać w tym zakresie z komputera służbowego. Jedynie dla porządku wskazać trzeba, iż funkcjonariusz dokonujący tych oględzin nie miał zapewne większej wiedzy z dziedziny informatyki, skoro powołuje się na przeglądarkę internetową G., co budzi pewne wątpliwości, bowiem mogło chodzić zarówno o wyszukiwarkę internetową, jak i przeglądarkę internetową firmy (...), która jednakże nazywa się Chrome. Nadto poza tymi wątpliwościami uwagę zwraca też fakt, że zdaniem pokrzywdzonego jego dane były widoczne w mobilnej odsłonie strony (...), a funkcjonariusz odnosi się do standardowej wersji strony, która zresztą – zgodnie z protokołem oględzin – miała sama się załadować po wpisaniu danych (...). Dysponując zeznaniami świadka K. K. i wątpliwościami nakreślonymi w uzasadnieniu, Sąd Rejonowy mógł zakwestionować omawiany dowód, co nie stanowiło naruszenia art. 7 kpk.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Lp.

Zarzut

3.2.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, poprzez jego niewłaściwą wykładnię i uznanie, że czyn oskarżonego nie wyczerpał znamion występku stypizowanego w powyższym artykule, choć prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku przeciwnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie dało podstaw do ustalenia, aby w redakcji czasopisma (...) stworzony został zbiór danych osób, które zgłosiły do niej prośbę o interwencję. Zaprzeczył temu wprost oskarżony („nie gromadzimy danych naszych czytelników - k. 725), a jego wyjaśnienia w tym zakresie nie zostały zakwestionowane przez oskarżyciela. Nie było więc żadnego zestawu danych, i to jeszcze posiadającego strukturę (które to pojęcie skarżący myli z samymi danymi).

Wniosek

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w niniejszej sprawie, zbadał w nim okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a zgromadzony materiał dowodowy ocenił zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, zachowując tym samym granicę swobodnej oceny dowodów. Sąd pierwszej instancji poprawnie ustalił stan faktyczny, a swoje rozstrzygnięcie należycie uargumentował w prawidłowo sporządzonym uzasadnieniu, które zawiera wszystkie niezbędne elementy, tj. zarówno w zakresie oceny dowodów, jak i wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku. Podniesione zaś przez skarżącego zarzuty uznano za chybione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok w całości utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Podniesione przez skarżącego zarzuty nie zostały uznane za zasadne, a w sytuacji gdy apelację wnosi oskarżyciel publiczny, na niekorzyść oskarżonego można orzec jedynie w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym (art. 434 §1 pkt 3 kpk). Nadto do uchylenia wyroku uniewinniającego, a więc takiego jaki zapadł w przedmiotowej sprawie, nie jest wystarczające samo stwierdzenie zasadności zarzutów, bo konieczne jest upewnienie się przez sąd odwoławczy, że rozstrzygnięcie uniewinniające jest niezasadne, a więc że na podstawie kompletnego i swobodnie ocenionego materiału dowodowego należy poczynić ustalenia faktyczne, które nie dają możliwości wydania wyroku uniewinniającego. Takie przekonania nie ma sąd odwoławczy w niniejszej sprawie, a to z powodu, który pozostawał poza optyką Sądu Rejonowego, jak i skarżącego. Nawet bowiem ustalenie, że na stronie internetowej (...) ujawniono (czyli w rozumieniu ustawy przetworzono) dane osobowe pokrzywdzonego, nie sposób uznać, aby oskarżony wypełnił znamiona zarzuconego mu czynu. Czyn zabroniony z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych może zostać popełnione tylko umyślnie, a odpowiedzialność karną można przypisać osobie, która faktycznie podjęła decyzję o przetwarzaniu danych niezgodnie z przepisami. Żaden ze zgromadzonych dowodów nie wskazuje, aby to oskarżony zamieścił dane A. S. (ta okoliczność jawi się jako bezsporna) lub co najmniej na ich umieszczenie na stronie internetowej godził się w zamiarze ewentualnym. Podstawą do poniesienia odpowiedzialności przez S. S. – w świetle postawionego mu zarzutu – nie może być fakt sprawowania przez niego funkcji redaktora naczelnego. Z racji tego odpowiadał on oczywiście za treść przygotowanych przez redakcję materiałów prasowych, jak i miał obowiązek ochrony danych osobowych, ale ewentualne zaniechania w tym zakresie (które mogą stanowić przedmiot sporu w procesie cywilnym), nie są tożsame z umyślnym działaniem.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Stosownie do art. 636 §1 kpk, wobec nieuwzględnienia apelacji oskarżyciela publicznego, kosztami postępowania odwoławczego należało obciążyć Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Załącznik do formularza UK2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana