Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 564/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2019 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Piotr Jędrzejewski
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 października 2019 roku

sprawy z powództwa N. Banku Spółka A w W.

przeciwko W. C. i I. C.

o zapłatę

I.  Utrzymuje w mocy nakaz zapłaty z dnia 05 marca 2019 roku wydany przez Sąd Rejonowy w Gdyni w sprawie o sygn. I Nc 89/19 w całości,

II.  Kosztami procesu wywołanymi wniesieniem zarzutów obciąża pozwanych, uznając je za uiszczone w całości.

Sygn. akt I C 564/19

UZASADNIENIE

(Powód) (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie solidarnie od W. C. i I. C. (pozwanych) kwoty 16.787,54 zł oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 4 stycznia 2019 r. oraz kosztami postępowania.

Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla stanowiącego podstawę żądania

, zaś pozwani złożyli sprzeciw od tego nakazu.

USTALENIA FAKTYCZNE

1.  W dniu 8 maja 2013r. pozwany zawarł „umowę o FM Kredyt Ekspresowy” nr (...) z (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.. Na mocy przedmiotowej umowy ww. bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 63.000 zł na okres do dnia 8 maja 2018 r. na rozwój działalności gospodarczej. Zabezpieczeniem umowy kredytowej była umowa zabezpieczenia kredytu zawarta przez te same strony w dniu 8 maja 2013 r. Zgodnie z treścią umowy zabezpieczenia - kredyt był objęty zabezpieczeniem portfelowym, tj. częściowo zabezpieczony środkami pochodzącymi z projektu „Wsparcie przedsiębiorczości poprzez rozwój instrumentów inżynierii finansowej w ramach inicjatywy J. w województwie (...) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007-2013”, O. Priorytetowej 1. Rozwój i innowacje w (...), Działanie 1.3 „Pozadotacyjne instrumenty finansowe dla (...), współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego”. Podmiotami biorącymi udział w realizacji projektu był m.in. Bank (...) (zwany w umowie Menadżerem), któremu Instytucja Zarządzająca powierzyła w zarząd środki pochodzące z (...) w ramach projektu. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. w tym przypadku występował jako P. (...). Objęcie kredytu poręczeniem wymagało m.in. wniesienia przez Ostatecznego Beneficjenta tj. kredytobiorcę zabezpieczenia w postaci weksla in blanco, wraz z deklaracją wekslową, wystawionego na rzecz Menadżera. Kwota jednostkowego poręczenia zabezpieczającego kredyt wynosiła 48.000 zł i stanowiła 80 % kwoty głównej kredytu (pkt 2.2.). Zgodnie z umową, weksel powinien być wystawiony i złożony P. Finansowemu w dniu podpisania umowy zabezpieczenia kredytu. W przypadku, gdy Menadżer wypłaci P. Finansowemu jednostkowe poręczenie zabezpieczające kredyt (w wyniku nie wywiązania się kredytobiorcy ze swoich zobowiązań wynikających z umowy kredytu), wówczas kredytobiorca był zobowiązany do zwrotu Menadżerowi wypłaconej przez niego tytułem jednostkowego poręczenia kwoty wraz z należnymi odsetkami (pkt 3.2.). Pośrednikowi Finansowemu przysługuje prawo dochodzenia wynikających z umowy lub umowy kredytu roszczeń przysługujących Menażerowi lub Instytucji Zarządzającej przeciwko kredytobiorcy, w szczególności roszczenia o zwrot kwoty wypłaconego jednostkowego poręczenia, wraz z należnymi odsetkami w tym do ich dochodzenia w drodze negocjacji lub kroków prawnych (pkt 3.3.).

(dowód: umowa o FM Kredyt Ekspresowy k. 59-60, umowa zabezpieczenia kredytu k. 62-64)

2.  Na zabezpieczenie zobowiązań Ostatecznego Beneficjenta wynikających z umowy zabezpieczenia kredytu, pozwany wystawił weksel in blanco opatrzony klauzulą „bez protestu” na rzecz Banku (...) oraz podpisał deklarację wekslową, upoważniając ten podmiot do wypełnienia weksla w każdym czasie na sumę wekslową odpowiadającą zadłużeniu pozwanego z tytułu wypłaconego przez Menadżera na rzecz P. (...) poręczenia wraz z należnymi odsetkami oraz kosztami, a także opatrzenia go datą płatności według własnego uznania, przy jednoczesnym zawiadomieniu pozwanego o powyższym listem poleconym wysłanym co najmniej na 14 dni przed terminem płatności weksla. Na wekslu za spłatę należności poręczyła również pozwana - I. C.

(dowód: deklaracja wekslowa k. 73)

3.  W dniu 31 marca 2016 r. Bank (...) reprezentowany przez pełnomocnika zastępcę Dyrektora Departamentu Instrumentów (...), indosował wypełniony weksel na rzecz (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w G. bez odpowiedzialności. Ten uzupełnił weksel o niespłaconą cześć długu kredytowego, tj. o kwotę 16.787,54 zł, stanowiącą 80% zaległości pozwanego z tytułu kapitału i opatrzył go datą płatności 3 stycznia 2019 r. W dniu 4 grudnia 2018 r. (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w G. ustąpił bez odpowiedzialności na rzecz pozwanego nie na jego zlecenie.

(dowód: weksel własny k. 21)

4.  W umowie zatytułowanej „procedura windykacyjna” zawartej pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a Bankiem (...) w dniu 28 czerwca 2013r. uregulowano sposób dochodzenia wierzytelności na podstawie indosowanego weksla przez (...) Bank S.A. Wedle pkt 4.1. tejże umowy weksel in blanco wystawiony przez Ostatecznego Beneficjenta i uzupełniony przez Menadżera zostanie indosowany na rzecz P. (...), który będzie występował jako powiernik. Indos ma charakter powierniczy, co oznacza, że wobec osób trzecich i przed sądami oraz innymi organami P. (...) występować będzie jako wierzyciel, przy czym dochodzić będzie wierzytelności na rzecz Menadżera. Fakt, że P. (...) będzie występować jako wierzyciel pozostaje bez wpływu na okoliczność, iż dochodzona na podstawie weksla indosowanego wierzytelność jest wierzytelnością Menadżera. Zastosowanie instytucji indosu ma na celu uproszczenie procedury dochodzenia roszczeń przez P. (...) w ten sposób, że czynności w postępowaniu sądowym i egzekucyjnym wykonywać będzie jeden formalny wierzyciel (Pośrednik (...)) w miejsce dwóch wierzycieli (Pośrednik (...) i Menadżer).

(dowód: procedura windykacyjna k. 65-70)

5.  (...) Bank Spółka Akcyjna został połączony z (...) Bank (...) Spółka Akcyjna i przyjął nazwę (...) Bank (...) Spółka Akcyjna, a następnie zmienił oznaczenie firmy na (...) Bank Spółka Akcyjna.

6.  (dowód: odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS k. 7-11v)

7.  W toku umowy pozwany dokonał łącznej spłaty 64.211,56 zł, z czego na kapitał zostało zaliczone 41.117,43 zł W zakresie kapitału do spłaty pozostało 21.882,57 zł W skład tej kwoty wchodził także 1.042,03 zł tytułem pozostałych do spłat opłat i prowizji. W dniu 29 listopada 2018 r. Bank (...) wypłacił powodowi kwotę 16.672,43 zł tytułem poręczenia portfelowego J.. Umowa pozwanemu została wypowiedziane pismem z dnia 15 marca 2017 r.

8.  (dowód: pismo z dowodem odbioru k. 71-72, przelew k. 83)

ROZWAŻANIA PRAWNE

9.  Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. – Prawo wekslowe ( tekst jednolity Dz.U. z 2016 r. poz. 160, dalej: prawo wekslowe). Zgodnie z art. 104 Prawa wekslowego odpowiedzialność wystawcy weksla własnego jest taka sama, jak akceptanta weksla trasowanego. Natomiast w myśl art. 28 prawa wekslowego przez przyjęcie trasat zobowiązuje się do zapłacenia weksla w terminie płatności. Wedle przepisu art. 32 prawa wekslowego poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 lutego 1982r., I CR 13/82, Lex nr 54 stwierdził, iż głównymi dłużnikami z weksla, a więc takimi dłużnikami, na których ciąży przede wszystkim obowiązek zapłaty sumy wekslowej są: w wekslu trasowanym - akceptant, a w wekslu własnym – wystawca. Ci dłużnicy nie mogą zwolnić się od odpowiedzialności za zapłatę (art. 9 pr. weksl.). Ich odpowiedzialność utrzymuje się niezależnie od tego czy przedstawiono im weksel do zapłaty we właściwym terminie (art. 53, 103 i 104 pr. weksl.)

10.  Powód wykazał swoją legitymację procesową w niniejszej sprawie nieprzerwanym ciągiem indosów. W myśl zaś art. 16 praw wekslowego będzie uważany za prawnego posiadacza, kto ma weksel i wykaże prawo swoje nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni indos był in blanco. Przekreślone indosy uważa się w tym względzie za nieistniejące. Jednocześnie, w świetle przedstawionych przez powoda dowodów z dokumentów, w postaci umowy kredytowej, umowy o zabezpieczenie kredytu czy umowy określającej procedurę windykacyjną, nie ulega wątpliwości, że Bank (...) był jednym z podmiotów biorącym udział w realizacji projektu „Wsparcie przedsiębiorczości poprzez rozwój instrumentów inżynierii finansowej w ramach inicjatywy J. w województwie (...) w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007-2013” i występował w tym projekcie w charakterze Menadżera, któremu instytucja zarządzająca powierzyła w zarząd środki pochodzące z (...) w ramach projektu. Zgodnie z treścią pkt 3.1. umowy o zabezpieczenie zabezpieczeniem należytego wykonania tej umowy był weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową każdorazowo wystawiony przez kredytobiorcę na rzecz Menadżera. Stosownie natomiast do pkt 3.2. umowy o zabezpieczenie w przypadku, gdy Menadżer wypłaci P. Finansowemu jednostkowe poręczenie zabezpieczające kredyt (w wyniku nie wywiązania się kredytobiorcy ze swoich zobowiązań wynikających z umowy kredytu), wówczas kredytobiorca był zobowiązany do zwrotu Menadżerowi wypłaconej przez niego tytułem jednostkowego poręczenia kwoty wraz z należnymi odsetkami. Sposób realizacji uprawnień związanych z dochodzeniem od kredytobiorcy roszczeń określała umowa z dnia 28 czerwca 2013 r. zawarta pomiędzy (...) Bankiem Spółka Akcyjna z siedzibą w W. a Bankiem (...). W świetle pkt 4.1. tejże umowy nie budzi wątpliwości, że indosatariusz miał prawo dochodzenia wierzytelności przed sądami na swoją rzecz, a jedynie w stosunku wewnętrznym był traktowany jako powiernik Banku (...). Powód wykazał także przekształcenia podmiotowe po stronie powodowej. Na tę okoliczność przedłożono bowiem kopię odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców KRS poświadczoną za zgodność z oryginałem przez fachowego pełnomocnika powoda będącego adwokatem. Zgodnie z treścią art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 986) Centralna Informacja wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia oraz udziela informacji z Rejestru, które mają moc dokumentów urzędowych, jeżeli zostały wydane w postaci papierowej lub elektronicznej. Strona pozwana nie zdołała podważyć mocy dowodowej przedstawionego dokumentu urzędowego w trybie art. 252 k.p.c. Z przedmiotowego dokumentu jednoznacznie wynika, że doszło do połączenia (...) Banku (...) Spółka Akcyjna jako spółką przejmującą z (...) Bankiem Spółka Akcyjna jako spółką przejmowaną w trybie art. 492 ust. 1 pkt. 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą, co zostało wpisane w KRS w dniu 1 lipca 2013r. Następnie, doszło do zmiany firmy powoda na (...) Bank Spółka Akcyjna co zostało wpisane w KRS w dniu 28 października 2016 r.

11.  Sąd nie znalazł także żadnych podstaw do stwierdzenia, że weksel został uzupełniony niezgodnie z deklaracją wekslową. Należy zaznaczyć, że to na dłużniku wekslowym ciąży obowiązek udowodnienia, że weksel został wypełniony niezgodnie z zawartym porozumieniem (art. 6 kc). Nie ma podstaw, aby ciężar dowodzenia okoliczności ze stosunku podstawowego uzasadniający uzupełnienie weksla przerzucać na wierzyciela wekslowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2013 r., VI ACa 963/12, L.). W przedmiotowej sprawie takich okoliczności dłużnik nie wykazał. Wedle deklaracji wekslowej Bank (...) był upoważniony do wypełnienia weksla w każdym czasie na sumę wekslową odpowiadającą zadłużeniu pozwanego z tytułu wypłaconego przez Menadżera na rzecz P. (...) poręczenia wraz z należnymi odsetkami oraz kosztami, a także opatrzenia go datą płatności według własnego uznania. Takie samo prawo przysługiwało również kolejnym indosantom zgodnie z art. 14 prawa wekslowego. Z wiarygodnego rozliczenia kredytu, przedstawionego przez powoda, w którym uwzględniono wszystkie wpłaty dokonane przez pozwanego przed wypowiedzeniem kredytu wynika, że kwota niespłaconego kapitału wynosiła 21.882,57 zł W skład tej kwoty wchodziła także kwota 1.042,03 zł tytułem pozostałych do spłat opłat i prowizji. Po odliczeniu tych prowizji i opłat kapitał wynosi 20.840,54 zł. Wedle pkt 2.2. umowy o zabezpieczenie kredytu kwota jednostkowego poręczenia zabezpieczającego kredyt wynosiła 48.000 zł i stanowiła 80 % kwoty głównej kredytu. A zatem w przedmiotowej sprawie kwota poręczenia wynosiła 16.672,43 zł i odpowiadała 80 % kapitału. Zważyć jednak należy, iż poza kwotą poręczenia na sumę wekslową składały się również należne odsetki od dnia wypłaty poręczenia do dnia płatności weksla. Wysokość zadłużenia w ocenie Sądu została wykazana rozliczeniem sporządzonym przez powoda, do którego pozwani mimo zapoznania się z nim nie złożyli żadnych konkretnych zastrzeżeń, jedynie w całości kwestionując jej wiarygodność. Jednakże nie zostały wskazane żadne konkretne zarzuty do tego rozliczenia, ani dowody, z których wynikałoby że pozwany dokonywał spłat w innej niż wskazanej przez powoda wysokości. W świetle powyższego należało uznać, że weksel został wypełniony w sposób prawidłowy.

12.  Bezzasadny okazał się również zarzut przedwczesności powództwa w związku z niedoręczeniem wezwania do wykupu weksla. Jak podnosi się w judykaturze nie przedstawienie weksla do zapłaty nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania wekslowego wystawcy i poręczycieli (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 listopada 2012r., VI ACa 701/12, L.). Nie przedstawienie weksla do zapłaty przed wytoczeniem powództwa nie zwalnia wystawcy weksla z obowiązku zapłaty sumy wekslowej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2006r., VI ACa 518/06, L.). Podkreślić należy, iż przedstawienie weksla do zapłaty może nastąpić także w postępowaniu sądowym (por. wyrok SN z dnia 30 czerwca 2010r., V CSK 461/09, L.). W przedmiotowej sprawie bez wątpienia pozwani nie dokonali zapłaty sumy wekslowej, mimo doręczenia im w dniach 18 grudnia 2018 r. i 27 grudnia 2018 r. (k. 84 i 85) wezwania do wykupu weksla.

13.  Mając zatem na uwadze wszystkie przytoczone powyżej okoliczności, na mocy art. 496 kpc, Sąd w całości utrzymał nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym.

14.  O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy kosztami wywołanymi wniesieniem zarzutów obciążył pozwanych, jednocześnie uznając je za uiszczone w całości.