Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Wiesława Kuberska

Sędziowie: Michał Kłos (spr.)

Alicja Myszkowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Kamila Jarosińska

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2020 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa P. K. i B. K.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 18 grudnia 2018 r. sygn. akt I C 2311/17

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od P. K. i B. K. solidarnie na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P. kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 439/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Płocku w pkt 1. niniejszego orzeczenia powództwo oddalił, w pkt 2. nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Płocku od powodów kwotę 5.950 zł tytułem uzupełniającej opłaty od pozwu, a w pkt 3. zasądził od powodów na rzecz pozwanej kwotę 17 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny uznaje za podstawę również własnego rozstrzygnięcia, a które w zasadniczych elementach przedstawiają się następująco;

Powodowie są właścicielami lokalu użytkowego położonego w P. przy ul. (...). Przedmiotowy lokal jest położony w zasobach (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P., będącej zarządcą nieruchomości. Budynek, w którym jest położony przedmiotowy lokal, to budynek wielorodzinny, tzw. łącznik, w którym znajdują się też cztery lokale mieszkalne. Lokal składa się z 6 pomieszczeń i dwóch niezależnych od siebie wejść.

Powodowie umową zawartą w dniu 16 stycznia 2014 r. wynajmowali część lokalu użytkowego o pow. 40 m ² K. O. - Usługi (...) w R.. Prowadził on działalność gospodarczą obejmującą salon gier na automatach. Najemca od 1 lutego 2014 r. płacił czynsz najmu w kwocie 1.200 zł miesięcznie netto. Działalność ta była szczególnie uciążliwa dla mieszkańców pozostałych lokali mieszkalnych w łączniku. Wiązała się z wieloma interwencjami policyjnymi, spożywaniem alkoholu przez osoby korzystające z usług lokalu i wywoływanymi przez nich awanturami. Powodowie zostali o tym pisemnie poinformowani. Powód po otrzymaniu pisma z Urzędu Celnego, zawiadamiającego o nagannym zachowaniu osób odwiedzających salon gier, wypowiedział K. O. umowę najmu. Okazało się bowiem, iż punkt ten przerodził się w nielegalny salon gier hazardowych czynny całą dobę.

W dniu 23 kwietnia 2015 r. powodowie zawarli umowę najmu z siecią sklepów – (...) sp. z o.o. w P.. Jej przedmiotem był lokal o pow. 84,11m ^{( 2)} położony przy ul. (...) w P.. Wynajmujący oświadczyli, że lokal ten może być przeznaczony na potrzeby sklepu prowadzącego działalność detaliczną sprzedaż głównie artykułów spożywczych, w tym napojów alkoholowych (§ 1 pkt. 1.1.). Nadto, że wyrażają zgodę na prowadzenie takiej działalności w lokalu. Zobowiązali się – w granicach swoich możliwości – podjąć wszelkie niezbędne działania, które mogą ułatwić Najemcy uzyskanie wymaganych prawem zezwoleń na sprzedaż wyrobów alkoholowych w przedmiotowym lokalu (§ 1 pkt. 1.4). Nadto, wynajmujący zobowiązali się przekazać najemcy Uchwałę Rady Osiedla dotyczącą pozytywnego zaopiniowania wniosku na sprzedaż alkoholu w przedmiotowym lokalu. Ustalono, że w przypadku uzyskania negatywnej opinii Rady Osiedla najemca ma prawo wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym (§ 1 pkt. 1.7). Umowa zawarta została na okres 10 lat licząc od dnia przekazania lokalu (§ 8 pkt. 8.1). Lokal miał być przekazany najemcy protokołem zdawczo-odbiorczym najpóźniej do dnia 29 lutego 2016 r. (§ 1 pkt. 1.5) Cena najmu miała wynosić 2.800 zł netto miesięcznie plus VAT (§ 2 pkt. 2.1). Lokal nie został przekazany (...) w umówionym przez strony terminie.

Rada Miasta P. uchwałą nr 38/ (...) z dnia 30 grudnia 2014 r. zmieniającą uchwałę w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta P. ustaliła, że „zezwolenie na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży wydaje się po zasięgnięciu opinii Rady (...) lub Zarządu Osiedla w okresach przejściowych do wyboru Rady (...). W przypadku nie podjęcia uchwały przez Radę (...) lub Zarząd Osiedla w sprawie opinii w zakresie usytuowania punktu sprzedaży napojów alkoholowych w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku do Rady przez uprawniony podmiot, uznaje się, że opinia jest pozytywna”.

Dlatego w dniu 31 sierpnia 2015 r., powodowie złożyli pisemny wniosek do Rady (...) Osiedla (...), za pośrednictwem Urzędu Miasta P., o wydanie pozytywnej opinii niezbędnej do uzyskania zezwolenia właściwego organu, na sprzedaż alkoholu w lokalu użytkowym, stanowiącym ich własność, znajdującym się w P. przy ul. (...).

W dniu 10 września 2015 r. (...) Osiedla (...) podjęła uchwałę nr 99/2015 w sprawie opinii w zakresie usytuowania punktu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Wniosek powodów został zaopiniowany negatywnie ze względu „na brak listy - poparcia przez mieszkańców bloku, w którym miałby być zlokalizowany sklep i bloków sąsiednich, mając na uwadze dobro mieszkańców – lokatorów”; na mocy pkt. 5 zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta P. , stanowiących załącznik do uchwały Nr (...)Rady Miasta P. z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta P. w związku z § 14 ust. 1 Statutu Osiedla (...) uchwalonego uchwałą Rady Miasta P. Nr (...) z dnia 30 października 2012 r. W uzasadnieniu z dnia 11 września 2015 r. (...) Osiedla (...) powołała się na:

- brak zgody mieszkańców bloku (łącznika), a także większości mieszkańców sąsiednich bloków. Wskazano, że opinia mieszkańców winna być przedstawiona poprzez złożenie podpisów w deklaracji wyrażającej zgodę na sprzedaż napojów alkoholowych, a także poprzez przeprowadzenie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami;

- zlokalizowanie w 2014 r. w przedmiotowym lokalu nielegalnego salonu gier hazardowych, działającego 24 godz. na dobę, w którym odbywały się libacje, burdy, zakłócenia ciszy nocnej, interwencje policji. Podkreślono, że państwo K. nie interesowali się jak lokal jest wykorzystywany i jakie problemy stwarza dla mieszkańców.

W trakcie posiedzenia (...) wysłuchała bezpośredniego sąsiada przedmiotowego lokalu – A. W., który przedstawił też pisemny sprzeciw pozostałych właścicieli lokali mieszkalnych w łączniku

Powodowie zwrócili się też do Rady Osiedla (...) działającej przy (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P. o zgodę na sprzedaż alkoholu w przedmiotowym lokalu (niesporne).

Zgodnie z Regulaminem Rady Osiedla (...), uchwalonym na mocy § 103 ust. 2 Statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P. w jej ramach funkcjonuje Rada Osiedla (...) (§ 2 ust. 1 pkt. 2). Do jej zakresu działania należy opiniowanie na wniosek Zarządu zamierzeń dotyczących powstawania na terenie osiedla nowych placówek handlowo-usługowych (§ 4 ust. 1 pkt. 5). Przyjęcie opinii przez Radę Osiedla następuje zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy składu danej Rady Osiedla (§ 4 ust. 2).

Pismem z dnia 24 sierpnia 2015 r. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w P. poinformowała powodów, że po zaczerpnięciu opinii Rady Osiedla (...) z 12 sierpnia 2015 r. – nie wyraża zgody na zezwolenie na sprzedaż alkoholu w lokalu. W odpowiedzi powodowie - pismem z 22 lutego 2016 r. – wskazali, że stanowisko Spółdzielni jest nie do przyjęcia m.in. dlatego, że oświadczenie spółdzielni powinno mieć formę uchwały. Nadto, winno uwzględniać interes lokatorów, a nie odwoływać się do braku zgody innej autonomicznej instytucji (Rady Osiedla). Spółdzielnia - w piśmie z dnia 2 marca 2016 r. - podtrzymała swoje stanowisko. Powodowie w piśmie do Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 18 marca 2016 r. wskazali, że „odwołują się” od uchwały z dnia 2 marca 2016 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni – w piśmie z dnia 30 marca 2016 r. – wskazała, że podjęła decyzję o wystąpieniu do Rady Osiedla (...) o powtórne przeanalizowanie okoliczności i zaopiniowanie wniosku. Nadto, że niezwłocznie po uzyskaniu pisemnego stanowiska Rady Osiedla (...) sprawa zostanie skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Rewizyjną (...), która w oparciu o całość zgromadzonego w sprawie materiału i biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy zaopiniuje Radzie Nadzorczej podjęcie stosownej decyzji w kwestii złożonego odwołania od uchwały Zarządu.

W dniu 28 grudnia 2015 r. powodowie zwrócili się na piśmie do Prezydenta Miasta P. o zajęcie ostatecznego stanowiska w sprawie ich wniosku o wyrażenie zgody na sprzedaż napojów alkoholowych. W odpowiedzi z 8 stycznia 2016 r. Urząd Miasta P. poinformował powodów, że winni dołączyć do wniosku:- dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu; zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w budynku wielorodzinnym; decyzję właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu, o której mowa w art. 65 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia i opinię Rady (...). Pismem z 3 lutego 2016 r. powodowie złożyli ponowny wniosek o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych do Urzędu Miasta P..

W dniu 16 lutego 2016 r. Urząd Miasta P. poinformował powodów, iż bezwzględnym wymogiem uzyskania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, w sytuacji, gdy lokal znajduje się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym jest zgoda właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, a jej brak lub nie wyrażenie zgody oznacza, że wymóg nie został spełniony i jest to podstawą do odmowy wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Powodowie zostali wezwani do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych wniosku pod rygorem pozostawienia go bez rozpoznania (pismo k. 33-34).

Pismem z 8 kwietnia 2016 r. powodowie zwrócili się do Rady mieszkańców Osiedla (...) o ponowne rozpoznanie ich wniosku. Otrzymali odpowiedź, że (...) Osiedla (...) podtrzymuje negatywną opinię. Podkreślono, że do (...) P. Północ wpłynęło pismo mieszkańców bloku przy ul. (...) sprzeciwiające się sprzedaży i dystrybucji napojów alkoholowych w przedmiotowym lokalu. Nadto, w przeszłości w tym lokalu był zorganizowany nielegalny punkt gier hazardowych. W lokalu odbywały się libacje alkoholowe, trwające nieraz do rana. Były potrzebne wielokrotne interwencje policji. Właściciele lokalu Państwo K. nie interesowali się komu wynajmują lokal. To potwierdził Pan K. podczas wizyty na zebraniu (...) w dniu 21 kwietnia 2016 r. Takie zachowanie właściciela lokalu daje bardzo duże prawdopodobieństwo powtórki gehenny mieszkańców. Do pisma załączono oświadczenia z dnia 18 kwietnia 2016 r. o treści: „My niżej podpisani mieszkańcy bloku przy ulicy (...) nie zgadzamy się na żadną formę sprzedaży i dystrybucji napojów alkoholowych w lokalu (...)”. Podpisy pod oświadczeniem złożyli właściciele lokali znajdujących się w łączniku.

Powodowie pismem z dnia 11 maja 2016 r. do Radny Nadzorczej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P. wskazali, że stanowisko Rady (...) Osiedla (...) jest nieuzasadnione i sprzeczne z interesem mieszkańców Osiedla. Wnieśli o pozytywne rozpatrzenie odwołania od uchwały Zarządu (...) w P. z dnia 18 marca 2016 r. Załączyli do pisma oświadczenia z dnia 23 kwietnia 2016 r. o treści: „My mieszkańcy bloku w P. ul. (...) i bloków sąsiednich dowiedzieliśmy się, że Pan właściciel w tym lokalu po Totolotku chce wynająć sklep (...) w której będzie sklep spożywczy a w nim również sprzedaż napojów alkoholowych. Dowiedzieliśmy się że Rada Osiedla i Zarząd Spółdzielni nie chce Panu dać zgody na sklep (...) dlatego, że jest w nim sprzedaż alkoholi tak jak w całej sieci. Uważamy że jest to złośliwe bo my chcemy żeby na tym osiedlu był taki sklep w którym na bieżąco możemy kupować artykuły spożywcze a że jest dodatkowa sprzedaż alkoholi to nam nie przeszkadza. Według nas jest to zakulisowe działanie niektórych mieszkańców tego Osiedla, Rady Osiedla i Zarządu ponieważ obok tego bloku na terenie działki Spółdzielni za jej zgodą jest sklep tyko ze sprzedażą alkoholi i na to my się nie zgadzamy a dlaczego władze się zgadzają i część lokatorów to niech właściciel sam wyciągnie sobie Wnioski. Dlatego popieramy Pana działania żeby ten sklep (...) powstał ale żeby nie być napiętnowany przez Radę osiedla, Zarząd Spółdzielni i część mieszkańców poniżej składamy podpisy nieczytelne” .

Pismem z dnia 19 maja 2016 r. (...) w P. poinformowała powodów, że Rada Nadzorcza ponownie kompleksowo przeanalizowała ich wniosek, zapoznała się z opinią (...) z dnia 28 kwietnia 2016 r. i 11 maja 2016 r. oraz oświadczeniem z dnia 23 kwietnia 2016 r. Wskazała, że oświadczenie to tylko kserokopia bez czytelnych podpisów. Dlatego nie sposób zweryfikować osób pod nim podpisanych, w szczególności, czy są to osoby faktycznie zamieszkujące lokale mieszkalne sąsiadujące z lokalem powodów. Podtrzymała stanowisko Zarządu (...) z dnia 2 marca 2016 r. odnośnie negatywnego zaopiniowania wniosku powodów.

W odległości ok. 100-150 m od lokalu powodów znajdują się inne lokale użytkowe, w których dokonuje się sprzedaży napojów alkoholowych.

Z uwagi na brak zgody na sprzedaż napojów alkoholowych umowa pomiędzy powodami a siecią sklepów (...) została rozwiązana (niesporne; zeznania świadków: M. W. k. 110, W. L. k. 186v)..

Na mocy umowy najmu z dnia 25 lipca 2016 r. w przedmiotowym lokalu na pow. 84,11 m ², prowadzona jest Akademia (...). Powodowie od dnia 1 października 2016 r. otrzymują z tego tytułu czynsz najmu w kwocie 1.800 zł miesięcznie netto. Umowa została zawarta na czas nieokreślony (umowa k. 93-97, 192-195).

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd pierwszej instancji dał wiarę zeznaniom powodów na okoliczność zawarcia umowy najmu z siecią sklepów (...); składania wniosków o zezwolenie na sprzedaż alkoholu w lokalu użytkowym będącym ich własnością wreszcie warunków wynajmowania przedmiotowego lokalu innym podmiotom gospodarczym. Okoliczności te potwierdzają bowiem dokumenty zgromadzone w sprawie. Odmówił natomiast wiary zeznaniom powoda na okoliczność tego, że był informowany przez Prezydenta Miasta P., że do uzyskania zgody na sprzedaż napojów alkoholowych nie jest potrzebna zgoda Rady Mieszkańców Osiedla (...), tylko wystarczy zgoda Rady Osiedla (...) działającej przy (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P.. Przeczy temu korespondencja kierowana do powodów z Urzędu Miasta P., w której jednoznacznie postawiono wymóg uzyskania pozytywnej opinii zarządcy oraz opinii Rady Mieszkańców Osiedla.

Sąd podkreślił, iż nie można też dać wiary powodom, co do tego, że nie znają okoliczności sporządzenia oświadczenia z dnia 23 kwietnia 2016 r. Skoro posługują się tym dokumentem, to powinni wyjaśnić od kogo i w jakich okolicznościach go uzyskali. Sama treść oświadczenia, w ocenie Sądu, jest też niewiarygodna. Jego wstęp, zawierający subiektywną ocenę, został podpisany przez niezidentyfikowane osoby. Tym samym nie można ustalić, czy byli to mieszkańcy przedmiotowego bloku i osiedla, czy też przypadkowe osoby, lub znajomi osoby, która przygotowała treść pisma. Powodowie nie przedstawili żadnego dowodu na potwierdzenie tezy, że osoby te, to mieszkańcy bloku i osiedla. Dlatego Sąd uznał ten dokument prywatny za niewiarygodny. Powód rozmawiał jedynie z dwiema osobami zamieszkującymi przedmiotowy budynek, aby ustalić, czy zgadzają się na sprzedaż alkoholu. Nie przedstawił jednak ich pisemnej zgody. Nie ustalał z innymi mieszkańcami swoich planów.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom powoda na okoliczność podjęcia informacji o nagannym zachowaniu osób odwiedzających salon gier w lokalu wynajmowanym poprzedniemu przedsiębiorcy. Powód na rozprawie w dniu 13 marca 2018 r. wskazał, iż taką informacje uzyskał z pisma Urzędu Celnego i natychmiast podjął decyzję o wypowiedzeniu umowy najmu. Następnie wyjaśnił, że dowiedział się o tym dopiero od jednej z mieszkanek bloku, u której był po zgodę na sprzedaż alkoholu. Świadczy to o dowolnym manipulowaniu faktami przez powoda.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy dał również wiarę zeznaniom przedstawiciela pozwanej spółdzielni na okoliczność: zdarzeń występujących podczas prowadzenia salonu gier w podmiotowym lokalu użytkowym; przyczyn braku zgody na sprzedaż alkoholu. Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadka M. W. na okoliczność, iż warunkiem przyjęcia lokalu przez sieć (...) była uchwała Rady (...) o zgodzie na sprzedaż alkoholu i zgoda zarządcy lokalu - (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P.. Potwierdzają to bowiem zapisy umowy najmu lokalu. Sąd dał również w pełni wiarę zeznaniom świadka T. W. na okoliczność tego, że pozostali właściciele lokali mieszkalnych w łączniku byli negatywnie nastawieni do planów sprzedaży alkoholu w przedmiotowym lokalu.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i ocenę materiału dowodowego Sąd pierwszej instancji uznał powództwo za nieuzasadnione. Powodowie opierają swoje roszczenia na prawach wynikających z własności przedmiotowego lokalu oraz zapisów umowy najmu łączącej ich z siecią sklepów (...). Wskazał w dalszej kolejności, iż zgodnie z art. 140 k.c. w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Jedno z takich ograniczeń prawa własności wprowadza art. 18 ust. 6 pkt. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2277 z późn. zm. – dalej jako: „ustawa z 1982 r.”), który to przepis uzależnia uzyskanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu od złożenia pisemnej zgody właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku.

Jednocześnie, zgodnie z prawem miejscowym, tj. uchwałą Rady Miasta P. nr (...) z dnia 30 grudnia 2014 r., zmieniającą uchwałę w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta P.,: zezwolenie na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży wydaje się po zasięgnięciu opinii Rady (...) lub Zarządu Osiedla w okresach przejściowych do wyboru Rady (...).

Sąd podkreślił, iż zgodnie z powołanymi uregulowaniami, powodowie aby uzyskać zgodę na sprzedaż alkoholu musieli uzyskać zgodę zarządcy, tj. pozwanej Spółdzielni i opinię Rady (...) Osiedla (...). Tymczasem strona pozwana takiej zgody nie wyraziła, po uzyskaniu negatywnej opinii, działającej w spółdzielni, na podstawie jej Statutu, Rady Osiedla (...), do której zakresu działania należało opiniowanie, na wniosek Zarządu, zamierzeń dotyczących powstawania na terenie osiedla nowych placówek handlowo-usługowych.

Zdaniem Sądu brak zgody pozwanej wykluczał uzyskanie zgody na sprzedaż alkoholu. Przepisy nie wymagały bowiem zgody Rady (...) Osiedla (...), a jedynie przedstawienie przez nią swojej opinii, która i tak była negatywna w stosunku do wniosku powodów.

W dalszej kolejności Sąd meriti podniósł, iż zgodnie z umową najmu z dnia 23 kwietnia 2015 r. powodowie mieli przedstawić (...) sp. z o.o. w P. uchwałę Rady Osiedla (czyli Rady (...) Osiedla (...)) dotyczącą pozytywnego zaopiniowania wniosku na sprzedaż alkoholu w przedmiotowym lokalu. Zatem nawet zgoda pozwanej na sprzedaż alkoholu i uzyskanie takiej koncesji nie konwalidowały braku spełnienia przez powodów istotnego wymogu umowy, tj. braku zgody Rady Osiedla na sprzedaż alkoholu.

W ocenie Sądu nie ma też żadnych podstaw do przyjęcia, że brak zgody pozwanej na sprzedaż alkoholu to decyzja podjęta arbitralnie, bez rzeczowej oceny sytuacji. Przeciwnie, to powodowie zawierając umowę najmu i podejmując się wobec najemcy realizacji obowiązków polegających na uzyskaniu zgody zarządcy – pozwanej na sprzedaż alkoholu działali bez liczenia się z prawami pozostałych właścicieli budynku wielorodzinnego, co godzi w zasady współżycia społecznego.

W ocenie Sądu powodowie nie dążyli do uzyskania zgody pozostałych mieszkańców budynku. Nie przedstawili bowiem wiarygodnych oświadczeń w tej kwestii. Powodowie nastawieni byli tylko na uzyskanie jak największych korzyści materialnych, bez poszanowania praw pozostałych członków spółdzielni zamieszkałych w przedmiotowym budynku wielorodzinnym, a taka postawa powodów nie zasługuje na ochronę prawa.

Z uwagi na zakwestionowanie zasady roszczeń powodów, Sąd nie czynił szczegółowej analizy wysokości roszczeń dochodzonych przez powodów.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Dlatego, Sąd obciążył powodów kosztami procesu, w tym kwotą 5.950 zł, tytułem brakującej części opłaty od rozszerzonego powództwa. Nadto Sąd orzekł, iż powodowie poniosą koszty własnego pełnomocnika oraz uiszczonej opłaty od pozwu w kwocie 920 zł oraz na rzecz pozwanej będą zobowiązani zapłacić kwotę 17 zł tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powyższy wyrok zaskarżyli powodowie w całości. Zarzucili sprzeczność istotnych ustaleń Sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym a także naruszenie przepisów postępowania poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego i niezasadne na tej podstawie ustalenie, iż pozwana poprzez odmowę zgody na sprzedaż alkoholu w lokalu użytkowym powodów nie doprowadziła do naruszenia ich uprawnień właścicielskich i tym samym do powstania szkody w ich majątku w postaci zarówno rzeczywistego uszczerbku jak i zasadnie oczekiwanych korzyści, w sytuacji gdy z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika niezbicie, że odmowa zgody była decyzją arbitralną, nie opartą na jakichkolwiek rzeczywistych i istotnych przesłankach a jej podjęcie służyło jedynie dokuczeniu powodom i wymuszeniu na nich sposobu użytkowania własnego ich lokalu, a zarazem w uzasadnieniu skarżonego wyroku Sąd poprzestał na ocenie wskazanej podstawy prawnej roszczenia nie rozpoznając istoty sprawy co do wysokości żądań. W konkluzji wnieśli o zmianę skarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na ich rzecz kwoty całego rozszerzonego powództwa oraz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego, względnie o uchylenia wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i obciążenie powodów solidarnie kosztami postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona.

Istotą zarzutów w niej zawartych jest twierdzenie, że Sąd pierwszej instancji naruszył reguły oceny materiału dowodowego i błędnie ustalił, że pozwana nie naruszyła uprawnień właścicielskich powodów poprzez odmowe wyrażenia zgody na sprzedaż alkoholu. Z powyższym zarzutem nie sposób się zgodzić. Przede wszystkim, wbrew apelującym, Sąd Okręgowy poczynił szczegółowe ustalenia dotyczące poszczególnych etapów postępowania administracyjnego wszczętego przez powodów przed Prezydentem Miasta P., którego elementem była zgodna pozwanej na sprzedaż alkoholu w lokalu powodów. W zasadniczym zrębie powyższe ustalenia nie były pomiędzy stronami w istocie sporne co sprawia, że zarzut wadliwej oceny materiału dowodowego pozostaje niejako w próżni.

Odpowiedzialność pozwanej za szkodę oparta została na treści art. 416 k.c. Przepis ten statuuje odpowiedzialność osoby prawnej za szkodę wyrządzoną z winy jej organu. Dla wykazania spełnienia przesłanek tej odpowiedzialności konieczne jest udowodnienie, że z zawinionego zachowania osób piastujących funkcję w organach danej osoby prawnej wynikła dla ubiegającego się ochrony szkoda. Oceniając wyżej przedstawiony stan faktyczny na gruncie powyższego przepisu nie sposób uznać, aby jakimkolwiek zachowaniom osób pełniących funkcje w organach pozwanej Spółdzielni można było przypisać znamiona winy. Dla takiej kwalifikacji prawnej konieczne bowiem byłoby przypisanie tym zachowaniom cech bezprawności, rozumianej jako sprzeczność zarówno z prawem pozytywnym, jak i zasadami współżycia społecznego (art. 58 k.c.). Powodowie musieliby zatem udowodnić, że organy spółdzielni działały z przekroczeniem ustawowo przyznanych im kompetencji, lub, że podejmowały decyzje kierując się zamiarem szkodzenia powodom.

Dalsze rozważania należy poprzedzić przypomnieniem, ze sprzedaż alkoholu jest koncesjonowana a warunki uzyskania koncesji są restryktywnie określone w ustawie z 1982 r. Ustawa ta należy do licznego katalogu unormowań należących przede wszystkim do gałęzi prawa administracyjnego, które w istotnym stopniu ograniczają sferę uprawnień właścicielskich, określoną w art. 140 k.c. Jak przyjął SA w G. w wyroku z dnia 8 października 2015 r., I ACa 361/15, L., prawo do korzystania z lokalu musi ustąpić interesowi i prawom pozostałych członków pozwanej wspólnoty, gdy tego wymagają zasady współżycia społecznego, które pozwalają na ograniczenie korzystania z prawa własności rzeczy (art. 140 k.c.). Niedopuszczalne jest bowiem, by prawo korzystania z własnej nieruchomości danej osoby uznać za absolutne i niepodlegające żadnym ograniczeniom, podczas gdy sprzeciwiają się temu, nie gorzej chronione, prawa innych osób do korzystania z ich rzeczy, ale także inne gwarantowane Konstytucją RP (art. 31 ust. 2).

Zgodnie z art. 18 ust. 6 pkt 3 tejże ustawy do wniosku o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży należy dołączyć zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym. Ustawodawca pozostawił zatem decyzję o wyrażeniu zgody administratorowi budynku, nie określając zarazem przesłanek, w oparciu o które zgoda ta ma zostać wyrażona. W niniejszym stanie faktycznym bezspornie pozwana takiej zgody nie udzieliła z tym, że decyzja ta wynikała z negatywnej opinii właściwej rady osiedla. Ta z kolei wydana została w oparciu o upoważnienie wynikające zarówno z uchwały nr 38/ (...) z dnia 30 grudnia 2014 r. Rady Miasta P. jak i regulamin Rady Osiedla (...) uchwalony na podstawie § 103 ust. 2 statutu (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w P.. Podsumowując tę część rozważań należy stwierdzić, że zachowania przedstawicieli pozwanej nie wykroczyły poza ramy prawa.

Zasadnie również uznał Sąd pierwszej instancji, że powodowie nie udowodnili, iżby odmowna opinia rady osiedla, czy brak zgody pozwanej spółdzielni nosiły znamiona woluntaryzmu. To, że w sąsiedztwie funkcjonują już inne sklepy, oferujące alkohol nie oznacza automatycznie, że winien zostać uwzględniony każdy kolejny wniosek o udzielenie koncesji.

Zarzuty odnoszące się do tego, że w tym wypadku zgoda miała zostać udzielona sklepowi należącemu do popularnej sieci handlowej, oferującej przede wszystkim produkty spożywcze oraz, że okoliczni mieszkańcy nie mogli mieć złych doświadczeń z funkcjonowaniem poprzedniego lokalu wynajmowanego przez powodów nie mogły odnieść skutku. Odnoszą się bowiem do sfery motywacji najbardziej zainteresowanych osób, czyli mieszkańców osiedla, która pozostaje poza zakresem oceny sądu w tym postępowaniu. Podobny charakter ma twierdzenie powodów, że niezwłocznie zareagowali na uciążliwy dla mieszkańców sposób prowadzenia działalności przez poprzedniego najemcę.

Już jedynie na marginesie należy przypomnieć, że ustalenia Sądu Okręgowego w tym zakresie poczynione zostały m. in w oparciu o zeznania świadka T. W.. Z relacji tego świadka wynikało, że pozostali właściciele lokali mieszkalnych w łączniku byli negatywnie nastawieni do planów sprzedaży alkoholu w przedmiotowym lokalu – (k. 110 o.). Także z samych zeznań powoda wynikał niechętny stosunek mieszkańców do funkcjonowania sklepu w ich budynku – (k. 199 o.). Prawidłowo również ocenił Sąd pierwszej instancji pismo na które powoływali się powodowie na k. 57 a. Pismo to zawiera nieczytelne podpisy osób co do których nawet brak danych gdzie mieszkają, czy zatem są sąsiadami planowanej inwestycji. Nie może stanowić zatem dowodu na okoliczność, że planowane uruchomienie sklepu spożywczego było zgodne z oczekiwaniem mieszkańców.

Mając powyższe względy na uwadze, jak również treść art. 385 k.p.c., należało oddalić apelację.

O kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym orzeczono w punkcie 2. sentencji na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., przyjmując za podstawę rozstrzygnięcia zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.