Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 czerwca 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2012 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi J. J.

przeciwko Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w (...)

o stwierdzenie przewlekłości postępowania toczącego się w Sądzie Okręgowym w (...) pod sygn. akt II C 705/11

p o s t a n a w i a :

1.  stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem Okręgowym
w K. w sprawie o sygn. akt II C 705/11 nastąpiła przewlekłość postępowania w okresie od dnia 7 lutego 2012 r. do dnia 26 marca 2012 r.;

2.  przyznać od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego
w K. na rzecz skarżącego J. J. kwotę 2 000 (dwa tysiące) złotych;

3.  oddalić żądanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt I S 33/12

UZASADNIENIE

Skarżący J. J. złożył skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez uzasadnionej zwłoki, domagając się stwierdzenia, iż w postępowaniu o zapłatę, prowadzonym przez Sąd Okręgowy w (...) – Wydziale II Cywilnym (sygn. akt II C 705/11), w okresie od 15 grudnia 2011 roku do 17 maja 2012 roku nastąpiło naruszenie prawa skarżącego rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez uzasadnionej zwłoki, nadto wnosił o zasądzenie na jego rzecz sumy pieniężnej w wysokości 20 000 złotych.

W uzasadnieniu skargi J. J. podnosił, iż w sprawie II C 705/11 już w pozwie złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wnioski te rozpoznane zostały dopiero w dniu 26 kwietnia 2012 roku. W ocenie skarżącego w okresie od 15 grudnia 2011 roku do 17 maja 2012 roku zaszła nieuzasadniona zwłoka w postępowaniu, co naraziło go na straty finansowe i zdrowotne.

Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w (...) wnosił o oddalenie skargi, podnosząc, iż w sprawie II C 705/11 nie występuje zjawisko nieuzasadnionej zwłoki.

Sąd Apelacyjny analizując przebieg posterowania przed Sądem Okręgowym w (...) ustalił, co następuje:

Powód J. J. w dniu 21 grudnia 2011 roku złożył pozew o zapłatę 80 000 złotych. Jako stronę pozwaną podał Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesów Sądów Apelacyjnych w (...), K. i W.; Prezesów Sądów Okręgowych w (...), (...) i Prezesa Sądu Rejonowego dla (...). W pozwie powód domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Pozew ten wpłynął do Sądu Okręgowego w (...) w dniu 29 grudnia 2011 roku. Zarządzeniem z tego samego dnia powód wezwany został do uzupełnienia braków formalnych pozwu przez sprecyzowanie żądania w stosunku do każdej z pozwanych jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa z podaniem wysokości żądanej kwoty oraz przytoczenie okoliczności faktycznych, złożenie 6 egzemplarzy odpisów pozwu, a nadto o uiszczenie opłaty w kwocie 4 000 złotych.

W odpowiedzi powód podał, iż wnosił o zwolnienie od kosztów sądowych oraz że złożenie odpisów pozwu nie jest konieczne z uwagi na reprezentację strony pozwanej przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa. Podał również, iż wartość przedmiotu sprawy została wyliczona co do każdej sprawy z osobna.

Zarządzeniem z dnia 25 stycznia 2012 roku powód ponownie wezwany został do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie sposobu wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem przez określenie żądania odnośnie każdego z postępowań sądowych, z którego przebiegiem wiąże dochodzone pozwem roszczenie.

W odpowiedzi w dniu 7 lutego 2012 roku powód podał, iż domaga się zasądzenia kwot po 20 000 złotych od każdej ze wskazanych jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa, a jako podstawę prawną swego żądania przywołał art. 417 i nast. kc oraz przepisy ustawy z dnia ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

26 marca 2012 roku wydane zostało zarządzenie o przekazaniu akt sprawy referendarzowi sądowemu celem rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

Zarządzeniem z dnia 28 marca 2012 roku powód wezwany został do uzupełnienia braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych przez jego uzasadnienie i nadesłanie oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym wg załączonego wzoru. Oświadczenie to powód złożył 12 kwietnia 2012 roku. 19 kwietnia 2012 roku wydane zostało zarządzenie o zmianie sędziego referenta. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu rozpoznany został przez referendarza sądowego w dniu 26 kwietnia 2012 roku. Na postanowienie to powód złożył skargę w dniu 17 maja 2012 roku. W tym samym dniu złożona została niniejsza skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga jest częściowo uzasadniona. Dla oceny, czy doszło do przewlekłości postępowania znaczenie ma nie tylko czas trwania postępowania, ale przede wszystkim terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez Sąd w celu wydania rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając przy tym charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej zawiłości, w tym zachowania się stron (art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz. U. nr 179 poz. 184).

Już w początkowej fazie postępowania wystąpiły okoliczności powodujące zbędne jego wydłużenie. Wobec istotnych wątpliwości związanych z treścią pozwu
należało w pierwszym rzędzie poczynić ustalenia do charakteru samego żądania, a w szczególności czy powód domagał się zasądzenia odszkodowania (lub zadośćuczynienia) czy też żądanie swe opierał na treści powołanej ustawy dnia 17 czerwca 2004 roku. Zbędnym też było wzywanie powoda o opłatę i dołączenie odpisów pozwu. Niemniej jednak nie to stanowi o stwierdzeniu przewlekłości postępowania, bowiem w sprawie podejmowane były czynności, a nie jest rzeczą sądu rozpoznającego skargę o przewłokę badanie merytoryczne sprawy.

Istotnym jest, iż po złożeniu przez powoda drugiej odpowiedzi w dniu 7 lutego 2012 roku, dopiero 26 marca 2012 roku wydane zostało zarządzenie o przedłożeniu akt sprawy referendarzowi celem rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. O ile wcześniej usprawiedliwionym było nierozpoznawalnie owego wniosku, a to z uwagi na niewyjaśnienie kwestii charakteru żądania powoda, o tyle już od dnia 7 lutego 2012 roku (kiedy to, jak widać, Sąd zakwalifikował żądanie powoda jako żądanie zapłaty z tytułu czynów niedozwolonych) należało przystąpić do rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu, które to wnioski złożone zostały już w pozwie.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny uznał, iż w okresie od 7 lutego 2012 roku do 26 marca 2012 roku zaszła nieuzasadniona przewlekłość postępowania. W odpowiedzi na skargę Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w (...) nie przytoczył okoliczności usprawiedliwiających niepodejmowanie czynności przez okres 1,5 miesiąca, ponadto zarządzenie z dnia 26 marca o przekazaniu sprawy referendarzowi sądowemu stanowiło zarządzenie czysto techniczne, mogące zostać wydane przez osobę zastępującą sędziego referenta.

Wobec zaistnienia okoliczności określonych w przepisie art. 12 ust. 4 cyt. ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki, stwierdzić należy, że uzasadnionym jest przyznanie od Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...) na rzecz skarżącego kwoty 2 000 złotych. Określając wysokość rekompensaty Sąd Apelacyjny miał na względzie aktywność procesową skarżącego i jego zaangażowanie, a także niewielką dolegliwość spowodowaną opieszałością postępowania, albowiem czas trwania ocenianego procesu nie jest długi.

Dalej idące żądanie skarżącego (dotyczące stwierdzenia przewlekłości w pozostałym okresie czasu) jako nieuzasadnione zostało oddalone (art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki).

Z tych przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.