Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 1 marca 2019 roku powódka M. S. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej - (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwoty 21.300 zł tytułem wyrównania wynagrodzenia do stawki wynagrodzenia minimalnego za okres od lutego 2016 roku do czerwca 2017 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska powódka podniosła, że przez cały okres zatrudnienia w pozwanej spółce otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 650 zł miesięcznie, które było niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, obowiązujące w latach 2016-2017, określone na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana zaprzeczyła twierdzeniom zawartym w pozwie, wskazując, że wynagrodzenie zasadnicze wskazane przez powódkę jako podstawa do obliczenia wyrównania wynagrodzenia, stanowiło jedynie jeden ze składników otrzymywanego przez nią wynagrodzenia. Dodała, że na wynagrodzenie powódki składały się dodatkowo wypłacane comiesięcznie stałe składniki wynagrodzenia, tj. ryczałt honoraryjny, dodatek komputerowy i dodatek za wysługę lat oraz zmienne składniki wynagrodzenia, zależne od materiałów prasowych przygotowanych przez powódkę w danym miesiącu, tj. honorarium w postaci wierszówki. Strona pozwana podkreśliła, że powódka otrzymywała w spornym okresie wynagrodzenie przewyższające swoją wysokością minimalne wynagrodzenie za pracę.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. S. była zatrudniona w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., zwanej dalej (...) (...), od 1 sierpnia 2014 roku na stanowisku dziennikarza-młodszego redaktora, w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo była zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od 1 sierpnia 2014 roku do 31 lipca 2015 roku, a od 1 sierpnia 2015 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Wynagrodzenie M. S. składało się z wynagrodzenia zasadniczego w kwocie 650 zł, dodatku stażowego zgodnie z postanowieniami Regulaminu Wynagradzania w spółce, dodatku komputerowego o wysokości 15% najniższego wynagrodzenia – w kwocie 114 zł, zryczałtowanego honorarium dziennikarskiego – w kwocie 1000 zł oraz honorarium w formie wierszówki, a także premii/nagrody honoraryjnej zgodnie z postanowieniami Regulaminu Wynagradzania w spółce.

Niesporne, a nadto dowód:

-umowy o pracę - k. 6 i 7;

W (...) (...) od 1 maja 2010 roku obowiązuje Regulamin Wynagradzania.

Zgodnie z § 3 pkt 7 Regulaminu na każdym stanowisku pracownik nie może mieć niższego wynagrodzenia za pracę na pełnym etacie, niż minimalne wynagrodzenie. Analogiczną regulację zawiera § 6 ust. 6 Regulaminu wskazujący, że stawka wynagrodzenia za okres miesiąca nie może być mniejsza niż minimalne wynagrodzenie.

W myśl § 4 pkt 1 i 5 Regulaminu wypłata wynagrodzenia za pracę dokonywana jest ostatniego dnia każdego miesiąca lub w dniu roboczym poprzedzającym ten termin. Wynagrodzenie płatne jest z dołu.

Jak stanowi zaś § 5 pkt 1 Regulaminu pracownikowi z tytułu świadczenia pracy przysługuje:

a) wynagrodzenie zasadnicze wyrażone w stawkach miesięcznych lub godzinowych,

b) dodatek funkcyjny,

c) dodatek za staż pracy,

d) honoraria dziennikarskie – tylko dla pracowników na stanowisku dziennikarz,

e) premia uznaniowa (nagroda) – tylko dla pracowników administracyjnych,

f) premia honoraryjna (nagroda) – dla pracowników na stanowisku dziennikarz,

g) nagroda jubileuszowa,

h) dodatek za pracę związaną z bezpośrednią obsługą sprzętu komputerowego,

i) dodatki przewidziane w prawie pracy.

Z kolei § 5 pkt 4 Regulaminu precyzuje zasady przyznawania dodatku za pracę na stanowiskach związanych z bezpośrednią obsługą sprzętu komputerowego, stanowiąc, że przysługuje on, jeżeli praca przy obsłudze tych urządzeń trwa co najmniej 4 godziny dziennie/minimum 1/2 etatu/ i wynosi 15% minimalnego wynagrodzenia.

Zgodnie z § 6 pkt 3 Regulaminu dla pracowników na stanowisku dziennikarza w skład wynagrodzenia, liczonego zadaniowym systemem, wchodzi: stawka zaszeregowania A oraz honorarium/„wierszówka”. Ponadto pracownikom na stanowisku dziennikarza przysługuje oprócz wynagrodzenia za czas pracy określony w pkt 3: dodatek stażowy, dodatek określony w §5 pkt 4 (komputerowy), dodatek funkcyjny oraz premia honoraryjna (nagroda).

Punkt 7 §6 Regulaminu stanowi, że pracownikom przysługuje nagroda w postaci premii uznaniowej lub premii honoraryjnej na zasadach określonych w § 7. Z kolei zgodnie z § 7 pkt 1 i 2 wysokość premii honoraryjnej ustala Zarząd Spółki na każdy miesiąc odrębnie, w zależności od sytuacji ekonomiczno-finansowej zakładu pracy. Decyzje dotyczące przyznania premii i jej wysokości pozostają w gestii Zarządu Spółki, który ocenia każdego pracownika indywidualnie w zależności od efektów jego pracy. Premia honoraryjna przysługuje za wysoką efektywność pracy, kreatywność i przejawianie inicjatywy w rozwiązywaniu problemów. Poprawne wykonywanie swoich obowiązków nie jest automatycznie podstawą do przyznania premii honoraryjnej, ale obowiązkiem każdego pracownika. Oceny dokonuje Zarząd Spółki.

Zgodnie z § 6 ust. 13 Regulaminu honorarium dziennikarskie stanowi wynagrodzenie za materiał redakcyjny i jest elementem wynagrodzenia dziennikarza. W myśl natomiast ust. 15 §6 jest ono ustalane w formie ryczałtu lub comiesięcznie naliczanej wierszówki.

Niesporne, a nadto dowód:

-Regulamin Wynagradzania - k. 137-148;

M. S. otrzymywała w ramach wynagrodzenia stałe składniki wynagrodzenia w postaci wynagrodzenia zasadniczego (650 zł), ryczałtu honoraryjnego (1.000 zł), dodatku komputerowego (114 zł) oraz – od marca 2017 r. – dodatku za wysługę lat (dodatku stażowego). Ponadto M. S. otrzymywała zmienne składniki wynagrodzenia w postaci wierszówki. Stałe składniki wynagrodzenia winny być wypłacane do końca każdego miesiąca zatrudnienia, natomiast wierszówka do 10 dnia następnego miesiąca.

Ryczałt honoraryjny był wypłacany M. S. i innym dziennikarzom w stałej wysokości, niezależenie od tego, czy i ile artykułów sporządzili. W istocie zryczałtowane honorarium dziennikarskie było uznawane przez pracodawcę za element płacy minimalnej, a jego nazwa wynikała stąd, że takie rozwiązanie (z uwagi na niższe koszty uzyskania przychodu) było korzystniejsze dla pracownika ze względów podatkowych.

Za każdy opublikowany tekst M. S. przysługiwała wierszówka, która w ocenie pracodawcy miała stanowić element mobilizujący do większej wydajności w pracy. Wyceną artykułów w ramach wierszówki zajmował się członek zarządu spółki – (...). Wysokość wierszówki nie była nigdzie uregulowana. Artykuły były rozliczane wyłącznie w formie wierszówki, która stanowiła zapłatę za przeniesienie praw autorskich do publikowanych tekstów (jeżeli tekst był publikowany tylko w Internecie, to wynagrodzenie za przeniesienia praw autorskich pracownik otrzymywał w ramach dodatkowej premii).

Dowód:

- zeznania świadka K. S. , zeznania powódki, A. Ł., zeznania T. K. złożone na rozprawie w dniu 15 stycznia 2020 r. (protokół skrócony – k. 181-186);

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2015 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 roku (Dz. U. 2015, poz. 1385) od 1 stycznia 2016 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 1850 zł.

Tytułem wynagrodzenia zasadniczego, ryczałtu honoraryjnego i dodatku szkodliwego, a także przy uwzględnieniu wynagrodzenia urlopowego, M. S., w okresie od lutego 2016 r. do grudnia 2016 r., otrzymała następujące kwoty:

- za luty 2016 r. – 2.001,27 zł (poza tym 1.900 zł tytułem wierszówki),

- za marzec 2016 r. – 1.886,15 zł (poza tym 1.900 zł tytułem wierszówki),

- za kwiecień 2016 r. – 1.764 zł (poza tym 1.900 zł tytułem wierszówki),

- za maj 2016 r. – 2.148,15 zł (poza tym 1.915 zł tytułem wierszówki),

- za czerwiec 2016 r. – 1.764 zł (poza tym 1.800 zł tytułem wierszówki),

- za lipiec 2016 r. – 1.764 zł (poza tym 1.750 zł tytułem wierszówki),

- za sierpień 2016 r. – 1.958,34 zł (poza tym 1.700 zł tytułem wierszówki),

- za wrzesień 2016 r. – 2.638,67 zł (poza tym 800 zł tytułem wierszówki),

-za październik 2016 r. – 2.190,51 zł (poza tym 1.000 zł tytułem wierszówki),

- za listopad 2016 r. – 1.764 zł (poza tym 2.010 zł tytułem wierszówki),

- za grudzień 2016 r. – 1.764 zł (poza tym 1.770 zł tytułem wierszówki).

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 września 2016 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 roku (Dz.U. 2016, poz. 1456) od 1 stycznia 2017 roku minimalne wynagrodzenie za pracę zostało określone na kwotę 2000 zł.

Tytułem wynagrodzenia zasadniczego, ryczałtu honoraryjnego i dodatku szkodliwego, a także przy uwzględnieniu wynagrodzenia urlopowego, i od marca 2017 r. dodatku stażowego, M. S., w okresie od stycznia 2017 r. do czerwca 2017 r., otrzymała następujące kwoty:

- za styczeń 2017 r. – 1.764 zł (poza tym 1.700 zł tytułem wierszówki),

- za luty 2017 r. – 1.764 zł (poza tym 1.650 zł tytułem wierszówki),

- za marzec 2017 r. – 2.010,81 zł (poza tym 1.700 zł tytułem wierszówki),

- za kwiecień 2017 r. – 1.823,75 zł (poza tym 1.250 zł tytułem wierszówki),

- za maj 2017 r. – 1.773,75 zł (poza tym 1.250 zł tytułem wierszówki),

- za czerwiec 2017 r. – 1.864,03 zł (poza tym 770 zł tytułem wierszówki).

Niesporne, a nadto dowód: zestawienia wynagrodzeń za okres od lutego 2016 r. do czerwca 2017 r. – k. 189-205;

W dniu 29 czerwca 2017 r. uwagi na złą sytuację finansową zakładu pracy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością rozwiązała umowę o pracę z M. S. z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Od 3 lipca 2017 r. do końca okresu wypowiedzenia, tj. do 30 września 2017 r. M. S. przebywała na zwolnieniu lekarskim.

Niesporne, a nadto dowód: wypowiedzenie umowy o pracę - k. 8, świadectwo pracy – cz. C akt osobowych;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne jedynie w niewielkiej części.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów (szczegółowo wymienione w pierwszej części uzasadnienia), których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron, a także na podstawie zgodnych zeznań stron i świadka K. S. (szerzej o zeznaniach ww. osób w kontekście charakteru składnika wynagrodzenia zwanego ryczałtem honoraryjnym – poniżej).

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się natomiast do tego, jakie składniki wynagrodzenia otrzymywane przez powódkę należy zaliczyć do minimalnego wynagrodzenia za pracę i czy w związku z tym powódce należne jest wyrównanie tego wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 13 k.p. pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Warunki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zasady prowadzenia polityki państwa w dziedzinie płac w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę określa ustawa z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzenia za pracę (dalej: u.m.w.).

Jak stanowi art. 7 ust. 1 i 2 u.m.w. jeżeli w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika, obliczone zgodnie z art. 6 ust. 4, jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania, przy czym wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia.

W myśl art. 6 ust. 4 u.m.w. do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez (...) do wynagrodzeń osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5.

Wspomniany ustęp 5, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, stanowił, iż przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się: nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej (dodatek za staż pracy został dodany do tego wyliczenia od 1 stycznia 2020 r.).

Zasady statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń, zaliczonych przez (...) do wynagrodzeń osobowych, określa Zakres składników wynagrodzeń w gospodarce narodowej od stycznia 2001 roku, aktualizowany w 2003 i 2005 roku, zwany dalej Zakresem, stanowiący załącznik do objaśnień ze sprawozdawczości z zatrudnienia i wynagrodzeń, tj. formularza Z-03 (strona (...), pkt 6), stanowiącego załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2015 roku w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2015 (Dz.U.2015 poz. 561). Zakres składników wynagrodzeń w gospodarce narodowej stanowi także załącznik nr 1 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2016 roku w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2016 (Dz.U. 2016 poz. 460) oraz załącznik do objaśnień do formularza DG-1 (załącznik nr 1, strona 149), stanowiącego załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 marca 2017 roku w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2017 (Dz.U. 2017 poz. 837).

Określenie Zakresu, jako załącznika do rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów, a więc aktów powszechnie obowiązujących, wydanych na podstawie art. 31 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591, z późn. zm.), stanowiącego ich integralne części i publikowanego w Dzienniku Ustaw, w połączeniu z odesłaniem zawartym w art. 6 ust. 4 u.m.w. przesądza zdaniem Sądu o tym, że Zakres składników wynagrodzeń w gospodarce narodowej od stycznia 2001 roku, aktualizowany w 2003 i 2005 roku, stanowi podstawę normatywną określenia składników wynagrodzenia osobowego powódki, wchodzącego w skład minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zgodnie z ust. II pkt 1 ppkt 1 Zakresu, wynagrodzeniami osobowymi są wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydawane w naturze (odpowiednio przeliczone) należne pracownikom z tytułu stosunku pracy, lub stosunku służbowego.

Punkt 2 ppkt 1 i 2 precyzuje, że wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej i innej oraz dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy.

Punkt 3 wskazuje z kolei, że do wynagrodzeń osobowych nie zalicza się wynagrodzeń z tytułu rozporządzania przez pracowników prawami autorskimi do utworów stworzonych w ramach stosunku pracy.

Z powyższej regulacji wynika, iż honoraria autorskie przysługujące pracownikowi z tytułu przeniesienia praw autorskich do utworu w istocie nie stanowią składnika wynagrodzenia w rozumieniu przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Analogiczne stanowisko zajął także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 października 2017 roku (sygn. akt I PK 278/16) stwierdzając, iż pracownicze honoraria autorskie nie stanowią składnika wynagrodzenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 u.m.w.

W sprawie, w której zapadł powyższy wyrok, Sąd Rejonowy wyrównał wynagrodzenie powódki powołując się na ww. regulacje prawne oraz wskazując m.in., iż honoraria autorskie nie posiadają cech, jakie posiadają inne składniki wynagrodzenia uwzględniane przy ustalaniu wartości płacy minimalnej, czyli przede wszystkim pewności, że pracownik otrzyma gwarantowane w ustawie wynagrodzenie nie niższe niż minimalne za wykonanie pracy, a nie za wykonanie szczególnego rodzaju pracy. Sąd Okręgowy oddalił apelację strony pozwanej podzielając argumenty Sądu Rejonowego. Rozpoznając kasację od wyroku Sądu Okręgowego Sąd Najwyższy w pierwszej kolejności zaznaczył, że z ustaleń sądów obu instancji wynikało, że wypłacane powódce honorarium autorskie przysługiwało z tytułu przeniesienia praw autorskich. Z uwagi na dokonane ustalenia sądów obu instancji oraz brak stosownych zarzutów w skardze kasacyjnej, Sąd Najwyższy podkreślił, że obecnie jedynym możliwym rozwiązaniem jest przyjęcie, że sporny składnik wynagrodzenia miał charakter honorarium autorskiego, a w konsekwencji - w świetle ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz zawartego w nim odwołania do zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych – nie stanowi składnika wynagrodzenia w rozumieniu przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Zgadzając się co do zasady z ww. rozstrzygnięciem Sądu Najwyższego, Sąd rozpoznający niniejszą sprawę zwrócił uwagę, że w istocie kluczowe znaczenie dla ustalenia - czy składnik nazwany „zryczałtowane honorarium dziennikarskie” w stałej wysokości 1.000 zł, winien być zaliczony do minimalnego wynagrodzenia za pracę, czy też nie – ma rzeczywisty charakter tego składnika.

W myśl art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2019 poz. 1231 t.j.), jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.

Na gruncie ww. art. 12 twórcy pracownikowi nie przysługuje prawo do odrębnego wynagrodzenia z tytułu stworzenia utworu i przejścia praw na pracodawcę. Nie ma jednak żadnych przeszkód, z uwagi na dyspozytywny charakter przepisu, aby uwzględnić w umowie o pracę dodatkowy składnik wynagrodzenia za działalność twórczą pracowników.

W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie, w postaci zgodnych w tej mierze zeznań stron oraz świadka, daje podstawy do przyjęcia, że takim właśnie dodatkowym honorarium była tzw. wierszówka, wypłacana w spornym okresie przez pracodawcę za każdy opublikowany w gazecie tekst w różnej wysokości, przy czym łącznej wypłaty za wszystkie teksty dokonywano raz w miesiącu i wynosiła ona od kilkuset do ponad dwóch tysięcy złotych (najczęściej jednak kwotę nieco niższą niż 2.000 zł). Jak zeznał członek zarządu A. Ł. wierszówka miała mobilizować do większej wydajności, a sporządzane przez dziennikarzy teksty były rozliczane wyłącznie w postaci wierszówki o zmiennej wysokości. A. Ł. zeznał również, że spółka właśnie w ramach wierszówki płaciła dziennikarzom za przeniesienie praw autorskich, a jeżeli dany tekst był publikowany tylko w Internecie, to za przeniesienie praw autorskich spółka płaciła w ramach dodatkowej premii. W zgodzie z powyższymi zeznaniami pozostają zeznania prezesa zarządu spółki T. K., który również wskazał, że wierszówka była płacona za opublikowane teksty, a jej wysokość była uzależniona od długości tekstu i jego jakości.

Abstrahując od (niewątpliwie nieprawidłowego) braku stałych zasad wyliczanie wysokości wierszówki, z powyższych zeznań niewątpliwie wynika, że była ona wypłacana co miesiąc w różnej wysokości za przeniesienie praw autorskich, a zatem – w myśl punktu II ppkt 3 ww. Zakresu składników wynagrodzeń – nie może być zaliczana do wynagrodzeń osobowych, a w konsekwencji do minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W ocenie Sądu odmiennie ma się natomiast rzecz ze składnikiem wynagrodzenia nazwanym zryczałtowanym honorarium dziennikarskim w stałej kwocie 1.000 zł. Ze zgodnych zeznań stron oraz świadka wynika, iż wynagrodzenie to było wypłacane w stałej wysokości, całkowicie niezależnej nie tylko od tego, ile artykułów sporządził dziennikarz, ale także od tego, czy w ogóle je sporządził. Co więcej, jak zeznał A. Ł. i co potwierdził T. K., składnik nazwany „zryczałtowanym honorarium dziennikarskim” stanowił w istocie element płacy minimalnej, a jego nazwa wynikała stąd, że było to korzystniejsze dla pracownika ze względów podatkowych. Zdaniem Sądu gwarancja otrzymania ww. kwoty i to w niezmiennej wysokości niezależnie od ilości napisanych artykułów (a nawet od tego, czy w ogóle jakiekolwiek artykułu zastały napisane), nie pozwalana na przyjęcie, że wypłacana powódce co miesiąc kwota 1.000 zł stanowi wynagrodzenie, o którym mowa w punkcie II ppkt 3 ww. Zakresu składników wynagrodzeń. Tym bardziej, iż jak wprost wynika z zeznań członka zarządu spółki oraz jej prezesa wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich było wypłacane w ramach wierszówki, zaś wydzielenie składnika w wysokości 1.000 zł podyktowane zostało względami podatkowymi. Faktycznie, w myśl art. 22 ust. 9 pkt 3 w zw. z ust. 9b pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2020 poz. 1426 t.j.) koszt uzyskania przychodu z tytułu twórczej działalności dziennikarskiej wynosi 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. W konsekwencji Sąd doszedł do przekonania, iż kwota ta razem ze stałą kwotą 650 zł stanowi w istocie wynagrodzenie zasadnicze (punkt II ppkt 2.1) zaliczane do minimalnego wynagrodzenia za pracę. Rozumowaniu takiemu nie przeczy sama treść §6 ust. 13 i 15 Regulaminu Wynagradzania, zgodnie z którymi honorarium dziennikarskie stanowi wynagrodzenie za materiał redakcyjny i jest elementem wynagrodzenia dziennikarza oraz jest ustalane w formie ryczałtu lub comiesięcznie naliczanej wierszówki, skoro cel wyodrębnienia kwoty 1.000 zł był jasny (względy podatkowe), kwota ta była płacona niezależnie od tego, ile materiału redakcyjnego dostarczył pracownik (a także czy jakikolwiek materiał redakcyjny został dostarczony), a wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich było faktycznie wypłacane w ramach wierszówki.

Do minimalnego wynagrodzenia za pracę Sąd wliczył również, zgodnie z punktem II ppkt 2.2 ww. Zakresu składników wynagrodzeń, którego zastosowanie w niniejszej sprawie zostało szeroko omówione powyżej, dodatek komputerowy w kwocie 114 zł (jako dodatek za szczególne właściwości pracy), a także dodatek za staż pracy (wprost wymieniony w punkcie II ppkt 2.2), który w spornym okresie nie był wyłączony z wynagrodzenia minimalnego na mocy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (stało się to od 1 stycznia 2020 r.).

W konsekwencji Sąd zasądził na rzecz powódki wyrównanie wynagrodzenia minimalnego tylko w tych miesiącach, gdy jej wynagrodzenie (poza tzw. wierszówką) było niższe od wynagrodzenia minimalnego wynoszącego, jak wskazano już powyżej, w roku 2016 – 1.850 zł, a w roku 2017 – 2.000 zł.

W tym miejscu, w nawiązaniu do stanowiska strony pozwanej, raz jeszcze podkreślenia wymaga, iż Zakres składników wynagrodzeń w gospodarce narodowej od stycznia 2001 roku, aktualizowany w 2003 i 2005 roku, stanowi, w oparciu o wyżej przedstawioną argumentację (odesłanie w ustawach oraz załącznik do rozporządzeń) podstawę normatywną określenia składników wynagrodzenia osobowego powódki, wchodzącego w skład minimalnego wynagrodzenia za pracę. Takie samo stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w ww. wyroku z dnia 18 października 2017 r. (sygn. akt I PK 278/16). Natomiast przywołane przez stronę pozwaną postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2014 r. (sygn. P 41/12) umarzało postępowanie w sprawie zainicjowanej pytaniem, czy art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o wynagrodzeniu minimalnym, w zakresie, w jakim poprzez odesłanie do „zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń okresowych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych”, uregulowanych Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 marca 2012 r. (Dz.U. poz. 446), wydanym na podstawie art. 31 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, nakazuje zaliczyć ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy do wynagrodzenia pracownika stanowiącego podstawę ustalenia, czy wynagrodzenie to nie jest niższe niż wynagrodzenie minimalne, jest zgodny z art. 2, 32, 65 ust. 4, 66 ust. 2 i 92 ust. 1 Konstytucji. Nie doszło zatem do stwierdzenia, iż ww. art. 6 ust. 4 ustawy o wynagrodzeniu minimalnym w zakresie odesłania do „zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń okresowych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych” jest niezgodny z Konstytucją.

Niższe niż minimalne wynagrodzenie powódka otrzymała w 2016 r. za IV, VI, VII, XI i XII – zawsze o 86 zł, a w 2017 r. za I - o 236 zł, II – o 236 zł, IV – 176,25 zł, V – 226,25 zł i VI – 135,97 zł, co łącznie dawało kwotę 1.440,47 zł i taką też kwotę zasądzono na rzecz powódki w punkcie I wyroku.

Orzeczenie o odsetkach ustawowych za opóźnienie oparto na treści art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powódka zażądała odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia 29 czerwca 2017 roku. Jak stanowi art. 7 ust. 2 u.m.w. wyrównanie wypłaca się za okres każdego miesiąca łącznie z wypłatą wynagrodzenia. W myśl zaś § 4 pkt 1 Regulaminu Wynagradzania wypłata wynagrodzenia za pracę dokonywana jest ostatniego dnia każdego miesiąca lub w dniu roboczym poprzedzającym ten termin. W konsekwencji nie było przeszkód, by wyrównanie wynagrodzeń za okres do maja 2017 r. zasądzić z ustawowymi odsetkami od 29 czerwca 2017 r. (ostatnie z wynagrodzeń z tego okresu stało się bowiem wymagalne w ostatnim dniu maja 2017 r.). Natomiast wyrównanie wynagrodzenia za lipiec zostało zasądzone z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lipca 2017 r. (30 czerwca 2017 roku przypadał w piątek, a więc był jednocześnie ostatnim dniem miesiąca i ostatnim dniem roboczym, co sprawia, że wynagrodzenie powódki za czerwiec było wymagalne 30 czerwca 2017 r., a zatem odsetki za opóźnienie należało zasądzić od dnia następnego).

W punkcie II wyroku oddalono powództwo w pozostałym zakresie, tj. w zakresie przekraczającym kwotę 1.440,47 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz w ww. zakresie dotyczącym odsetek od wyrównania wynagrodzenia za czerwiec 2017 r.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto na treści art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z kolei w myśl art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Powódka dochodziła kwoty 21.300 zł. Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 1.440,47 zł stanowiącej ok. 7% żądania pozwu. Obie strony były w niniejszej sprawie reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników radców prawnych, których minimalne wynagrodzenie wynosi z uwagi na wartość przedmiotu sporu wynosi 2.700 zł (§9 ust. 1 pkt 2 w zw. z §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Powódka przegrała proces w 93 %, a zatem winna uiścić na rzecz pozwanej kwotę 2.511 zł, a pozwana, która przegrała proces w 7%, winna uiścić na rzecz powódki kwotę 189 zł. W konsekwencji Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2.322 zł (2.511 – 189), o czym orzeczono w punkcie III wyroku.

W punkcie IV wyroku Sąd nakazał pobranie od pozwanej kosztów sądowych, których pozwana nie miała obowiązku uiścić, w oparciu o treść art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Zgodnie z tym przepisem kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 4 u.k.s.c nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pracownicy wnoszący powództwo albo składający wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 zdanie drugie, lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Z kolei art. 35 ust. 1 u.k.s.c. stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy od pracodawcy pobiera się opłatę podstawową wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, od pracownika i pracodawcy pobiera się opłatę stosunkową od wszystkich podlegających opłacie pism. Niniejsza sprawa toczyła się o kwotę niższą niż 50.000 zł, pracownik był zatem zwolniony z mocy ustawy z uiszczenia opłaty, a ostatecznie – z uwagi na częściowe przegranie sprawy – opłatą, w myśl ww. art. 113 ust. 1 – została obciążona strona pozwana. Wysokość należnej opłaty określono na podstawie art. 13 ust. 1 u.k.s.c., w brzmieniu obowiązującym przed 21 sierpnia 2019 roku, na kwotę 73 zł, stanowiącą 5% zasądzonego roszczenia.

Podstawę rozstrzygnięcia zawartego w punkcie V wyroku stanowił art. 477 ² §1 k.p.c., w myśl którego zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydawaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

26 stycznia 2021 r.