Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 260/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 18 lutego 2020r. w sprawie II K 412/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez przeprowadzenie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, a w szczególności:

1.  zeznań J. K. poprzez analizowanie ich wybiórczo i dokonanie ich oceny jedynie w taki sposób, aby pasowały do przyjętego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, w sytuacji gdy z zeznań złożonych przez tego świadka wynika, że A. B. nie miał podstaw do kierowania T. N. w trybie pilnym do szpitala (T. N. mógł normalnie rozmawiać z lekarzem, przed wizytą nie pluł krwią, wykonywał rano normalne czynności jak golenie, na własnych nogach przyszedł do przychodni i sam z niej wyszedł, w trakcie wizyty u A. B. nie było jeszcze ciężkich objawów -przesłuchanie z dnia 5 maja 2017 r.)

2.  wyjaśnień A. B. poprzez uznanie ich za niewiarygodne w zakresie w jakim oskarżony nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, nienależyte przyjęcie, iż ten fragment wyjaśnień pozostawał w sprzeczności z zeznaniami J. K., pozostałą zgromadzoną w sprawie dokumentacją medyczną, a także z wnioskami uznanej za wiarygodną opinii zespołu biegłych, w sytuacji gdy zeznania J. K. z dnia 5 maja 2017 r. korelują z twierdzeniami oskarżonego a opinia biegłych jest wadliwa

3.  opinii biegłych poprzez uznanie, iż jest jasna i pełna i w ocenie sądu nie zachodzą w jej treści sprzeczności podczas gdy jest ona wadliwa, brak jest uzasadnienia powodów dla których T. N. miałyby zostać skierowany przez A. B. w czasie badania, w trybie nagłym do szpitala, opinia nie uwzględnia zeznań J. K. z dnia 5 maja 2017 r., pomiędzy opinią a dokumentacją dotyczącą zgonu T. N. występują rozbieżności w zakresie przyczyny jego śmierci

II.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 201 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku o przeprowadzenie opinii przez innych biegłych, stwierdzając, iż opinia sporządzona przez zespół biegłych pod przewodnictwem prof. T. J. jest jasna i pełna i w ocenie sądu nie zachodzą w jej treści sprzeczności podczas gdy pomiędzy opinią a dokumentacją dotyczącą zgonu T. N. występują rozbieżności w zakresie przyczyny śmierci wyżej wymienionego, biegli nie uzasadnili rzetelnie powodów dla których T. N. miałyby zostać skierowany w trybie nagłym do szpitala, przyczyn dyskredytacji dokumentacji dotyczącej zgonu jak i wpływu grzyba Candida albicans na przebieg choroby, co w konsekwencji doprowadziło do zaniechanie ustalenia wszystkich okoliczności istotnych w sprawie

III.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na niewłaściwym przyjęciu, że oskarżony powinien był skierować T. N. w trybie nagłym do szpitala a co za tym idzie A. B. naraził T. N. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podczas gdy materiał dowodowy w przedmiotowej sprawie nie pozwala na poczynienie powyższych ustaleń

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut I 1 jest niezasadny w stopniu oczywistym. Wbrew jego treści ani w zaskarżonym wyroku, ani nawet w jego pisemnym uzasadnieniu Sąd I instancji nie poczynił ustalenia, jakoby pokrzywdzony podczas wizyty u oskarżonego A. B. nie mógł z nim normalnie rozmawiać, chodzić ( choć z uwagi na duszności możliwość chodzenia była ograniczona) lub aby pluł wówczas krwią, co zdaje się sugerować apelujący. Co istotne, z treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wprost wynika, że Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom J. K. w całości i nie dokonał suponowanych w zarzucie, niekorzystnych dla oskarżonego ustaleń. Ocena zeznań świadka, o którym mowa dokonana została rzetelnie, z poszanowaniem wskazanych w art. 7 kpk a także z uwzględnieniem pozostałej części zabranego w sprawie materiału dowodowego, w tym wyjaśnień A. B. oraz dokonanych przez niego zapisków. Wskazać przy tym należy, że J. K. nie posiada wiedzy z zakresu medycyny i w procesie występowała w roli świadka a nie biegłego Nie była ona w związku z tym w stanie miarodajnie ocenić, czy stan zdrowia T. N. dawał oskarżonemu podstawy do skierowania go do szpitala. Subiektywna ocena świadka w tym zakresie pozostaje zatem bez znaczenia.

Bezzasadne są zarzuty I 2 i 3, przy czym ze względu na ich treść ocena w tym zakresie dokonana może być tylko łącznie. W obu tych zarzutach kluczowe znaczenie ma wiarygodność opinii biegłych z zakresu medycyny pod przewodnictwem prof. T. J.. Już na wstępie zważyć należy, że opinia ta, uzupełniona na rozprawie głównej również w oparciu o pytania i sugestie obrońcy oskarżonego zawiera wszystkie niezbędne elementy, określone w art. 200 § 2 kpk i nie zawiera uchybień, o jakich mowa w art. 201 kpk. Wyprowadzone przez biegłych wnioski odbiegają wprawdzie od oczekiwań oskarżonego, lecz element ten nie mieści się w katalogu okoliczności, jakie wpłynąć mogą na wiarygodność i miarodajność opracowanej opinii. Zarówno stanowisko oskarżonego, jako lekarza, jak i treść opinii oparte są wyłącznie na fachowej wiedzy z dziedziny medycyny, co jednak nie uprawnia do bezkrytycznego przydania waloru wiarygodności ani wyjaśnieniom A. B., ani też wywodom biegłych. W tej materii stwierdzić należy, że ocena obu tych dowodów, jakiej dokonał Sąd I instancji jest słuszna. T. N. bezspornie nie wykazywał objawów, sugerowanych przez obrońcę w zarzucie I 1, lecz – co równie bezsporne- powiadomił oskarżonego o tym, że pomimo stosowanej od 6 dni antybiotykoterapii nie nastąpiła poprawa jego stanu zdrowia. Co równie istotne, pokrzywdzony ujawnił oskarżonemu, że utrzymuje się u niego gorączka, że jest osłabiony, ma wymioty i warunkowane dusznością problemy z poruszaniem się, choć samodzielnie chodzić może. Oskarżony z kolei, choć wskazał w swoich wyjaśnieniach, że nie stwierdził u pokrzywdzonego żadnych objawów alarmowych, to jednak skierował go na badania w trybie pilnym. Ta niezgodność pomiędzy deklaracjami A. B. a jego działaniem wobec T. N. przemawia za stwierdzeniem, że relacja oskarżonego w tym zakresie nie odpowiada prawdzie. Wszak gdyby nie stwierdził on żadnych, jak sam to ujął, alarmowych objawów, to nie byłoby potrzeby kierowania pacjenta na badania ,,na cito”. Z kolei oskarżony sam przyznał, że zazwyczaj z wynikami takich badań może się on zapoznać w następnym dniu roboczym, jaki w realiach sprawy przypadał na poniedziałek, czyli po upływie 3 dni od daty wykonania badań. Okoliczności te potwierdzają zatem miarodajność kwestionowanej przez apelującego opinii biegłych z zakresu medycyny, zaś kwestia ta nie uszła uwadze biegłych. W ustnej opinii słusznie i logicznie wywiedzione zostało, że skoro w warunkach ambulatoryjnych nie było możliwości szybkiej weryfikacji stanu zapalnego markerów, to należało pacjenta skierować do szpitala, gdzie taka szybka weryfikacja byłaby możliwa. Biegli stwierdzili przy tym, że nie sposób prognozować, czy działanie, jakiego oskarżony zaniechał przyniosłoby pożądany efekt, lecz z pewnością zwiększyłoby szansę przeżycia pokrzywdzonego. Pamiętać przy tym należy, że przedmiotem postepowania nie jest doprowadzenie przez oskarżonego do zgonu T. N. a jedynie narażenie go na skutek w postaci utraty życia albo ciężki uszczerbek na zdrowiu. Tym samym rzeczywista przyczyna śmierci pokrzywdzonego jest w omawianym zakresie indyferentna z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego, bo za ów skutek A. B. nie odpowiada. Za niezasadny zatem uznać należy także zarzut II. Karygodne w myśl art. 160 § 2 kk zachowanie oskarżonego polegało bowiem na tym, że mając ku temu odpowiednie przesłanki i wiedzę nie skierował pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego po to, by odpowiednio szybko przeprowadzić niezbędne badania a w razie potrzeby wdrożyć leczenie, jakie nie mogło być stosowane poza szpitalem. Ocena prawna tego zaniechania przedstawiona jest niżej. Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd I instancji nie popełnił wskazanego w zarzucie III błędu w ustaleniach faktycznych, przy czym motywacja takiego stanowiska przedstawiona jest wyżej. Biegli medycy dokonali analizy działań i zaniechań oskarżonego w sposób zgodny z dostępną mu w chwili czynu chronologią i w sposób fachowy. Czytelnie i logicznie przedstawili oni powody, dla których A. B. powinien skierować T. N. do szpitala, czego jednak nie uczynił.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak zostało wyżej wskazane oskarżony zaniechał skierowania T. N. do szpitala celem przeprowadzenia u niego niezbędnych badań w czasie umożliwiającym wdrożenie odpowiedniego leczenia, choć brak jest dowodów, by leczenie takie pozwoliło na unikniecie skutku w postaci zgonu pokrzywdzonego. Wskazać jednak należy, że skutek czynu zabronionego określonego w art. 160 § 1 k.k. ( a zatem i w art. 160 § 2 k.k.) może urzeczywistniać się także w zwiększeniu stopnia narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, które wystąpiło już wcześniej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2017 r., II KK 74/17, LEX nr 2342166, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2017 r., III KK 28/17, LEX nr 2397573). Z kolei zakres obowiązków ciążących na gwarancie ( w tym lekarzu- gwarancie) musi być definiowany w odniesieniu do tego momentu czasowego, w którym on działa, w oparciu o wtedy dostępne mu informacje o okolicznościach stanu faktycznego. W odniesieniu do tego momentu formułowane powinny być wnioski co do zakresu realizacji tychże obowiązków i niebezpieczeństw, które wynikać mogą z ich zaniechania. Odpowiedzialność lekarza-gwaranta z art. 160 § 2 kk zachodzi natomiast zarówno w wyniku tzw. prostego zaniechania, jak i w wyniku zaniechania powstałego na skutek błędu w diagnozie. Warunkiem odpowiedzialności jest jednak przypisanie lekarzowi skutku w postaci bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub też zwiększenia stopnia takiego narażenia. A. B. jako lekarz dokonał w realiach sprawy prostego zaniechania, sprowadzającego się do odstąpienia od skierowania T. N. do szpitala, uniemożliwiając w ten sposób odpowiednio szybką diagnozę a w efekcie również wdrożenie odpowiedniego, możliwego tylko w warunkach szpitalnych leczenia. Mowa tu o wykonaniu gazometrii lub saturacji oraz dożylnej antybiotykoterapii, jakie mogłyby doprowadzić do znaczącej poprawy jego stanu zdrowia. Oskarżony miał przy tym świadomość potrzeby pogłębienia diagnostyki, skoro wiedział że dotychczasowe leczenie nie daje rezultatu i sam skierował pacjenta na dodatkowe badania laboratoryjne wiedząc, że ich wyniki pozna dopiero po trzech dniach. To jego zaniechanie w istotny sposób spotęgowało realne i bezpośrednie zwiększenie stopnia narażenie T. N. na wystąpienie opisanego w art. 160 § 1 kk skutku. Bez wątpienia jako na lekarzu ciążył na nim obowiązek opieki medycznej nad pokrzywdzonym a to z kolei oznacza, że swoim zaniechaniem wyczerpał on ustawowe znamiona opisane w art. 160 § 2 kk. Eliminuje to możliwość wydania wyroku uniewinniającego. Z kolei w tych realiach nie sposób przyjąć, że stopień społecznej szkodliwości opisanego czynu był znikomy. Doniosła waga naruszonego przezeń obowiązku, stopień ich naruszenia a także rodzaj i charakter naruszonego dobra wskazują, że wniosek o umorzenie postępowania w oparciu o art. 17 § 1 pkt 3 kpk jawi się jako nieuzasadniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nieuzasadnione okazały się podniesione w apelacji zarzuty, brak jest również okoliczności branych przez Sąd z urzędu, jakie skutkować mogły uchyleniem lub zmiana zaskarżonego wyroku. Brak jest również podstaw do modyfikacji orzeczenia, zawartego w punkcie III części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku. Jak trafnie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 maja 2012 r.(IV CSK 416/11 LEX nr 1212823) zadośćuczynienie jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, która nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego. Jedynie rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej" społeczeństwa ma charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. Określona przez Sąd Rejonowy kwota spełnia wszystkie opisane wyżej kryteria co oznacza, że jej ewentualne obniżenie nie znajduje uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze stanowi przepis art. 636 § 1 k.p.k. Sąd nie stwierdził podstaw faktycznych, uzasadniających odstąpienie od obciążania oskarżonego tymi należnościami.

7.  PODPIS

Andrzej Tekieli Robert Bednarczyk Waldemar Masłowski