Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 marca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2020 roku w Golubiu-D. na rozprawie

sprawy z wniosku:

S. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) Firma Hurt (...); (...) w T.

z udziałem:

Gminnej Spółdzielni (...) w C. z siedzibą w E. w likwidacji, Gminy C.

o zasiedzenie

postanawia:

1.  oddalić wniosek,

2.  ustalić, iż strony ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz

Sygn. akt I Ns 104/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawca S. J. we wniosku z dnia 17 lipca 2019 roku wniósł o stwierdzenie, że uczestnik Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. w likwidacji nabyła z dniem 25 czerwca 2017 roku przez zasiedzenie własność nieruchomości stanowiącej działkę o powierzchni 494 m2 oznaczonej numerem geodezyjnym (...) położonej w obrębie numer (...) Ś., gmina C., wchodzącej w zakres nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, iż decyzją z dnia 24 lipca 1986 roku Gmina C. zezwoliła Gminnej Spółdzielni (...) w C. z siedzibą w E. na budowę inwestycji, obejmującej pawilon handlowy na działce o nr ewidencyjnym 212/1 (obecny numer działki (...)) położonej w miejscowości Ś., gmina C.. Inwestycja ta została zakończona przez Spółdzielnię w dniu 24 czerwca 1987 roku, wobec czego od tego okresu faktycznie samoistnie władała przedmiotową nieruchomością, czyniła na niej inwestycje oraz opłacała należne podatki. Wnioskodawca wskazał ponadto, iż na mocy umowy sprzedaży z dnia 17 listopada 2017 roku kupił od Gminnej Spółdzielni (...) w C. z siedzibą w E. w likwidacji budynek pawilonu handlowego w Ś. stanowiący odrębną od gruntu nieruchomość o powierzchni użytkowej 149,09 m2 położony na działce o nr (...) o powierzchni 494 m2.

Uczestniczka Gmina C. w odpowiedzi na wniosek o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie wniosła o odrzucenie wniosku, z uwagi na to, iż wnioskodawca nie posiada interesu prawnego w przedmiotowej sprawie, ewentualnie wniosła o oddalenie wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiotem wniosku o zasiedzenie jest działka o powierzchni 494 m2 oznaczona numerem geodezyjnym (...) położona w miejscowości Ś., gmina C.. Działka ta w 1986 roku oznaczona była numerem 212/1.

Przedmiotowa nieruchomość, wchodzi w zakres nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...), w której jako właściciel widnieje Gmina C. (mienie komunalne Gminy C.) (dowód: odpis zwykły księgi wieczystej KW nr (...), wypis z rejestru gruntów o niepełnej treści, wypis z kartoteki budynków k. 15-20).

Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. w 1986 roku zwróciła się do Gminy C. z prośbą o przekazanie jej działki o numerze geodezyjnym (...) położonej w miejscowości Ś. z przeznaczeniem na budowę pawilonu handlowego ( dowód: pismo Gminnej Spółdzielni (...) w C. z siedzibą w E. z dnia 16 lipca 1986 r. k. 23).

Gmina C. udzieliła Gminnej Spółdzielni pozwolenia na budowę pawilonu handlowego. W dniu 24 czerwca 1987 roku przedmiotowa inwestycja została zakończona (dowód: dziennik budowy pawilonu handlowego, decyzja Gminy C. z dnia 24 lipca 1986 roku o udzieleniu pozwolenia na budowę k. 24-28).

Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. nie wykonywała na przedmiotowej działce innych prac poza wzniesieniem pawilonu handlowego. Spółdzielnia uiszczała podatki wyłącznie za wzniesiony budynek, natomiast za działkę podatki opłacała Gmina C. (dowód: zeznania świadków T. G. nagranie: 00:12:17, M. K. (1) nagranie: 00:08:41-00:10:07 na rozprawie w dniu 28 listopada 2019 roku k. 95-97, ksero deklaracji podatkowych od nieruchomości za lata 2011-2017 k. 51-81).

W okresie od września do listopada 2016 roku Gmina C. prowadziła wraz z Gminną Spółdzielnią (...) w C. z siedzibą w E. rozmowy w przedmiocie sprzedaży wzniesionego przez Gminną Spółdzielnię pawilonu handlowego. Nie doszło jednak do sprzedaży pawilonu na rzecz Gminy C. z uwagi na brak porozumienia co do ceny (dowód: pismo Gminy C. z dnia 2 września 2016 r., pismo Spółdzielni z dnia 25 października 2016 r., pismo Gminy C. z dnia 7 listopada 2016 r., Pismo Spółdzielni z dnia 18 listopada 2016 r., k. 100-103).

Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. już od dłuższego czasu tj. około 15 lat przestała prowadzić działalność, stąd też wszystkie swoje pawilony handlowe sprzedawała lub wydzierżawiała. W roku 2017 budynek pawilonu handlowego położonego w miejscowości Ś. został sprzedany przez Gminną Spółdzielnię na rzecz wnioskodawcy- S. J.. Przed sprzedażą był przez okres około 10 lat dzierżawiony na rzecz M. K. (2). Wnioskodawca S. J. prowadził rozmowy z Gminą C. w przedmiocie kupna przedmiotowej działki. Gmina C. nie udostępnia wnioskodawcy gruntu, podatki od działki uiszcza gmina. Utwardzeniem gruntu wokół pawilonu zajęła się Gmina C. (dowód: umowa sprzedaży pawilonu z dnia 17 listopada 2017 r. k. 40, zeznania świadka T. G. podczas rozprawy w dniu 28 listopada 2019r. k. 96 nagranie: 00:18:35- 00:19:26, zeznania uczestnika likwidatora Spółdzielni (...) oraz zeznania wnioskodawcy S. J. podczas rozprawy w dniu 10 marca 2020 r. k. 116).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dołączonych dokumentów, a w szczególności odpisu zwykłego księgi wieczystej KW nr (...), wypisu z rejestru gruntów, wypisu z kartoteki budynków k. 15-20 akt, dziennika budowy pawilonu handlowego, decyzji Gminy C. z dnia 24 lipca 1986 roku o udzieleniu pozwolenia na budowę k. 24-28 akt, kopii deklaracji podatkowych od nieruchomości za lata 2011-2017 k. 51-81 akt, umowy sprzedaży pawilonu z dnia 17 listopada 2017 r. k. 40 akt, zeznań składanych przez wnioskodawcę k. 116 akt, zeznań składanych przez uczestnika Gminną Spółdzielnię tj. likwidatora B. F. k. 116 akt oraz zeznań świadków T. G. k. 95-97 akt, M. K. (1) k. 95 akt.

Sąd uwzględnił dołączone dokumenty, ich prawdziwość nie była kwestionowana ani nie budzi wątpliwości. Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy S. J., uczestnika Gminnej Spółdzielni tj. likwidatora B. F. oraz zeznaniom świadków, w zakresie w którym były one zgodne i wzajemnie się uzupełniały.

Świadkowie potwierdzili, że Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. uiszczała podatek od nieruchomości wyłącznie za pawilon handlowy, natomiast za grunty podatek uiszcza Gmina C..

Wnioskodawca nie wykazał natomiast w żaden sposób aby uczestnik Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. czynił na przedmiotową działkę nakłady jak samoistny posiadacz. Wręcz wnioskodawca przyznał, iż Gmina C. „nie chce nam nic udostępnić”. Likwidator Gminnej Spółdzielni przyznał natomiast, że to Gmina C. utwardziła teren przed budynkiem.

Strony zgodnie przyznały, iż grunt nigdy nie był przedmiotem umowy sprzedaży czy przekazania na rzecz Gminnej Spółdzielni (...) w C. z siedzibą w E., gdyż ta otrzymała pozwolenie wyłącznie na wzniesienie pawilonu handlowego. Potwierdzeniem powyższego jest fakt, iż najpierw Gminna Spółdzielnia prowadziła rozmowy z Gminą C. w przedmiocie sprzedaży wyłącznie pawilonu na rzecz gminy, a następnie obecny właściciel pawilonu tj. wnioskodawca rozmawiał z wójtem tejże gminy w zakresie sprzedaży już działki.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie własność działki oznaczonej obecnie jako 212/15 jest uregulowana, jej właścicielem jest Gmina C.. Na działce zgodnie z pozwoleniem tejże gminy Gminna Spółdzielnia (...) w C. z siedzibą w E. w roku 1987 wzniosła budynek- pawilon handlowy.

Zgodnie z art. 172 § 1 Kc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). W myśl art. 172 § 2 Kc po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 marca 2012 r. (I CSK 391/11, LEX nr 1217204) stwierdził, że samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 Kc jest ten, który nią włada jak właściciel ( art. 336 Kc), a więc wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności ( art. 140 Kc). Nabycie posiadania w dobrej lub złej wierze nie stanowi samodzielnej przesłanki zasiedzenia nieruchomości, lecz decyduje o długości terminu zasiedzenia. Zasiedzenie następuje z upływem dwudziestoletniego terminu, gdy posiadanie zostało nabyte w dobrej wierze ( art. 172 § 1 Kc) . Natomiast w razie uzyskania posiadania w złej wierze obowiązuje dłuższy, trzydziestoletni termin zasiedzenia ( art. 172 § 2 Kc). Rozstrzygające znaczenie ma stan dobrej lub złej wiary w chwili uzyskania posiadania. Z przytoczonych unormowań wynika, że oddalenie wniosku o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie może nastąpić w razie jednoznacznego uznania przez sąd, że choćby jedna z wymienionych przesłanek zasiedzenia nie została spełniona. Dla rozstrzygnięcia sprawy o zasiedzenie nieruchomości pierwszorzędne znaczenie mają okoliczności pozwalające ustalić, czy i w jakim czasie nieruchomość znajdowała się we władaniu osoby ubiegającej się o zasiedzenie oraz jaka była wola tej osoby w aspekcie sprawowania władztwa właścicielskiego bądź z zamiarem innym. Towarzysząca posiadaczowi świadomość, że nie przysługuje mu prawo, którego treścią są czynności realizowane faktycznie przez niego, względnie, że prawo to przysługuje określonej, wiadomej mu osobie, nie stanowi przeszkody do uznania samoistności jego posiadania, ponieważ stanowi element wiedzy a nie woli i przesądza jedynie o braku dobrej wiary posiadacza, nie zaś o braku cech samoistności jego posiadania.

Może być kwestią konkretnych okoliczności danej sprawy ocena, czy tego rodzaju świadomość posiadacza na tle wykonywania przez niego władania rzeczą nie stanowi ewentualnego dowodu wyrażania woli pozostawania posiadacza w określonym stosunku zależności, którego istnienie wykluczałoby możliwość przyjmowania samoistności posiadania, ale wątpliwości w tym zakresie mogą wynikać z przyczyn formalnych natury dowodowej, nie wpływają natomiast na materialnoprawny kształt zasiedzenia.

Zauważyć tu trzeba, że przedmiotem posiadania przy zasiedzeniu nie jest rzecz jako taka, lecz prawo własności lub inne prawo rzeczowe odnoszące się do rzeczy, ponieważ o posiadaniu w znaczeniu prawnym można mówić tylko jako o posiadaniu podmiotowego prawa do rzeczy nie zaś o rzeczy jako takiej.

Sama rzecz jest przedmiotem jedynie władania, a samo władanie rzeczą nie przesądza kwestii posiadania samoistnego. Wymagana jest tu, nadto, intencja osoby władającej analogiczna do tej, jaka charakterystyczna jest dla właściciela rzeczy. W związku z tym, nie samo władanie rzeczą, lecz wola osoby władającej decyduje o istnieniu oraz o przedmiocie i zakresie posiadania tej osoby na użytek rozważań w kwestii zasiedzenia.

W niniejszej sprawie zgromadzone dowody nie wskazują na samoistne posiadanie przez Gminną Spółdzielnię (...) w C. z siedzibą w E. działki oznaczonej numerem geodezyjnym (...). Wnioskodawca tj. nabywca pawilonu handlowego zakupionego od przedmiotowej Spółdzielni nie wyjaśnił na czym polegało samoistne posiadanie przez tę Gminną Spółdzielnię nieruchomości. Wnioskodawca nie przedłożył również żadnych dowodów wskazujących na to, iż Gminna Spółdzielnia czyniła nakłady na tę działkę jak samoistny posiadacz. Ponadto uczestnik nie opłacał z tego tytułu świadczeń publicznych. Sam fakt użytkowania bezpłatnie z działki obok sklepu, nie jest równoznaczne z samoistnym posiadaniem przez Gminną Spółdzielnię działki o nr (...). Tym samym Gminna Spółdzielnia miała świadomość i godziła się z tym, iż przedmiotowa działka nie stanowiła jej własności, wystarczała jej możliwość bezpłatnego użytkowania gruntu obok sklepu tj. jako parking dla klientów, co w świetle wyżej przytoczonego orzeczenia Sądu Najwyższego, wskazuje na brak samoistnego posiadania nieruchomości przez uczestnika Gminną Spółdzielnię.

Samoistne posiadanie winno być manifestowane przez wykonywanie czynności faktycznych wskazujących na samodzielne, niezależne od woli właściciela władztwo nad nieruchomością. Korzystanie bezpłatnie z gruntu wokół budynku sklepu nie jest przejawem właścicielskiego władania nieruchomością, a wszelkie czynności związane z zagospodarowaniem tego terenu wykonywane były czynione po konsultacji i za zgodą właściciela gruntu. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego również koszt utrzymania tejże nieruchomości ponosi Gmina C. .

Powyżej przytoczone okoliczności wskazują na brak po stronie Gminnej Spółdzielni cech posiadania samoistnego i z tego względu nie może skutecznie ubiegać się o tytuł własności w trybie zasiedzenia.

W zakresie kosztów sąd orzekł stosując ogólną regułę rozliczenia kosztów postępowania nieprocesowego wyrażoną w art. 520 § 1 Kpc, zgodnie z którą każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

sędzia

Wioletta Łopatowska-Bąkiewicz