Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2020 r. w Rybniku

sprawy z powództwa I. F.

przeciwko R. K.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie co do kwoty 4.790,44 zł (cztery tysiące siedemset dziewięćdziesiąt złotych czterdzieści cztery grosze)

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 787,42 zł (siedemset osiemdziesiąt siedem złotych czterdzieści dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Ewa Buczek-Fidyka

Sygn. akt I C 1376/19

UZASADNIENIE

Powód I. F. wniósł przeciwko (...) Handel (...) pozew o zapłatę kwoty 7.539,59 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2019 roku oraz zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

Na uzasadnienie swego żądania wskazał, że w dniu 22 kwietnia 2019 roku zakupił u pozwanego samochód marki M. (...), nr rej. (...) za kwotę 3900 zł. Nie był w stanie go użytkować, albowiem nie był on zdatny do jakiekolwiek eksploatacji, głównie z powodu ukrytej wady silnika. Pojazd został zakupiony w dniu wolnym od pracy, wobec czego powód nie mógł sprawdzić stanu pojazdu w warsztacie lub na stacji diagnostycznej. Sprzedawca deklarował, że samochód jest sprawny. Powód zlecił u mechanika wymianę oleju, a w trakcie wykonywanej pracy okazało się, że niesprawny jest układ hamulcowy, kierowniczy oraz do wymiany jest zawieszenie silnika. Powód poniósł koszty tych napraw w kwocie 1120 zł, a także dodatkowo wymienił tarcze hamulcowe za kwotę 340 zł. W drodze powrotnej z wyjazdu w B. w dniu 10 maja 2019 roku podczas jazdy silnik zgasł i nie można go było uruchomić. Powód odholował pojazd i uzyskał informację o poważnym uszkodzeniu bloku silnika.

Powód wskazał, że w dniu 1 sierpnia 2019 roku wystąpił do sprzedawcy z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy kupna samochodu.

Na dochodzone pozwem roszczenie w kwocie 7.539,59 zł składały się:

- kwota 3.900,00 zł tytułem zwrotu ceny pojazdu m-ki M. (...);

- kwota 615,00 zł tytułem kosztów wyremontowania silnika w celu weryfikacji powstałych uszkodzeń;

- kwota 800,00 zł tytułem kosztów wykonania ekspertyzy dotyczącej stanu technicznego samochodu osobowego, w tym silnika i płyty podłogowej;

- kwota 1120,01 zł tytułem zwrotu za fakturę nr (...) wystawioną przez (...) A. G.;

- kwota 340,00 zł tytułem zwrotu za fakturę nr (...) wystawioną przez (...) A. G.;

- kwota 105 zł tytułem zwrotu za wystawioną fakturę nr (...) wystawioną przez M.- Hurt (...);

- kwota 180,50 zł za przerejestrowanie samochodu;

-kwota 479,08 zł za I ratę OC zapłaconą w dniu 26 kwietnia 2019.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu podał, że pozwany również na kilka dni przed sprzedażą samochodu powodowi, kupił przedmiotowy samochód od poprzednich właścicieli za cenę 3000 zł. Poprzedni właściciel nie wskazywał na żadne wady samochodu. Wskazał, że w chwili zakupu powód sprawdzał stan pojazdu. Pozwany nie ponaglał go przy zakupie. Nadto, zarzucił, że ewentualną odpowiedzialność powinna ponieść poprzednia właścicielka, gdyż pozwany nie dokonywał żadnych napraw i nie ingerował w stan techniczny samochodu. Jednocześnie pozwany odniósł, że nie był informowany przez powoda o decyzjach co do naprawy samochodu i wykonaniu ekspertyzy, a także o terminie wykonania tych czynności.

Na rozprawie w dniu 24 września 2020 roku pełnomocnik pozwanego wskazał, że w skutek toczących się między stronami pertraktacji ugodowych, pozwany w całości uznaje żądanie pozwu w zakresie kwoty 3900 zł, tytułem zwrotu ceny sprzedaży pojazdu, kwoty 180,50 zł tytułem przerejestrowania pojazdu, kwoty I raty OC oraz w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia doręczenia pozwu. Nadto, wskazał, że dopiero wraz z odpisem pozwu pozwany otrzymał oświadczenie materialnoprawne o odstąpieniu od umowy.

Pismem z dnia 19 listopada 2020 roku powód oświadczył, że w toku sprawy w dniu 16 listopada 2020 roku otrzymał od pozwanego kwotę 4.559,58 zł, na którą składały się kwoty 3900(zakup pojazdu) + 180,50 (rejestracja) +479,08 (OC) +30,86 (odsetki). Co do pozostałej części żądania powód podtrzymał powództwo, wskazując, że domaga się łącznie kwoty 4836,09 zł należności głównej oraz kwotę 230,86 zł tytułem odsetek.

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2020 roku powód ostatecznie sprecyzował swoje żądanie, wskazując, że w związku z wpłatą powoda ogranicza w tym zakresie powództwo, nie rozszerza żądania pozwu o drugą ratę OC wpłaconą przez pozwanego oraz wnosi o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 22 kwietnia 2019 roku I. F. zakupił u sprzedawcy (...) Handel (...) samochód marki M. (...), VIN: (...), rok produkcji 2005, nr rej. (...) za cenę 3.900 zł. Wartość ceny była poniżej ceny rynkowej, wynosiła wówczas 7.000-10.000 zł.

Dowód: okoliczności bezsporne, faktura FM 22/04/2019 k. 13, zeznania pozwanego k. 66;

Pozwany skupuje samochody, lecz nie zajmuje się ich diagnozowaniem i naprawianiem. Nie współpracuje z żadnym warsztatem samochodowym. Pozwany sprzedaje samochody w takim stanie, w jakim je nabył.

Dowód: zeznania pozwanego k. 66;

Pozwany nabył przedmiotowy samochód na podstawie umowy sprzedaży od małżeństwa A. i S. B. w dniu 17 kwietnia 2019 roku za cenę 3000 zł. Pozwany otrzymał informację od sprzedających, że w samochodzie nie ma nic do wymiany, oprócz klapy. Pozwany jechał samochodem z miejsca zakupu w J. do R. i w trakcie jazdy nie zauważył żadnych usterek.

Dowód: umowa kupna sprzedaży k. 80-81, zeznania pozwanego k. 67, zeznania pozwanego k. 67;

Powód jest przedsiębiorcą, ale samochód zamierzał kupić w celach prywatnych. Powód dokonywał zakupu samochodu w dniu wolnym od pracy, przez co nie doszło do sprawdzenia stanu technicznego samochodu w warsztacie lub stacji diagnostycznej. Samochód posiadał widoczne ślady korozji oraz wgniecioną klapę tylnią, o czym powód został przez pozwanego poinformowany. Powód miał możliwość odbycia jazdy próbnej, z czego skorzystał.

Dowód: zeznania powoda, zeznania pozwanego k. 66;

Na podstawie decyzji dnia 23 kwietnia 2019 rok Prezydenta Miasta D. czasowo zarejestrowano w/w pojazd na powoda, a następnie decyzją z dnia 17 maja 2019 roku dokonano ostatecznej rejestracji pojazdu na powoda.

Powód poniósł koszty przerejestrowania w wysokości 180,50 zł.

Dowód: decyzje k. 22-23, potwierdzenie przelewu k. 21;

W dniu 25 kwietnia 2019 roku powód zlecił wymianę oleju w samochodzie mechanikowi poleconego przez swoich kolegów, podczas której uzyskał informację, że do wymiany są ponadto inne części układu hamulcowego, kierowniczego oraz zawieszenie silnika. Powód poniósł koszt wymiany oleju w wysokości 105 zł i 1120,01 zł za wymianę pozostałych elementów. Oprócz powyższego, powód nie uzyskał informacji odnośnie innych wad czy uszkodzeń pojazdu.

Dowód: faktura (...) k. 20, faktura nr (...) k. 17, zeznania powoda k. 66;

W dniu 5 maja 2019 roku powód wymienił również tarcze hamulcowe ponosząc koszt w wysokości 340 zł.

Dowód: faktura nr (...) k. 18;

Powód decyzję o naprawach samochodu podejmował samodzielnie i dokonywał ich bez poinformowania o tym pozwanego. Powód nie wzywał pozwanego do usunięcia wad z powodu wadliwych klocków hamulcowych, tarcz, układu jezdnego.

Dowód: zeznania pozwanego k. 67;

W niedługim czasie od zakupu powód wybrał się na wyjazd w B., podróżując zakupionym od pozwanego samochodem. W drodze powrotnej zapaliła się kontrolka oleju, powód kontynuował jazdę , a następnie samochód się zepsuł, a powód nie mógł uruchomić ponownie silnika. Powód odholował pojazd do warsztatu samochodowego, w którym uzyskał informację o uszkodzeniu bloku silnika.

Dowód: zeznania powoda k. 66;

zeznania pozwanego, k:67;

W dniu 17 maja 2019 roku mechanik, któremu powód zlecił zdiagnozowanie stanu technicznego pojazdu wskazał, że silnik w samochodzie jest uszkodzony, urwany jest korbowód na 3 cylindrze istnieje zatarcie panewka, na 3 cylindrze istnieje dziura w silniku.

Dowód: oświadczenie mechanika k. 12;

Powód poniósł koszty wymontowywania silnika w celu weryfikacji powstałych uszkodzeń w kwocie 615 zł.

Dowód: faktura nr (...) k. 15;

Powód zlecił wykonanie opinii prywatnej rzeczoznawcy celem ustalenia przyczyny uszkodzenia silnika oraz oceny stanu technicznego pojazdu – płyty podłogowej. Na podstawie oględzin i analizy rzeczoznawca stwierdził, że przyczyną uszkodzenia silnika była utrata pasowaniu pomiędzy panewką korbowodową III-go cylindra a czopem wału korbowego, skutkująca obróceniem się wspomnianej panewki, zblokowaniem korbowodu, pęknięciem korbowodu i stopy korbowodu w wyniku, którego korbowód przebił kadłub silnika i zblokował układ korbowo tłokowy. W ocenie rzeczoznawcy majątkowego uszkodzenia w układzie korbowo-tłokowym miały charakter wady ukrytej, której na dzień transakcji kupna-sprzedaży kupujący nie był w stanie zweryfikować. Ponadto, w ocenie rzeczoznawcy stan płyty podłogowej z progami włącznie w zaawansowanym stopniu korozji i perforacji nie zapewniał bezpieczeństwa biernego samochodu i w perspektywie dalszego użytkowania kwalifikował wycofanie pojazdu z eksploatacji na czas naprawy.

Pozwany nie był obecny przy oględzinach pojazdu dokonywanych przez rzeczoznawcę.

Powód poniósł koszty opinii w kwocie 800 zł.

Dowód: dokument prywatny w postaci opinii rzeczoznawcy, dowód wpłaty k. 16, zeznania pozwanego k. 67;

Pismem z dnia 1 sierpnia 2019 roku powód wystosował wobec pozwanego oświadczenie o odstąpieniu od umowy kupna przedmiotowego samochodu, wzywając go jednocześnie do zapłaty kwoty łącznie 7.539,59 zł

Dowód: oświadczenie o odstąpieniu wraz z potwierdzeniem nadania k. 8-10;

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów przedstawione przez powoda, których autentyczność nie była kwestionowana przez pozwanego. Niemniej jednak na podstawie opinii prywatnej Sąd poczynił jedynie ustalenia odnośnie treści oświadczenia złożonego przez rzeczoznawcę. Opinia miała bowiem jedynie charakter dokumentu prywatnego , a zatem zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowiła dowód jedynie tego, iż rzeczoznawca złożył oświadczenie określonej treści. W związku z kwestionowaniem jej przez pozwanego nie mogła natomiast stanowić dowodu na okoliczność, jakie były przyczyny uszkodzenia pojazdu powoda, w tym zakresie wymagane były wiadomości specjalne, a powód winien był posiłkować się dowodem z opinii biegłego sądowego. Sąd oparł się również na zeznaniach stron, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i opisywały przebieg transakcji sprzedaży i czynności powoda po jej zakończeniu.

Sąd zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, iż z uwagi na uznanie powództwa w zakresie zwrotu ceny sprzedaży pojazdu, I raty składki OC , opłaty za przerejestrowanie pojazdu wraz z odsetkami i zapłatę kwoty 4790,44 zł w toku procesu, oraz ograniczenie żądania pozwu o tę kwotę przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 26 listopada 2020r., przy braku sprzeciwu pełnomocnika pozwanego w tym zakresie na mocy art. 355 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie , bowiem wydanie rozstrzygnięcia stało się zbędne.

Z uwagi na fakt, iż w pozostałym zakresie powód podtrzymał żądanie pozwu koniecznym stało się zbadanie zasadności pozostałych żądań powoda, które należało rozpatrywać w odniesieniu do treści art. 556 k.c. w zw. z art. 566 k.c., a także art. 471 k.c.

Zgodnie z przepisem art. 556 k.c., sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli: 1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; 2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór; 3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia; 4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. (art. 556 1 § 1 k.c.)

Rodzaj uprawnień, jakie przysługują kupującemu w ramach rękojmi w razie wadliwości przedmiotu sprzedaży określa art. 560 k.c. i 561 k.c. W razie ujawnienia się wady rzeczy sprzedanej oznaczonej co do tożsamości kupujący ma uprawnienie do odstąpienia od umowy, do żądania obniżenia ceny i do żądania usunięcia wady rzeczy, przy czym wybór, z którego z tych uprawnień skorzystać, należy do kupującego. Możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi, w szczególności z odstąpienia od umowy, nie jest uzależniona od tego, czy wady są istotne.

Zgodnie z art. 566 k.c. jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy sprzedanej kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny, może on żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów. Nie uchybia to przepisom o obowiązku naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Jednakże obowiązek pozwanego naprawienia na podstawie art. 566 § 1 zd. 1 k.c., w granicach dodatniego interesu umowy, szkody poniesionej przez powoda ogranicza się jednak tylko do szkody poniesionej wskutek istnienia wady. Wskazać bowiem należy, że decydując się na zakup używanego pojazdu, trzeba liczyć się z tym, że nawet najbardziej prawidłowa jego eksploatacja zawsze powoduje zmniejszenie jego wartości i najczęściej również użyteczności. Znajduje to odzwierciedlenie w niższej w stosunku do nowego auta cenie sprzedaży. Upływ czasu i używanie rzeczy, nawet zgodnie z jej przeznaczeniem, mogą mieć wpływ na powstanie wad rzeczy, przy czym ich stopień może być różny. Oczywistym jest przy tym, że określona w art. 556 § 1 k.c. odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne rzeczy sprzedanej odnosi się także do rzeczy używanych, nie obejmuje ona jedynie odpowiedzialności za takie zmniejszenie wartości lub użyteczności rzeczy, które są normalnym następstwem jej prawidłowego używania (vide uchwała SN z 21 marca 1977 r., III CZP 11/77, OSNC 1977/8/132). W efekcie usterki określone jako zużycie eksploatacyjne są normalnym następstwem używania rzeczy i jako takie nie mogły stanowić podstawy odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego.

Przenosząc powyższe uwagi na użytek niniejszej sprawy wskazać należy, że w realiach sprawy za wadę w rozumieniu tego przepisu nie mogły być uznane wymiana klocków hamulcowych przednich i tylnych za cenę 360 zł , wymiana zacisku hamulca 35 zł, wymiana tarcz hamulcowych za cenę 340 zł, wymiana filtru powietrza kabinowego, filtru oleju za cenę 170 zł, zakup i wymiana oleju za cenę 105 zł, wymiana drążka kierownicy za cenę 75,01 zł, ,wymiana poduszki silnika 150 zł oraz prace z tym związane za cenę 250 zł. Udokumentowane fakturami nr (...). Wymienione elementy stanowią akcesoria pojazdu , które w wyniku normalnej eksploatacji podlegają okresowemu zużyciu, a zatem kupujący decydując się na zakup pojazdu używanego winien liczyć się z tym, że elementy te w przypadku ich wyeksploatowania winny zostać wymienione na nowe, a ich zużycie nie świadczy o wadzie fizycznej pojazdu uniemożliwiającej jego eksploatację, chyba że sprzedawca zapewniał, iż elementy te zostały wymienione krótko przed zakupem pojazdu na nowe. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca.

W konsekwencji nakłady poniesione przez powoda na wymianę tych elementów nie mogą być traktowane jako element szkody poniesionej wskutek istnienia wady. Tymczasem obowiązek sprzedawcy naprawienia kupującemu poniesionej szkody na podstawie art. 566 § 1 zd. 1 k.c. obejmuje co prawda odszkodowanie ustalone z uwzględnieniem granic dodatniego interesu umowy, ale zarazem podlegające ograniczeniom do wysokości tylko takiej szkody, która została poniesiona wskutek istnienia wady. W konsekwencji powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Z kolei jeśli chodzi o nakłady poniesione przez powoda w związku z wymontowaniem silnika, które według twierdzeń powoda miało służyć weryfikacji istnienia jego wad za cenę 615 zł oraz wykonania opinii prywatnej za kwotę 800 zł,, to mając na względzie, iż dokumenty te miały charakter jedynie dokumentów prywatnych, dowodzących jedynie, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia danej treści, (art. 245 k.p.c.), a pozwany kwestionował prawidłowość tych ustaleń , zasadność tych czynności i wnioski z nich płynące, koniecznym było zgłoszenie przez powoda wniosku o opinię biegłego sądowego, który zweryfikowałby zasadność twierdzeń powoda w tym zakresie. Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika tego nie uczynił, a zatem należało przyjąć, że nie wykazał zgodnie z treścią art. 6 k.c. i 232 k.p.c. zasadności żądania zwrotu wskazanych kosztów, a w szczególności tego, iż były one wynikiem istnienia wady silnika zakupionego pojazdu.

Na marginesie należy wskazać, iż w toku postępowania pozwany wskazywał, iż z informacji uzyskanych od powoda wynikało, że w drodze powrotnej powoda z B. zapaliła się kontrolka oleju, a powód mimo to kontynuował jazdę. Jak wynikało z opinii prywatnej przedłożonej przez powoda przyczyną unieruchomienia silnika było zatarcie panewki na 3 cylindrze silnika, a w efekcie urwany korbowód, który przebił dziurę w bloku silnika. W tej sytuacji nie można wykluczyć, iż do urwania korbowodu i zatarcia panewki na 3 cylindrze, a co za tym idzie unieruchomienia pojazdu doszło w związku z kontynuowaniem jazdy przez powoda pomimo zapalenia się kontrolki oleju. Oczywistym jest bowiem, iż tego rodzaju zachowanie nie jest zgodne z prawidłową techniką jazdy samochodem, a zapalenie się kontrolki oleju winno powodować natychmiastowe zatrzymanie pojazdu.

Ta okoliczność tym bardziej wskazywała na konieczność inicjatywy dowodowej po stronie powoda celem wykazania, iż tego rodzaju nieprawidłowe zachowanie nie miał wpływu na uszkodzenie pojazdu, a przyczyną jego uszkodzenia była wada tkwiąca w pojeździe w chwili jego zakupu związana z wcześniejszą nieprawidłową eksploatacją.

Mając na uwadze, iż z treść art. 566 k.c. wynikało, iż uprawnienia przewidziane w tym przepisie nie zamykają powodowi drogi do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych w trybie art. 471 k.c. Sąd zbadał również zasadność zgłoszonych żądań również z punktu widzenia przesłanek wynikających z tego przepisu. Jednakże również w tym wypadku powód nie sprostał obowiązkowi wykazania szkody jej rozmiaru i związku przyczynowego pomiędzy istnieniem szkody, a zachowaniem pozwanego, a zatem również w oparciu o tę regulację powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

Z podanych przyczyn powództwo w podtrzymywanym zakresie zostało oddalone.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia, przy przyjęciu, iż powód wygrał niniejszą sprawę w zakresie uznanym przez pozwanego, bowiem do uznania doszło już po doręczeniu odpisu pozwu i po pierwszej rozprawie. W efekcie przyjęto, iż powód utrzymał się 63% swego żądania , a pozwany w 37%. Koszty poniesione przez powoda wynosiły 2317 zł i obejmowały 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 1800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i 500 zł tytułem opłaty od pozwu. Z kolei koszty poniesione przez pozwanego obejmowały 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa i 1800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. W konsekwencji po dokonaniu matematycznych obliczeń zasądzono na rzecz powoda od pozwanego 787, 42 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.