Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 574/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22 października 2020r. w sprawie II K 788/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

A. W.

Zastosowanie przez oskarżonego przemocy wobec J. J. w celu utrzymania się w posiadaniu skradzionego mienia

Zapis monitoringu

23

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Zapis monitoringu

Zabezpieczony w toku postepowania przygotowawczego dowód ma charakter obiektywny. Został on przeprowadzony podczas rozprawy odwoławczej, zaś jego wiarygodność potwierdzona została przez oskarżonego. Wskazać przy tym należy, że A. W. nie miał powodu do potwierdzania niekorzystnych dla siebie okoliczności, żadna ze stron nie kwestionowała prawdziwości zdarzeń, zapisanych w zakresie obrazu na dołączonej do akt sprawy płycie.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  Naruszenie prawa procesowego(art. 410 kpk)nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy i w konsekwencji poprzez błędną ocenę materiału dowodowego poprzez zaniechania zbadania na którym etapie ,,przepychanki” z pokrzywdzonym oskarżony uderzył pokrzywdzonego puszką piwa w głowę a w konsekwencji czy to uderzenie miało na celu bezpośrednie dążenie do utrzymania się w posiadaniu skradzionych dwóch plasterków słoniny o wartości 0,77 zł, czy też było reakcją obronną

II.  Rażąca niewspółmierność wymierzonej kary 3 lat pozbawienia wolności wskutek całkowitego pominięcia podczas ustalania wymiaru kary wartości ukradzionej słoniny oraz motywacji dokonania kradzieży i to w sytuacji, gdy obowiązujący stan prawny (art. 283 kk) obliguje do analizy ustalonego stanu faktycznego także w kierunku wypadku mniejszej wagi

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sformułowany w punkcie 1 apelacji obrońcy zarzut obrazy przepisów postepowania, jaki mógł mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku jest zasadny, choć w toku postepowania przed Sądem I instancji nie został naruszony wskazany w zarzucie art. 410 kpk. Zgodnie z jego brzmieniem podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Bez wątpienia zapis z monitoringu został w toku rozprawy głównej ujawniony co oznacza, że do naruszenia art. 410 kpk nie doszło. Sąd Rejonowy naruszył jednak inny przepis proceduralny, jakim jest art. 395 kpk. W trybie stosowanej odpowiednio tej regulacji chodzi nie tylko o oględziny wyglądu i właściwości danego przedmiotu, lecz także zapisanych z jego użyciem treści , jakie wszak nie mogą być odczytane w trybie art. 393, skoro nie zostały zapisane za pomocą pisma. Nie wchodzi też w tym wypadku w rachubę stosowanie art. 393a, bowiem dotyczy on wyłącznie zapisów, stanowiących załączniki do protokołu. Ten specyficzny rodzaj dokumentu w postaci zapisu obrazu, jakiego nie da się odczytać powinien być zatem poddany oględzinom za pomocą zmysłów, czyli w tym przypadku poprzez obejrzenie. Do tej czynności należy stosować – wobec braku osobnej regulacji – odpowiednio art. 395 kpk, jako najbardziej zbliżony treściowo. ( por.Steinborn Sławomir (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, LEX/el. 2016 - komentarz , stan prawny : 30 stycznia 2016 r.). Podnieść należy, że skoro oskarżony w swoich wyjaśnieniach powoływał się na brak pamięci rozpoznawanego zdarzenia, to Sąd I instancji powinien uznać odtworzenie dowodowych zapisów na płycie podczas rozprawy głównej za niezbędne, zaś zaniechanie tego jest bez wątpienia naruszeniem wskazanego przepisu, jaka mogła mieć wpływ na treść wydanego wyroku. Uchybienie to zostało jednak konwalidowane w postepowaniu odwoławczym a skoro tak, to oceniany zarzut nie uzasadniał powinności ani zmiany, ani tym bardziej uchylenia wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze.

Odmiennie potraktować należy zarzut podniesiony w punkcie 2 apelacji obrońcy. O ile jego forma wskazuje, że w ocenie skarżącego kwestionowany jest wyłącznie wymiar kary, nie zaś ustalenia faktyczne, dokonane przez Sąd I instancji, o tyle treść tegoż zarzutu w połączeniu z zawartym w apelacji jednym z wniosków oraz jej uzasadnieniem nie pozostawia wątpliwości, że w ocenie obrońcy Sąd Rejonowy powinien do przypisanego sprawcy działania zastosować instytucję wypadku mniejszej wagi a w związku z tym wymierzoną karę znacząco złagodzić. Rozważania w tym zakresie rozpocząć należy od stwierdzenia, że o kwalifikowaniu zachowania jako wypadku mniejszej wagi decydować winny okoliczności, które zaliczane są do znamion typu czynu zabronionego. Decydują tu zatem przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu, ze szczególnym uwzględnieniem tych elementów, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw, przy czym istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, użyte środki, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem, czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia przestępstwa oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego oraz stopień zawinienia oraz motywacja i cel działania sprawcy.(por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2002 r. II AKa 428/02, Apel.-Gda. 2003/2/137). W realiach przedmiotowej sprawy nie sposób pominąć, że przedmiotem przestępstwa były dwa plasterki słoniny o wartości 77 groszy, bo sprawca zastosował wobec pokrzywdzonego przemoc w celu utrzymania się w posiadaniu owej skradzionej uprzednio słoniny. Podnieść w tym miejscu należy, że zabór rzeczy w celu przywłaszczenia nie jest w art. 281 k.k. wskazany jako znamię czynnościowe, bo jako czynności sprawcze wymieniono w nim wyłącznie środki rozbójnicze Do znamion czynnościowych przestępstwa z art. 281 k.k. nie należy zatem stanowiąca przestępstwo powszechne kradzież choć podmiotem tego czynu może być jedynie posiadacz skradzionej rzeczy, na co słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach (wyrok z dnia 13 listopada 2018 r. II AKa 444/18, LEX nr 2690779). Spostrzeżenie to oznacza, że zawarty a apelacji obrońcy w punkcie 3a wniosek jawi się jako niezasadny. Nie sposób jednak pominąć, że motywacją sprawcy było utrzymanie się w posiadaniu rzeczy o oczywiście błahej wartości. Również natężenie zastosowanej przez oskarżonego przemocy nie było początkowo duże, narastało zaś wraz z rosnącym oporem pokrzywdzonego, który podjął próbę skłonienia A. W. do uiszczenia należności za zabrana słoninę lub do jej zwrotu. Podnieść przy tym należy, że postulowany zwrot opisanego towaru nie doprowadziłby, co zdaje się być oczywiste, do odzyskania skradzionego mienia, gdyż po tym, jak znalazło się ono w posiadaniu oskarżonego stało się z handlowego punktu widzenia bezużyteczne. W ocenie Sądu, choć J. J. działał w granicach prawa, to jednak jego reakcja była- w odniesieniu do wartości i rodzaju mienia- nieproporcjonalna. Faktem jest, że nawet drobne kradzieże sklepowe są zjawiskiem powszechnym a co za tym idzie przynoszącym znaczne straty pokrzywdzonym placówkom handlowym, jednak wdawanie się z nietrzeźwym sprawcą kradzieży dwóch plastrów słoniny o niemal znikomej wartości w szamotaninę nie może być uznawane za działanie racjonalne i adekwatne do charakteru uprzedniej kradzieży. W tych realiach w ocenie Sądu Odwoławczego odwołać się należy do aspektu wiktymologicznego. Aspekt ten w połączeniu z motywacją i celem działania sprawcy, jakim było- sui generis- utrzymanie się w posiadaniu żywności, brak po stronie pokrzywdzonego znaczącego poczucia krzywdy, brak po stronie oskarżonego premedytacji i planowania popełnionego przezeń występku wskazują, że popełniony czyn jawi się jako wypadek mniejszej wagi, o jakim mowa w art. 283 kk. Wprawdzie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 29 września 2010 r. w sprawie II AKa 270/10, LEX nr 621279 wskazał, że występek rozboju z art. 280 § 1 k.k., w zależności od szczególnych okoliczności jego popełnienia, może mieć charakter chuligański, lecz p opełnienie występku o charakterze chuligańskim wyklucza możliwość zakwalifikowania tego występku jako wypadku mniejszej wagi, to jednak z drugim zdaniem cytowanego judykatu nie można się zgodzić. W ocenie Sądu stosowanie art. 57a § 1 nie wyklucza w żadnym przypadku stosowania instytucji warunkowego umorzenia czy też możliwości przyjęcia znikomego stopnia społecznej szkodliwości czynu a tym bardziej nie można przyjmować generalnej zasady, że chuligański charakter występku wyklucza możliwość zakwalifikowania danego czynu jako wypadku mniejszej wagi. O kwalifikowaniu danego zachowania jako wypadku mniejszej wagi decyduje wszak całościowa ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu a chuligański charakter czynu jest tylko jedną z wielu zmiennych mających wpływ na tę ocenę. (por. Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53-116, wyd. V, WK 2016 - komentarz , stan prawny : 1 sierpnia 2016 r.). Oczywiście błaha wartość rzeczy, jaką sprawca chciał zatrzymać ma w tym przypadku dwojakie znaczenie. Z jednej bowiem strony jest jednym z elementów potraktowania popełnionego czynu jako wypadku mniejszej wagi, z drugiej zaś wyczerpuje zawartą w art. 115 § 21 kk treść pojęcia ,,oczywiście błahego powodu”. Z tego powodu, aprobując stanowisko Sądu Rejonowego o chuligańskim charakterze czynu, Sąd Odwoławczy ustalił, że czyn ów jest wypadkiem mniejszej wagi. Rodzi to oczywiste konsekwencje jeśli idzie o wymiar kary. Ustawowe zagrożenie, o jakim mowa w art. 283 kk jest przecież znacząco obniżone w stosunku do granic sankcji, określonych w art. 281kk. Sąd Rejonowy powołał się w tej materii jedynie na uprzednią karalność oskarżonego i związaną z tym jego niepoprawność, jako na okoliczności uzasadniające potrzebę zaostrzenia kary. Uwypuklić jednak należy, że karalność ta mieści się w ramach zespołu ustawowych znamion czynu, określonych w art. 64 § 1 kk. Z uwagi na zaskarżenie wyroku wyłącznie na korzyść oskarżonego Sąd II instancji nie jest władny ustalać bardziej rozbudowanego katalogu okoliczności obciążających. A. W., co nie uszło uwadze Sądu Rejonowego nie negował swojego sprawstwa choć wywodził, że czynu nie pamięta i wyraził on i to wprost, niejednokrotnie, skruchę. Jego czyn nie doprowadził do znaczących, negatywnych następstw i choć twierdzenie o niepoprawności oskarżonego jest prawdziwe, to jednak kara 8 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności spełni w ocenie Sądu te wszystkie cele, jakie miał na uwadze Sąd Rejonowy. Uzasadnia to potrzebę zmiany zaskarżonego wyroku także w części dotyczącej wymiaru kary.

Rozważania powyższe odnieść należy i do apelacji oskarżonego. Z jej treści wynika, że kwestionuje on przede wszystkim wymiar kary, jaka została wobec niego orzeczona w I instancji, lecz również kwalifikację prawną przypisanego mu czynu. W zakresie, o jakim mowa wyżej stanowisko A. W. jest zasadne.

Wniosek

1.  Zmiana kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu poprzez zakwalifikowanie zdarzenia w przedmiocie kradzieży z art. 119 kw z wymiarem kary w wysokości stosownej do dokonanego czynu.

2.  Zmiana kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu poprzez zakwalifikowanie zdarzenia z art. 281 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 57a § 1 kk i wymierzenie kary w wysokości 8 miesięcy pozbawienia wolności

3.  Obniżenie wymierzonej kary do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności

4.  Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak zostało wyżej wykazane zarzut, opisany w punkcie 1 nie jest zasadny, bo zabór rzeczy w celu przywłaszczenia nie jest w art. 281 k.k. wskazany jako znamię czynnościowe, Poza zakresem skargi jest w przedmiotowej sprawie dokonana kradzież słoniny, zaś z zapisu monitoringu wyraźnie widać, czemu oskarżony w toku rozprawy odwoławczej nie przeczył, że A. W. użył wobec interweniującego legalnie pokrzywdzonego w celu utrzymania się w posiadaniu skradzionej żywności. W zakresie zasadności zarzutu nr 2 Sąd wypowiedział się wyżej, co z oczywistych powoduje skutkuje niezasadnością zarzutu nr 3.Z kolei konwalidacja uchybień co do postępowania dowodowego, jakich nie ustrzegł się Sąd I instancji eliminuje zasadność zarzutu nr 4.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w zakresie popełnienia przez oskarżonego kradzieży rozbójniczej o chuligańskim charakterze i w warunkach recydywa podstawowej.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku podane zostały w sekcji 3 formularza uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku nastąpiła w zakresie ustalenia przypisanego czynu jako wypadek mniejszej wagi, czego następstwem było obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywacja dokonanej zmiany zawarta jest wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

O kosztach nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 29 Prawa o adwokaturze (Dz.U.2019.1513 t.j.) i § 4 ust. 1 i 3, § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2019, poz. 18 t.j.)

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Podstawę rozstrzygnięcia o wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym stanowi przepis art. 624 § 1 k.p.k. Oskarżony nie posiada majątku, ani dochodów, orzeczona została wobec niego kara pozbawienia wolności a co za tym idzie uiszczenie przez niego kosztów sądowych byłoby nadmiernie uciążliwe. Z tego powodu Sąd odstąpił od obciążania go tymi należnościami.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony, obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Zmiana zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana