Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 5 sierpnia 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodnicząca: sędzia Grażyna Sienicka

Protokolantka: praktykantka A. M.

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2020r.

w S. na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko D. Ś.

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 3 816,15 (trzech tysięcy ośmiuset szesnastu złotych piętnastu groszy);

2.  zasądza od pozwanego D. Ś. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej
w W. kwotę 5 943,85 (pięciu tysięcy dziewięciuset czterdziestu trzech złotych osiemdziesięciu pięciu groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lutego 2019r.
do dnia 5 sierpnia 2020r. ;

3.  rozkłada należność zasądzoną w pkt 1 na dwanaście rat, z których raty od pierwszej do jedenastej w kwocie po 500 (pięćset) złotych, zaś rata dwunasta w kwocie
443,85 (czterystu czterdziestu trzech złotych osiemdziesięciu pięciu groszy) płatne
do ostatniego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od daty uprawomocnienia się wyroku;

4.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda koszty postępowania w kwocie 3 440 (trzech tysięcy czterystu czterdziestu) złotych;

Sędzia Grażyna Sienicka

Sygn. akt III C 1721/19

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

21 lutego 2019 roku (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew przeciwko D. Ś., którym żądała zasądzenia na jej rzecz kwoty 11 113,01 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 lutego 2019 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu (...) Spółka Akcyjna w W. podniosła, że D. Ś. nie wywiązał się z umowy kredytu odnawialnego z dnia 17 marca 2012 roku
i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie, na którą składają się należności z następujących tytułów:

1)  należność główna w kwocie 10 000 złotych,

2)  odsetki umowne naliczone od kapitału w kwocie 10 000 złotych za okres od dnia
15 lutego 2018 roku do dnia 20 lutego 2019 roku wg stopy 9,63% w stosunku rocznym, w kwocie 963,01złotych

3)  koszty, opłaty i prowizje w kwocie 150 złotych.

Roszczenie stało się wymagalne w dniu 25 września 2018 roku, po upływie 30 – dniowego okresu wypowiedzenia.

11 marca 2019 roku referendarz sadowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt VI Nc – e (...)).

D. Ś. zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, wobec czego postanowieniem
z dnia 31 lipca 2019 roku sprawa została przekazana do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin – Centrum w Szczecinie, zgodnie z przepisem art. 505 ³⁶ k.p.c.

D. Ś. przyznał fakt zawarcia z (...) Spółką Akcyjną w W. umowy o kredyt odnawialny, a także fakt korzystania z przyznanego mu kredytu do wysokości 9 760 złotych tytułem należności głównej. Zaprzeczył natomiast zasadności obciążenia go należnościami z tytułu kapitału poda kwotę 9 760 złotych oraz z tytułu odsetek umownych w kwocie 963,01 złotych oraz z tytułu kosztów, opłat i prowizji w kwocie 150 złotych, podnosząc, że strona powodowa nie wykazała zasadności żądania pozwu w tym zakresie. Z treści złożonych przez bank dokumentów nie wynika w jaki sposób zostały naliczone odsetki ani też z jakiego tytułu naliczono koszty, opłaty i prowizje. W jego ocenie należności z powyższych tytułów są naliczona nieprawidłowo. Nadto wskazał, że uzgodnił z kancelarią reprezentującą bank, że po dokonaniu wpłaty 15% zadłużenia, bank nie będzie dochodził zapłaty odsetek i kosztów. W dniach 20 sierpnia 2019 roku
i 23 września 2019 roku dokonał wpłat w łącznej kwocie 3 750 złotych na poczet spłaty kapitału.

D. Ś. podniósł nadto, że jest studentem ostatniego roku studiów zaocznych. Utrzymuje się z prac dorywczych. Wniósł zatem o rozłożenie zadłużenia na raty w kwocie po 500 złotych miesięcznie (pismo z dnia 17 lutego 2020 roku k. 133 – 136 oraz protokół rozprawy z dnia 22 lipca 2020 roku).

W piśmie z dnia 20 marca 2020 roku (...) Spółka Akcyjna w W. oświadczył, że cofa pozew w części co do kwoty 3 816,15 złotych ze zrzeczeniem się roszczenia i wnosi o zasądzenie od D. Ś.:

1)  kwoty 6 183,85 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

2)  odsetek ustawowych za opóźnienie od kwot:

- 10 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia 10 czerwca 2019 roku,

- 3 000 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia 20 sierpnia 2019 roku,

- 56,15 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia 10 września 2019 roku,

- 750 złotych od dnia wniesienia pozwu do dnia 23 września 2019 roku,

3) kwoty 963,01 złotych tytułem odsetek umownych naliczonych od kwoty kapitału 10 000 złotych za okres od dnia 15 lutego 2018 roku do dnia 20 lutego 2019 roku
w wysokości 9,63% wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

4) kwoty 150 złotych tytułem opłat i prowizji wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.

Stan faktyczny.

17 marca 2012 roku daniel Ś. zawarł z (...) Spółką Akcyjną w W. (poprzednio: (...) Bank Spółka Akcyjna w W.) umowę kredytu odnawialnego
nr (...), na podstawie której udzielono kredytobiorcy kredytu odnawialnego
w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKONTO o numerze (...) w kwocie 28 900 złotych.

Na podstawie aneksu do umowy obniżono kwotę przyznanego kredytu do 10 000 złotych.

Postanowienie środków do dyspozycji kredytobiorcy miało nastąpić w ciągu 5 dni roboczych od dnia zawarcia umowy, o czym miał zostać poinformowany e – mailem.

Po postawieniu środków do dyspozycji, kredytobiorca uprawniony był do dysponowania środkami w formie gotówkowej (wypłaty z bankomatu) oraz bezgotówkowej (dokonywanie płatności za pomocą kart bankowych funkcjonujących w powiązaniu
z eKONTEM lub na podstawie polecenia przelewu).

Kredyt był oprocentowany wg zmiennej stopy procentowej, która wynosiła w dniu zawarcia umowy 15,35%.

Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy, przy czym okres obowiązywania umowy, zostaje automatycznie przedłużony o kolejne 12 miesięcy, przy zachowaniu dotychczasowej wysokości kwoty kredytu, pod warunkiem należytego wykonywania obowiązków wynikających z umowy.

Zgodnie z postanowieniem § 5 umowy bank pobierał:

1)  prowizję za każdorazowe odnowienie kredytu (przedłużenie okresu obowiązywania umowy), w wysokości określonej w Taryfie Opłat i prowizji,

2)  prowizje i opłaty za czynności związane z wykonywaniem umowy, w wysokości określonej w Taryfie opłat i prowizji.

Bank naliczał odsetki od wykorzystanej kwoty kredytu za każdy dzień wg stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy.

Kredytobiorca zobowiązany był do zapewnienia środków na rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym eKONTO o numerze (...) na spłatę prowizji, odsetek i innych kosztów i upoważnił bank do comiesięcznego obciążania tego rachunku kwota naliczonych odsetek.

Brak zapewnienia środków na pobranie naliczonych odsetek, a także opłat i prowizji uprawnia bank do potrącenia ich z kwoty kredytu.

Przekroczenie kwoty przyznanego kredytu powoduje powstanie niedozwolonego salda debetowego, od którego bank pobiera odsetki w wysokości określonej w Tabelach oprocentowania dla produktów mBanku dla niedopuszczalnego salda debetowego.

Ostateczny termin spłaty kredytu wynosi 12 miesięcy od dnia postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy.

W wypadku niespłacenia w ustalonym terminie kredytu wraz z należnymi bankowi odsetkami, prowizjami, opłatami lub innymi kosztami związanymi z umową, bank wezwanie kredytobiorcę do niezwłocznego spłacenia wymagalnych należności. Niespłacenie wymagalnych należności w ww. terminie uprawniało bank do wypowiedzenia umowy.

Od kwoty kapitału niespłaconego w terminie, od dnia następnego po terminie spłaty, bank pobiera odsetki wg zmiennej stopy procentowej wynikającej z Tabeli oprocentowania dla produktów mBanku obowiązującej w dniu popadnięcia w opóźnienie. Na dzień zawarcia umowy oprocentowanie wynosiło 21% (par. 8 pkt 3 umowy).

W celu zabezpieczenia terminowej spłaty kredytu, kredytobiorca zobowiązany był do dokonywania comiesięcznych, regularnych wpłat na rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowym eKONTO o numerze (...) lub na rachunek eMAX, eMAX plus należący do kredytobiorcy, w wysokości nie niższej niż 10% przyznanej kwoty kredytu, jednak nie mniej niż 500 złotych.

W przypadku niedokonania co najmniej dwóch wpłat w pełnej wysokości, bank może wypowiedzieć umowę na zasadach określonych w par. 17 umowy, tj. na piśmie
z zachowaniem okresu wypowiedzenia, na adres korespondencyjny wskazany przez kredytobiorcę.

Niesporne, a nadto dowód:

- potwierdzenie zawarcia umowy kredytu nr (...) K. 68 – 75,

- aneks do umowy kredytu k. 76 – 78.

D. Ś. korzystał z przyznanego mu na podstawie umowy z dnia 17 marca 2012 roku limitu kredytowego.

D. Ś. wykorzystał limit kredytowy do kwoty 9 760 złotych.

Niesporne, a nadto dowód elektroniczne zestawienie operacji k. 79 – 105.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2018 roku (...) Spółka Akcyjna w W. wezwał D. Ś. do zapłaty zaległości w kwocie 273,88 złotych, w terminie 14 dni od otrzymania wezwania.

Pismo wysłano na adres: ul. (...), S.. Przesyłka została zwrócona do nadawcy jako niepodjęta w terminie.

Dowód wezwanie do zapłaty z dnia 18.04.2018r. wraz z kopią przesyłki k. 106 – 108.

Pismem z dnia 19 czerwca 2018 roku mBank wypowiedział umowę z zachowaniem dwumiesięcznego
okresu wypowiedzenia i wezwał D. Ś. do zapłaty zadłużenia, które na dzień sporządzenia pisma wynosiło 10 384,82 złote, w tym:

- kapitał w kwocie 10 000 złotych,

- odsetki w kwocie 234,82 złotych,

- opłaty i prowizje w kwocie 150 złotych.

Pismo wysłano na adres: ul. (...), S.. Przesyłka została zwrócona do nadawcy jako niepodjęta w terminie.

Dowód wypowiedzenie umowy wraz z kopią przesyłki k. 109 – 111,

pełnomocnictwa materialne k. 112 – 113.

20 lutego 2019 roku (...) Spółka Akcyjna w W. wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...), wg którego w księgach banku figuruje wymagalne zadłużenie D. Ś. wynikające z umowy z dnia 17 marca 2012 roku w kwocie 11 113,01 złotych, na którą składają się należności z następujących tytułów:

1)  należność główna w kwocie 10 000 złotych,

2)  odsetki umowne naliczone od kapitału w kwocie 10 000 złotych za okres od dnia
15 lutego 2018 roku do dnia 20 lutego 2019 roku wg stopy 9,63% w stosunku rocznym,

3)  koszty, opłaty i prowizje w kwocie 150 złotych.

Dowód: wyciąg z ksiąg banku nr (...) k. 116,

pełnomocnictwo materialne k. 117.

10 czerwca 2019 roku D. Ś. dokonał wpłaty kwoty 10 złotych na poczet spłaty zadłużenia.

20 sierpnia 2019 roku D. Ś. dokonał wpłaty kwoty 3 000 złotych na poczet zadłużenia.

10 września 2019 roku D. Ś. dokonał wpłaty kwoty 56,15 złotych na poczet spłaty zadłużenia.

23 września 2019 roku dokonał wpłaty kwoty 750 złotych na poczet spłaty zadłużenia.

Dowód: elektroniczne zestawienie operacji k. 137,

potwierdzenia przelewów k. 138 – 141.

D. Ś. jest studentem V roku Wydziału Budownictwa i Architektury (...) Technologicznego w S..

Dowód: zaświadczenie k. 152.

Ustalenia faktyczne w sprawie Sąd poczynił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez stronę powodową oraz wyciągu z rachunku bankowego i wydruki potwierdzeń przelewu, które uznał za wiarygodne, albowiem nie zostały skutecznie zakwestionowane przez stronę przeciwną i nie naprowadzono wobec nich żadnych przeciwdowodów.

Rozważania.

W toku procesu powódka złożyła oświadczenie o cofnięciu pozwu w części co do kwoty 3 816,15 złotych, ponieważ pozwany w toku procesu zaspokoił roszczenie w tej części. Zważywszy, że okoliczności sprawy nie wskazują aby czynność ta była sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego jak również aby zmierzała do obejścia prawa (art. 203 § 4 kpc), Sąd, kierując się dyspozycją przepisu art. 355 k.p.c., umorzył postępowanie w części co do tej kwoty (punkt 1 wyroku).

Powództwo o zapłatę kwoty 7 296,86 złotych wraz z ustawowymi odsetkami
od wyszczególnionych w piśmie z dnia 20 marca 2020 roku kwot okazało się uzasadnione
w części co do kwoty 5 943,85 złotych tytułem kapitału, do której należało doliczyć odsetki za opóźnienie naliczone od kwot:

- 9 760 złotych od dnia wniesienia pozwu, tj. 21 lutego 2019 roku do dnia 9 czerwca 2019 roku,

- 9 750 złotych od dnia 10 czerwca 2019 roku do dnia 19 sierpnia 2019 roku,

- 6 750 złotych od dnia 20 sierpnia 2019 roku do dnia 9 września 2019 roku,

- 6 693,85 złotych od dnia 10 września 2019 roku do dnia 22 września 2019 roku,

- 5 943,85 złotych od dnia 23 września 2019 roku do dnia 5 sierpnia 2020 roku.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. art. 69 ust. 1 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 roku, poz. 2187 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony
w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 roku, Nr 121, poz. 715 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę
o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego (art. 3 ust. 2 pkt 2).

Roszczenie banku o zwrot kredytu powstaje dopiero po wykorzystaniu odpowiedniej sumy kredytowej przez kredytobiorcę. Takie wykorzystanie oznacza wykonanie umowy kredytowej przez bank w postaci oddania kredytobiorcy odpowiedniej sumy kredytowej do dyspozycji. Sposób wykorzystania (tzw. akt wykorzystania) może być określony
w umowie, przy czym strony mogą dokonać, oczywiście, zmiany tego sposobu także po zawarciu umowy kredytowej ( wyrok SN z 16 grudnia 2005 r., III CK 314/2005, LexPolonica
nr (...), Pr. Bank. 2006, nr 5, s. 12).

W procesie związanym z wykonaniem umowy kredytu powód jest zobowiązany zatem udowodnić, stosownie do treści przepisu art. 6 k.c., że strony zawarły umowę tej kategorii,
a także, że oddał do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel. Kredytobiorca natomiast winien wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz
z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu, przy czym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.). Spoczywający natomiast na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa.

Pozwany nie przeczył, że strony zawarły umowę, z której powód wywodzi roszczenie, a także że limit kredytowy został postawiony do jego dyspozycji i korzystał z przyznanego mu limitu kredytowego – okoliczności te wynikają nadto ze złożonej przez stronę powodową umowy i wyciągu z rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego eKONTO o numerze
(...).

Pozwany przyznał fakt wykorzystania limitu kredytowego do kwoty 9 760 złotych tytułem kapitału i uznał powództwo w części co do tej kwoty. W pozostałym zakresie zaprzeczył zasadności żądania pozwu, co stosownie do treści przepisu art. 6 k.c. , nakładało na stronę powodową obowiązek wykazania zasadności żądania pozwu tak co do zasady jak
i co do wysokości.

Uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu ( zob. wyrok SN z dnia 14 września 1983 r., III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Sąd jest związany uznaniem, jednakże obowiązany jest dokonać oceny, czy czynność ta nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Uznanie przez pozwanego faktu zawarcia
z powodowym bankiem umowy o przyznanie limitu kredytowego oraz wysokości zadłużenia powstałego na skutek niewywiązania się z tej umowy w części co do kwoty 9 760 złotych nie budzą uzasadnionych wątpliwości w świetle treści załączonych do pozwu dokumentów
w postaci umowy o przyznanie limitu kredytowego oraz wyciągu z rachunku bankowego,
na którym księgowano transakcje dokonywane w ramach przyznanego pozwanemu limitu kredytowego. Analizując zapisy umowy o przyznanie limitu kredytowego , Sąd nie stwierdził przesłanek do uznania ich w jakimkolwiek zakresie za nieważne. Treść umowy jednoznacznie określa obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego limitu oraz sposób – co do zasady – naliczenia odsetek, opłat i kosztów. Wysokość żądanej kwoty w zakresie kapitału została obliczona na podstawie odnotowanych na rachunku bankowym transakcji
i wyliczenie należności głównej, z uwagi na stanowisko procesowe strony pozwanej, nie budzi wątpliwości z punktu widzenia działań matematycznych. Brak zatem podstaw do uznania, że dokonane przez pozwanego uznanie powództwa w powyższym zakresie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, czy też zmierza do obejścia prawa.

Powódka nie wykazała zasadności żądania zapłaty kapitału ponad kwotę
9 760 złotych, odsetek umownych oraz kosztów, opłat i prowizji.

W celu wykazania zasadności żądania pozwu strona powodowa przedłożyła umowę
o kredyt odnawialny, wydrukz operacji na rachunku bankowym, wezwanie do zapłaty z dnia 18 kwietnia 2018 roku, wypowiedzenie umowy z dnia19 czerwca 2018 roku wraz z kopią przesyłki skierowanej do pozwanego oraz wyciąg z ksiąg banku z dnia 20 lutego 2020 roku.

Umowa określa kwotę udzielonego pozwanemu kredytu oraz warunki jego zwrotu,
a także przesłanki jej wypowiedzenia. Jej treść nie daje natomiast żadnych podstaw do poczynienia ustaleń co do tego, czy na skutek niewywiązania się przez pozwanego z umowy, kwota pozostała do zapłaty przekracza kwotę 9 760 złotych.

Na dowód wysokości pozostałego do spłaty kredytu powódka przedstawiła wyciąg
z rachunku bankowego, na którym księgowano operacje wykonywane w ramach udzielonego pozwanemu kredytu oraz wyciąg z ksiąg banku, w którym wskazano zarówno kwotę całkowitego zadłużenia jak i kwoty, które się na nie składają oraz tytuły z jakich kwoty te zostały naliczone.

Stosownie do treści przepisu art. 95 ust. 1 Prawa bankowego na gruncie postępowania cywilnego wyciąg z ksiąg bankowych jest dokumentem prywatnym, a zatem stosownie do treści przepisu art. 245 k.p.c., stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokumenty prywatne korzystają
z domniemania autentyczności oraz domniemania, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokumenty prywatne nie korzystają natomiast z domniemania prawdziwości zawartych w nich oświadczeń, a więc każda osoba mająca
w tym interes prawny może stwierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, V CSK 441/06 oraz postanowienie tego Sądu z dnia 15 kwietnia 1982r. , III CRN 65/82). Nie oznacza to oczywiście, że dokument taki nie może stanowić dowodu w sprawie. Dowód z dokumentu prywatnego jest dopuszczalny w postępowaniu cywilnym i podlega ocenie sądu jak każdy inny dowód, według własnego przekonania sądu, na podstawie wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.). Dokument prywatny stanowi zatem pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania ( por. wyrok NSA
w W. z dnia 25 sierpnia 2017 roku, I OSK (...)). Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy, o ile strona, na której ciąży ciężar dowodu
w zakresie udowodnienia prawdziwości dokumentu prywatnego, obowiązkowi temu podoła. Wskazać jednakże należy, że moc dowodowa dokumentu prywatnego jest słabsza, niż dokumentu urzędowego, ponieważ nie korzysta on z domniemania, że jego treść jest zgodna ze stanem rzeczywistym. Przysługujące dokumentowi prywatnemu (wyciągowi z ksiąg bankowych) domniemanie autentyczności oznacza tylko to, że dokument ten pochodzi od osoby, która go podpisała. Domniemanie to nie jest natomiast równoznaczne z domniemaniem prawdziwości, które sprowadza się do tego, że dokument stanowi dowód tego, co zostało w nim zaświadczone. Wyciąg z ksiąg bankowych stanowi dowód sporządzenia dokumentu tej treści przez osoby pod nim podpisane, zgodnie z art. 245 k.p.c., potwierdza też pośrednio zawarcie umowy pomiędzy stronami, skoro umowa kredytu została wciągnięta do ksiąg banku, dokument ten nie stanowił jednak dowodu na wysokość zadłużenia ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 lutego 2019 r. , I AGa 274/18). Innymi słowy wyciąg z ksiąg banku stanowi jedynie dowód tego, że D. J., która dokument ten - na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa – podpisała, oświadczyła, że w księgach powodowego banku figuruje zadłużenie D. Ś. z umowy kredytu z dnia 17 marca 2012 roku we wskazanych w tym dokumencie kwotach. Nie stanowi natomiast dowodu tego, że istotnie zadłużenie obciążające pozwanego opiewa na taką kwotę.

Pozwany kwestionował prawdziwość zawartego w wyciągu z ksiąg bankowych oświadczenia D. J. co do wysokości zadłużenia, wskazując, że z uwagi na zaksięgowanie na rachunku bankowym nienależnych opłat i prowizji, nie jest możliwe zweryfikowanie, czy wskazana wysokość zadłużenia odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W tej sytuacji ciężar udowodnienia prawdziwości zawartego w wyciągu z ksiąg banku oświadczenia co do wysokości zadłużenia, spoczywał - w okolicznościach faktycznych sprawy – na stronie powodowej. Przepis art. 253 k.p.c. stanowi, że jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać. Pozwany zaprzeczył prawdziwości dokumentu, który pochodził od strony powodowej, również i strona powodowa z dokumentu tego chce skorzystać w celu wykazania zasadność żądania pozwu, a zatem to ona winna wykazać, że zawarte w wyciągu z ksiąg banku oświadczenie co do wysokości zadłużenia odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. Powódka nie zaoferowała żadnego dowodu, który pozwoliłby na weryfikację zawartego
w wyciągu z ksiąg bankowych oświadczenia co do wysokości zadłużenia. Dowodu takiego – z uwagi na brak wyjaśnienia przez stronę powodową sposobu wyliczenia dochodzonej pozwem kwoty - nie może stanowić wyciąg z rachunku bankowego.

W odniesieniu do żądania zapłaty kwoty 10 000 złotych tytułem należności głównej (kapitału) wskazać należy, że zgodnie z umową pozwany uprawniony był do korzystania
z przyznanego mu limitu poprzez dysponowania środkami w formie gotówkowej (wypłaty
z bankomatu) oraz bezgotówkowej (dokonywanie płatności za pomocą kart bankowych funkcjonujących w powiązaniu z eKONTEM lub na podstawie polecenia przelewu)
i zobowiązany do dokonywania comiesięcznych, regularnych wpłat na rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowym eKONTO o numerze (...) lub na rachunek eMAX, eMAX plus należący do kredytobiorcy, w wysokości nie niższej niż 10% przyznanej kwoty kredytu, jednak nie mniej niż 500 złotych. Na rachunku odnotowywano zarówno dokonywane operacje gotówkowe i bezgotówkowe, ale również
i naliczenie odsetek, do naliczenia których bank uprawniony był zgodnie z umową. Ani
z twierdzeń banku, ani ze złożonych przez niego dokumentów nie wynika, co składa się na należność główną – czy obejmuje tylko i wyłącznie operacje gotówkowe i bezgotówkowe, czy również naliczenie odsetek. Jeżeli obejmuje naliczenie odsetek, to na podstawie wyciągu
z rachunku bankowego nie sposób ustalić od jakich kwot, za jaki okres i w jakiej wysokości zostały naliczone. Z uwagi na stanowisko procesowe strony pozwanej, która kwestionuje prawidłowość naliczenia, a w szczególności wysokość odsetek, wyciąg z rachunku bankowego, bez wyjaśnienia przez stronę powodową jakie pozycje zostały wliczone do zadłużenia i jeżeli były to odsetki, to od jakich kwot zostały naliczone, za jaki okres i w jakiej wysokości, nie może stanowić podstawy ustaleń zgodnych z twierdzeniami strony powodowej.

W odniesieniu do odsetek umownych natomiast wskazać należy, że ani z twierdzeń banku, ani ze złożonych przez niego dokumentów nie wynika na jakiej podstawie odsetki te zostały naliczone. Czy były to odsetki od wykorzystanej kwoty kredytu za każdy dzień wg stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy (par. 6 umowy) czy też odsetki od kwoty kapitału niespłaconego w terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty, zgodnie
z § 8 umowy. Z żadnego z dokumentów nie wynika również, czy wskazana stopa oprocentowania, tj. 9,63% odpowiadała treści umowy – wysokość odsetek określać miała Tabela oprocentowania, jednakże dokumentu tego nie złożono. Fakt, ze odsetki te nie przekraczają odsetek maksymalnych nie jest wystarczający do uznania, że odsetki te odpowiadają treści łączącej strony umowy. Brak również dowodów uzasadniających naliczenie tych odsetek od dnia 15 lutego 2018 roku.

W odniesieniu do żądania kwoty 150 złotych tytułem kosztów, opłat i prowizji, wskazać należy, że bank uprawniony był do pobierania:

1)  prowizji za każdorazowe odnowienie kredytu (przedłużenie okresu obowiązywania umowy), w wysokości określonej w Taryfie Opłat i prowizji,

2)  prowizji i opłaty za czynności związane z wykonywaniem umowy, w wysokości określonej w Taryfie opłat i prowizji.

Z treści pozwu nie wynika natomiast z jakiego tytułu naliczono koszty, opłaty
i prowizje. W wyciągu z rachunku bankowego odnotowano prowizję za odnowienie kredytu w kwocie 200 złotych. Nie złożono natomiast taryfy opłat i prowizji w celu weryfikacji prawidłowości naliczenia z tego tytułu. Nadto odnotowano prowizję za odnowienie kredytu – rozliczenie zawieszenia oraz opłatę za sprawdzenie konta. Strona powodowa nie wykazała natomiast, aby takie czynności były odpłatne i aby należała się z tego tytułu prowizja
i opłaty w pobranych kwotach.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał powództwo za uzasadnione w części co do kwoty 9 760 złotych tytułem kapitału i po zaliczeniu na poczet należności z tego tytułu dokonanych przez pozwanego w toku procesu wpłat w łącznej kwocie 3 816,15 złotych zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 943,85 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 9 760 złotych od dnia wniesienia pozwu, tj. 21 lutego 2019 roku do dnia 9 czerwca 2019 roku,

- 9 750 złotych od dnia 10 czerwca 2019 roku do dnia 19 sierpnia 2019 roku,

- 6 750 złotych od dnia 20 sierpnia 2019 roku do dnia 9 września 2019 roku,

- 6 693,85 złotych od dnia 10 września 2019 roku do dnia 22 września 2019 roku,

- 5 943,85 złotych od dnia 23 września 2019 roku do dnia 5 sierpnia 2020 roku

i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Okoliczności sprawy przemawiają natomiast za rozłożeniem zasądzonego świadczenia na raty, zgodnie z treścią przepisu art. 320 k.p.c., który stanowi,
że w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. W judykaturze wyrażono pogląd, że takie szczególne wypadki zachodzą jeżeli ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny, niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla zobowiązanego niemożliwe lub bardzo utrudnione bądź narażałoby dłużnika lub jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Ochrona natomiast jaką zapewnia pozwanemu instytucja rozłożenia świadczenia na raty nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy w wskazać należy, że pozwany kończy studia i utrzymuje się z prac dorywczych. Spłacenie jednorazowo zasądzonej wyrokiem kwoty może być dla pozwanego nadmiernie utrudnione. Pozwany nie kwestionował zasadności żądania pozwu w zakresie należności głównej co do kwoty 9 760 złotych
i podniósł, że będzie w stanie spłacać zadłużenie w kwocie po 500 złotych miesięcznie. Strona powodowa nie sprzeciwiła się rozłożeniu świadczenia na raty.

Zasądzoną w punkcie 2 wyroku kwotę Sąd rozłożył na 12 miesięcznych rat. Sąd przyznał powodowi odsetki ustawowe od kwot:

- 9 760 złotych od dnia wniesienia pozwu, tj. 21 lutego 2019 roku do dnia 9 czerwca 2019 roku,

- 9 750 złotych od dnia 10 czerwca 2019 roku do dnia 19 sierpnia 2019 roku,

- 6 750 złotych od dnia 20 sierpnia 2019 roku do dnia 9 września 2019 roku,

- 6 693,85 złotych od dnia 10 września 2019 roku do dnia 22 września 2019 roku,

- 5 943,85 złotych od dnia 23 września 2019 roku do dnia 5 sierpnia 2020 roku,

mając na uwadze stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 22 września 1970 roku ( II PZP 11/07), zgodnie z którym rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może - na podstawie tego przepisu - odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie.

Sąd oddalił żądanie pozwu w części co do odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego za okres od dnia 5 sierpnia 2020 roku do dnia zapłaty mając na uwadze, że rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma ten skutek,
iż wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Wyrok rozkładający na raty świadczenie należne wierzycielowi modyfikuje treść łączącego strony stosunku cywilnoprawnego - zmienia się sposób i termin spełnienia świadczenia. Obowiązek jednorazowego uiszczenia całego świadczenia zostaje zastąpiony obowiązkiem zapłaty poszczególnych rat w kolejno przypadających terminach. Wyrok sądu w części orzekającej o rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty ma więc charakter konstytutywny. Uwzględniając taki charakter wyroku sądu w części orzekającej o rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty, należy konsekwentnie przyjąć, że wyrok ten - przesuwając termin spełnienia świadczenia przez zastąpienie terminu dotychczasowego terminami zapłaty poszczególnych rat - jednocześnie uchyla stan opóźnienia dłużnika, który rozpoczął się w związku z niespełnieniem świadczenia w pierwotnym terminie. Oceny tej nie podważa okoliczność, że świadczenie, mimo rozłożenia na raty, nie przestaje być świadczeniem jednorazowym. Okoliczność ta nie ma doniosłości
z punktu widzenia obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Dla powstania obowiązku w tym zakresie decydujące znaczenia ma to, czy spełnienie świadczenia lub jego części nastąpiło w terminie wynikającym z treści zobowiązania, a nie to, jaki charakter - jednorazowy lub inny - ma świadczenia ( por. mającą moc zasady prawnej uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r. III PZP 11/70 oraz uchwałę z dnia 15 grudnia 2006 r. III CZP 126/06).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c. , który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Powód poniósł następujące koszty procesu: 139 złotych tytułem opłaty od pozwu,
3 600 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w osobie radcy prawnego oraz
17 złotych tytułem opłaty skarbowej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego, czyli łącznie 3 756 złotych.

Pozwany nie poniósł żadnych kosztów procesu.

Pozwanego należy uznać za przegrywającego sprawę w zakresie kwoty 9 760 złotych, co do której uznał żądanie pozwu. Żądanie pozwu zostało uwzględnione w zakresie kwoty stanowiącej ok. 87% dochodzonego roszczenia, wobec pozwany winien zwrócić powodowi 87% poniesionych przez niego kosztów procesu, tj. kwotę 3 267,72 złotych (3 756 zł x 87% = 3 267,72 zł).

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 5 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w kwocie 3 267,72 złotych.

W punkcie 6 wyroku Sąd nakazał zwrócić powodowi od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 161 złotych tytułem nienależnie pobranej opłaty od pozwu, zgodnie z przepisem art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Zgodnie z przepisem art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. sąd pobiera opłatę uzupełniającą od strony powodowej tylko w przypadku przekazania sprawy do rozpoznania sadowi właściwości ogólnej z powodu braku podstaw do wydania nakazu zapłaty (art. 505 ³³ k.p.c.) oraz
w przypadku wskazanym w art. 505 ³⁴ k.p.c. Sprawa niniejsza została przekazana po sprzeciwie od nakazu zapłaty, a zatem brak było podstaw do pobrania opłaty uzupełniającej od powoda.

Sędzia Grażyna Sienicka

ZARZĄDZENIE

S., dnia 4 września 2020r.

1.  Odnotować.

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki.

3.  Wezwać pozwanego do uzupełnienia opłaty za doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem poprzez uiszczenie kwoty 80 zł, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia wniosku.

4.  Opublikować orzeczenie w Portalu Orzeczeń. Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie.

5.  Wykonać zarządzenie w terminie 7 dni.

6.  Przedłożyć akta z pismem lub 14 dni po wykonaniu zarządzenia.

Sędzia Grażyna Sienicka