Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 czerwca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że Z. R. (1) jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że w toku postępowania nie zostały przedłożone jakiekolwiek dowody , które potwierdziłyby faktyczne wykonywanie pracy przez Z. R. (1) w ramach zawartej umowy zlecenia w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. Co więcej , ostatnią wypłatę wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia Z. R. (1) otrzymała w czerwcu 2015 r. , a od lipca 2015 r. do stycznia 2018 r. wynagrodzenie nie było wypłacane. W ocenie organu rentowego , zawarcie umowy zlecenia w wyżej opisanych okolicznościach przemawia za jej pozornością, a zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych , przy braku opłacania należnych składek , miało jedynie służyć uzyskaniu wyższego świadczenia emerytalnego.

/decyzja k.74 – 76 plik I akt ZUS/

W dniu 15 lipca 2020 r. Z. R. (1) złożyła odwołanie od ww. decyzji wnosząc o orzeczenie ,że jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu , rentowemu , wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. W treści odwołania skarżąca podniosła ,że w ramach zawartych umów zlecenia faktycznie wykonywała powierzone jej obowiązki ,a tym samym spełnia przesłanki do objęcia jej ubezpieczeniami w okresie wskazanym w treści zaskarżonej decyzji.

/odwołanie k.3 – 7/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/odpowiedź na odwołanie k.82 – 84/

Decyzją z dnia 28 sierpnia 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. , na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , po rozpatrzeniu wniosku z dnia 25 października 2019 r. odmówił Z. R. (1) prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury. W uzasadnieniu wskazano, iż zgodnie z art. 114 wskazanej ustawy prawo do świadczenia lub jego wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Zdaniem organu rentowego , wnioskodawczyni nie przedstawiła dowodów , które miałyby wpływ na wysokość świadczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ponadto ,że wnioskodawczyni nie doliczono okresów składkowych i nieskładkowych , ponieważ od 1 lutego 2018 r. nie podlega ona ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

/decyzja k.259 plik II akt ZUS/

W dniu 18 września 2020 r. Z. R. (1) złożyła odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę i ponowne ustalenia wysokości przysługującej jej emerytury.

/odwołanie k.3 – 6 akt o sygn. VIII U 2252/20/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.8 akt o sygn. VIII U 2252/20/

Zarządzeniem z dnia 13 listopada 2020 r. Sąd połączył sprawę o sygnaturze akt VIII U 2252/20 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 1672/20 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz zarządził ich prowadzenie pod sygnaturą VIII U 1672/20.

/zarządzenie k.13 akt o sygn. VIII U 2252/20/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni Z. R. (1) urodziła się (...) Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 grudnia 1997 r. przyznano jej prawo do emerytury , począwszy od dnia 31 grudnia 1997 r.

/decyzja k.20 plik II akt ZUS/

Płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą Ł. pod koniec 2011 r. została postawiona w stan upadłości likwidacyjnej. W związku z rozpoczęciem likwidacji spółki , syndyk masy upadłości dokonał zwolnienia wszystkich dotychczas zatrudnionych w spółce pracowników , w tym Z. R. (1).

/wypis z KRS k.37 – 47 plik I akt ZUS , zeznania świadków Z. R. (2) min.00:31:22 – 00:52:53 , S. G. min.00:52:53 – 00:59:37 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243 , zeznania wnioskodawczyni min.00:02:53 – 00:10:54 rozprawy z dnia 13 stycznia 2021 r. , płyta CD k.289 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:08:10 – 00:31:19 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243/

W związku z prowadzoną likwidacją spółki , syndyk masy upadłości zawierał z dotychczasowymi pracownikami spółki stosowne umowy cywilnoprawne , których celem miało być wykonywanie prac związanych z prowadzonym postępowaniem likwidacyjnym.

/zeznania świadków Z. R. (2) min.00:31:22 – 00:52:53 , S. G. min.00:52:53 – 00:59:37 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243, zeznania wnioskodawczyni min.00:02:53 – 00:10:54 rozprawy z dnia 13 stycznia 2021 r. , płyta CD k.289 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:08:10 – 00:31:19 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243/

W okresie od października 2013 r. do kwietnia 2015 r. syndyk masy upadłości zawierał z Z. R. (1) miesięczne umowy zlecenia na czynności związane z prowadzeniem biura , czy też prowadzeniem księgowości i dokonywaniem rozliczeń z urzędami. W związku ze świadczeniem pracy wnioskodawczyni otrzymywała co miesiąc stosowne wynagrodzenie.

/umowy zlecenia k.103 – 121 , zeznania świadka Z. R. (2) min.00:31:22 – 00:52:53 , rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243, zeznania wnioskodawczyni min.00:02:53 – 00:10:54 rozprawy z dnia 13 stycznia 2021 r. , płyta CD k.289 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:08:10 – 00:31:19 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243 , potwierdzenia przelewów k.246 – 265 , dokumentacja k.63 – 79 , dokumentacja k.166 – 189/

W związku z zawartą umową zlecenia , począwszy od października 2013 r. wnioskodawczyni została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

/deklaracja k.273/

W dniu 30 kwietnia 2015 r. pomiędzy synkiem masy upadłości spółki (...) ( zleceniodawcą) , a Z. R. (1) ( zleceniobiorcą) została zawarta umowa zlecenia na mocy której zobowiązała się ona do wykonania , w okresie od 1 maja 2015 r. do 31 października 2019 r. wszelkich niezbędnych prac związanych z zakończeniem postępowania toczącego się wobec (...) Sp. z o.o. , a w szczególności m.in. do : przygotowania dokumentacji księgowo – finansowo – płacowej i innej niearchiwalnej do przekazania do firmy archiwizacyjnej , ostatecznego rozliczenia majątku masy upadłości zgodnie z obowiązującymi procedurami , realizacji ostatecznego planu podziału masy upadłości , zamknięcia ksiąg rachunkowych , sporządzenia sprawozdania finansowego zamknięcia upadłości obejmującego bilans , rachunek wyników oraz informację dodatkową. Strony ustaliły ,że Z. R. (1) przysługuje wynagrodzenie płatne z góry w kwocie 5 500,00 zł i taką też kwotę otrzymała.

/zeznania świadka Z. R. (2) min.00:31:22 – 00:52:53 , rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243, zeznania wnioskodawczyni min.00:02:53 – 00:10:54 rozprawy z dnia 13 stycznia 2021 r. , płyta CD k.289 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:08:10 – 00:31:19 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243 , umowa zlecenia k.64 – 65 plik I akt ZUS , potwierdzenie przelewu k.63 plik I akt ZUS/

W związku z zawarciem ww. umowy , wnioskodawczyni wykonywała powierzone jej czynności , które sprowadzały się m.in. do wykonywania zestawień , dokonywania rozliczeń z urzędem skarbowym , czy też archiwizowania dokumentacji. Powierzone czynności wykonywała do ostatecznego wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego , które miało miejsce w 2019 r.

/dokumentacja k. 138 – 165 zeznania świadków Z. R. (2) min.00:31:22 – 00:52:53 , S. G. min.00:52:53 – 00:59:37 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243, zeznania wnioskodawczyni min.00:02:53 – 00:10:54 rozprawy z dnia 13 stycznia 2021 r. , płyta CD k.289 w związku z jej informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:08:10 – 00:31:19 rozprawy z dnia 23 listopada 2020 r. , płyta CD k.243 , wypis z KRS k.37 – 47 plik I akt ZUS/

Z dniem 25 października 2019 r. wnioskodawczyni została wyrejestrowana z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

/deklaracja k.274/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego , załączonych do akt sprawy, a także w oparciu o zeznania świadków: J. R. , S. G. oraz wnioskodawczyni.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że Z. R. (1) w spornym okresie podjęła i faktycznie wykonywała pracę na podstawie zawieranych z nią umów zlecenia. Sąd uznał ,iż zarówno zeznania wnioskodawczyni jak i świadków są spójne , konsekwentne , logiczne i znajdują potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt. Z zeznań tych wynika wprost czym zajmowała się wnioskodawczyni w trakcie wykonywania powierzonych jej prac. Nie budzą również zastrzeżeń Sądu okoliczności jakie legły u podstaw powierzenia wnioskodawczyni wykonania powierzonych prac na podstawie zawieranych z nią umów zlecenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania zasługiwały na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r., poz. 266 z późn. zm.) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Zgodnie z art.11 ust. 2 ww. ustawy zleceniobiorcy objęci obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlegają dobrowolnie , na swój wiosek, ubezpieczeniu chorobowemu.

Z mocy art. 13 pkt 2 ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umów zlecenia jakie w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. płatnik składek (...) Sp. z o.o. zawierał z Z. R. (1) stojąc na stanowisku, iż ich podpisanie oraz zgłoszenie ubezpieczonej do ubezpieczeń społecznych było czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu uzyskania wyższego świadczenia emerytalnego.

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, nie ma podstaw do uznania, że zawierane między Z. R. (1) , a płatnikiem składek umowy zlecenia nie były realizowane.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż w spornym okresie umowy zlecenia zawarte przez wnioskodawczynię i płatnika były faktycznie realizowane. Całokształt okoliczności wskazuje jednoznacznie ,że stanowisko przedstawione przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie znajduje oparcia w stanie faktycznym. Podkreślić należy ,że w związku z prowadzoną likwidacją spółki , syndyk masy upadłości zawierał z dotychczasowymi pracownikami spółki stosowne umowy cywilnoprawne , których celem miało być wykonywanie prac związanych z prowadzonym postępowaniem likwidacyjnym spółki. Nie ulega zatem wątpliwości ,że po stronie płatnika wystąpiła realna potrzeba powierzenia wnioskodawczyni określonych czynności , którymi to czynnościami zajmowała się ona wcześniej tj. przed rozpoczęciem postępowania likwidacyjnego spółki , a tym samym posiadała w tym zakresie niezbędne doświadczenie zawodowe. Co jednak istotne , w całym spornym okresie wnioskodawczyni zajmowała się m.in. prowadzeniem biura , księgowością , dokonywała rozliczeń z urzędami ,a także zajmowała się archiwizowaniem dokumentacji spółki. Wprawdzie począwszy od 1 maja 2015 r. strony zaprzestały zawierania comiesięcznych umów zlecenia i zawarły jedną umowę zlecenia na okres do 31 października 2019 r. , z wynagrodzeniem płatnym z góry , to jednak i ta okoliczność w żaden sposób nie może rzutować na ocenę całokształtu niniejszej sprawy. Nie ulega bowiem wątpliwości ,że prowadzone przez syndyka masy upadłości postępowanie miało doprowadzić do likwidacji spółki ,a zatem nie może dziwić ,że z upływem czasu zmniejszała się ilości czynności jakie miała wykonać wnioskodawczyni , a tym samym zawarcie w takim kształcie umowy z dnia 30 kwietnia 2015 r. wynikało niewątpliwie z potrzeb płatnika.

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, że w spornym okresie Z. R. (1) rzeczywiście świadczyła umowy zlecenia na rzecz płatnika. Powyższe w ocenie Sądu jest jak najbardziej wiarygodne i zostało w toku postępowania udowodnione. W tej sytuacji zdaniem Sądu nie można podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona , z tytułu zawartych umów zlecenia, została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania wyższego świadczenia emerytalnego.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 22 czerwca 2020 r. i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.

Zgodnie z treścią art.114 ust.1 pkt 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. , poz. 53) wysokość świadczeń emerytalno – rentowych ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na ich wysokość, a także w myśl art. 114 ust 1 pkt 6, gdy nieprawidłowe obliczenie wysokości świadczenia nastąpiło na skutek błędu organu rentowego oraz w okolicznościach wskazanych w art. 114 ust 1 pkt 2 do 5.

Z cytowanego przepisu art. 114 ust. 1 w/w ustawy wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Wobec zatem ustalenia przez Sąd , że w okresie od 1 października 2013 r. do 31 stycznia 2018 r. wnioskodawczyni , na podstawie umowy zlecenia , wykonywała pracę u płatnika składek (...) sp. z o.o. , to tym samym nabyła ona prawo do ponownego ustalenia wysokości emerytury z uwzględnieniem tego okresu , stosownie do ww. przepisów.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 28 sierpnia 2020 r. i orzekł jak w punkcie 2 sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz Z. R. (1) kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych , po 180 zł za każdą z połączonych spraw , tytułem zwrotu kosztów procesu. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2018 r. poz. 265 ).

S.B.