Sygn. akt. II C 330/19
Pozwem z dnia 25 lutego 2019 r. J. W. wniósł o zasądzenie od pozwanych in solidum: (...) Spółki Akcyjnej (...) w W. oraz P. W., kwoty 105.287,74 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 2018 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę majątkową powstałą w dniu 26 lipca 2018 roku oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.
(pozew k. 4 – 11)
(...) Spółka Akcyjna (...) z siedzibą w W. otrzymała pozew dnia 13 marca 2019 roku, natomiast pozwany P. W. – w dniu marca 2019 roku.
(EPO - k. 54 i 55)
W odpowiedzi na pozew P. W. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania wg. norm przepisanych, nie kwestionując istnienia szkody ani swej winy za jej powstanie.
Pozwany podkreślił, iż dokonał na swój koszt naprawy szkody i poniósł w związku z tym koszt zakupu materiałów budowlanych za kwotę 8.700 złotych. Wskazał, że posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej na mocy umowy zawartej z pozwanym ubezpieczycielem oraz wskazał, iż w jego ocenie ubezpieczyciel winien być obciążony obowiązkiem wypłaty odszkodowania.
(odpowiedz na pozew P. W. k. 56 – 57 )
Ubezpieczyciel w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania wg. norm przepisanych.
Powództwo zostało zakwestionowane co do zasady i wysokości oraz w zakresie roszczenia odsetkowego.
Ubezpieczyciel zarzucił, że powód nie posiada legitymacji czynnej do dochodzenia roszczenia w całości. Podkreślił, że suma gwarancyjna ubezpieczenia została ograniczona do kwoty 100.000 zł oraz podniósł brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wykonanymi pracami a zdarzeniem szkodowym.
(odpowiedź na pozew spółki k. 64 – 66)
Na rozprawie w dniu 11 lipca 2019 roku pełnomocnicy strony pozwanej oświadczyli, iż nie kwestionują złożonych w sprawie dokumentów, zaistnienia zdarzenia i zakresu uszkodzeń. Na skutek tego oświadczenia pełnomocnik powoda cofnął wniosek o przesłuchanie świadków.
(oświadczenie k. 107 e-protokół (...):43:33)
Na rozprawie w dniu 14 września 2020 roku pełnomocnik powoda oświadczył, iż roszczenie odsetkowe jest związane z tym, że szkodę ubezpieczycielowi zgłoszono w dniu 7 września 2018 r., a potwierdzono jej odbiór w dniu 10 września 2018 r.
Wobec pozwanego P. W. wskazano, że uznał on szkodę, ale przyznano, że nie był wzywany do zapłaty przed wszczęciem postępowania.
(oświadczenie k. 173 - 173v. e-protokół (...):01:56)
Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty:
J. i M. W. są właścicielami domu położonego w m. J. 4E.
(bezsporne)
W dniu 26 lipca 2018 roku, podczas nieobecności właścicieli, doszło do oberwania się sufitu podwieszanego w ich salonie.
(bezsporne; materiały z płyt DVD - k. 33a; zeznania świadka M. W. k. 106 -106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania powoda k. 173v.-174 e-protokół (...):10:17-00:14:18)
Zawiadomienia o zdarzeniu dokonała firma ochraniająca obiekt na podstawie uruchomionego w domu alarmu i oględzin zewnętrznych (przez okno), a okoliczność tą potwierdził przybyły na miejsce syn właścicieli.
(zeznania świadka M. W. k. 106-106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania powoda k. 173v.-174 e-protokół (...):10:17-00:14:18)
Przyczyną oberwania się konstrukcji podwieszanego sufitu było zastosowanie przez firmę (...) za słabych wkrętów stalowych szybkiego montażu, które skutkowało wyrwaniem się z betonowego sufitu kołków/wkrętów do szybkiego montażu (wraz z koszulką z tworzywa).
(zeznania świadka R. W. k. 106 v.- 107 e-protokół (...):30:23-00:42:19; opinia biegłego ds. budownictwa k. 111 - 120; zeznania pozwanego P. W. - k. 174 e-protokół (...):18:12 - 00:21:43/
Sufit podwieszany w domu małżonków W. montował P. W. wraz ze swym ojcem R. W., w ramach umowy zawartej w dniu 27 kwietnia 2017 roku. Wykonawca podpisał umowę w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Umowa przewidywała 24 miesięczną gwarancję na wykonane prace. W zakresie odpowiedzialności cywilnej działalność została ubezpieczona w (...) Spółce Akcyjnej (...) w W. (polisa typ (...) nr (...)) na sumę 100.000 zł.
(bezsporne; informacja z KRS k. 15 - 21; wpis w (...) k. 22; umowa - k. 23; polisa z akt szkodowych k. 70; zeznania świadka M. W. k. 106-106 v.
e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania świadka R. W. k. 106 v.- 107 e-protokół (...):30:23-00:42:19; zeznania powoda k. 173v.-174 e-protokół (...):10:17- 00:14:18)
W dniu 27 lipca 2018 roku J. W. poinformował wykonawcę o zaistniałej szkodzie i sporządził wstępny protokół zniszczeń, który P. W. własnoręcznie podpisał, uznając ich zakres.
(protokół - k. 24; zeznania świadka M. W. - k. 106 - 106 v. e-protokół (...):11:22 - 00:28:50; zeznania świadka R. W. - k. 106 v.- 107 e-protokół (...):30:23 - 00:42:19; zeznania powoda - k. 173v. - 174 e-protokół (...):10:17 - 00:14:18; zeznania pozwanego P. W. - k. 174 e-protokół (...):18:12 - 00:21:43)
P. W. uznał swoją winę za zaistniałą szkodę i w ramach udzielonej gwarancji, dokonał zabezpieczenia, uprzątnięcia i naprawy sufitu, stosując tym razem do montażu inne kołki - metalowe "Fisher'a" o śr. 8 φ i dłuższe o 2 cm. Natomiast zasadne koszty zabezpieczenia przed malowaniem oraz materiałów malarskich poniósł właściciel.
(oświadczenie k. 25; wiadomość mail - k. 60 - 62; zeznania świadka M. W. k. 106-106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania świadka R. W. k. 106 v.- 107 e-protokół (...):30:23-00:42:19; opinia biegłego ds. budownictwa k. 111 - 120; zeznania powoda k. 173v.-174 e-protokół (...):10:17-00:14:18; zeznania pozwanego P. W. k. 174 e-protokół (...):18:12-00:21:43)
W związku ze zdarzeniem powód poniósł zasadne koszty wywozu pozostałości po rozbiórce sufitu (500 zł i 650 zł) oraz koszty sprzątania po remoncie (1.045,50 zł) a nadto dokonał odbudowy zniszczonej ściany kominkowej (8.424 zł), przewodów wentylacyjnych (700 zł) oraz zakupu i montażu klimatyzatora (13.470 zł).
( oferty k. 27 - 29; faktury k. 31-33; materiały z płyt DVD k. 33a; zeznania świadka M. W. k. 106 - 106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania świadka R. W. k. 106 v.- 107 e-protokół (...):30:23-00:42:19; opinia biegłego ds. budownictwa k. 111 – 120 )
Wskutek tego zdarzenia uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy także elementy wyposażenia wnętrza i meble:
1. Stolik kawowy (...) firmy (...) o wartości szacunkowej 8.400 zł;
2. Kinkiet (...) firmy (...) z systemem L. w kolorze białym o wartości szacunkowej 2.750 zł;
3. Blat kuchenny z naturalnego kamienia o wymiarach 63 x 300 cm (wraz z wymianą) o wartości szacunkowej 1.000 zł;
4. Lampy wiszące 2 szt. model (...) G. firmy (...) o wartości szacunkowej 10.800 zł;
5. S. kuchenny model (...) firmy (...) o wartości szacunkowej 900 zł;
6. Stolik model E. G., (...) o wartości szacunkowej 3.700 zł;
7. Stolik model (...) firmy (...) o wartości szacunkowej 1.720 zł;
8. Sofa model (...), firmy (...) - czyszczenie zabrudzenia o wartości szacunkowej 550 zł;
9. Dywan model (...)/ (...) o wartości szacunkowej 1.800 zł;
10. Blat szafki pod RTV - wymiana zarysowanego blatu o wartości szacunkowej 370 zł;
11. Krzesła (...) 3 szt. - wymiana pokrycia siedzisk o wartości szacunkowej 2.100 zł;
12. Krzesło model (...) o wartości szacunkowej 850 zł;
13. Lampa model (...) firmy (...) o wartości szacunkowej 750 zł;
14. Lampa stojąca A. model (...) o wartości szacunkowej 4.500 zł;
15. Ramy obrazów - wymiana o wartości szacunkowej 450 zł;
16. Wazony 2 szt. o wartości szacunkowej 400 zł;
17. Lampa stojąca (...) o wartości szacunkowej 1.450 zł;
18. Stół model (...) - wymiana blatu o wartości szacunkowej 13.000 zł;
19. Krzesła model (...). o wartości szacunkowej 1.400 zł.
(materiały z płyt DVD - k. 33a; wydruki ofert przedmiotów ze strony atakdesing.pl - k. 34 - 48; zeznania świadka M. W. - k. 106 - 106 v. e-protokół (...):11:22 - 00:28:50; opinia biegłego ds. wyceny ruchomości - k. 135 - 143; uzupełniająca opinia biegłego ds. wyceny ruchomości - k. 162; wycena - k. 169)
J. W. zgłosił szkodę (...) Spółce Akcyjnej (...) w W. w dniu 7 września 2018 roku. Spółka potwierdziła otrzymanie zgłoszenia dnia 10 września 2018 roku. Decyzją z dnia 4 października 2018 roku odmówiono wypłaty odszkodowania.
(akta szkodowe k. 70; potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia o szkodzie k. 91 - 93; zeznania świadka M. W. k. 106 - 106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50; zeznania powoda k. 173v.-174 e-protokół (...):10:17 - 00:14:18 )
P. W. do chwili wniesienia pozwu nie był wzywany przez powoda do zapłaty z tytułu powstania szkody.
(bezsporne)
M. W. upoważniła męża, do dochodzenia od pozwanych odszkodowania za przedmiotowe zdarzenie.
(pełnomocnictwo k. 104; zeznania świadka M. W. k. 106 - 106 v. e-protokół (...):11:22-00:28:50)
Dochody z działalności gospodarczej pozwanego P. W. zależą od ilości zleceń. Obecnie sytuacja finansowa rodziny z powodu pandemii uległa pogorszeniu; dochód wynosi ok. 3.000 do 4.000 zł miesięcznie. Na utrzymaniu P. W. pozostaje rodzina (spodziewa się z żoną dziecka w grudniu), małżonkowie spłacają kredyt mieszkaniowy (630 zł miesięcznie). Żona pozwanego przebywa obecnie na zwolnieniu lekarskim, otrzymując kwotę 1.900 zł miesięcznie. W związku z pandemią pozwany korzystał z odroczenia w płaceniu składek oraz 5.000 zł bezzwrotnej pożyczki.
(zeznania pozwanego P. W. k. 174 e-protokół (...):18:12 - 00:21:43)
Powyższe fakty Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci niekwestionowanych przez strony dokumentów, zdjęć, opinii biegłych sądowych, jak również zeznań powołanych świadków, w tym przesłuchania stron.
Ostatecznie stan faktyczny pozostawał pomiędzy stronami niesporny w zakresie faktu zaistnienia szkody i zakresu zniszczeń. Osią sporu pozostawał jedynie związek przyczynowy pomiędzy działalnością pozwanego jako wykonawcy robót a zdarzeniem szkodowym oraz wartość szkody i zasadność robót, których koszt w ramach przywracania do stanu poprzedniego ponieśli małżonkowie W.. W tym zakresie decydujące znaczenie miały opinie biegłych, z których żadna nie była kwestionowana, Sąd także nie miał podstaw do ich podważenia.
W powyższym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo, jako usprawiedliwione podlegało uwzględnieniu.
Podstawę odpowiedzialności sprawcy szkody stanowi art. 415 k.c. statuujący odpowiedzialność na zasadzie winy. Jej przesłankami są czyn niedozwolony, szkoda i związek przyczynowy pomiędzy czynem a szkodą.
Natomiast ubezpieczający odpowiedzialność cywilną sprawcy szkody odpowiada na podstawie art. 822 k.c., który stanowi, iż przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
W toku postępowania winę wykonawcy potwierdził biegły z zakresu budownictwa, który wywiódł, że przyczyną zdarzenia było zastosowanie nieprawidłowych kotew mocujących sufit podwieszany. Skoro pozwany jest profesjonalistą – wykonywał pracę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zakres prac mieścił się w specjalizacji jego firmy, montaż winien był wykonać zgodnie z wiedzą specjalistyczną. Nie dochowanie tego obowiązku stanowi o zawinieniu, a bezprawność działania wyraża się winą w postaci niedbalstwa – szkoda jest wynikiem niedołożenia przez sprawcę należytej staranności.
W analizowanym stanie faktycznym nie ulega wątpliwości, że w następstwie opisanego zdarzenia, powód i jego żona ponieśli szkodę na mieniu, w postaci zniszczonego sufitu podwieszanego oraz mebli i innych unikatowych elementów wykończenia wnętrz. Potwierdza to cały materiał dowodowy zgromadzony w aktach, w szczególności zeznania świadków oraz opinie biegłych. Biegli wykazali przyczynę zdarzenia, związek pomiędzy szkodą a zdarzeniem oraz wartość szkody.
Z powodu zastosowania przez pozwanego nieprawidłowej techniki montażu sufitu powód doznał szkód w mieniu w postaci szeregu zniszczeń w przedmiotach szczegółowo wymienionych powyżej i wycenionych przez biegłego, a nadto został zmuszony ponieść koszty usunięcia uszkodzonych części sufitu (kontener x 2), instalacji nowej ściany kominkowej oraz montażu przewodów wentylacyjnych a także koszty sprzątania po remoncie. Koszt zakupu i montażu klimatyzatora, Sąd oparł jednak na rzeczywiście uiszczonej wg. złożonej oferty kwocie, za biegłym ds. budownictwa przyjmując, iż stanowi ona wartość 13.470 zł.
Sąd odmówił natomiast uznania, że odszkodowanie winno uwzględniać wartość rzeczy nowych; za biegłym rzeczoznawcą została uznana ich wartość przy uwzględnieniu stopnia zużycia. W ocenie Sądu w przeciwnym razie doszłoby do bezpodstawnego wzbogacenia, który w miejsce używanych rzeczy otrzymałby równowartość rzeczy nowych. Ponadto, w niniejszej sprawie strona powodowa nie nie wykazała wartości rzeczy nowych, nie złożyła także dowodów ich zakupu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 8 maja 2015 r., sygn. akt I ACa 1638/14). Nie wykazano więc, aby szkoda przekraczała ustaloną przez biegłego wartość. Taki sposób ustalenia wartości szkody sprawia, że sprawca zwróci powodowi wysokość rzeczywiście poniesionej szkody – wartości rzeczy uszkodzonych w wyniku zdarzenia.
Pozwani (sprawca szkody i ubezpieczyciel) zobowiązani są wobec poszkodowanego do zaspokojenia tego samego roszczenia odszkodowawczego. Ustawa jednak nie przewiduje, aby w takiej sytuacji zobowiązanie dłużników miało charakter solidarny. Ich odpowiedzialność wynika z różnych podstaw prawnych (deliktowej i kontraktowej), co skutkuje uznaniem, że ich wzajemna relacja i obowiązek spełnienia świadczenia odbywa się według zasad odpowiedzialności in solidum. W takiej relacji Sąd zasądził odszkodowanie w wysokości wyliczonej przez biegłego. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.
W myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się wówczas, gdy wynika to z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.
Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 1973 r. , sygn. akt I CR 55/73). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne w chwili, gdy wskazana została jego wysokość i dopiero od tej chwili można mówić o „świadczeniu pieniężnym" w rozumieniu art. 481 k.c. Dla prawidłowego określenia daty początkowej płatności odsetek konieczne jest ustalenie, przy zastosowaniu zasad art. 481 § 1 k.c., jaka część ze zgłoszonych roszczeń była zasadna co do wysokości w dacie ich wymagalności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 września 1995 r., I ACr. 393/95, OSA 1995/9/66).
W rozpoznawanej sprawie w zakresie zasądzonego odszkodowania w kwocie 90.333,50 zł za datę wezwania do zapłaty należy uznać: w stosunku do Spółki pozwanej – dzień otrzymania zgłoszenia szkody, co nastąpiło najpóźniej w dniu 10 września 2018 roku, w stosunku do pozwanego P. W. – chwilę otrzymania pozwu, czyli 12 marca 2019 roku (wobec braku wcześniejszych wezwań).
Ubezpieczyciel winien spełnić świadczenie z upływem ustawowego terminu 30 dni, przewidzianego na likwidację szkody (art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz.U. 2003 r., Nr 124, poz. 1152), zatem pozostaje w opóźnieniu od dnia 10 października 2018 roku, natomiast sprawca szkody pozostaje zobowiązany od chwili doręczenia odpisu pozwu; a zatem opóźnienie powstało z dniem kolejnym – 13 marca 2019 roku.
Sąd dokonał rozliczenia kosztów procesu pomiędzy powodem i pozwanym ubezpieczycielem, na podstawie art. 100 k.p.c. – zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Na podstawie art. 102 k.p.c. P. W. został bowiem zwolniony z obowiązku zwrotu kosztów procesu.
Sąd uznał, że takim zwolnieniem przemawia sytuacja finansowa i osobista pozwanego. P. W. spodziewa się narodzin dziecka, a jednocześnie jest jedynym członkiem rodziny osiągającym dochód z pracy. Tymczasem prowadzona przez niego działalność gospodarcza jest uzależniona od rozwoju pandemii.
Sąd uwzględnił także postawę pozwanego w toku całego postępowania, jak i w okresie przed jego wszczęciem. P. W. dowiedziawszy się o fakcie, że szkoda zaistniała, nie zaprzeczał swojemu zawinieniu, niezwłocznie podjął działania zmierzające do naprawy, pomocy poszkodowanemu. W czasie postępowania sądowego także przyjął swoją odpowiedzialność za zdarzenie, przedstawił jego przebieg, potwierdził zakres uszkodzeń w domu powoda. Jego postawa nie powodowała konieczności poniesienia kosztów procesu. Pozwanym w sprawie stał się na skutek odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela.
Rozliczając koszty pomiędzy pozostałymi stronami procesu, Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powód ostał się ze swoim roszczeniem w 86 %. W takim stosunku zostały też rozliczone koszty procesu.
Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 10.241,87 zł (opłata od pozwu 5.265 zł, zaliczki na wynagrodzenie biegłych 1.227,16 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.400 zł i opłata od pełnomocnictwa 17 zł). Z tego zwrotowi podlegało 85 %, czyli kwota 10.241,87 zł.
Koszty poniesione przez stronę pozwaną to kwota 6.217 zł (zaliczki na wynagrodzenie biegłych 800 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.400 zł i opłata od pełnomocnictwa 17 zł). Zwrotowi podlegało 15 % wyrażające się kwotą 870,30 zł.
Po wzajemnym potrąceniu należności, Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 9.371,57 zł.
Wysokość wynagrodzenia pełnomocników została określona na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) i § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. z dnia 3 stycznia 2018 r.).
Zwrot nadpłaconej zaliczki i nadwyżki w opłacie od pozwu w łącznej kwocie 467,75 zł nastąpił na podstawie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (tj. z dnia 16 kwietnia 2020 r., Dz.U. z 2020 r. poz. 755).
Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego ubezpieczyciela.