Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2021 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2021 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Wielkiej Brytanii

przeciwko M. W., A. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych M. W., A. M. na rzecz powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Wielkiej Brytanii kwotę 32.204,10 zł (trzydzieści dwa tysiące dwieście cztery zł 10/100 gr) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24.08.2020 r. do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego,

II.  zasądza od pozwanych na rzecz powoda kwotę 5.228 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.

IC 1075/20

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Wielkiej Brytanii wniósł o zasadzenie od pozwanych M. W. i A. M. solidarnie kwoty 32.204,10 zł B. B. z odsetkami umownymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i zasądzenie kosztów procesu.

Roszczenie swoje uzasadnił tym, że podstawą dochodzonego roszczenia stanowią: umowa kredytu konsumenckiego zawarta przez spółkę (...) Sp. z o.o. z M. W. (pożyczkobiorcą) w dniu 22.08.2018 r. na kwotę 25.000 zł, umowa o przystąpieniu do długu zawarta przez spółkę (...) Sp. z o.o. z A. M.(gwarant) w dniu 22.08.2018 r. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota udzielonej pożyczki w wysokości 25.000 zł powiększona o prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 6.000 zł, opłatę administracyjną w wysokości 11.000 zł oraz odsetki umowne. Powyższą sumę pomniejszono o wpłaty dokonane przez pozwane do dnia wniesienia pozwu.

Powód w dniu 5.08.2020 r. zawarł ze spółkę (...) Sp. z o.o. umowę przelewu wierzytelności przysługującej w stosunku do pozwanych z tytułu wymienionych umów.

Pozwana A. M. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W odpowiedzi na pozew (k.67-68) podniosła, że powód nie udowodnił ważnego i skutecznego zawarcia umowy pożyczki, wypłacenia pożyczki. Wskazała, że nie zachodzą podstawy jej odpowiedzialności, gdyż w przypadku gdyby miała być poręczycielem pożyczki, to umowa poręczenia wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zakwestionowała skuteczność umowy cesji. Wskazała, że koszty pożyczki są zawyżone. Powód nie udowodnił by wypowiedział ewentualną umowę.

W kolejnym piśmie (k.74-75) zakwestionowała powództwo co do zasady i wysokości. Podniosła, że umowa z nią zawarta jest nieważna. Według powoda, pozwana w rozmowie telefonicznej zgodziła się poręczyć pożyczkę. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie. Umowa o przejęcie długu również powinna być pod nieważnością zawarta na piśmie.

Nazwanie umowy poręczenia – umową o przystąpienie do długu, a poręczyciela gwarantem, nie zmienia charakteru tej umowy. Skoro umowa zawarta z pozwaną dotknięta jest nieważnością, powództwo w stosunku do tej pozwanej należy oddalić.

Pozwana M. W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazała, że kwestionuje powództwo co do zasady i wysokości. Zakwestionowała ważność umowy pożyczki, gdyż powód nie przedłożył podpisanej przez nią umowy, ani pełnomocnictwa którego miałaby udzielić pozwana do zawarcia umowy. Powód podnosi, jakoby umowa pożyczki miała być zawarta elektronicznie lub telefonicznie. Nie wiadomo zatem, kiedy i w jakiej formie pozwana miałaby zawrzeć umowę pożyczki. Powód nie udowodnił, że faktycznie doszło do wypłaty kwoty pożyczki. Z załączonych do pozwu dokumentów wynika, że pożyczka miała być wypłacona na konto gwaranta. Powód nie udowodnił w jakiej roli miałaby występować M. W. a w jakiej A. M.. Powód nie udowodnił, by nakład pracy jego poprzednika prawnego był na tyle duży by uzasadniał mu przyznanie wynagrodzenia w maksymalnej wysokości. Powód nie udowodnił skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki. Powód nie udowodnił też swej legitymacji czynnej.

Na rozprawie w dniu dodatkowo podniósł, że przepisy ustawy antykryzsowej tzw. tarczy 2.0 przewidują możliwość naliczania pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego w wysokości 45 % kwoty udzielonej pożyczki, w tym przypadku koszt te wynoszą ok. 90 %. Podniósł zarzut z art. 5 k.c. powództwo jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, zasadami rzetelności kupieckiej, skoro poprzednik prawny powoda, na swojej stronie internetowej wskazuje, że nie bada zdolności kredytowej swoich klientów, wpędza ich w spiralę zadłużenia, narzuca im tak wysokie koszty kredytu, które powodują niemożliwość jego spłaty. (k.96)

Sąd Rejonowy, ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21.08.2018 r. pozwana M. W. zawarła za pośrednictwem strony internetowej zawarła z (...) Sp. z o.o. w W. umowę kredytu konsumenckiego. Zgodnie z umową otrzymała pożyczkę w kwocie 25.000 zł na okres 48 miesięcy. Pożyczka miała być spłacana w 48 ratach miesięcznych w kwocie po 10.28,57 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 49.370,98 zł, na którą składały się: kwota pożyczki -25.000 zł, całkowity koszt pożyczki – 24.370 zł. Warunkiem przyznania pożyczki było m.in. złożenie wniosku o pożyczkę, przejście pozytywnie procesu weryfikacji, dokonanie przez pożyczkodawcę telefonicznego potwierdzenia odpowiedzialności pożyczkobiorcy za spłatę zadłużenia, udzielenie pełnomocnictwa do podpisania umowy pożyczki w imieniu pożyczkobiorcy, zagwarantowanie spłaty pożyczki przez przystąpienie do długu przez gwaranta.

Pozwana M. W. spełniła warunki przyznania pożyczki. Udzieliła pełnomocnictwa do zawarcia umowy pożyczki na warunkach określonych we wniosku o pożyczkę poprzez akceptację, w ramach wniosku, odpowiedniego okienka, wprowadzenie swojego imienia i nazwiska w sekcji podpis i potwierdzenia czynności. Pełnomocnictwo stanowiło część umowy. Pozwana odbyła również z pożyczkodawcą rozmowę telefoniczną potwierdzającą jej odpowiedzialność za spłatę zadłużenia. M. W. zagwarantowała również spłatę zadłużenia przez przystąpienie do długu przez gwaranta w osobie pozwanej A. M..

Pozwana A. M. w dniu 22.08.2018 r. za pośrednictwem strony internetowej zawarła z (...) Sp. z o.o. w W. umowę przystąpienia do długu wynikającego z umowy pożyczki zawartej przez pozwaną M. W. w dniu 21.08.2018 r., m.in. po spełnieniu warunku pozytywnego przejścia procesu weryfikacji i dokonania telefonicznego potwierdzenia jej odpowiedzialności za spłatę zadłużenia. Zgodnie z tą umową przystępując do długu pozwana A. M. odpowiadała za spłatę pożyczki na tych samych zasadach i terminach jak pożyczkobiorca M. waloszek. Zgodnie z umową pożyczki (§ 5 pkt. 2) kwota pożyczki w wysokości 25.000 zł została przelana w dniu 22.08.2018 r. na konto gwaranta A. M..

W umowie pożyczki zastrzeżono, że w przypadku zalegania ze spłatą miesięcznej raty przez okres co najmniej 31 dni, pożyczkodawca może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym (§16 pkt.3 lit. a). Pismem z dnia 16.10.2019 r. pożyczkodawca wypowiedział pozwanym umowę pożyczki ze skutkiem natychmiastowym i wezwał do zapłaty kwoty 36.639,69 zł. Pisma zostały doręczone pozwanym w dniu 21.10.2019 r. (dowody: k.9 – 18, 41-58)

W dniu 5.08.2020 r. (...) Sp. z o.o. w W. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, zgodnie z którą zbył na powoda wierzytelność w stosunku do pozwany wynikającą z umowy pożyczki i umowy przystąpienia do długi. (k.19-34, 37-40)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody przedłożone przez stronę powodową. Pozwane bowiem nie przedstawiła żadnych dowodów.

Powód przedstawił dowody w postaci wydruków komputerowych oraz płyty zawierającej nagranie z rozmowy przeprowadzonej przez pożyczkodawcę z pozwanymi w dniu 22.08.2018 r.

W ocenie sądu, w realiach niniejszej sprawy nie było podstaw do kwestionowania mocy dowodowej przedstawionych przez powoda dowodów.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, sąd uznał, że (...) Sp. z o.o. w W. zawarła z pozwaną M. W. umowę o kredyt konsumencki, a z pozwaną A. M. umowę o przystąpieniu do długu wynikającego z umowy pożyczki zawartej przez pozwaną M. W..

Z przedstawionego przez powoda nagrania rozmowy pożyczkodawcy z pozwanymi, znajdującego się na płycie CD wynika, że pozwana M. W. złożyła wniosek o udzielenie pożyczki w kwocie 25.000 zł, wolę zawarcia umowy pożyczki na warunkach, które znalazły odzwierciedlenie w wydruku komputerowy zawierającym postanowienia umowy o kredycie konsumenckim, potwierdziła udzielenie pełnomocnictwa do podpisania umowy pożyczki w imieniu pożyczkobiorcy, udzieliła gwarancji spłaty pożyczki przez przystąpienie do długu przez gwaranta, a pozwana A. M. potwierdziła wolę zawarcia umowy o przystąpieniu do długu wynikającego z umowy pożyczki zawartej przez M. W., jako gwarant i warunki tej umowy. Z rozmowy tej wynika, że pozwane wyraziły wolę by kwota pożyczki została przekazana na rachunek A. M..

Za umowę o kredy konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art.3 ust. 2 pkt 1 ustawy o kredycie konsumenckim), tak jak to mamy w niniejszej sprawie.

Jeżeli wartość pożyczki przekracza 1000 zł, umowa powinna być zawarta dla celów dowodowych z zachowaniem formy dokumentowej. (art.720 § 2 k.c.) Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.(art. 77 ³ k.c.) Umowa zawarta bez zachowania tej formy nie jest nieważna (art. 73), jednak przy dochodzeniu wynikających z niej roszczeń powstają ograniczenia dowodowe wynikające z art. 74 § 1–3 k.c.

Ustawa o kredycie konsumenckim również nie przewiduje nieważności umowy zawartej bez zachowania formy pisemnej. (art.29) Ponadto w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z umowami zawartymi na odległość. Do umów tych będzie, oprócz ustawy z dnia 12.05.2011r. o kredycie konsumenckim, mieć zastosowanie ustawa z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumentów, zgodnie z art. 4 ust. 2 ostatni powołanej ustawy. Ustawa z dnia 30.05.2014 r. o prawach konsumentów określa w art. 2 ust. 1, że umową zawarta na odległość jest umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Zgodnie z art. 39 cyt. ustawy najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, przedsiębiorca jest obowiązany poinformować konsumenta w sposób wskazujący na zamiar zawarcia umowy i odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość warunki umowy wskazane w ust. 1 powołanego przepisu. Przedsiębiorca obowiązany jest do przekazania konsumentowi tych warunków, utrwalonych na piśmie lub innym trwałym nośniku dostępnym konsumentowi. (art.39 ust. 3 cyt. ustawy) Trwałym nośnikiem jest natomiast narzędzie lub umożliwiające konsumentowi lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych osobiście do niego, w sposób umożliwiający dostęp do informacji w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim służą, i które pozwalają na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. (art.2 ust.4 cyt. ustawy)

Przy zawieraniu umowy na odległość nie jest zatem wymagane do ich skutecznego zawarcia by były one podpisane przez strony umowy. Ponadto nawet niepodpisane wydruki pozostają dokumentem w znaczeniu powszechnej na gruncie prawa cywilnego definicji dokumentu sformułowanej w art. 77 ³ k.c. (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 maja 2017 r.V ACa 484/16)

Natomiast umowa przystąpienia do długu jest dopuszczalna w ramach zasady swobody umów, przyjętej w art. 353 ¹ k.c. Do takiej czynności może dojść w wyniku porozumienia zawartego między przystępującym a wierzycielem, a do jej skuteczności nie jest wymagane zachowanie przez strony jakiejkolwiek szczególnej formy. (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 1.08.2019 r. I ACa 643/18, Wyrok Sądu A. w W. z 31.12.2018 r. VACa (...)) Nie sposób zatem podzielić stanowiska pozwanych, że umowa zawarta przez A. M. o przystąpieniu do długu jest nieważna z powodu nie zachowania formy pisemnej.

Odnośnie pozaodsetkowych kosztów pożyczki, to odpowiada maksymalnej wysokości pozakodeksowych kosztów kredytu obliczonych według wzoru podanego w przepisie art. 36a ustawy z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim. Nowe limity pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego określone art. 8d ustawy z dnia z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z dnia 7 marca 2020 r.) mają zastosowanie jedynie do umów kredytu konsumenckiego, które zawarto od 1.04.2020 r. do 8.03.2021 r. (włącznie). Innymi słowy, art. 8d-8f u.s.r. mają skutek wyłącznie prospektywny. Przepisy te nie obejmują natomiast umów, które zawarto przed wejściem w życie nowelizacji z 31.03.2020 r. (tzn. przed końcem tego dnia). Należy wtedy stosować limity wyznaczone w art. 36a i n. u.k.k.

W ocenie sądu, z przedstawionych przez powoda dowodów, a w szczególności z harmonogramu spłaty, w którym odnotowano także wpłaty dokonane na poczet zadłużenia, wynika kwota dochodzona pozwem oraz okoliczność warunkująca możliwość wypowiedzenie umowy pożyczki. Zgodnie bowiem z umową pożyczki w przypadku zaleganiem ze spłatą miesięcznej raty przez okres co najmniej 31 dni, pożyczkodawca może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym (§16 pkt.3 lit.a). Pozwane nie przedstawiły dowodów by powodowi należała się tytułu kredytu inna kwota niż dochodzona pozwem oraz by nie było podstaw do wypowiedzenia umowy.

W ocenie sądu, w świetle powyższych rozważań nie zasługuje również na podzielnie zarzut pozwanych, że powód nie wykazał by nabył od pierwotnego wierzyciela wierzytelność w stosunku do pozwanych. Powód przedłożył umowę cesji wierzytelności zawartej z pierwotnym wierzycielem wraz z załącznikiem do tej umowy, z którego wynika, że przedmiotem cesji była również wierzytelność w stosunku do pozwanych.

Zdaniem sądu, brak jest przesłanej do oddalenia powództwa na podstawie art. 5 k.c., z przebiegu rozmowy przeprowadzonej z pozwanymi przez pożyczkodawcę, wynika bowiem że doskonale znały warunku udzielenia kredytu i się na nie godziły w całej rozciągłości. Nie musiały zawierać umowy kredytu konsumenckiego z pierwotnym wierzycielem, mogły skorzystać z usług świadczonych przez banki.

W tym stanie rzeczy na mocy powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji. Ponieważ odpowiedzialność A. M. nie wynika z umowy poręczenia a umowy o przystąpieniu do długu, nie mamy tu do czynienia z odpowiedzialnością solidarną a z odpowiedzialnością in solidum.

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 k.p.c., na które składa się opłata od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika, opłata skarbowa od pełnomocnictwa.