Sygn. akt: II AKa 120/20
Dnia 24 września 2020 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący |
SSA Mirosław Ziaja |
Sędziowie |
SSA Marek Charuza (spr.) SSA Andrzej Ziębiński |
Protokolant |
Agnieszka Bargieł |
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Sosnowiec – Południe w Sosnowcu Michała Dubika
po rozpoznaniu w dniu 24 września 2020 r. sprawy
R. K. , s. S. i J., ur. (...) w S.
oskarżonego o czyn z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 2 k.k.
na skutek apelacji prokuratora, pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i obrońcy oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 18 listopada 2019 roku, sygn. akt XXI K 89/19
1. zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1 i 2 w ten sposób, że:
- usuwając z podstawy prawnej wymiaru kary przepis art. 60 §2 i 6 pkt 2 k.k. podwyższa do 9 (dziewięciu) lat wymierzoną oskarżonemu karę pozbawienia wolności;
- na podstawie art. 62 k.k. orzeka system terapeutyczny wykonania kary pozbawienia wolności;
- na mocy art. 63 § 1 k.k. zalicza oskarżonemu na poczet wymierzonej mu kary pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 września 2018 r. godzina 13:40 do dnia 24 września 2020 roku;
2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
3. zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz adwokata M. G. – Kancelaria Adwokacka w S. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym;
4. zasądza od oskarżonego R. K. na rzecz oskarżycielki posiłkowej H. M. kwotę 1200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z wyboru w postępowaniu odwoławczym;
5. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.
SSA Andrzej Ziębiński SSA Mirosław Ziaja SSA Marek Charuza
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 120/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 listopada 2019 r. sygn. akt XXI K 89/19 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Apelacja obrońcy oskarżonego - zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wbrew zdaniu skarżącego, sąd orzekający wnikliwie rozważył kwestię możliwego przyjęcia działania oskarżonego w warunkach silnego wzburzenia określonych w art. 148 § 4 k.k. Odrzucając taką możliwość Sąd Okręgowy odniósł się do wszystkich okoliczności celnie ustalonych w przedmiotowej sprawie. Podzielając racje wskazane w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku (k. 647), nie ma już potrzeby ich ponownej pełnej prezentacji. Wystarczy dobitnie przypomnieć, że działanie oskarżonego nie było spontaniczne lecz zaplanowane - na miejsce spotkania z pokrzywdzoną przyszedł on uzbrojony w nóż który wcześniej specjalnie zabrał ze swego mieszkania. Zauważyć jednocześnie wypada, że skarżący nie przedstawił w apelacji żadnych okoliczności bądź to pominiętych, bądź też błędnie ocenionych przez sąd I instancji. Apelujący skoncentrował się na przywołaniu szeregu orzeczeń oraz poglądów doktryny odnoszących się do problematyki silnego wzburzenia, które to opinie nie przystają jednak do warunków poprawnie ustalonych w rozpatrywanej sprawie. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o zmianę wyroku poprzez przyjęcie kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego z art. 148 § 4 k.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Nietrafność zarzutu uczyniła niezasadnym wniosek skarżącego. |
||
3.2. |
Apelacja obrońcy oskarżonego - zarzut rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Argumentacja zmierzająca do złagodzenia kary oparta została na wnioskowanej zmianie kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego poprzez przyjęcie występku z art. 148 § 4 k.k. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Nieuwzględnienie podstawowego wniosku o zmianę kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego, uczyniło bezzasadnym wniosek o złagodzenie wymiaru kary. |
||
3.3. |
Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego - zarzut obrazy przepisu art. 7 k.p.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Przeprowadzona przez sąd orzekający ocena wyjaśnień oskarżonego nie wykroczyła Oskarżony przekonująco przedstawił finansowe tło jego sporu z pokrzywdzoną, |
||
Wniosek |
||
Wniosek o przyjęcie obrazy art. 7 k.p.k. odnośnie oceny wyjaśnień oskarżonego w zakresie w jakim wskazywał on na zobowiązanie pokrzywdzonej do zwrotu mu kwoty 5 000 złotych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Nietrafność zarzutu uczyniła bezzasadnym wniosek apelującego. |
||
3.4. |
Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej - zarzut błędu |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Odnośnie kwestii rozliczeń finansowych między oskarżonym a pokrzywdzoną, wskazana wyżej poprawność oceny wyjaśnień oskarżonego doprowadziła do poczynienia przez Sąd Okręgowy celnych ustaleń faktycznych w tym zakresie. Na bazie trafnych ustaleń faktycznych dokonano właściwej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego jako zbrodni zabójstwa z art. 148 § 1 k.k. W warunkach przedmiotowej sprawy materialne tło zajścia nie daje podstaw do przyjęcia, aby z tego powodu czyn oskarżonego stanowił sugerowaną przez skarżącego zbrodnię Podkreślić wypada, że każde zabójstwo stanowi niegodziwość zasługującą na surowe potępienie. Jednakże zachowanie oskarżonego tak w czasie zdarzenia jak i bezpośrednio po nim, nie było na tyle wyjątkowe, aby w kontekście czynów polegających na pozbawieniu życia człowieka dawało podstawę do przyjęcia, że zostało ono dokonane w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie. Podjęta przez oskarżonego próba samobójcza została trafnie ustalona przez sąd orzekający (zeznania policjantów P. R. i R. Ż., treść opinii sądowo-lekarskiej dot. oskarżonego), a zatem w tym przedmiocie nie doszło do błędu w ustaleniach faktycznych. Odrębną kwestią jest znaczenie tej okoliczności dla kwestii wymiaru kary – |
||
Wniosek |
||
Wniosek o przyjęcie w wyżej wskazanym zakresie błędu |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Nietrafność zarzutu uczyniła bezzasadnym wniosek skarżącego. |
||
3.5. |
Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej - zarzut rażącej niewspółmierności kary. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Podzielić należało zdanie skarżącego, że sąd orzekający w niedostatecznym stopniu uwzględnił zaistniałe w przedmiotowej sprawie okoliczności obciążające rzutujące na wymiar kary - bezpośredni zamiar po stronie oskarżonego, wcześniejsze uzbrojenie się przezeń |
||
Wniosek |
||
Wniosek o podwyższenie do 12 lat wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek o podwyższenie kary uznać należało za częściowo zasadny. Szereg wskazanych wyżej okoliczności obciążających sprzeciwia się zastosowaniu wobec oskarżonego instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Jednocześnie, biorąc pod uwagę ograniczoną poczytalność oskarżonego, jego dotychczasową niekaralność, pozytywną opinię w miejscu zamieszkania ( treść wywiadu kuratora sądowego k.207-208), a także, choć w niezbyt dużym stopniu, emocje oskarżonego wywołane postawą pokrzywdzonej odmawiającej zwrotu pieniędzy, zaostrzono karę do racjonalnego wymiaru 9 lat pozbawienia wolności. |
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
Orzeczenie systemu terapeutycznego odbywania kary pozbawienia wolności. |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
W opinii sądowo - psychiatrycznej, wydanej po obserwacji oskarżonego, zawarto wniosek o zastosowanie wobec R. K. środka zabezpieczającego w postaci terapii uzależnień ( art. 93a pkt 3 k.k.) - k. 384 t. II, k.593-594. Jednakże w zaskarżonym wyroku nie orzeczono tego środka zabezpieczającego, a wyrok w tym zakresie nie został zaskarżony na niekorzyść oskarżonego. W tej sytuacji Aby umożliwić realizowanie wobec oskarżonego celów terapeutycznych wskazanych |
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Rozstrzygnięcie w przedmiocie winy i kwalifikacji prawnej. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Trafność dokonanych ustaleń faktycznych oraz przyjętej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego. |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Rozstrzygnięcie w zakresie kary - usunięcie z podstawy wymiaru kary przepisów art. 60 § 1 i 6 pkt 2 k.k., podwyższenie do 9 lat wymiaru kary pozbawienia wolności oraz na zasadzie art. 62 k.k. orzeczenie systemu terapeutycznego wykonania tej kary. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Niezasadność zastosowania wobec oskarżonego instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary oraz częściowa trafność wniosków apelacji prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zmierzających do podwyższenia wymiaru kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego. Nadto uwzględnić należało wnioski opinii sądowo - psychiatrycznej co do konieczności poddania oskarżonego terapii uzależnień, poprzez możliwe w niniejszym postępowaniu odwoławczym orzeczenie systemu terapeutycznego odbywania kary pozbawienia wolności. |
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
pkt 5 wyroku |
Na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k., z uwagi na trudną sytuację materialną oskarżonego, skazanego na długoletnią karę pozbawienia wolności, zwolniono go od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego |
PODPIS |
SSA Andrzej Ziębiński SSA Mirosław Ziaja SSA Marek Charuza |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 listopada 2019 r. sygn. akt XXI K 89/19 |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.12. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 listopada 2019 r. sygn. akt XXI K 89/19 |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |