Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 1515/19

Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2019 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w A. przeciwko R. L., w punkcie 1 oddalił powództwo; w punkcie 2 zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; ( wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, sygn. akt XIII GC 416/18 k. 99, uzasadnienie k. 91 – 91v)

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając wyrok w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

1.  art. 245 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, co doprowadziło do całkowitego pominięcia jako dowodu faktury VAT (...), podczas gdy faktura VAT stanowi dokument prywatny i jest dowodem w postępowaniu cywilnym;

2.  art 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu przez ww. Sąd I instancji swobody oceny dowodów, na skutek przeprowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego bez rozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co doprowadziło do całkowitego pominięcia jako dowodu faktury VAT (...), podczas gdy faktura VAT stanowi dokument prywatny i jest dowodem w postępowaniu cywilnym,

3.  art 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. polegające na przekroczeniu przez ww. Sąd I Instancji swobodnej oceny dowodów, na skutek przeprowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego bez rozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny zebranego w sprawne materiału dowodowego, co doprowadziło,

4.  art 253 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, co doprowadziło do całkowitego pominięcia jako dowodu faktury VAT (...), podczas gdy faktura VAT stanowi dokument prywatny i jest dowodem w postępowaniu cywilnym, korzystającym z domniemania autentyczności, a także z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie, a nadto doprowadziło do uznania, że pozwany nie musi udowadniać okoliczności nieprawdziwości faktury VAT;

5.  art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu przez ww. Sąd I Instancji swobodnej oceny dowodów, na skutek przeprowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego bez rozważenia w sposób bezstronny i wszechstronny zebranego w sprawie materiału dowodowego co doprowadziło do całkowitego pominięcia jako dowodu odpowiedzi pozwanego na wezwanie do zapłaty z dnia 21 listopada 2016 roku, podczas gdy dowód ten podlegał przeprowadzeniu i ocenie na podstawie przepisów postępowania cywilnego;

6.  art. 308 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, co skutkowało pominięciem jako dowodu odpowiedzi pozwanego na wezwanie do zapłaty z dnia 21 listopada 2016 roku, podczas gdy dowód ten podlegał przeprowadzeniu i ocenie na podstawie przepisów postępowania cywilnego.

Ponadto skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art: 6 § 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku. o radcach prawnych poprzez jego błędną wykładnię skutkującą uznaniem, że w niniejszej sprawie należało poświadczyć za zgodność z oryginałem dokument odpowiedzi pozwanego na wezwanie do zapłaty z dnia 21 listopada 2016 roku, podczas gdy dokument ten był wydrukiem z wiadomości e-mail, a nie odpisem.

Na podstawie powyższych zarzutów skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powiększonych o koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. ( apelacja powoda k. 97 – 101).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie zaznaczyć należy, że zasadne są zarzuty postawione przez skarżącego oprócz zarzutu zawartego w pkt 3 apelacji, ponieważ skarżący w tym zarzucie jedynie wskazuje, jakie przepisy naruszył Sąd I instancji, bez wskazania okoliczności, na których opiera zarzuty, przez to zarzut jest nieprecyzyjny i niemożliwym jest odniesienie się do niego przez Sąd Okręgowy.

Zasadne są zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Stosując zasadę swobodnej oceny dowodów według własnego przekonania, Sąd obowiązany jest przestrzegać zasad logicznego rozumowania, a więc może z zebranego materiału dowodowego wyciągnąć wnioski tylko logicznie uzasadnione na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie. Przy ocenie dowodów tj. ich wiarygodności i mocy, istotną rolę odgrywają zasady doświadczenia życiowego. Natomiast wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 czerwca 2003 roku, V CKN 417/01, LEX nr 157326). W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dopuścił się błędnej oceny materiału dowodowego poprzez pominięcie dowodu w postaci faktury VAT. W pierwszej kolejności należy wskazać, że powód jako dowód złożył jedynie pierwszą stronę umowy pośrednictwa zawartej z pozwanym. Pozwany nie zaprzeczał, że zawarł taką umowę, czemu dał wyraz w sprzeciwie od nakazu zapłaty, jednocześnie nie podnosząc żadnych zarzutów odnośnie wysokości wynagrodzenia dochodzonego przez powoda, chociaż brak jest dalszej części umowy, w tym paragrafu 5 ust. 1 litera c, na podstawie którego powód wyliczył wynagrodzenie. Istotą umowy pośrednictwa było podejmowanie przez powoda wszelkich czynności zmierzających do zawarcia umowy oczekiwanej, w tym wyszukiwanie potencjalnych kontrahentów i kojarzenie ich z pozwanym, o czym stanowił paragraf 1 i 3 ustęp 1 punkt c umowy. Pozwany otrzymał od powoda ofertę, co potwierdza załącznik do umowy pośrednictwa. Powód wykonał zatem swoje obowiązki wynikające z umowy. Sąd I Instancji uzasadnił swoje rozstrzygnięcie niepełnym przedstawieniem dowodu w postaci umowy pośrednictwa, tj. brakiem tej części umowy, która zawiera postanowienia, na podstawie których powód mógł wyliczyć wynagrodzenie, co w ocenie Sądu Rejonowego doprowadziło do nieudowodnienia wysokości roszczenia. Jednocześnie Sąd I Instancji zdaje się pomijać pozostałe dowody, które przesądzają o zasadności roszczenia. Sąd Rejonowy bowiem błędnie przyjął, iż dowód na karcie 22 stanowiący odpowiedź na wezwanie do zapłaty nie jest uznaniem długu. Z treści odpowiedzi na wezwanie nie wynika bowiem, aby pozwany negował fakt, że powodowi należy się wynagrodzenie. Wskazuje, że podpisał z firmą (...) sp. z o. o. umowę najmu, czyli skorzystał z oferty przedstawionej mu przez powoda. W wymienionej umowie najmu firma (...) zobowiązała się do pokrycia kosztów wynikających z umowy pośrednictwa nr 84, jak wskazuje pozwany. Zatem pozwany potwierdza, że powodowi należne jest wynagrodzenie. Z powyższym wiąże się nie tylko naruszenie art. 233 par 1 k.p.c. ale również art. 308 k.p.c. który stanowi, że dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243 ¹ , w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów. Sąd Rejonowy odmówił mocy dowodowej odpowiedzi na wezwanie z tego względu, że dokument ten został złożony w kserokopii i nie został potwierdzony za zgodność oryginałem przez radcę prawnego reprezentującego powoda. Jednakże dokument ten stanowi wydruk wiadomości, która zawiera informację przekazaną w formie elektronicznej. Nie jest to zatem odpis, który radca prawny mógłby poświadczyć za zgodność z oryginałem. Tym samym potwierdza się zasadność zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art: 6 § 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych w postaci przedstawionej przez pozwanego w apelacji.

Za zasadne uznać należy zarzuty naruszenia art. 245 k.p.c. i 253 k.p.c. Sąd Rejonowy zdaje się pomijać dowód w postaci faktury VAT (...) stanowiący dokument prywatny. Powód wyliczył wysokość wynagrodzenia przyjmując, że pozwany wynajmował całą powierzchnię hali. W sprzeciwie pozwany podnosi, że wynajmował tylko część hali, to jest około 1.000 m ² powierzchni, ale nie przedstawia na to żadnego dowodu np. w postaci zawartej umowy, gdzie przedmiot najmu byłby określony na tyle precyzyjnie, aby wyliczyć na tej podstawie czynsz, jaki zobowiązał się płacić pozwany. W sprawie nie ma podstaw do kwestionowania autentyczności faktury wystawionej przez powoda, pozwany nie zgłosił zaś takiego zarzutu. Dlatego należało przyjąć należną wysokość wynagrodzenia w oparciu o wystawioną fakturę Vat.

Na koniec wymaga podkreślenia, że powództwo podlegałoby oddaleniu tylko na tej podstawie, że powód nie przedstawiając całej umowy nie udowodnił wysokości roszczenia. Jednakże pozwany nie stawia takiego zarzutu, ponieważ kwestionuje roszczenie tylko co do zasady, nie kwestionując jego wysokości.

W związku z powyższym roszczenie powoda wobec pozwanego należało uznać za zasadne, dlatego też Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie I zmienił punkt 1 zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 19.837,44 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 maja 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 168,80 zł.

Wraz ze zmianą zaskarżonego orzeczenia inaczej jawić się będą rozliczenia dotyczące kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji. Podstawą ich ustalenia będzie nadal art. 98 k.p.c., odmiennie jednak stroną przegraną pozostaje pozwany. Powód poniósł koszty procesu w wysokości 4.609,00 zł, które pozwany powinien zwrócić, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art 386 § 1 k.p.c. w punkcie I, zmieniając punkt 2 zaskarżonego wyroku.

Koszty za postępowanie przed Sądem II instancji Sąd Okręgowy określił również na podstawie art. 98 k.p.c. uznając pozwanego za stronę przegrywającą w postępowaniu apelacyjnym. Strona powodowa poniosła koszty opłaty od apelacji w kwocie 992,00 złotych oraz 1800,00 złotych kosztów zastępstwa procesowego, które pozwany powinien zwrócić, o czym Sąd Okręgowy orzekł w punkcie II wyroku. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265)..

Marzena EichstaedtBeata MatysikTomasz Bajer