Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2020 r. w Grudziądzu

na rozprawie

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.156,00 zł (dwa tysiące sto pięćdziesiąt sześć złotych zero groszy) z odsetkami ustawowymi od dnia 1.01.2017 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.117,00 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 867/20

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 16 kwietnia 2020 r. S. S. wniósł o zasądzenie od Banku (...) S.A. kwoty 2.156 zł (dwa tysiące sto pięćdziesiąt sześć złotych) z odsetkami ustawowymi od 15 września 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 20 sierpnia 2013 r. zawarł z pozwanym umowę kredytu gotówkowego na okres 120 miesięcy, uiszczając prowizję w kwocie 2.402,72 zł. Kredyt spłacił przed terminem – w dniu 30 sierpnia 2014 r. Powołując się na art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (dalej także: ustawa o kredycie konsumenckim lub u.k.k.) oraz wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. w sprawie o sygn. akt C-383/18 i uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 45/19, powód wywodził, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumpcyjnego uprawniony jest do zwrotu części opłaconych kosztów kredytu, proporcjonalnie do okresu faktycznego trwania umowy kredytowej, tj. od dnia zawarcia umowy do dnia całkowitej spłaty kredytu. Pozwany zobowiązany jest więc do zwrotu nadpłaconej części prowizji ponad okres obowiązywania umowy. Powód wnosił o zasądzenie odsetek ustawowych od żądanej kwoty liczonych od upływu 14 dni od dnia uregulowania całej należności kredytowej, powołując się na treść art. 52 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (k. 3-4v akt).

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwany przyznał zawarcie między stronami umowy kredytowej i pobranie jednorazowej prowizji z tytułu udzielenia kredytu w kwocie wskazanej przez powoda. Przyznał również spłatę przez kredytobiorcę zobowiązań przed terminem wynikającym z umowy. Zdaniem pozwanego, nie jest on jednak zobowiązany do zwrotu części uiszczonej przez powoda prowizji z tytułu udzielenia kredytu, obejmującej okres od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie, albowiem wysokość prowizji była wyliczona jednorazowo dla wskazanej transakcji, a stanowisko reprezentowane przez powoda pozostaje w sprzeczności z literalną treścią art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Pozwany zauważył, że obowiązek obniżenia całkowitego kosztu kredytu wynikający z art. 49 ust. 1 u.k.k. odnosi się jedynie do kosztów rozłożonych w czasie, a za takiego rodzaju koszt nie sposób uznać prowizji za udzielenie kredytu gotówkowego. W ocenie pozwanego stosowanie przez powoda wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. sygn. akt C-383/19 ze skutkiem retroaktywnym nie znajduje uzasadnienia. Niezależnie od tego pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek ustawowych od należności głównej, albowiem takie roszczenie ulega przedawnieniu z upływem 3 lat (k. 19-21v akt).

Powód ustosunkował się do zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew w piśmie przygotowawczym z dnia 3 lipca 2020 r. W zakresie zarzutu przedawnienia roszczenia o część odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od 15 września 2014 r. do 15 kwietnia 2017 r. podniósł, że zarzut ten został złożony z naruszeniem dyspozycji art. 5 k.c. jako sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i jako taki nie powinien być uwzględniony (k. 38-39v akt).

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym (k. 1 akt).

Sąd ustalił, co następuje:

Bezsporne między stronami było to, że w dniu 20 sierpnia 2013 r. strony zawarły umowę kredytu gotówkowego na okres 120 miesięcy, tj. do dnia 11 września 2023 r. Na mocy tej umowy bank udzielił S. S. na cele konsumpcyjne kredytu w kwocie 80.090,72 zł. Kredytobiorca po uruchomieniu kredytu upoważnił bank do pobrania z posiadanego przez niego rachunku należności banku w postaci prowizji w wysokości 2.402,72 zł. Kredyt miał być spłacony wraz z odsetkami umownymi w 120 równych ratach kapitałowo – odsetkowych, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca w wysokości 1.063,78 zł, za wyjątkiem pierwszej raty płatnej do 10 października 2013 r. w wysokości 1.111,26 zł i ostatniej raty wyrównującej w wysokości 937,43 zł, płatnej do 10 września 2023 r.

W § 4 ust. 4 umowy postanowiono, że kredytobiorca ma prawo dokonać spłaty całości kredytu przed upływem okresu kredytowania. W takiej sytuacji, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby kredytobiorca poniósł je przed tą spłatą. Taką spłatę kredytu bank miał rozliczyć w terminie 14 dni licząc od dnia dokonania spłaty kredytu.

dowód: umowa kredytu – k. 31-33v akt

Kredyt udzielony na mocy umowy z dnia 20 sierpnia 2013 r. powód spłacił w całości przed terminem – w dniu 30 sierpnia 2014 r.

dowód: raport BIK – k. 10-10v akt

W piśmie z dnia 13 grudnia 2019 r. pozwany uznał roszczenie powoda o zwrot części prowizji z tytułu udzielonego kredytu z uwagi na wcześniejszą jego spłatę za nieuzasadnione.

dowód: pismo pozwanego – k. 8-9v akt

Pismem z dnia 21 lutego 2020 r. 2020 r. pełnomocnik powoda wezwał ponownie pozwanego do zwrotu kosztów części prowizji bankowej z uwagi na wcześniejszą spłatę kredytu.

dowód: pismo powoda – k. 11-11v akt

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy bezsporny stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Sąd uznał dokumenty za wiarygodne, ponieważ prawdziwość dokumentów nie budziła wątpliwości, a strony nie podważały wiarygodności dokumentów.

W ocenie Sądu, trafne jest stanowisko powoda, że w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 września 2019 r. w sprawie o sygn. akt C-383/18 i uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 45/19, na mocy art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1083 ze zm.) należy mu się zwrot części uiszczonej prowizji przy zawarciu umowy kredytu, proporcjonalnej do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Zgodnie bowiem z treścią art. 49 ust. 1 u.k.k. w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Sąd podziela pogląd powoda, że skoro ustawodawca w treści powołanego przepisu nie wprowadził rozróżnienia na różne rodzaje prowizji będące przedmiotem zwrotu lub niezwracalne, to brak jest podstaw do dokonywania takiego rozróżnienia - co czyni pozwany - gdyż prowadziłoby to do zaprzeczenia sensu i celu tego przepisu oraz byłoby niezgodne z przedstawioną jego wykładnią przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Sąd Najwyższy. Skoro zatem ustawodawca nie ograniczył rodzaju kosztów kredytu, które obowiązany jest zwrócić kredytodawca po wcześniejszej spłacie kredytu, należy przyjąć, że przepis art. 49 ust. 1 u.k.k. dotyczy również jednorazowej prowizji uiszczonej przez powoda przy zawarciu umowy kredytowej z dnia 20 sierpnia 2013 r.

Skoro między stronami nie było sporu co do wysokości części prowizji, jaka miałaby być zwrócona powodowi w razie podzielenia jego stanowiska co do obowiązku zwrotu tego kosztu kredytu, żądanie zasądzenia zwrotu kwoty 2.156 zł tytułem należności głównej zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd uwzględnił natomiast zarzut pozwanego przedawnienia części roszczenia o zapłatę odsetek ustawowych od żądanej kwoty za okres od 15 września 2014 r. do 31 grudnia 2016 r. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) należą do kategorii świadczeń okresowych. Zgodnie z art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 9.07.2018 r. przepisy Kodeksu cywilnego w nowym brzmieniu. Oznacza to, że do roszczeń, które w chwili wejścia w życie nowelizacji już były przedawnione, stosuje się przepisy dotychczasowe. Zatem trzyletni termin roszczenia o świadczenie okresowe przewidziany w art. 118 zd. 1 nie ulegnie wydłużeniu stosownie do dodanego nowelą art. 118 zd. 2 k.c. wobec roszczeń o odsetki przedawnione. Koniec terminu przedawnienia roszczeń nieprzedawnionych w dniu 9 lipca 2018 r., o terminie przedawnienia dłuższym niż 2 lata, ulega wydłużeniu do końca roku kalendarzowego, w którym według dotychczasowych przepisów upłynąłby okres przedawnienia. Wniesienie pozwu przerywa bieg terminu przedawnienia (art. 123 § 1 k.c.). Skoro pozew wniesiono 16 kwietnia 2020 r., a w tym dniu nie były przedawnione roszczenia o odsetki za okres od 1 stycznia 2017 r., należało uwzględnić żądanie zasądzania odsetek ustawowych za opóźnienie od tej daty do dnia zapłaty (art. 481 § 1 i 2 k.c.). W ocenie Sądu trafnie określił powód, że zgodnie z art. 52 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim i § 4 ust. 4 umowy kredytu z dnia 20 sierpnia 2013 r. termin wymagalności zwrotu części prowizji należało określić po upływie 14 dni od dnia uregulowania całej należności kredytowej przez powoda.

Żądanie dalej idące zasądzenia odsetek za okres wcześniejszy należało oddalić jako przedawnione. Brak było podstaw do nieuwzględnienia w tym zakresie zarzutu przedawnienia, albowiem w ocenie Sądu zarzut ten nie był sprzeczny z treścią art. 5 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.
W zakresie należności głównej powód wygrał proces w całości. Na przyznane mu koszty procesu składają się: 200 zł tytułem opłaty od pozwu, 900 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego według norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego.