Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód dochodzi odszkodowania od pozwanego członka zarządu spółki z o.o. na zasadzie art. 299 § 1 ksh. Pozwany wnosi o oddalenie powództwa, podaje że poprzedni zarząd złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, zaś majątek spółki objęty był zabezpieczeniem poprzez ustawienie tymczasowego nadzorcy sądowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

3 marca 2014 r. zarząd (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację jej majątku. 15 maja 2014 r. sąd upadłościowy zabezpieczył majątek spółki poprzez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego. W toku postępowania upadłościowego w miejsce dotychczasowego zarządu powołany został pozwany.

Postanowieniem z 2 września 2014 r. sąd upadłościowy oddalił wniosek z uwagi na to, że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. (dowód: postanowienie wraz z uzasadnieniem k. 16-18)

A. C. był pracownikiem spółki zatrudnionym u niej od ponad dwóch lat. We wrześniu 2014 r. spółka z o.o. wypowiedziała umowę A. C. oraz skróciła okres wypowiedzenia do jednego miesiąca. Stosunek pracy ustał 31 października 2014 r.

Na podstawie ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy powód wypłacił pracownikowi należności na poczet wynagrodzenia za pracę za okres od 1 września 2014 r. do 31 października 2014 r. oraz odszkodowania za skrócenie okresu wypowiedzenia w łącznej wysokości 13074,52 zł. (dowód: zatwierdzony wniosek o wypłatę świadczeń k. 14-14v, karta rozliczeniowa świadczenia pracowniczego k. 15, dowód przelewu wypłaconych świadczeń k. 15v, domniemanie płynące z faktu trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia)

Prawomocnym nakazem zapłaty z 8 października 2018 r. Sąd nakazał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K., aby zapłaciła na rzecz powódki 13074,52 zł oraz 175,52 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. Sąd nadał orzeczeniu klauzulę wykonalności. ( dowód: tytuł wykonawczy k. 5)

Wcześniej powód wystąpił o wszczęcie egzekucji przeciwko spółce w oparciu o dwa inne tytuły wykonawcze. Postanowieniami z 7 lipca 2017 r. i z 27 grudnia 2017 r. komornik umorzył postępowania egzekucyjne wobec bezskuteczności egzekucji na zasadzie art. 824 § 1 pkt 3 kpc . (dowód: postanowienia k. 6-7)

Pozwany A. Ż. pełni funkcję prezesa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. od 13 czerwca 2014 r. (dowód: odpis KRS k. 8-13)

Pismem z 10 maja 2019 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty. (dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru k. 19-19v)

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną żądania jest art. 299 § 1 ksh, zgodnie z którym jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Powołany przepis prawa stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu spółki, którzy sprawowali mandat w dacie istnienia i wymagalności zobowiązania. Odpowiedzialność ta obejmuje szkodę wierzyciela, która polega na zmniejszeniu się potencjału majątkowego spółki, wskutek czego nie został on zaspokojony w swojej pretensji. Z przepisu wynika, że wierzyciela pozywającego członków zarządu spółki z o.o. obciąża jedynie ciężar wykazania bezskuteczności egzekucji oraz zasiadania przez pozwanych w zarządzie spółki po powstaniu zobowiązania. Przepis ten wprowadza bowiem domniemanie winy członków zarządu oraz związku przyczynowego pomiędzy sposobem przez nich zarządzania spółką a szkodą wierzyciela.

Zobowiązanie spółki stało się wymagalne w dacie sprawowania mandatu przez pozwanego. Powód przedstawił też dowód na bezskuteczność jego egzekucji w postaci wcześniejszych postanowień umarzających egzekucję innych tytułów wykonawczych. Oznacza to, że pozwany może odpowiadać na zasadzie art. 299 § 1 ksh.

Jak stanowi art. 299 § 2 ksh członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Pozwany został powołany do zarządu 13 czerwca 2014 r. w trakcie procedowania wniosku o ogłoszenie upadłości. Powód nie wykazał, by pozwany objął swój mandat w okresie wcześniejszym a zwłaszcza w okresie poprzedzającym wniosek o ogłoszenie upadłości, zaś pozwany temu zaprzeczył. Oznacza to, że na powodzie spoczął ciężar przedstawienia i udowodnienia daty powołania pozwanego do zarządu, ponieważ to powód wywodzi z tego faktu korzystny dla siebie skutek prawny. Nie był to ciężar pomad miarę, skoro stosowne informacje i dokumenty znajdują się w powszechnie dostępnych aktach rejestrowych spółki. Powód nie sprostał ciężarowi dowodu, co prowadzi do poczynienia odnośnych ustaleń wyłącznie w oparciu o datę wpisu do rejestru. W owym czasie spółka była już niewypłacalna, o czym świadczy oddalenie z powodu ubóstwa masy wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego przez zarząd spółki trzy miesiące wcześniej.

Jak trafnie wskazuje Sąd Najwyższy w uchwale z 1 grudnia 2017 r., III CZP 65/17, członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który objął tę funkcję wtedy, gdy spółka była niewypłacalna, ponosi odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 ksh za długi spółki powstałe po objęciu przezeń funkcji, także wtedy, gdy zgłoszony przez niego wniosek o ogłoszenie upadłości spółki zostałby oddalony na tej podstawie, że majątek spółki nie wystarczyłby na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego lub wystarczyłby jedynie na zaspokojenie tych kosztów. Osoby obejmujące funkcje członków zarządu w niewypłacalnej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością powinny zgłosić wniosek o ogłoszenie jej upadłości pod rygorem ponoszenia odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 k.s.h. Jeżeli nawet ten wniosek zostanie oddalony na podstawie art. 13 ust. 1 Prawa upadłościowego, to powinny one niezwłocznie doprowadzić do zakończenia bytu prawnego spółki, a za szkodę wyrządzoną wierzycielom spółki swoim działaniem jako członkowie zarządu niewypłacalnej spółki, zwłaszcza związanym z dalszym utrzymywaniem jej w obrocie i zaciąganiem w jej imieniu nowych długów, mogą ponosić względem wierzycieli spółki osobistą odpowiedzialność na zasadach ogólnych prawa cywilnego (art. 415 kc). Jednocześnie samo objęcie funkcji członka zarządu w niewypłacalnej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie oznacza automatycznego ponoszenia odpowiedzialności za jej długi, gdyż można się z tej odpowiedzialności zwolnić, zgłaszając wniosek o ogłoszenie upadłości spółki we właściwym czasie, liczonym od chwili objęcia funkcji członka zarządu.

Sąd podziela przedstawione wyżej stanowisko Sądu Najwyższego, jako że w sposób wyważony rozstrzyga ono konflikt pomiędzy dwiema konkurencyjnymi wartościami stanowiącymi o bezpieczeństwie obrotu a mianowicie pomiędzy potrzebą ochrony wierzycieli przed współpracą ze zbankrutowaną spółką oraz koniecznością zakończenia jej bytu prawnego i znalezienia osoby gotowej podjęcia się tego zadania.

Pozwany zwolnił się od odpowiedzialności wskazując na fakt powołania go w trakcie procedowania przez sąd upadłościowy wniosku poprzedniego zarządu o ogłoszenie upadłości.

Pozwany nie ponosi winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, skoro taki wniosek w dacie objęcia przez niego funkcji był już przez sąd procedowany. Co więcej, po oddaleniu wniosku pozwany podjął działania zmierzające do zakończenia interesów spółki. Z tych właśnie działań wzięła się po części należność powoda wynikająca w przeważającej mierze z wypowiedzenia pracownikowi przez spółkę umowy o pracę i skrócenia okresu wypowiedzenia. Stąd brak podstaw do przypisania pozwanemu odpowiedzialności na zasadzie art. 299 § 1 ksh. Inna zaś podstawa prawna odpowiedzialności pozwanego nie wynika z faktów przytoczonych na uzasadnienie żądania pozwu.

Dlatego powództwo podlegało oddaleniu.

Powód przegrał proces, lecz jest zwolniony od kosztów sądowych z mocy prawa. Dlatego nieuiszczone koszty sądowe ponosi ostatecznie Skarb Państwa.

SSR Robert Fonfara

ZARZĄDZENIE

1. Odnotować w kontrolce uzasadnień

2. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki;

3. Kalendarz 30 dni.

SSR Robert Fonfara