Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji domagał się zasądzenia od pozwanych G. K. (1) i L. P. (1) solidarnie kwoty 41575, 60 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 5000 zł od dnia 13 kwietnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 33615, 60 zł od dnia 13 października 2010 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł również o zas4dzenie od pozwanych kosztów procesu według norm przepisanych. Z uzasadnienia i wynikało, iż powód uzyskał 5 maja 2011 r. nakaz zapłaty przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w D.. Prowadzona na podstawie tego nakazu egzekucja została, jako bezskuteczna umorzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu postanowieniem z dnia 29 marca 2012 r. W chwili powstania zobowiązań spółki prezesem zarządu spółki (...) był pozwany G. K. (1). Pozwany L. P. (1) pełni funkcję prezesa zarządu od dnia 21 kwietnia 2011 r. Wartość przedmiotu sporu stanowiła suma kwot zasądzonych nakazem zapłaty z 5 maja 2011 r. wraz z kosztami postępowania, kwotą 60 zł z tytułu kosztów nadania klauzuli wykonalności.

Pozwany L. P. (1) nie złożył odpowiedzi na pozew, w tej sytuacji zaś Sąd wydał przeciwko niemu wyrok zaoczny (art. 339 § 1 K. p. c).

Pozwany G. K. (1) domagał się, natomiast oddalenia powództwa oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów. Pozwany zarzucił wadliwe określenie wartości przedmiotu sporu, niedookreślenie żądania pozwu, niewykazanie przez powoda, że w momencie stwierdzenia bezskuteczności egzekucji pozwany pełnił funkcję prezesa zarządu spółki, pozwany twierdził również, że do 21 kwietnia 2011 r. nie był przesłanek do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a także że powód nie może domagać się odsetek, od kwoty 5000 zł od dnia 3 kwietnia 2010 r. oraz od kwoty 33615, 60 zł od dnia 13 października 2010 r. Z uzasadnienia odpowiedzi na pozew wynikało, że pozwany G. K. (1) został odwołany z zarządu spółki (...) z dniem 21 kwietnia 2011 r.,

i

natomiast na mocy Uchwały nr (...) z na to stanowisko został powołany współpozwany. Pozwany nie ponosi winy w utrzymywaniu w Krajowym Rejestrze Sądowym nieprawdziwych wpisów dotyczących ww. spółki. Wpis do rejestru ma zaś charakter deklaratoryjny. Pozwany twierdził, że odpowiedzialność z art. 299 k. s. h. powstaje z chwilą spełnienia przesłanek określonych w tym przepisie, a więc z momentem stwierdzenia bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Jedynie osoby, które były wtedy członkami zarządu spółki odpowiadają za jej zobowiązania. Nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Częstochowie wydany został 5 maja 2011 r., już po odwołaniu pozwanego z funkcji prezesa zarządu, a umorzenie egzekucji przeciwko spółce miało miejsce w marcu 2012 r., „co powoduje, że pozwany nie może ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej za zobowiązania (...) spółki z o. o. w D.. Pozwany twierdził też, że 21 kwietnia 2011 r. spółka posiadała wystarczający majątek na zaspokojenie roszczeń powoda, a podstawy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości tego przedsiębiorstwa nie istniały.

Wyrokiem z dnia 19 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy:

a)  Zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 38 615,60 zł (trzydzieści osiem tysięcy sześćset piętnaście złotych sześćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia zapłaty;

b)  zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2 960,00 zł (dwa tysiące dziewięćset sześćdziesiąt);

c)  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

d)  zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 4 496,00 zł (cztery tysiące czterysta dziewięćdziesiąt sześć) tytułem zwrotu kosztów procesu;

e)  wyrokowi, który w stosunku do pozwanego L. P. (1) jest zaoczny, nadał w zakresie punktu I, II, IV rygor natychmiastowej wykonalności w stosunku do tego pozwanego.

Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących rozważaniach:

W dniu 5 maja 2011 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie wydał nakaz zapłaty w

postępowaniu upominawczym orzekając o obowiązku zapłaty przez spółkę (...) na

2

rzecz powoda kwoty 38615, 60 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 5000 zł od dnia 3 kwietnia 2010 r. i od kwoty 33 615, 60 zł od dnia 13 października 2010 r. do dnia zapłaty. Postanowieniem z dnia 7 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie nadał temu nakazowi klauzulę wykonalności i zasądził od dłużnika kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania klauzulowego. Zobowiązanie to powstało na podstawie umowy na dostawę i montaż dwóch bram, zawartej w 2010 r.

Postanowieniem z dnia 29 marca 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu A. D. umorzył postępowanie egzekucyjne przeciwko (...) spółce z o. o. w D. i ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 44, 85 zł. Z uzasadnienia wynikało, iż wierzyciel wystąpił o egzekucję świadczenia pieniężnego w kwocie 48 340, 34 zł, a egzekucja okazała się bezskuteczna.

Zgodnie z wpisem do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, według stanu z dnia 26 czerwca 2012 r. w skład zarządu spółki (...) wchodził G. K. (1). Został on jednak odwołany z zarządu w dniu 21 kwietnia 2011 r., w jego zaś miejsce powołany do zarządu został pozwany L. P. (1).

W piśmie z dnia 8 czerwca 2012 r. powód domagał się od pozwanego L. P. (1) należności głównej, odsetek i kosztów należnych od spółki.

Pozwany G. K. (1) nie kwestionował autentyczności poświadczonych

kserokopii dokumentów, na podstawie których Sąd ustalił powyższy stan faktyczny.

Zeznania likwidatora powoda Sąd uznał za logiczne i zbieżne z pozostałym materiałem

dowodowym. Sąd pominął dowód z zeznań pozwanego, który pomimo wezwania do

osobistego stawiennictwa nie stawił się na termin rozprawy wyznaczony dla prowadzenia

dowodu z przesłuchania stron (art 302 § 1 K. p. c). W ocenie Sądu kserokopia protokołu

przekazania dokumentacji prawno - finansowej zawnioskowana w charakterze dowodu

przez pozwanego, nie mogła być przedmiotem dowodu już z tego tylko względu, iż została

ona złożona w formie nieuwierzytelnionej kserokopii. Sąd pominął również dowód z opinii

biegłego z dziedziny rachunkowości albowiem pozwany nie uiścił zaliczki na koszty opinii

(art. 130 ⁴ § 5 K. p. c). Sąd wskazał, że pełnomocnik pozwanego domagał się zwolnienia

pozwanego od kosztów (k. 78) wskazując, że nie posiada żadnych stałych dochodów, i

pozostaje na utrzymaniu żony, złożone natomiast przez pozwanego oświadczenie mówiło

o braku jakiegokolwiek majątku niepozostawanie w związku małżeńskim.

3

W ocenie Sądu trudno było przyjąć, że pozwany nie posiada żądnego majątku np. prawa do lokalu, w którym mieszka. Nie sposób nie zauważyć też sprzeczności pomiędzy pismem pełnomocnika wskazującym na doraźne dochody pozwanego i jego związek małżeński, a treścią oświadczenia, które w ogóle nie zawierało żądnych informacji. W tej sytuacji skoro oczywiste i niebudzące wątpliwości było, że oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym nie zawiera wszystkich wymaganych danych (w szczególności dotyczących stanu rodzinnego, prawa do mieszkania sytuacji majątkowej małżonki), a nawet, iż jest sprzeczne z oświadczeniem pełnomocnika pozwanego, zarządzeniem z dnia 22 stycznia 2013 r. zwrócono wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych (art 102 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 299 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, natomiast członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby, które były członkami zarządu, kiedy wierzytelność stała się wymagalna, a jednocześnie były członkami zarządu w czasie właściwym do ogłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego, i to niezależnie od tego, czy były wpisane do rejestru ( wyrok SN z dnia z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98, OSNC 2000, nr 4, poz. 67). Przenosząc to na grunt przedmiotowej sprawy, Sąd Rejonowy wskazał, iż skoro zobowiązania spółki wobec powoda powstały i stały się wymagalne w 2010 r., a powód wykazał bezskuteczność egzekucji prowadzonej na podstawie tytuły wykonawczego przeciwko spółce, to powód mógł domagać się odszkodowania zarówno od pozwanego G. K. (1), który stanowił zarząd spółki do 2011 r. jak i od pozwanego L. P., który został powołany w jego miejsce do zarządu. Bez znaczenia była natomiast okoliczność, że pozwany G. K. został odwołany przed umorzeniem postępowania egzekucyjnego. Ponadto zdaniem Sądu I instancji na podstawie art. 299 k. s. h. członka zarządu, który chce się uwolnić od tej odpowiedzialności obciąża zgłoszenia wniosku o

4

upadłości lub wszczęcie postępowania układowego we właściwym czasie lub nieistnienia w ogóle podstaw do zgłoszenia takiego wniosku w okresie pełnienia funkcji członka zarządu.

Pozwany nie podał nawet, że doszło do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Wykluczyć należało, natomiast - skoro pozwany nie przeprowadził dowodu przeciwnego

stanu rzeczy, że spółka nie była niewypłacalna, inaczej bowiem nie doszłoby do umorzenia

postępowania egzekucyjnego. Sąd przyjął też, że w związku z tym powód poniósł szkodę, w

razie bowiem zgłoszenie wniosku o upadłość we właściwym czasie zostałby zaspokojony

kwotą 38 615,60 należności głównej. Powód mógł domagać się również zwrotu kosztów

procesu i postępowania klauzulowego w wysokości 2960 zł ( 2900 tytułem kosztów

i postępowania w sprawie zakończonej wydaniem nakazu zapłaty i 60 zł za klauzulę

wykonalności). Sąd podzielił, natomiast pogląd, że odsetki za opóźnienie od odszkodowania dochodzonego na podstawie art 299 k. s. h. należą się dopiero od chwili

wymagalności ustalonej zgodnie z art. 455 k. c, a skoro wezwanie do zapłaty zostało

zawarte w piśmie z dnia 8 czerwca 2012 r., w którym powód domaga się zapłaty do 30

czerwca 2012 r. (k. 21). , to należały mu się odsetki od tej części odszkodowania od dnia 1

lipca 2012 r. Z uwagi na brak podstawy prawnej do dochodzenia odsetek od roszczenie

procesowego w ocenie sądu należało oddalić pozew o odsetki od kosztów procesu. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k. p. c.

Na podstawie art 333 § 1 punkt 3 k. p. c. sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi zaocznemu przeciwko pozwanemu L. P. (1).

Wyrok Sądu Rejonowego w zakresie punktów I, II, i IV zaskarżył pozwany G. K. (1) zarzucając:

1.  nierozpoznanie istoty sprawy, poprzez bezzasadne pominięcie wniosków dowodowych dotyczących wykazania niewystąpienia, do dnia 21 kwietnia 2011, przesłanek do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania układowego w stosunku do (...) sp. z o.o., w trakcie pełnienia przez pozwanego funkcji Prezesa Zarządu;

2.  naruszenie przepisu art 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 128 § 1 i 129 k.p.c, poprzez.

niewskazanie przepisu prawa, na podstawie którego, w ocenie Sądu I Instancji,

nieuwierzytelniona kserokopia nie może być przedmiotem dowodu, czego

konsekwencją było nieprzeprowadzenie dowodu z kserokopii przekazania

dokumentacji prawno - finansowej (...) sp. z

o.o. z siedzibą w D.;

3. naruszenie przepisów art. 227 i 299 kpc, poprzez niesłuszne pominięcie dowodów oraz

brak wskazania jakichkolwiek powodów takiego stanu rzeczy w treści uzasadnienia

zaskarżonego wyroku, odnośnie żądania pozwanego dotyczącego:

zobowiązania przez Sąd (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. (ul (...), (...) D.), do złożenia do akt przedmiotowej sprawy wszystkich oryginałów dokumentów księgowo — finansowych, w tym ksiąg rachunkowych, za okres od marca 2010 do 21 kwietnia 2011, celem udostępnienia ich biegłemu sądowemu;

a)  zwrócenia się do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, XIII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego, o akta rejestrowe (...) sp. z o.o. z siedzibą w D.;

b)  przesłuchania pozwanego L. P. (1).

Jednocześnie, pozwany na podstawie przepisu art. 380 k.p.c. w zw. z art. 398 k.p.c, zaskarżył zarządzenie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 22 stycznia 2013 r. zwracające wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych, zarzucając mu naruszenie następujących przepisów: art. 130 § 2 kpc w związku z brakiem uprzedniego wyznaczenia terminu do uzupełnienia o wszystkie wymagane dane niezbędne do rozpoznania wniosku, art. 102 ust 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zw. z art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie iż nie zostały złożone wymagane dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania pozwanego.

Mając powyższe na uwadze pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej

6

instancji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego G. K. (1) zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych za pierwszą i drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

W ocenie Sądu Odwoławczego apelacja nie zawierała żadnych argumentów, które mogłyby podważyć prawidłowe ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji. Ustalenia te Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy wyjaśnił wszystkie istotne okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie I dowodowe, zaś wnioski, które przy tym wywiódł są w pełni uzasadnione i w niczym nie naruszają zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w przepisie art. 233 § 1 kpc.

Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy, dokonał analizy zgromadzonych w sprawie dowodów, stanowiących podstawę dokonywanych ustaleń faktycznych. Sąd odwoławczy nie dopatrzył się błędów w logice rozumowania Sądu pierwszej instancji w zakresie oceny wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych przez strony, z których część stanowiła dokumenty urzędowe (orzeczenia, dokumenty KRS), a także zeznań przesłuchanego za powoda likwidatora J. M..

Sąd pierwszej instancji wyjaśnił prawidłowo, że pozwany G. K. (1) ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 299 ksh z uwagi na fakt pozostawania w zarządzie spółki (...), co w sposób oczywisty wynikało z wpisu w rejestrze przedsiębiorców KRS, a także zostało przez niego przyznane (art. 229 kpc). Sąd Rejonowy wyjaśnił przesłanki odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i związane z tą odpowiedzialnością domniemania. Ocena materiału dowodowego prowadziła w sposób oczywisty do uznania, że pozwany był członkiem zarządu w czasie powstania i istnienia wierzytelności powoda, a także że wierzytelność ta nie została spłacona przez spółkę, wobec której egzekucja okazała się bezskuteczna.

W celu ewentualnego uwolnienia się odpowiedzialności z art. 299 § 1 ksh, członek zarządu spółki powinien udowodnić, że: 1) zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego we

7

właściwym czasie (lub, że w ogóle nie istniały podstawy do zgłoszenia takiego wniosku w okresie pełnienia funkcji przez tego członka zarządu),

2)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego było niezawinione albo,

3)  wierzyciel nie poniósł przez szkody pomimo niezłożenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego.

Obrona pozwanego w rozpoznawanej sprawie opierała się na próbie wykazania zaistnienia pierwszej z wymienionych przesłanek egzoneracyjnych - nie istnienia podstawy do zgłoszenia takiego wniosku w okresie pełnienia funkcji przez pozwanego członka zarządu. W tym kontekście stwierdzić należy, że ciężar wykazania przesłanek ) wyłączających odpowiedzialność z art. 299 § 1 ksh spoczywał na pozwanym, który temu obowiązkowi nie sprostał.

Powód przedstawił wiarygodne dowody świadczące o sprawowaniu zarządu przez pozwanego do 21 kwietnia 2011r. Zobowiązania spółki (...) wobec powoda jak ustalił Sąd Rejonowy stały się wymagalne w 2010 r. Pozwany natomiast nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów potwierdzających jego twierdzenia dotyczące nie istnienia podstawy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w okresie pełnienia funkcji przez pozwanego członka zarządu.

Wprawdzie pozwany zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny rachunkowości jednak nie uiścił stosownej zaliczki na koszty biegłego konsekwencją czego było pominięcie tego dowodu.

W tym miejscu należy przyznać rację skarżącemu, iż w świetle art. 102 ust. 4

u.k.s.c wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych podlega zwrotowi a limine tylko wówczas, gdy profesjonalny pełnomocnik nie dołączył oświadczenia przewidzianego w art. 102 ust. 2 tej ustawy, natomiast nie przedstawienie wszystkich wymaganych informacji powoduje jedynie zarządzenie uzupełnienia wniosku na podstawie art. 130 § 1 kpc ( por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2007r. V CZ 11/07 i z dnia 29 maja 2007 V CZ 38/07, niepubl). Wskazać jednak trzeba, ze w zarządzeniu o zwrocie wniosku Sąd Rejonowy wyjaśnił jednocześnie, iż oświadczenie pozwanego o stanie majątkowym nie zawiera wszystkich wymaganych danych o zwolnienie od kosztów sądowych ( k.85). Nie było więc żadnych przeszkód do złożenia ponownego, zawierającego pełne dokumentacji prawno - finansowej

(...) sp. z o.o. z siedzibą w D..

Podkreślić należy, że obraza art. 328 § 2 k.p.c. może być skutecznym zarzutem apelacji tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej.

W niniejszej sprawie taki przypadek nie ma miejsca. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia spełniają bowiem wymogi powołanego przepisu - zawierają zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę materiału dowodowego. Uzupełniająco należy jedynie dodać, że w ) postępowaniu opartym na dokumencie prywatnym źródłem wiadomości jest zawarte w nim i podpisane oświadczenie (art. 245 k.p.c). Oznacza to, że dla uznania kserokopii za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o odwzorowanej w niej treści, niezbędne jest oświadczenie o istnieniu dokumentu o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem będzie umieszczone na kserokopii i zaopatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. Dopiero wtedy można uznać kserokopię za dokument prywatny świadczący o istnieniu oryginału o treści i formie w niej odwzorowanej. Bez wspomnianego poświadczenia kserokopia nie może być uznana za dokument.

Ponieważ pozwany nie przedstawił twierdzeń ani dowodów, które

przemawiałyby za zwolnieniem go z odpowiedzialności, nie podważył skutecznie żądania

pozwu opartego na wiarygodnych dowodach, to w konsekwencji stwierdzić należało, że

zaskarżony wyrok zawierał słuszne rozstrzygnięcie.

Wobec braku przyczyn zarówno do zmiany, jak i uchylenia zaskarżonego orzeczenia, apelację jako bezzasadną, należało oddalić w oparciu o przepis art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 kpc i 108 § 1 kpc.