Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 marca 2021 r. w S.

sprawy W. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie prawa do emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 26 czerwca 2020 r., sygn. akt VI U 123/20

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 312/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.12.2019 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił W. B. (1) prawa do emerytury z rekompensatą.

Ubezpieczony odwołał się od tej decyzji i wniósł o jej zmianę oraz przyznanie emerytury z rekompensatą. Podał, że w spornym okresie od 1989 roku do 1996 roku był zatrudniony w (...) (...) S.A. jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, stale, w pełnym wymiarze godzin pracy i okres ten powinien być mu wliczony do stażu pracy niezbędnego do ustalenia prawa do rekompensaty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wyjaśnił, że nie wliczył ubezpieczonemu do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) od 1.07.1989 roku do 31.08.1996 roku, bowiem świadectwo pracy za ten okres zatrudnienia nie odpowiada wymogom formalnym świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Tym samym ubezpieczony nie spełnił warunku 15 lat pracy w szczególnych warunkach/charakterze przed dniem 1.01.2009 roku.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2020 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 24 grudnia 2019 roku w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu W. B. (1) prawo do ustalenia wysokości emerytury z rekompensatą z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 17 grudnia 2019 roku.

Sąd Okręgowy ustalił, że W. B. (1) urodził się (...). W dniu 13.12.2019 roku złożył wniosek o emeryturę z rekompensatą. Decyzją z dnia 24.12.2019 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia (...) roku, tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Kolejną decyzją z dnia 24.12.2019 roku ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z rekompensatą. Organ rentowy ustalił, że ubezpieczony legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 8 lat, 1 miesiąc i 1 dzień; nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 1.07.1989 roku do 31.08.1996 roku w (...) (...) S.A. bowiem świadectwo pracy za ten okres zatrudnienia nie spełnia wymogów formalnych, nie określono w nim stanowiska ściśle według wykazu, działu i pozycji zgodnie z rozporządzeniem z dnia 7.02.1983 roku. Ubezpieczony odwołał się od decyzji z 24.12.2019 roku odmawiającej mu prawa do emerytury z rekompensatą. W. B. (1) posiada uprawnienia do kierowania samochodami o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od 1973 roku. Ubezpieczony dotychczas pracował:

- od 28.08.1973 roku do 30.06.1976 roku, w Przedsiębiorstwie (...) w S., jako kierowca samochodowy;

- od 1.07.1976 roku do 14.10.1978 roku, w (...) Oddział w Z. (...) G. w Ś., jako kierowca;

- od 20.10.1978 roku do 29.11.1980 roku, w Przedsiębiorstwie (...) w G., P. Terenowa S., jako kierowca towarowy;

- od 1.12.1980 roku do 31.10.1983 roku, w (...) S.A. (...) w Ś., jako kierowca eksploatacyjny;

- od 1.12.1983 roku do 30.06.1989 roku, w (...) (...) Oddział w G., P. Terenowa w S., jako kierowca autobusowy;

- od 1.07.1983 roku do 31.08.1996 roku (7 lat i 2 miesiące), w Przedsiębiorstwie (...). (...) S.A., jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, w przewozach międzynarodowych;

- od 29.12.1997 roku do 8.08.1999 roku, w Zakładach (...) s.c., jako kierowca.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...). (...) S.A. od 1.07.1983 roku do 31.08.1996 roku, ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze godzin pracy jako kierowca samochodu ciężarowego z naczepą o dopuszczalnej masie całkowitej 40 ton. Przewoził towary do magazynów w Europie, m.in. w H., H.. Woził materiały niebezpieczne, chemiczne, tzw. (...). Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony pracował wyłącznie jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Samochodami osobowymi jeździli wyłącznie kierowcy zatrudnieni w dyrekcji przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo (...) (...) posiadało dwa magazyny, z których kierowcy, w tym ubezpieczony, pobierali towar. Jeden z magazynów znajdował się w S.. Przedsiębiorstwo posiadało około 50 samochodów ciężarowych: (...), (...), (...). Ubezpieczony jeździł m., (...) i (...). Z ubezpieczonym pracowali: E. H. i R. M. – także jako kierowcy samochodów ciężarowych o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...). (...) S.A. od 1.07.1983 roku do 31.08.1996 roku (7 lat i 2 miesiące) ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych. W. B. (1) ma łączny staż pracy w warunkach szczególnych wynoszący ponad 15 lat.

Sąd Okręgowy w oparciu o powyższy stan faktyczny ocenił, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazał treść przepisów art. 32 ust. 2 i 4, art. 33, art.184 ust. 1 i 2 ustawy z 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020, poz. 53; dalej jako ustawa emerytalna), § 3, § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz.43 ze zm.) oraz art. 21 ust. 1 i 2, art. 23 ust. 1 i 2 ustawy z 19.12.2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U.2018.1924 j.t.; dalej jako ustawa o emeryturach pomostowych). Zdaniem Sądu I instancji materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwolił na ustalenie, że w spornym okresie od 1.07.1989 roku do 31.08.1996 roku ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze godzin pracy pracował w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Sąd Okręgowy dokonał weryfikacji treści okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone dowody ze świadectwa pracy i zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu poprzez dopuszczenie innych dowodów w sprawie, w szczególności dowodów z zeznań ubezpieczonego i świadków R. M. i E. H. (którzy razem z ubezpieczonym w spornym okresie wykonywali taką samą pracę, tj. pracę kierowcy samochodu ciężarowego o masie powyżej 3,5 tony). Sąd I instancji wyjaśnił, że w toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które podważałyby wiarygodność świadków. Zeznania zarówno skarżącego jak i świadków znajdowały potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w sprawie, były logiczne i spójne, a tym samym stanowiły miarodajny dowód na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych przez wnioskodawcę w spornym okresie.

Sąd Okręgowy wskazał, że stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności ponad 3,5 tony wymienione jest w załączniku A dział VIII pkt. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Materiał dowodowy potwierdził, że w okresie od 1.07.1989 roku do 31.08.1996 roku ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze godzin pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności ponad 3,5 tony, a zatem pracował w warunkach szczególnych. Organ rentowy natomiast nie wykazał żadnych dowodów przeciwnych. Ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez ponad 15 lat (8 lat, 1 miesiąc i 1 dzień przyjęte przez ZUS + 7 lat i 2 miesiące pracy w Przedsiębiorstwie (...). (...) S.A.; łącznie 15 lat, 3 miesiące i 1 dzień). Wniosek o emeryturę z rekompensatą ubezpieczony złożył w dniu 13.12.2019 roku, a wiek emerytalny osiągnął w dniu (...) roku. Wobec tego Sąd przyznał mu prawo do emerytury z rekompensatą od dnia spełnienia wszystkich ustawowych warunków, tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, co nastąpiło w dniu (...) roku.

Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając jednocześnie naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.: art. 227 k.p.c.. i art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w wyniku: błędnych ustaleń faktycznych i przyjęcia, że ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...).(...) (...) z/s. w W., zwanym dalej: „Przedsiębiorstwem", w okresie od 01.07.1983r. i w tym zakresie pominięcie treści świadectwa pracy z dnia 27.08.1996r., wskazującego zatrudnienie od 01.07.1989 r., pominięcie treści zaświadczenia ZUS Rp-7 z 30.08.1999r., wymieniającego ostatnie stanowisko ubezpieczonego, tj. kierowca przewozów międzynarodowych. Ponadto organ rentowy zarzucił niewyjaśnienie w oparciu o miarodajny dokument faktycznej daty nabycia uprawnień do kierowania pojazdami ciężarowymi i pominięcie treści zeznań ubezpieczonego i słuchanych w sprawie świadków, tj.: 1/ ubezpieczonego, który podał, że na początku zatrudnienia w Przedsiębiorstwie był zastępcą kierowcy, tzw. „skoczkiem"- zapis protokołu rozprawy z dnia 26.06.2020r. w części od 32:00 do 32: 20; 2/ R. M., który podał, że nie umie podać nazw przewożonych towarów, widywał ubezpieczonego tylko podczas ładowania i rozładunku, nie zna oznaczenia (modelu pojazdu), widywał ubezpieczonego dwa razy w tygodniu a czasem raz albo wcale - zapis protokołu rozprawy z dnia 26.06.2020r. w części od 11:50 do 13: 00, od 15:50 do 17:30; 3/ E. H., który podał, że w tygodniu widział się z ubezpieczonym na bazie raz - zapis protokołu rozprawy z dnia 26.06.2020r. w części od 23:30 do 23: 50 - które to w/w uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając na uwadze powyższe zarzuty organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego jej rozpoznania. Ponadto organ rentowy domagał się zasądzenia od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Organ rentowy wskazał, że sąd meriti przyjął jako podstawę rozstrzygnięcia zaświadczenie ZUS Rp-7 z 30.08.1999r., przy czym potwierdza ono wyłącznie, że ubezpieczony był zatrudniony w spornym okresie cyt.: „(...) ostatnio na stanowisku (rodzaj wykonywanych czynności) kierowca przewozów międzynarodowych (...)". Skoro przedmiotowe zaświadczenie potwierdza ostatnio zajmowane stanowisko według stanu na dzień 31.08.1996r., to brak podstaw do określenia rodzaju wcześniej wykonywanych czynności, zważywszy, że przyczyną odmowy wnioskowanego prawa był fakt przedłożenia świadectwa pracy, niespełniającego wymogów formalnych, tj. nie określono w nim stanowiska pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji zgodnie ze stosownym Rozporządzeniem Rady Ministrów z 07.02.1983r.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wskazał, że druk RP7 wymienia ostatnie stanowisko ubezpieczonego. Skoro nie ma wymienionych poprzednich, to należy przyjąć, że było nim od początku, co zgodnie stwierdzają świadkowie i świadectwo pracy. Odnosząc się do kwestionowania daty nabycia przez ubezpieczonego uprawnień, apelujący wskazał, iż w aktach sprawy znajduje się świadectwo pracy z (...) G., które obejmuje okres poprzedzający pracę w (...) Świadczy to o tym, że ubezpieczony uprawnienia nabył już przed spornym okresem. Nadto ubezpieczony wyjaśnił, że kierowca „skoczek” wykonuje taką samą pracę w pełnym zakresie co inni kierowcy, jedynie nie ma przypisanego samochodu. Ubezpieczony wniósł również o wyznaczenie przez apelującego na ewentualną rozprawę osoby znającej zasady funkcjonowania transportu samochodowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a swe ustalenia oparł na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji wywiódł prawidłowe wnioski z poprawnie dokonanej analizy dowodów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Stąd też Sąd Apelacyjny ustalenia tego Sądu w całości uznał i przyjął jako własne. Sąd Odwoławczy nie stwierdził przy tym naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego, w związku z czym poparł rozważania tego Sądu również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia.

Art. 233 § 1 k.p.c., wyraża zasadę, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Określone w tym przepisie granice swobodnej oceny dowodów może naruszać tylko dowolna ocena zebranego materiału, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub doświadczeniem życiowym. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd. Nie jest wystarczająca sama polemika wyprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych. Przeprowadzoną przez Sąd I instancji ocenę dowodów należy uznać za prawidłową, w pełni odpowiadającą kryteriom określonym w art. 233 § 1 k.p.c. Apelujący nie wykazał uchybień w rozumowaniu Sądu Okręgowego, pozwalających na stwierdzenie, że dokonana ocena dowodów jest nieprawidłowa. Sąd ten wskazał dowody, na których się oparł, prawidłowo przyjmując, że praca wykonywana przez W. B. (1) w spornym okresie może być zakwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności dokumenty w postaci świadectwa pracy i zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz zeznania przesłuchanych świadków oraz wnioskodawcy jednoznacznie wskazują, iż przez cały okres zatrudnienia w (...) (...) (...), ubezpieczony zajmował stanowisko kierowcy przewozów międzynarodowych. Wynika to wprost ze znajdującego się w aktach rentowych świadectwa pracy z dnia 27.08.1996 r., w którym pracodawca ubezpieczonego wskazał, że w okresie zatrudnienia od 1.07.1989 r. do 31.08.1996 r. wykonywał pracę kierowcy w przewozach międzynarodowych. Również w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za ten okres wskazano, że W. B. (1) ostatnio zatrudniony był na stanowisku kierowcy przewozów międzynarodowych. Wbrew twierdzeniom organu rentowego, wskazanie w tym dokumencie, że ubezpieczony pracę wykonywał ostatnio na stanowisku kierowcy przewozów międzynarodowych, nie przemawia automatycznie za uznaniem, że we wcześniejszym okresie zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie W. B. (1) świadczył pracę w innym charakterze. Całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy pozwolił na ustalenie, że ubezpieczony w całym spornym okresie wykonywał pracę kierowcy w przewozach międzynarodowych. Organ rentowy wskazywał w treści apelacji, iż brak jest miarodajnych dokumentów potwierdzających faktyczną datę nabycia uprawnień do kierowania pojazdami ciężarowymi przez ubezpieczonego. W. B. (2) na rozprawie apelacyjnej złożył kserokopię prawa jazdy, z której wynika, iż uprawnienie do kierowania pojazdami „C” ubezpieczony uzyskał w dniu 25.06.1973 r. Tym samym w spornym okresie zatrudnienia W. B. (1) niewątpliwie posiadał stosowne uprawnienia do kierowania pojazdami. Również z zeznań słuchanych w sprawie świadków wynika, iż w całym okresie zatrudnienia w (...) ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy przewozów międzynarodowych. Z zeznań świadków R. M. i E. H. wynika, że firma ta zajmowała się przewozem towarów między Polską a Europą, przewożone były towary niebezpieczne, tzw. (...). Natomiast ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony. Jeździł na samochodach ciężarowych marki R., M., S.. Organ rentowy w apelacji wskazywał na te fragmenty zeznań świadków, z których wynika, że mieli oni widywać ubezpieczonego podczas ładowania i rozładunku, dwa razy w tygodniu, a czasem raz albo wcale (zeznania świadka R. M.), czy też, że widzieli się z ubezpieczonym w tygodniu na bazie (zeznania świadka E. H.). Apelujący całkowicie pomija te fragmenty zeznań, z których wynika, że świadek R. M. czasem również jechał z ubezpieczonym do jednego celu na dwa, trzy samochody, a czasem w różnym kierunku, a na trasę jeździli na tydzień, a czasem na dwa tygodnie. Widywali się również w trasie. Organ rentowy pominął również te fragmenty zeznań świadka E. H., z których wynika, że często z ubezpieczonym wyjeżdżali lub wracali razem, a w tygodniu widzieli się co najmniej raz.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na wskazaniu jedynie tych fragmentów zeznań świadków, które są dla apelującego korzystne. Tymczasem organ rentowy ograniczył się jedynie do wskazania tych fragmentów zeznań świadków, które odpowiadały prezentowanemu stanowisku procesowemu. Okoliczność, iż świadkowie nie potrafili podać konkretnych nazw przewożonych towarów jest dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy obojętna. Zauważyć bowiem należy, że świadkowie wskazywali na przewożenie towarów (...) oraz na to, że zarówno ich praca, jak i praca ubezpieczonego, odbywała się na pojazdach ciężarowych powyżej 3,5 tony. Ponadto okoliczność, iż z zeznań świadków wynika, że widywali się z ubezpieczonym raz na tydzień czy raz na dwa tygodnie wynikała ze specyfiki pracy zatrudniającego ich przedsiębiorstwa, które świadczyło usługi w zakresie przewozów międzynarodowych na terenie całej Europy. Jak wynika bowiem z zeznań świadków, wyjazdy w trasę były tygodniowe, a czasem dwutygodniowe.

Apelujący wskazywał także na treść wyjaśnień ubezpieczonego, z których wynika, że na początku zatrudnienia w (...) był tzw. skoczkiem. Jak wyjaśnił ubezpieczony w odpowiedzi na apelację, oznaczało to, że nie miał przypisanego samochodu, ale wykonywał taką samą pracę w pełnym zakresie, jak pozostali kierowcy. Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że powyższe nie może prowadzić do odmiennej oceny charakteru czynności wykonywanych przez ubezpieczonego w okresie zatrudnienia niż ta, której dokonał Sąd Okręgowy. Z zeznań słuchanych w sprawie świadków wynika, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia jeździł na różnych samochodach, jednakże były to pojazdy o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Okoliczność, że początkowo ubezpieczony nie miał na stałe przypisanego samochodu nie oznacza, że nie pracował on jako kierowca samochodów ciężarowych, a jedynie, że kursy wykonywał na różnych samochodach. Warunkiem uznania zatrudnienia kierowcy samochodu ciężarowego jako pracy w szczególnych warunkach nie jest fakt przypisania mu określonego samochodu, a ustalanie, że dana osoba wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych o odpowiednim ciężarze całkowitym. Jak wskazano powyżej, taką pracę ubezpieczony niewątpliwie wykonywał.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że zeznania słuchanych w sprawie świadków korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Przeprowadzone przez Sąd I instancji postępowanie dowodowe pozwoliło na ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w (...) wykonywał pracę kierowcy przewozów międzynarodowych, a zatem pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Niewątpliwie relacje świadków, którzy w spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą miały znaczenie dla oceny charakteru jego pracy, ponieważ pozwoliły Sądowi pierwszej instancji, na ustalenie w jakim charakterze ubezpieczony pracował, na jakich pojazdach, w jakim wymiarze czasu pracy. Zeznania świadków są również zgodne z treścią zeznań wnioskodawcy, znajdują potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy. W konsekwencji fakt świadczenia przez odwołującego się pracy w szczególnych warunkach, w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy, znajduje potwierdzenie w całym szeregu dowodów poddanych całościowej ocenie.

Łączna ocena zgromadzonych w tej sprawie dowodów słusznie doprowadziła Sąd Okręgowy do wniosku, że W. B. (1) w okresie od 1.07.1989 r. do 31.09.1996 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach, ujętą w załączniku A, dział VIII pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Słusznie wskazał w apelacji organ rentowy, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu podał, że ubezpieczony zatrudniony był w tym przedsiębiorstwie od 1.07.1983r., co jednak zdaniem Sądu Apelacyjnego należy uznać za oczywistą omyłkę pisarską, albowiem taka data nie wynika z pozostałego materiału dowodowego.

Przypomnieć należy, że art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1924, tekst jedn.) stanowi, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 21 ust. 2 ustawy). Jednocześnie z definicji ustawowej rekompensaty wskazanej w art. 2 pkt 5 wynika, że rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Świadczenie może zostać przyznane ubezpieczonym, którzy nie mogą nabyć prawa do emerytury pomostowej i którzy równocześnie utracili możliwość nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bowiem nie spełnili łącznie wyżej określonych warunków przewidzianych w art. 32, art. 46 lub art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Celem przepisu art. 2 pkt 5 jest przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, co oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego) nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą o emeryturach pomostowych. Tym samym nie dotyczy on ubezpieczonych, którzy po spełnieniu wszystkich ustawowych warunków wcześniejszego przejścia na emeryturę nie zrealizowali tego uprawnienia.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku skupił się na ocenie, czy ubezpieczony spełnia przesłankę legitymowania się okresem pracy w warunkach szczególnych, pomijając w zasadzie pozostałe przesłanki wymagane do otrzymania prawa do rekompensaty. Sąd Odwoławczy, jako sąd merytoryczny, ocenił, iż ubezpieczony spełnił również pozostałe przesłanki wymagane do przyznania wnioskowanego świadczenia. Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. nie osiągnął 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a tym samym nie spełnił przesłanek do przyznania emerytury wcześniejszej na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.53 j.t.), nie legitymował się również uprawnieniami do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2018.1924 j.t.).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny oddalił apelację organu rentowego na podstawie art. 385 k.p.c.

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk Barbara Białecka Jolanta Hawryszko