Sygn. akt III AUa 1326/1
Dnia 11 lutego 2021 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Marcin Graczyk
Sędziowie: Sędzia SA Marzena Wasilewska
Sędzia SO del. Anita Górecka (spr.)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w dniu 11 lutego 2021 r. w W.
sprawy D. F.
przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.
o wysokość emerytury policyjnej
na skutek apelacji Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 22 maja 2019 r. sygn. akt XIII U 404/19
oddala apelację.
Marzena Wasilewska Marcin Graczyk Anita Górecka
Sygn. akt III AUa 1326/19
Decyzją z dnia 3 listopada 2017 r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W., na podstawie art.5,12,15a 18 ust 1, 42 ust. 3 w związku z art. 32 ust. 1. pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708.) ustalił D. F. prawo do emerytury i jej wysokości.
D. F. złożył odwołanie od powyższej decyzji, której zarzucił nieuwzględnienie okresu służby od 1 sierpnia 2004 r. do 30 maja 2005 r. (okresu służby w (...) (...)) oraz okresu od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. (okres przebywania odwołującego na zwolnieniu lekarskim). Zdaniem odwołującego w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. Dz. U. nr 86 poz. 734 nie ma mowy o nie zaliczeniu okresu służby w związku z absencją chorobową.
Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o umorzenie postępowania odwoławczego w zakresie uwzględnionym decyzją z dnia 18 stycznia 2018 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury policyjnej (art. 47713 § 1 k.p.c.), o oddalenie odwołania w pozostałym zakresie oraz o zasądzenie od odwołującego się na rzecz pozwanego organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy wskazał, iż decyzją z dnia 18 stycznia 2018 r. po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego z urzędu od dnia 16 września 2017 r. tj. od następnego dnia po zwolnieniu ze służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na nowo ustalono wysokość emerytury policyjnej, uwzględniając w wysłudze emerytalnej podwyższenie świadczenia o 2% podstawy wymiaru za okres od dnia 1 sierpnia 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r. wyrównanie świadczenia naliczono od dnia 1 października 2017 r. tj. od daty podjęcia wypłaty świadczenia. Organ rentowy podał, iż podstawą zmiany decyzji było pismo Biura kadr (...) w W. z dnia 9 stycznia 2018 r., w którym jednoznacznie wskazano, że w okresie od dnia 1 sierpnia 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r. odwołujący się pełniąc służbę w (...) (...) wykonywał czynności służbowe polegające na rozpoznawaniu i likwidowaniu zamachów terrorystycznych oraz pełnił służbę bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, o czym mowa w § 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 167, poz. 1373). Organ rentowy podniósł, iż w spornym okresie od dnia 1 sierpnia 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. odwołujący się przebywał na zwolnieniu lekarskim, wobec czego nie mógł w tym okresie podejmować żadnych czynności w ramach swoich obowiązków służbowych.
Decyzją z 18 stycznia 2018 r. organ uwzględnił w wysłudze emerytalnej okres od 1 sierpnia 2004 r. do 31 maja 2005 r. podwyższenie o 2 % podstawy wymiaru .
Pismem z dnia 23 kwietnia 2019 r. odwołujący cofnął odwołanie w zakresie kwestionowanego w zaskarżonej decyzji niezaliczonego do wysługi emerytalnej okresu od 1 sierpnia 2004 r. do dnia 30 maja 2005 r.
Wyrokiem z dnia 22 maja 2019 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzje w ten sposób, że zaliczył do wysługi emerytalnej D. F. okres służby od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. podwyższonej o dwa procent podstawy wymiaru (punkt 1), w pozostałym zakresie umorzył postępowanie (punkt 2), i zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu.
Sąd Okręgowy ustalił, że D. F. pełnił służbę najpierw w (...), a później w (...) od 1 lutego 2000 r. i został zwolniony ze służby w (...) z dniem 15 września 2017 r.
W dniu 15 lutego 2017 r. ubezpieczony D. F. złożył do pozwanego organu wniosek o przyznanie prawa do emerytury.
Sąd Okręgowy ustalił, że w okresach od 1 sierpnia 2004 r. do 30 czerwca 2013 r. oraz od 8 sierpnia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. D. F. podejmował czynności o których mowa w § 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższenia emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 86, poz. 734 ze zm.). W okresie od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. D. F. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Powyższe wynika z zaświadczenia Nr (...) o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury.
Decyzją z dnia 3 listopada 2017 r. Nr ewid: (...) Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W., na podstawie art.5,12,15a 18 ust 1, 42 ust. 3 w związku z art. 32 ust. 1. pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708.) ustalił D. F. prawo do emerytury i jej wysokości. W decyzjach ustalających wysokość emerytury policyjnej, uwzględniono w wysłudze emerytalnej podwyższenie świadczenia o 2% podstawy wymiaru za okres od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. oraz od dnia 8 sierpnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. W powyższej decyzji do wysługi emerytalnej nie zaliczono okresu od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 7 sierpnia 2013 r. w którym odwołujący D. F. przebywał na zwolnieniu lekarskim.
W dniu 18 stycznia 2018 r. organ rentowy wydał decyzję Nr ewid: (...) o ponownym ustaleniu wysokości emerytury policyjnej D. F.. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego z urzędu od dnia 16 września 2017 r. tj. od następnego dnia po zwolnieniu ze służby w (...) na nowo ustalono wysokość emerytury policyjnej, uwzględniając w wysłudze emerytalnej podwyższenie świadczenia o 2% podstawy wymiaru za okres od dnia 1 sierpnia 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r. wyrównanie świadczenia naliczono od dnia 1 października 2017 r. tj. od daty podjęcia wypłaty świadczenia. Organ rentowy podał, żepodstawą zmiany decyzji było pismo Biura kadr (...) w W. z dnia 9 stycznia 2018 r., w którym jednoznacznie wskazano, że w okresie od dnia 1 sierpnia 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r. odwołujący się pełniąc służbę w (...) (...) wykonywał czynności służbowe polegające na rozpoznawaniu i likwidowaniu zamachów terrorystycznych oraz pełnił służbę bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, o czym mowa w § 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 167, poz. 1373).
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt sprawy i akt rentowych. W ocenie Sądu dokumenty znajdujące się w aktach sprawy są autentyczne, a ich treść nie budzi wątpliwości. Według Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy jest w pełni przekonujący i autentyczny.
Sąd Okręgowy przytoczył przepisy prawa, na gruncie których rozpoznawał niniejszą sprawę. I tak, stosownie do art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r., poz. 708), prawo do zaopatrzenia emerytalnego i wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ustala w formie decyzji w stosunku do funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej oraz członków ich rodzin - organ emerytalny określony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta o:
1) 2,6% podstawy wymiaru - za każdy dalszy rok tej służby;
2) 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów;
3) 1,3% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowy, o którym mowa w pkt 2;
4) 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
2. Emeryturę podwyższa się o:
1) 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym terroryzmu (…).
Sąd pierwszej powołał się na art. 473 k.p.c., zgodnie z którym w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przed sądem nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. Ten wyjątek od ogólnych zasad wynikających z art. 247 k.p.c. sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe. O ile nieprzedstawienie przed organem rentowym wskazanych przez powołane przepisy dokumentów skutkuje brakiem udowodnienia okoliczności wykonywania pracy w szczególnych warunkach, to już na etapie postępowania sądowego podobne ograniczenia dowodowe nie istnieją. W postępowaniu odwoławczym (sądowym) możliwe jest prowadzenie dowodu za pomocą wszelkich dopuszczalnych środków dowodowych, w szczególności dowodów przewidzianych przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego – np. zeznań świadków (m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1985 r., sygn. III UZP 5/85).
Sąd pierwszej instancji przywołał własne ustalenia, z których wynika, że odwołujący w kwestionowanym okresie od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, przy czym w okresie od 1 sierpnia 2004 r. do 31 grudnia 2013 r. D. F. pełnił służbę, która bezpośrednio wiązała się z podejmowaniem czynności o których mowa w § 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r.
Sąd pierwszej instancji nie zgodził się ze stanowiskiem organu rentowego, że nie można doliczyć skarżącemu do wysługi emerytalnej powyższego okresu (od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r.), bowiem w tym czasie jego zdaniem odwołujący nie mógł podejmować żadnych czynności w ramach swoich obowiązków służbowych. Zdaniem tego Sądu, wbrew twierdzeniom organu rentowego, kwestionowany okres przebywania odwołującego na zwolnieniu lekarskim należy do okresów wskazanych w art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy. Sąd Okręgowy wskazał, że okresy nieskładkowe to takie, za które nie było obowiązku opłacania składki, ale względy społeczne przemawiały za ich uwzględnieniem w stażu ubezpieczeniowym. Są to np. okresy nauki w szkole wyższej lub inne sposoby dokształcania zawodowego po studiach, okresy działalności publicznej, a także okresy pobierania zasiłków z tytułu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub opieki nad małym dzieckiem (urlop wychowawczy i urlop bezpłatny). Okresy te mogły mieć miejsce zarówno przed, jak i po 1 stycznia 1999 r.(komentarz do art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – Karina Jankowska, Inetta Jędrasik-Jankowska)
Wobec powyższego, w ocenie Sądu pierwszej instancji, organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 3 listopada 2017 r. niezasadnie nie zaliczył odwołującemu do wysługi emerytalnej okresu przebywania na zwolnieniu lekarskim od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. W ocenie Sądu Okręgowego, w tym czasie, a także przed okresem niezdolności do służby (1 sierpnia 2004 r. - 30 czerwca 2013 r.) jak i po okresie niezdolności do służby (8 sierpnia 2013 r. - 31 grudnia 2013 r.) D. F. pełnił służbę bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu. W przytoczonych przepisach mowa jest o pełnieniu służby, a nie o podejmowaniu czynności. W ocenie Sądu, nie ma wątpliwości, że mimo przebywania na zwolnieniu lekarskim odwołujący pełnił służbę w jednostce, do której zastosowanie ma art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy, bowiem ze służby został zwolniony dopiero 15 września 2017 r. Natomiast przerwa w faktycznym wykonywaniu czynności służbowych nie wynika z zawinionego działania odwołującego (żadna ze stron takiej okoliczności nie podnosiła), tylko z uwagi na stan zdrowia odwołującego. Zdaniem tego Sądu pojęcie „pełnienie służby” jest pojęciem znacznie szerszym od: „wykonywania czynności”. Można pełnić służbę i nie wykonywać czynności (tak jak w niniejszej sprawie od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r.), natomiast nie można wykonywać czynności i jednocześnie nie pełnić służby. Jak widać wyrażenia „pełnienie służby” i „wykonywanie czynności” nie są synonimami. W tym stanie rzeczy okres od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. należało uznać za okres, o którym mowa w art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy.
W związku z powyższym Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 47714 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku.
Z uwagi na cofnięcie odwołania w zakresie kwestionowanego nie zaliczenia okresu 1 sierpnia 2004 nr. do 31 maja 2005 r. do wysługi emerytalnej i uwzględnienia danego okresu w tejże wysłudze decyzją organu rentowego z dnia 18 stycznia 2018 r. (k. 15-16 a.r.) Sąd Okręgowy, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c., w punkcie 1. sentencji wyroku umorzył postępowanie w tym zakresie.
Mając na uwadze wynik niniejszego postępowania, w punkcie 3. sentencji wyroku, Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. o wzajemnym zniesieniu kosztów postępowania.
Powyższy wyrok w części zmieniającej decyzję z dnia 03.11.2017 r. (znak: (...)) o ustaleniu prawa do emerytury policyjnej i jej wysokości (pkt 1 wyroku) zaskarżył organ rentowy zarzucając mu:
- naruszenie art. 233§ 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału to jest zaświadczenia Nr (...) Biura Kadr (...) w W. z dnia 10.11.2014 r. o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej, z którego wprost wynika, że w okresie od dnia 01.07.2013 r. do dnia 07.08.2013 r. Odwołujący się przebywał na zwolnieniu lekarskim, a w konsekwencji błędne ustalenie, że w tym okresie pełnił służbę w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 ze zm.),
- naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 ze zm.) i 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 04.05.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 86, poz. 734 ze zm.) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pojęcie ustawowe „pełnienie służby" jest pojęciem znacznie szerszym od pojęcia „wykonywania czynności". podczas gdy z literalnego brzmienia tych przepisów wprost wynika, że podwyższenie emerytury policyjnej przysługuje wyłącznie z tytułu służby pełnionej bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu tj. w przypadku podejmowania przez funkcjonariusza czynności, które są ściśle określone przepisami prawa.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 03.11.2017 r. (znak: (...)) o ustaleniu prawa do emerytury policyjnej i jej wysokości, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt 1 i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a ponad to wnosił o zasądzenie od Odwołującego się na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu apelacji podniesiono, że nie zostały wskazane w motywach wyroku przesłanki faktyczne i prawne, uzasadniające obciążenie organu rentowego obowiązkiem ustalenia emerytury policyjnej w wysokości innej niż ta, która została wskazana w zaskarżonej decyzji, zaś Sąd I instancji naruszył art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 ze mi.) i 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 04.05.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży. Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 86, poz. 734 ze zm.), wobec czego niewłaściwie ocenił zaskarżoną decyzję. Przywołane regulacje umożliwiają organowi rentowemu podwyższenie emerytury policyjnej temu funkcjonariuszowi, który wykonywał konkretne działania (szczegółowo opisane w przepisie rozporządzenia). Organ rentowy podkreślał, że podwyższenie emerytury policyjnej może nastąpić jedynie w przypadku, gdy dany funkcjonariusz pełnił służbę bezpośrednio w fizycznym zwalczaniu terroryzmu, zaś zdaniem organu tego typu przesłanki nie wystąpiły w spornym okresie, gdyż przebywanie odwołującego się na zwolnieniu lekarskim nie spełnia kryteriów określonych przepisami prawa, nie jest bowiem formą fizycznego zwalczania terroryzmu przez służby mundurowe. Skarżący przypomniał, że przepisy prawa dotyczące ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia emerytalnego są normami bezwzględnie obowiązującymi muszą być stosowane ściśle. Tymczasem, według Skarżącego, Sąd I instancji dokonał wykładni rozszerzającej, która jest niedopuszczalna w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
apelacja Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu pierwszej instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski oraz ocenę prawną, a zatem nie zachodzi potrzeba szczegółowego ich powtarzania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997r., sygn. akt II UKN 61/97, wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 1999r., sygn. akt I PKN 21/98).
Jak wskazał Sąd Okręgowy, stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz załączonych do nich aktach rentowych, których treść nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Nie było zatem sporne, że D. F. pełnił służbę w (...) zgodnie z zaświadczeniem Nr (...) z dnia 10 listopada 2014 r. o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, przy tym w okresie od dnia 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Zgodnie z przepisem art. 387 § 2 1 Kodeksu postępowania cywilnego, w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji, jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, ani nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń, uzasadnienie wyroku może zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Mając na uwadze cytowaną regulację, Sąd Apelacyjny wskazuje, iż apelacja, pomimo zgłoszenia zarzutu naruszenia art. 233§1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału to jest zaświadczenia Nr (...) Biura Kadr (...) w W. z dnia 10.11.2014 r. o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej, z którego wynika, że w okresie od dnia 01.07.2013 r. do dnia 07.08.2013 r. odwołujący się przebywał na zwolnieniu lekarskim, a w konsekwencji błędne, zdaniem apelującego, ustalenie, że w tym okresie pełnił służbę w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury policyjnej na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 ze zm.), w rzeczywistości nie kwestionuje ustalonego stanu faktycznego. Zauważyć też należy, że Sąd Okręgowy wydając zaskarżony wyrok uwzględnił, podobnie jak organ emerytalno – rentowy, wskazane wyżej zaświadczenie Nr (...) Biura Kadr (...) w W. z dnia 10 listopada 2014 r. i na jego podstawie poczynił ustalenia dotyczące służby, podejmowanych czynności i zwolnień lekarskich D. F., co wynika wprost z uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Podkreślić należy, że Sąd pierwszej instancji nie kwestionował danych wynikających z ww. zaświadczenia. Zatem w tym zakresie, wbrew zarzutowi apelacji, w tym co do faktu przebywania D. F. na zwolnieniu lekarskim od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r., nie było sporu. W tym stanie rzeczy zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. uznać należy za niezasadny, bowiem w kształcie sformułowanym w apelacji dotyczy on nie tyle wadliwości poczynionych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych, co ich prawnej oceny, a ponad ro dowód, którego pominięcie zarzuca apelacja, został uwzględniony przy ustalaniu stanu faktycznego przez Sąd pierwszej instancji.
W istocie strony miały rozbieżne stanowiska odnośnie zakwalifikowania ww. okresów zwolnień lekarskich D. F. pod względem prawnym. W ocenie Sądu Apelacyjnego, organ rentowy nietrafnie zarzuca w apelacji naruszenie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18.02.1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) oraz ich rodzin (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 708 ze zm.) i 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 04.05.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (Dz. U. Nr 86, poz. 734 ze zm.) poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pojęcie ustawowe „pełnienie służby" jest pojęciem znacznie szerszym od pojęcia „wykonywania czynności", podczas gdy z literalnego brzmienia tych przepisów, zdaniem apelującego, wynika, że podwyższenie emerytury policyjnej przysługuje wyłącznie z tytułu służby pełnionej bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu tj. w przypadku podejmowania przez funkcjonariusza czynności, które są ściśle określone przepisami prawa.
Z przepisu art. 15 ust. 2 pkt 1) ustawy zaopatrzeniowej wynika, że emeryturę dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. podwyższa się o 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym terroryzmu. Przepis art. 16 ust.6 cyt. ustawy przewiduje, że Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki podwyższania emerytury, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględniając dla poszczególnych grup normy roczne: przebywania pod wodą i w podwyższonym ciśnieniu dla nurków i płetwonurków, wykonywania lotu w składzie personelu latającego na samolotach tłokowych i śmigłowcach, wykonania skoków spadochronowych, okres pełnienia służby w jednostkach pływających, liczbę dni w roku w rozminowywaniu i oczyszczaniu terenu z przedmiotów wybuchowych, w służbie wywiadowczej za granicą z wykonywaniem czynności operacyjno – rozpoznawczych lub kierowaniem takimi czynnościami, działaniach ratowniczych, w fizycznej ochronie osób i mienia oraz bezpośredniej ochrony i opieki nad osadzonymi w oddziałach dla nosicieli wirusa HIV, dla osadzonych wymagających stosowania szczególnych środków leczniczo – wychowawczych i osadzonych szczególnie niebezpiecznych w okresie od dnia 31 sierpnia 1998 r. oraz w oddziałach dla osadzonych niebezpiecznych i oddziałach terapeutycznych dla skazanych z zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo po dniu 1 września 1998 r. a ponad to okresy pełnienia służby na froncie w czasie wojny i działań wojennych.
Zgodnie z §2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej (Dz.U.2005.86.734 ) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji, emeryturę funkcjonariusza podwyższa się o 2 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:
1) w charakterze nurka i płetwonurka, jeżeli funkcjonariusz:
a) wykonujący, w ramach obowiązków służbowych, czynności nurka, płetwonurka lub instruktora szkolenia płetwonurków,
b) pełniący służbę w jednostce nieobjętej szkoleniem nurkowym, za zgodą przełożonych
- wykonał normę roczną przebywania pod wodą i w podwyższonym ciśnieniu, określoną w załączniku do rozporządzenia;
2) w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, jeżeli funkcjonariusz spełnia łącznie następujące warunki:
a) nabył uprawnienia i kwalifikacje, w tym także w zakresie antyterrorysty minera-pirotechnika, do udziału w działaniach bojowych, realizowanych przez jednostkę lub komórkę antyterrorystyczną Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub przez Straż Graniczną,
b) brał udział, w ramach obowiązków służbowych, w działaniach bojowych Policji lub Straży Granicznej lub, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej lub w procesie szkolenia, mającym na celu przygotowanie do takich działań, określonym przez Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Komendanta Głównego Straty.
Wbrew twierdzeniom apelacji, przedstawiona przez organ rentowy wykładnia, nie znajduje oparcia w treści omawianych regulacji odnoszących się do okresów „pełnienia służby”, nie zaś okresów, w których funkcjonariusz „podejmował czynności” opisane w §2 ust. 1 pkt 2, przy spełnieniu warunków wymienionych w ppkt a) i ppkt b) cyt. rozporządzenia. Wobec powyższego, argumentacja organu rentowego zawarta w uzasadnieniu apelacji, że odwołujący się w czasie zwolnienia lekarskiego nie podejmował czynności polegających na „fizycznym zwalczaniu terroryzmu”, jest o tyle nietrafna, że powołane przepisy posługują się pojęciem „pełnienia służby bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu”, bez określenia w jakim minimalnym wymiarze czasowym, przy spełnieniu jakiej minimalnej normy rocznej, funkcjonariusz powinien podejmować konkretne czynności w tym zakresie, w szczególności brać udział w działaniach bojowych, aby jego służba została zakwalifikowana, jako pełniona w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, zaświadczenie Nr (...) z 10 listopada 2014 r. daje podstawę do stwierdzenia, że służba odwołującego się, zgodnie z jego twierdzeniem, była służbą, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. tj. służbą pełnioną bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, przy tym organ rentowy nie zakwestionował skutecznie spełnienia przez odwołującego się warunków wymienionych w pkt 2 ppkt a) i ppkt b) , w szczególności nie wykazał, ani nawet nie zaprzeczał, że charakter służby odwołującego się funkcjonariusza, był inny niż on twierdzi i niż to wynika z zaświadczenia Nr (...) z 10 listopada 2014 r. Podkreślić należy, że cyt. art. 15 ust. 2 pkt 1) ustawy zaopatrzeniowej, § 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r., ani żaden inny przepis, nie przewiduje wyłączenia okresów zwolnień lekarskich, z objętych ww. regulacjami okresów służby.
W toku sporu nie było co do zasady kwestionowane, że D. F. w okresie od 1 sierpnia 2004 r. do 31 grudnia 2013 r. pełnił służbę bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu biorąc udział, w ramach obowiązków służbowych, w działaniach bojowych Policji lub Straży Granicznej lub, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej lub w procesie szkolenia, mającym na celu przygotowanie do takich działań, określonym przez Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Komendanta Głównego Straty (§ 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r.), Organ rentowy jednak nietrafnie wyłącza z wymienionego okresu pełnienia służby okres przebywania D. F. na zwolnieniu lekarskim od 1 lipca 2013 r. do 7 sierpnia 2013 r. Jak podniesiono, żadne regulacje prawne nie przewidują w swojej treści takiego wyłączenia, nie można zatem mówić, że wykładnia gramatyczna przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku tożsamego z argumentacją przedstawioną przez organ rentowy. Mając natomiast na uwadze wykładnię systemową, zważyć należy, że zarówno ustawa zaopatrzeniowa, jak i rozporządzenie Rady Ministrów z 4 maja 2005 r., w przypadku służby pełnionej bezpośrednio w fizycznym zwalczaniu terroryzmu, nie przewidują minimalnych norm rocznych, co ma miejsce przy zakwalifikowaniu szeregu innych służb mundurowych, wymienionych w Rozporządzeniu z 4 maja 2005 r., jako pełnionych w warunkach uzasadniających podwyższenie prawa do emerytury, stosownie do delegacji ustawowej wynikającej z art. 15 ust. 6 ustawy zaopatrzeniowej. I tak przepis § 2 ust. 1 pkt 1 ww. Rozporządzenia, rozporządzenia, odnoszący się do zakwalifikowania okresu służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, służby w charakterze nurka i płetwonurka, przewiduje warunek, zgodnie z którym emeryturę funkcjonariusza podwyższa się o 2 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w charakterze nurka i płetwonurka, jeżeli funkcjonariusz:
a) wykonujący, w ramach obowiązków służbowych, czynności nurka, płetwonurka lub instruktora szkolenia płetwonurków,
b) pełniący służbę w jednostce nieobjętej szkoleniem nurkowym, za zgodą przełożonych
- wykonał normę roczną przebywania pod wodą i w podwyższonym ciśnieniu, określoną w załączniku do rozporządzenia (70 godzin nurek, płetwonurek i instruktor szkolenia płetwonurków, przy czym w wykonywanej normie powinno być sześciokrotne nurkowanie do głębokości, na którą dopuszczony jest specjalista, lub 60 godzin szef grupy nurków i płetwonurków). Podobne minimalne normy odnoszące się do pełnienia służby w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury, zawierają § 3 ust. 1 (dot. personelu latającego na samolotach i śmigłowcach, § 3 ust. 2 (dot. załóg nawodnych jednostek pływających), § 3 ust. 3 (dot. służby w charakterze skoczka spadochronowego), § 3 ust.5 (dot. sapera), § 4 ust. 1 - 4 (dot. podwyższenia emerytury o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu), § 5 (dot. podwyższenia emerytury o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w zassie wojny i w strefie działań wojennych). Analogicznego wymogu minimalnego wymiaru czasowego podejmowania czynności w zakresie fizycznego zwalczania terroryzmu, w tym udziału w ramach obowiązków służbowych w działaniach bojowych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (…) lub w procesie szkolenia mającym na celu przygotowanie do takich działań (…) nie przewiduje przepis § 2 ust. 1 pkt 2 odnoszący się do funkcjonariusza pełniącego służbę bezpośrednio w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, przy spełnieniu warunków określonych podpunktami a) i b). Z powyższego wynika, że cały okres tego rodzaju okres służby należy traktować, jako okres służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury o 2% za każdy rok. Zauważyć należy, że organ rentowy nie wykazał, aby w czasie zwolnienia lekarskiego D. F. zaszły zmiany w jego stosunku służby, w szczególności, aby pełniona przez niego służba utraciła status określony art. 15 ust. 2 pkt 1 in fine ustawy zaopatrzeniowej oraz § 2 ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej rozporządzenia. Wobec powyższego nie ma podstaw aby stosować wyłączenie ww. okresu korzystania ze zwolnienia lekarskiego z okresu służby pełnionej w zwalczaniu fizycznym terroryzmu, w warunkach powołanej regulacji, mającego wpływ na podwyższenie emerytury funkcjonariusza.
Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny oddalił apelację organu rentowego, na podstawie art. 385 k.p.c.
Marzena Wasilewska Marcin Graczyk Anita Górecka