Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2020 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Alicja Wiśniewska (spr.)

Sędziowie SSO Aneta Ineza Sztukowska

SSO Agnieszka Kluczyńska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2020 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa F. Ś.

przeciwko L. M.

o zachowek

na skutek zażalenie powoda F. Ś. na postanowienie w przedmiocie kosztów procesu oraz kosztów sądowych zawarte w punkcie 2. i 3. wyroku Sądu Rejonowego w Olecku z dnia 17 września 2020 roku sygn. akt I C 259/18

p o s t a n a w i a:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 2., w ten sposób, że w miejsce kwoty 4 117 zł (cztery tysiące sto siedemnaście złotych) wpisać kwotę 2 317 zł (dwa tysiące trzysta siedemnaście złotych);

2.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 3., w ten sposób, że w miejsce kwoty 6 012,56 zł (sześć tysięcy dwanaście złotych 56/100) wpisać kwotę 4 854,56 zł (cztery tysiące osiemset pięćdziesiąt cztery złote 56/100);

3.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

4.  wzajemnie znieść między stronami koszty procesu w postępowaniu zażaleniowym.

SSO Alicja Wiśniewska SSO Aneta Ineza Sztukowska SSO Agnieszka Kluczyńska

Sygn. akt I.Cz 304/20

Uzasadnienie postanowienia z dnia 18 grudnia 2020r.

Sąd Rejonowy w Olecku wyrokiem z dnia 17 września 2020r., w sprawie sygn. akt I C 259/18 oddalił powództwo F. Ś. przeciwko L. M.; zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 4117zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od powoda F. Ś. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Olecku kwotę 6012,56zł tytułem wynagrodzeń biegłych poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa oraz nieuiszczonej opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa.

Zażalenie na rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu w części zasądzającej od powoda na rzecz pozwanej tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę ponad 2317 zł oraz w przedmiocie kosztów sądowych w części nakazującej pobranie od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Olecku kwoty ponad 4012,56 zł wywiódł powód.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1) art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 i 5 rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie w zw. z § 19 rozporządzenia poprzez zastosowanie błędne i zasądzenie na rzecz pozwanej zwrotu kwoty 3 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, podczas gdy pozwanej należy się zwrot kwoty 1 800 zł z tego tytułu;

2) art. 327 ¹ § 1 k.p.c. oraz art. 83 § 1 i § 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 113 uksc poprzez nakazanie pobrania od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwoty 6 012,56 zł tytułem wynagrodzeń biegłych poniesionych tymczasowo ze Skarbu Państwa oraz nieuiszczonej opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa, podczas gdy:

- kwota ta jest bezpodstawna i rażąco zawyżona;

- Sąd nie wyjaśnił z czego wynika ta kwota, co uniemożliwia powodowi prześledzenie działań matematycznych dokonanych przez Sąd przy jej ustalaniu i kontrolę ich poprawności oraz zasadności;

- suma wynagrodzeń biegłych oraz opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa nie daje kwoty 6 012,56 zł, gdyż koszty opinii biegłych wyniosły kolejno 3 569,77 zł i 1 442,79 zł, co daje w sumie kwotę 5 012,56 zł, a część tej kwoty w zakresie 1 000 zł została pokryta z zaliczek na opinie biegłego uiszczonych przez strony w kwotach po 500 zł, zaś nawet zakładając że powód winien uiścić opłatę od rozszerzenia powództwa w kwocie 842 zł, suma wynagrodzeń biegłych pozostałych do uiszczenia i ww. opłaty wynosi 4 854,56 zł (5 012,56 zł - 1000 zł + 842 zł), nie zaś 6 012,56 zł co potwierdza tezę, że kwota której pobranie od powoda nakazał Sąd została ustalona w nieprawidłowej wysokości;

3) art. 101 § 3 uksc w zw. z art. 100 ust. 1 uksc poprzez obciążenie powoda opłatą od rozszerzonego powództwa w niewiadomej wysokości, podczas gdy powód postanowieniem Sądu Rejonowego w Olecku z dnia 11 maja 2018 r. wydanym w niniejszej sprawie został zwolniony od opłaty od pozwu ponad kwotę 150 zł:

Ewentualnie, w przypadku uznania zarzutu zawartego w pkt. 3 za niezasadny, zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 130 ³§2 kpc poprzez brak wezwania powoda do uiszczenia należnej opłaty od rozszerzenia powództwa, a następnie orzeczenie o obowiązku uiszczenia opłaty w orzeczeniu kończącym sprawę, podczas gdy, aby zawrzeć w orzeczeniu kończącym sprawę Sąd winien uprzednio wezwać powoda do uiszczenia opłaty w terminie tygodnia i dopiero gdy termin ten bezskutecznie upłynie Sąd może orzec o obowiązku uiszczenia opłaty w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę pkt 2 sentencji wyroku poprzez obniżenie kwoty przyznanej pozwanej tytułem zwrotu kosztów procesu do 2 317 zł; zmianę pkt 3 sentencji wyroku poprzez obniżenie kwoty, którą Sąd nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Olecku do kwoty 4012,56 zł i zmianę w zakresie tytułu pobrania tej kwoty poprzez usunięcie treści „oraz nieuiszczonej opłaty sądowej od rozszerzenia powództwa”. Ponadto domagał się zasądzenia zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na zażalenie pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie zażalenia co do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2. wyroku, a w pozostałym zakresie rozstrzygnięcie pozostawił do uznania Sądu. Domagał się również zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Zgodzić się należy z powodem, iż rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu zawarte w punkcie 2. wyroku Sądu Rejonowego w Olecku z dnia 17 września 2020r., w sprawie sygn. akt I C 259/18 zapadło z naruszeniem art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 i 5 w zw. z §19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 20115r. poz.1800,ze zm.).

Powód wystąpił z pierwotnym żądaniem zasądzenia kwoty 10 000 zł, przy czym w toku procesu rozszerzył powództwo do kwoty 26 822,22 zł. Sąd Rejonowy rozstrzygając w przedmiocie należnych pozwanej kosztów zastępstwa procesowego błędnie przyjął, iż stawka minimalna wynagrodzenia z tego tytułu winna być liczona od kwoty rozszerzonego powództwa, pomijając przepis §19 w/w rozporządzenia który stanowi, iż w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczania opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.

Ponieważ powód przegrał sprawę w całości, zgodnie z zasadą wyrażoną w art.98 k.p.c. winien zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty procesu, na które składają się: 1 800 zł - koszty zastępstwa procesowego (ustalone na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z §19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), 17 zł - opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 500 zł – zaliczka, co łącznie daje kwotę 2317 zł, a nie jak błędnie orzekł Sąd Rejonowy – 4117 zł. W tym zakresie rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego wymagało korekty, czego wyrazem jest pkt 1 postanowienia.

Sąd Okręgowy częściowo podzielił również zarzuty skarżącego, co do nieprawidłowego wyliczenia brakujących kosztów sądowych. Łączne koszty sądowe wyniosły w sprawie 6 003,56 zł, w tym opłata sądowa od pierwotnego powództwa – 150 zł (uiszczona przez powoda), wydatki na poczet wynagrodzenia biegłych - 5012,56 zł (pokryte z zaliczek stron do kwoty 1000 zł), opłata sądowa od rozszerzonego powództwa – 841 zł. Powyższe wskazuje, iż nierozliczone koszty sądowe obejmują kwotę 4 854,56 zł, a nie jak błędnie przyjął Sąd Rejonowy kwotę 6 012,56 zł i w tym zakresie Sąd Okręgowy również dokonał zmiany orzeczenia Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy nie podzielił przy tym argumentów powoda, iż zwolnienie go od opłaty sądowej ponad kwotę 150 zł od powództwa o zapłatę kwoty 10 000 zł, obejmowało również powództwo rozszerzone do kwoty 26 822,22 zł. Sąd Rejonowy procedując w przedmiocie wniosku powoda o zwolnienie od opłaty sądowej był związany jego roszczeniem (o zapłatę kwoty 10 000 zł) i wówczas nie mógł orzekać co do ewentualnych przyszłych roszczeń powoda. Nie sposób również zgodzić się powodem, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia przepisu art. 130 ³§2 k.p.c.. W związku z modyfikacją roszczenia pełnomocnik powoda pismem z dnia 21 sierpnia 2019r. został wezwany przez Sąd Rejonowy do uiszczenia opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa w kwocie 841 zł – w terminie 7 dni pod rygorem orzeczenia w tym przedmiocie, w wyroku. Ponieważ zakreślony pełnomocnikowi powoda termin do uiszczenia opłaty sądowej upłynął bezskutecznie, Sąd Rejonowy prawidłowo, w dalszym ciągu procedował w sprawie i w orzeczeniu końcowym orzekł o obowiązku uiszczenia opłaty sądowej zgodnie z zasadą obowiązującą przy zwrocie kosztów procesu. Odnośnie zaś wydatków związanych z wynagrodzeniem biegłych, należy wskazać, iż postanowienia w tym przedmiocie były doręczane pełnomocnikom stron, celem umożliwienia, ich ewentualnego zaskarżenia. Zarówno pełnomocnika powoda jak i pełnomocnik pozwanego nie kwestionowali wysokości wynagrodzenia przyznanego biegłym, stąd też zarzut bezpodstawności jak i rażąco zawyżonej wysokości wydatków, jest chybiony.

Uwzględniając powyższe na podstawie art. 386§1 k.p.c. Sąd Okręgowy częściowo zmienił zaskarżone postanowienia, a w pozostałym zakresie zażalenie oddalił.

W przedmiocie kosztów postępowania zażaleniowego, uwzględniając jego wynik, Sąd orzekł na podstawie art.100 k.p.c., znosząc je wzajemnie między stronami.

SSO Alicja Wiśniewska SSO Agnieszka Kluczyńska SSO Aneta Ineza Sztukowska