Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II.Ka.48 /21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejowego w Suwałkach z dnia 21 grudnia 2020r. w sprawie II.K. 963/20.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

x oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

Art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka .

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

x

uchylenie

x

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Sąd Okręgowy:

-

nie przeprowadzał postępowania dowodowego,

-

nie dokonał odmiennej oceny dowodów przeprowadzonych przez Sąd I instancji

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Jak w sekcji 2.1.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Jak w sekcji 2.1.1.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Jak w sekcji 2.1.1.

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, tj.:

- naruszenia prawa do obrony oskarżonego „w okolicznościach przeprowadzenia rozprawy głównej pod usprawiedliwioną nieobecność oskarżonego i przy braku uwzględniania wniosku obrońcy z wyboru o odroczenie rozprawy w dniu 21.12.2020r. celem zapoznania się z aktami i przygotowania linii obrony”.

- art.201 kpk „poprzez brak przyjęcia, iż dopuszczony dowód z opinii biegłych psychiatrów, w tym treść opinii sądowo -psychiatrycznej nie jest niepełna, niejasna i nie budzi wątpliwości”.

II.  błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres dożywotni, mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegający na wadliwym, oderwanym od realiów sprawy ustaleniu, że nie zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami, co skutkowało orzeczeniem powyższego zakazu na podstawie art. 42§3 kk.

III.  rażącej niewspółmierności kary poprzez brak zastosowania art. 37a kk przy jednoczesnym wymiarze kary poniżej roku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutu I:

W części dotyczącej naruszenia prawa do obrony zarzut polemiczny i nieskuteczny. Z akt sprawy wynika, iż na etapie postępowania przygotowawczego oraz na pierwszym terminie rozprawy wyznaczonym w dniu 03 grudnia 2020r. oskarżony reprezentowany był przez obrońcę z wyboru. Jednocześnie na terminie rozprawy w dniu 03.12.2020r. oskarżony nie stawił się, informując uprzednio obrońcę iż jest chory i planuje odbyć w tym samym dniu teleporadę lekarską i uzyskać zwolnienie lekarskie, usprawiedliwiające nieobecność. W konsekwencji, na wniosek obrońcy oskarżonego, Sąd zarządził przerwę w rozprawie do dnia 21.12.2020r.

Następnie w dniu 03.12.2020r. obrońca na piśmie oświadczył, iż rezygnuje z obrony oskarżonego. Od tego momentu, znając wyznaczony termin rozprawy, oskarżony miał więc możliwość ustanowienia kolejnego obrońcy z wyboru w okresie przeszło dwutygodniowej przerwy, który pozwalał na zapoznanie z aktami sprawy i przygotowanie linii obrony. Powyższego, w odpowiednim terminie oskarżony nie uczynił. Ustanowienie obrońcy z wyboru, nastąpiło w nocy poprzedzającej termin rozprawy , o czym Sąd został poinformowany po jej zakończeniu ( 8.22-godzina faksu, k.95-96). W konsekwencji to działanie oskarżonego doprowadziło do zniwelowania jego prawa do obrony w znaczeniu formalnym (korzystania z pomocy obrońcy).Nadto na wyznaczony w dniu 21.12.2020r. termin rozprawy oskarżony ponownie bez usprawiedliwienia nie stawił się, odstępując tym samym również od osobistej realizacji prawa do obrony w aspekcie materialnym.

Za niezasadny uznać należy też zarzut skierowany pod adresem sporządzonej opinii psychiatrycznej , do której oskarżony mając możliwość stawiennictwa na rozprawie, zastrzeżeń nie zgłosił zaś te podniesione w apelacji mają charakter li tylko polemiczne negujących.

Ad. zarzutu II:

Jak w sekcji 4.

Ad. zarzutu III.

Dyspozycja zawarta w art. 37a kk ma charakter fakultatywny. Sąd może, ale nie ma obowiązku zastosowania tego przepisu w konkretnym akcie orzekania. Przepis zawiera ogólną regułę, ale nie wprowadza konieczności jej zastosowania. Sąd ma całkowitą wolność wyboru, chociaż ta wolność wyboru jest determinowana wskazanymi wyżej dwoma warunkami – górnym pułapem ustawowego zagrożenia za dane przestępstwo oraz przypuszczalną wysokością orzeczonej kary pozbawienia wolności usytuowaną ustawowo na granicy roku pozbawienia wolności.

Ale fakultatywność przepisu nie narzuca konieczności jego stosowania, a jedynie uelastycznia możliwość doboru kary do indywidualnego przypadku. Nie zawiera on żadnych sugestii co do priorytetu kar wolnościowych i konieczności stosowania takiej zmiany kary grożącej za przestępstwo, nie nakazuje takiego wyboru kary. "Przepis art. 37a nie ma charakteru normy stanowczej (zawierającej nakaz lub zakaz określonego postępowania), zatem jego obraza – w rozumieniu art. 438 pkt 1 KPK – nie wchodzi w grę" (wyr. SA w Katowicach z 14.4.2016 r., II AKa 42/16, Legalis).

Co więcej norma z art. 37a kk stanowi pewnego rodzaju odstępstwo od zasady, zgodnie z którą - za przypisany czyn wymierzana jest kara, która przewidziana została jako sankcja karna za konkretne przestępstwo. Stąd też sięgając po uregulowanie z art. 37a kk sąd za każdym razem obowiązany jest do indywidualnego podejścia i całościowego przeanalizowania konkretnego przypadku. W sprawie niniejszej, co wynika z treści uzasadnienia- Sąd I instancji wnikliwie przeanalizował kwestię zastosowania wobec oskarżonego represji karnej za przypisany mu czyn. Ustalając wysoką społeczną szkodliwość czynu Sąd I instancji uznał, że kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, będzie właściwą reakcją na zachowanie oskarżonego w kontekście przypisanego mu przestępstwa. Zdaniem Sądu Okręgowego, słusznie Sąd I instancji nie znalazł podstaw do zastosowania wobec P. O. instytucji z art. 37akk.

Wniosek

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Suwałkach.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nieskuteczność zarzutów apelacji dotyczących naruszenia prawa procesowego, materialnego, częściowo również w zakresie wymierzonej kary tj. pozbawienia wolności.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Stwierdzenie obrazy przepisów prawa procesowego tj. art. 438 pkt. 4 kpk poprzez orzeczenie w pkt. II wyroku środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, skutkujące w świetle okoliczności niniejszej sprawy, uznaniem, iż utrzymanie przedmiotowego orzeczenia w byłoby rażące niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440kpk . Przesłanką zmiany orzeczenia na korzyść oskarżonego albo uchylenia niezależnie od granic oskarżenia i podniesionych zarzutów jest uznanie sądu odwoławczego, że utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe (art. 440 kpk). Następuje to przez wskazanie jednego z uchybień będących względnymi podstawami odwoławczymi określonymi w art. 438 kpk, które zostały stwierdzone poza granicami zaskarżenia i podniesionymi zarzutami i wpłynęły na treść orzeczenia, a ich natężenie jest takie, że w rażący sposób czyni to orzeczenie niesprawiedliwym (wyr. SN z 29.5.1973 r., V KRN 118/73, OSNKW 1973, Nr 12, poz. 155).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Uchybienie z art. 438 pkt 4 kpk w zakresie dotyczącym „rażącej niewspółmierności” oznacza znaczną dysproporcję pomiędzy wymierzoną karą, środkiem karnym lub nawiązką a tym, który powinien być wymierzony, aby w odczuciu społecznym był uznany za sprawiedliwy. Rażąca niewspółmierność kary (art. 438 pkt 4 kpk ) zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych za przypisane oskarżonym przestępstwa nie uwzględnia należycie stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma uczynić w stosunku do osób skazanych. Ponadto, orzeczona kara lub środek karny mogą być uznane za niewspółmierne, gdy nie uwzględniają w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnionego czynu, jak i osobowości sprawcy (vide: wyr. SN z 30.6.2009 r., WA 19/09, OSNwSK 2009, Nr 1, poz. 1255; wyr. SA w Lublinie z 26.3.2010 r., II AKA 59/10, OSA 2011, Nr 9, poz. 3; wyr. SA w Lublinie z 26.2.2013 r., II AKa 21/13, Legalis). Innymi słowy, rażąca niewspółmierność kary występuje, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 kk(wyr. SA w Katowicach z 15.9.2010 r., II AKA 266/10, Legalis).

Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach niniejszej sprawy, wymiar orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych (dożywotnio) , jest orzeczeniem zbyt restrykcyjnym, rażąco niewspółmiernym (art. 438 pkt 4 kpk ) wobec stopnia szkodliwości społecznej czynu zarzucanego oskarżonemu jak też w odniesieniu do zamierzonych celów kary, jej społecznego oddziaływania, funkcji zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma uczynić w stosunku do osoby oskarżonego.

Sąd Okręgowy podzielając poglądy doktryny stoi na stanowisku, że orzekanie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio za przestępstwo bezskutkowe prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, nawet popełnione ponownie, pozostaje w dysproporcji do tego czynu i prowadzi do nadmiernej represji tych sprawców (…) W takiej sytuacji dolegliwość tego środka może nie pozostawać w proporcji do popełnionego czynu i właściwości sprawcy (komentarz R.A. Stefański, 2015 r.). Sąd stoi na stanowisku, że zarówno kara, jak i orzekane środki karne mają na celu nie tylko represjonowanie oskarżonego, ale także wychowanie sprawcy, jego resocjalizację, a tym samym zapobieganie powrotowi do popełniania przestępstw w przyszłości.

W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, orzekanie środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych należy zaliczyć do kategorii orzeczeń rażąco niesprawiedliwych. Zauważyć bowiem należy, iż czyn za który P. O. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 23.11.2009r. w sprawie VII.K. 491/09 , objęty wyrokiem łącznym z dnia 16.08.2013r. w sprawie VII.K. 243/13 (a który był podstawą przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 178a§4 kk) , popełniony został przez niego w dniu 01 maja 2009r., a zatem blisko 11 lat od popełnienia niniejszego przestępstwa, i 7 lat od ostatniego zakazania w ogóle. Od tego czasu P. O. przestrzegał porządku prawnego i nie naruszał zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym . W świetle powyższego, Sąd uznał, że zasadnym będzie danie P. O. jeszcze jednej szansy i orzekł 8 – letni (również długi i dolegliwy w codziennym życiu) zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Tak ukształtowany środek karny w połączeniu z realnie dolegliwą karą, bo mającą bezwzględny charakter, pozbawienia wolności oraz świadczeniem pieniężnym w kwocie 10.000zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej stanowi w całokształcie adekwatną, sprawiedliwą ale i należycie surową represję karną wobec oskarżonego.

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie:

0.2- ustalenia sprawstwa i winy,

0.3- orzeczonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz świadczenia pieniężnego,

- orzeczenia o kosztach.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- nie budzące wątpliwości ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie sprawstwa i winy,

- należycie uwzględnione w zakresie wymierzonej kary pozbawienia wolności dyrektywy wymiaru kary wskazane w art. 53 § 1 i 2 kk takie jak: granice ustawowego zagrożenia czynu, stopień jego społecznej szkodliwości, cele zapobiegawcze oraz wychowawcze, które mają zostać osiągnięte w stosunku do sprawcy, jak również potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, wymogi prewencji ogólnej i szczególnej nadto właściwości i warunki osobiste sprawcy, okoliczności go obciążające i łagodzące,

- oparte o przepisy prawa i istotne okoliczności sprawy, należycie umotywowane orzeczenie w zakresie środka karnego i kosztów postępowania.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1 Sąd Okręgowy na podstawie art. 440 kpk w zw. z art. 438 pkt. 4 kpk zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w pkt II na podstawie art. 42§3 kk w zw. z art. 42§2kk w zw. z art. 43§1 kk orzekł wobec oskarżonego P. O. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Stwierdzenie obrazy przepisów prawa procesowego tj. art. 438 pkt. 4 kpk poprzez orzeczenie w pkt. II wyroku środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, skutkujące w świetle okoliczności niniejszej sprawy, uznaniem, iż utrzymanie przedmiotowego orzeczenia w byłoby rażące niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440kpk.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

4.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy.

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O opłacie i kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd orzekł na podstawie art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art.624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), przyjmując, że ich uiszczenie byłoby zbyt uciążliwe dla oskarżonego.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok zaskarżono w całości (co do winy)

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka .

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

x

uchylenie

☐

zmiana