Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodnicząca Sędzia Małgorzata Klęk

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Kubiak

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2020 roku w Zduńskiej Woli

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniego S. S. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową E. P. (1)

przeciwko T. S.

o podwyższenie alimentów

1.  alimenty należne od pozwanego T. S. na rzecz jego małoletniego syna S. S., ostatnio zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 12 maja 2016 roku, w sprawie sygn. akt III RC 157/15 podwyższa z kwoty po 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych do kwoty po 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, poczynając od dnia 01 grudnia 2020 roku, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda E. P. (1) do dnia 10. każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  nie obciąża małoletniego powoda kosztami procesu od oddalonej części powództwa;

4.  zasądza od pozwanego T. S. na rzecz przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda E. P. (1) kwotę 593,00 (pięćset dziewięćdziesiąt trzy) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

5.  zasądza od pozwanego T. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli kwotę 200,00 (dwieście) złotych tytułem opłaty sądowej;

6.  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Małgorzata Klęk

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2020 roku do tut. Sądu wpłynął pozew złożony przez r.pr. A. C., reprezentującego E. S. - przedstawicielkę ustawową małoletniego powoda S. S. przeciwko ojcu małoletniego T. S.. W pozwie wniesiono o podwyższenie alimentów, których wysokość ostatnio ustalona była wyrokiem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli w sprawie III RC 167/15 – z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty po 900 zł miesięcznie. W pozwie wniesiono również o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania.

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo do kwoty 500 zł miesięcznie, wnosząc o jego oddalenie w pozostałym zakresie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

W toku postępowania postanowieniem Sądu z dnia 30 lipca 2020 roku, zmienionym w dniu 24 września 2020 roku, zabezpieczono powództwo poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia tytułem alimentów kwoty po 500 złotych miesięcznie przez czas trwania procesu ( k. 10 i 55- postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia).

Pozwany T. S. na pierwszej rozprawie uznawał powództwo do kwoty po 600 zł miesięcznie (k.112v), a ostatecznie na ostatniej rozprawie nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie ( k. 172).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Małoletni powód S. S. (ur. (...)) jest synem E. P. (1) i T. S.. Związek małżeński rodziców małoletniego został rozwiązany przez rozwód. Ze związku małżeńskiego pochodzi również córka J. B., obecnie pełnoletnia i utrzymująca się samodzielnie. T. S. zobowiązany jest do uiszczania na rzecz małoletniego syna alimentów, których wysokość została po raz ostatni ustalona wyrokiem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 12 maja 2016 roku w sprawie III RC167/15 – na kwotę 450 złotych miesięcznie.

Dowód: okoliczności bezsporne, akta sprawy III RC 167/15: wyrok SR w Zduńskiej Woli z dnia 12 maja 2016 roku – k. 103)

Pozwany T. S. ma 45 lat. Z wykształcenia jest technikiem elektrykiem, posiada również umiejętności w dziedzinie mechaniki samochodowej. Obecnie jest emerytowanym policjantem, a jego miesięczna emerytura netto obecnie wynosi 2044,54 zł.

Pozwany w zeznaniu podatkowym za 2019 rok wykazał dochód w wysokości 30.621,34 zł, z czego 29.324,40 stanowił dochód z emerytury, a 1296,94 zł – dochód z innych źródeł. Za 2018 roku dochód pozwanego wynosił 52.954,52 zł.

Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku k.171-172 – min. 01:36:01 - 01:41:32, akta sprawy III RC 167/15: dane podawane przez pozwanego – k. 86, wydruk listy operacji z konta bankowego pozwanego – k. 133-140, zeznania podatkowe PIT-37 pozwanego za 2019 rok – k 129-130 i za 2018 rok – k.131-132

Pozwany osiąga dodatkowe dochody z tytułu wynajmu należących do niego dwóch lokali. Łącznie jego dochody z tego tytułu wynoszą 1400 zł miesięcznie (700 zł miesięcznie za każdy z lokali).

Pozwany uzyskuje także dodatkowe dochody ze sprzedaży części samochodowych. Czasem pomaga swojemu przyjacielowi, prowadzącemu działalność gospodarczą w zakresie m.in. montażu firan i karniszy. Zdarza się, że z ramienia firmy prowadzonej przez przyjaciela, wykonuje usługi u klienta.

Za powyższe przysługi korzysta z pomocy przyjaciela w innym zakresie, a niekiedy pozyskuje wynagrodzenie, czemu zdecydowanie zaprzecza.

Dowód: umowy najmu – k. 51, 142, zeznania E. P. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku k. 170-171 – min. 01:17:57 – 01:27:04, zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku – min. 01:28:02 - 01:41:32

Pozwany od września 2019 roku dobrowolnie płacił na rzecz syna alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie. Dodatkowo przekazuje synowi kwotę 100 zł kieszonkowego. Kolejne 100 zł miesięcznie przekazuje na konto syna na poczet oszczędności w związku z nadchodzącymi osiemnastymi urodzinami. W okresie od złożenia pozwu, jedynie w jednym miesiącu nie dokonał wpłaty tych kwot – we wrześniu 2020 roku, gdy obowiązywało pierwotne orzeczenie o zabezpieczeniu, ustalające alimenty na kwotę 650 zł.

Dowód: zeznania E. P. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku k. 170-171 – min. 01:03:51 – 01:13:09, zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 17 listopada 2020 roku – min. 00:28:26-00:37:31, wydruk listy operacji z konta bankowego pozwanego – k. 133-140

Pozwany jest właścicielem domu mieszkalnego. Spłaca kredyt hipoteczny w kwocie 41.269,20 zł, zaciągnięty w celu sfinansowania zakupu mieszkania dla córki J. B.. Miesięczna rata kredytu wynosi ok. 470 zł. Koniec okresu kredytowania przypada na dzień 05 marca 2027 roku.

Dowód: umowa kredytu – k.40-41 , wydruk listy operacji z konta bankowego pozwanego – k. 133-140

Pozwany utrzymuje systematyczne i regularne kontakty z synem. W okresie od czerwca 2019 roku do września 2019 roku, małoletni powód mieszkał u ojca i znajdował się na jego wyłącznym utrzymaniu.

Małoletni powód często odwiedza ojca, ma klucze do jego domu oraz posiada tam własny pokój. Ojciec wspiera go w motoryzacyjnej pasji, pomógł mu w zakupie motocykla. Motocykl ten jest zarejestrowany na pozwanego, który opłaca ubezpieczenie. Pozwany sfinansował również zakup płyt podłogowych do garażu, zakupionego dla syna oraz zapewnił ich transport.

Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania pozwanego na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku k. 171-172 – min. 01:28:02 - 01:41:32, zeznania J. B. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku – min. 00:04:20 – 00:25:25, zeznania J. N. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku – min. 00:27:01 – 00:35:16

Matka małoletniego powoda E. P. (1) w sierpniu 2020 roku zawarła związek małżeński z T. P. (1).

W zeznaniu podatkowym za 2019 rok E. P. (1) wykazała dochód w wysokości 4.661,25 zł, natomiast za 2018 rok – w kwocie 4.665,00 zł.

Dowód: zeznanie podatkowe za 2019 rok – k. 155-157 i za 2018 rok – k. 158-160

E. P. (1) od dnia 20 kwietnia 2020 roku jest zatrudniona jako kierowca i zaopatrzeniowiec w spółce prowadzonej przez jej obecnego męża na pół etatu, z wynagrodzeniem miesięcznym brutto wynoszącym 1300 zł. Jednocześnie jest wspólniczką w tej spółce, posiadającą 9 udziałów.

Matka małoletniego osiąga dodatkowe dochody z tytułu wykonywania usług kosmetycznych. Ma kilka stałych klientek, osiąga z tego tytułu dodatkowe dochody w wysokości ok. 600 zł miesięcznie.

Małoletni powód S. S. ma obecnie 17 lat, w dniu 03 marca 2021 r. osiągnie pełnoletność, zamieszkuje wraz z matką w Z.. Jest uczniem drugiej klasy Technikum Mechanicznego w Z.. Na koszty utrzymania małoletniego składają się koszty związane z jego codziennym utrzymaniem – w tym koszty wyżywienia, zakupu odzieży i opłaty za mieszkanie oraz kieszonkowe. Pasją małoletniego jest motoryzacja, posiada on motocykl, który samodzielnie naprawia. Posiada prawo jazdy na motocykle. W związku z tym ponosi również koszty np. zakupu paliwa.

Dowód: zeznania E. P. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku k.170-171– min. 01:03:51 – 01:13:09, zeznania J. N. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku – min. 00:27:01 – 00:35:16 Zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 165, zeznania T. P. na rozprawie w dniu 10 grudnia 2020 roku – min. 00:39:31 – 00:56:26

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie zeznań matki powoda oraz zeznań pozwanego, weryfikując je jednak ze złożonymi przez nich dokumentami i w razie wątpliwości przyznając pierwszeństwo dokumentom. W ocenie Sądu zeznań stron nie można było uwzględnić jako w pełni wiarygodnych w zakresie przede wszystkim ich stanu majątkowego. Strony miały tendencję do wskazywania zaniżonych zarobków.

Sąd nie dał wiary zeznaniom E. P. (1) w zakresie, w jakim wskazywała ona, że kwota uzyskiwana przez pozwanego z tytułu wynajmu jednego lokalu wynosi 1300 zł. Są one sprzeczne z zeznaniami pozwanego oraz świadka J. B. i – przede wszystkim - nie znajdują one oparcia w przedstawionych przez pozwanego umowach. Wobec zaistnienia takiej sprzeczności Sąd nie znalazł dostatecznych podstaw do uwzględnienia kwoty wskazywanej przez E. P. (1) jako kwoty właściwej, zwłaszcza że nie przedstawiła ona żadnych okoliczności na poparcie tych twierdzeń.

Jak wynika z akt poprzedniej sprawy dotyczącej alimentów na rzecz powoda E. P. (1) informację tę uzyskała od swojej przyjaciółki A. S., która z kolei powzięła ją podczas rozmowy z jednym z najemców lokalu w czasie, gdy poszukiwała ona lokalu do wynajęcia w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W ocenie Sądu okoliczności te nie są wystarczające do podważenia wiarygodności zeznań pozwanego, popartych przedstawionymi przez niego umowami.

Niewiarygodne były zeznania E. P. (1) w zakresie, w jakim wskazywała na całkowity brak wpłat przez pozwanego kieszonkowego na rzecz syna po wydaniu postanowienia o zabezpieczeniu. Jak wynika bowiem z przedstawionego przez pozwanego wydruku operacji na koncie, wpłaty takiej nie dokonał on w okresie od złożenia pozwu jedynie jeden raz – we wrześniu 2020 roku, gdy na mocy pierwotnego brzmienia postanowienia Sądu o udzieleniu zabezpieczenia, zobowiązany był do wpłacania tytułem alimentów kwoty 650 zł.

W mniejszym zakresie Sąd oparł się na zeznaniach pozostałych świadków, cechowały się one bowiem ograniczoną przydatnością dla ustalenia istotnych okoliczności sprawy. W tym zakresie świadkowie nie dysponowali szczegółową wiedzą, ich zeznania potwierdzały okoliczności bezsporne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego T. S., w części dotyczącej jego pomocy przyjacielowi w prowadzeniu działalności gospodarczej. Trudno wskazać jakie wymierne i finansowe korzyści pobiera pozwany za wykonywane usługi, jednakże okoliczności jakie podaje nie znajdują potwierdzenia w zeznaniach E. P. (1), jak i nie mają umocowania w zasadach doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W świetle art. 133 § 1 k.r.o. rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Obowiązek alimentacyjny rodziców w stosunku do dziecka stanowi bowiem uszczegółowienie ogólnego ich obowiązku wynikającego z art. 96 k.r.o., mianowicie troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz przygotowania je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.

Zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców precyzuje art. 135 k.r.o., zgodnie z którym jest on wyznaczany przez dwie następujące przesłanki, to jest przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów ( orzeczenie Sądu Najwyższego z 10 października 1960 roku, III CRN 350/69 OSNCP 1970/2/15).

Należy podkreślić, że pojęcie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego nie posiada jednoznacznej definicji, gdyż nie ma stałego kryterium odniesienia. Decydują o nich okoliczności konkretnego przypadku. Niemniej jednak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86, OSNC 1988/4/42) podjął próbę uogólnienia tego pojęcia przyjmując, iż przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest zatem uzależniony od cech osoby uprawnionej (jej wieku, stanu zdrowia, zdolności intelektualnych itp.) oraz splotu okoliczności natury społecznej i ekonomicznej, w których osoba uprawniona się znajduje. Wyjście poza takie potrzeby zależy wyłącznie od cech osobistych dziecka oraz od zamożności jego rodziców. Rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb uprawnionego. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowego i zawodowego oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Z kolei możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają nie tylko jego rzeczywiste zarobki i dochody, ale również zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, jeśli istniejące warunki społeczno – gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 roku, III CRN 48/75 LEX nr 7702 ). Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. Dziecko ma prawo do życia na równej stopie życiowej z rodzicami.

W miarę upływu czasu potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, a tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego też w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r.o.).

Przy ocenie, czy doszło do zmiany stosunków należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu, a zatem zmianę w zakresie i stopniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego do świadczenia alimentacyjnego.

Na gruncie niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że niewątpliwie doszło do istotnej zmiany okoliczności wpływających na zakres świadczeń alimentacyjnych w stosunku do uprawnionego S. S..

W pierwszej kolejności należy wskazać, że od ostatniego ustalenia alimentów, zwiększyły się jego usprawiedliwione potrzeby. Orzeczenie ustalające alimenty zostało wydane ponad 3 lata temu. Upływ takiego czasu w kontekście wieku małoletniego, niewątpliwie powoduje konieczność zwiększenia środków przeznaczanych na jego utrzymanie.

Wraz z dorastaniem zwiększają się potrzeby dziecka, co zostało wykazane również w niniejszej sprawie. Pojawiły się nowe potrzeby małoletniego związane z jego edukacją i rozwijaniem zainteresowań, zwiększyły się także jego potrzeby w zakresie rozwoju indywidualnego: potrzeb kulturowych, rozrywki, higieny osobistej, kosmetyków i pozostałych aspektów towarzyszących dorastaniu.

Zwiększyły się również możliwości zarobkowe pozwanego. Nie ulega wątpliwości, że możliwości zarobkowe matki małoletniego także są obecnie większe niż przed czterema laty, a przede wszystkim podniósł jej się poziom życia z uwagi na dochody jej obecnego męża. Bez względu jednak na możliwości finansowe w zaspokojeniu potrzeb życiowych matki powoda, to obowiązek alimentacyjny w stosunku do uprawnionego S. S. ciąży na pozwanym, a nie na T. P. (1).

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności Sąd uznał, że żądanie podwyższenia alimentów jest w części uzasadnione.

W oparciu o ustalony stan faktyczny Sąd uznał, że kwota 650 zł miesięcznie odpowiada obecnym zarobkowym możliwościom pozwanego i usprawiedliwionym potrzebom małoletniego. Ustalając wysokość tej kwoty Sąd wziął pod uwagę m.in. dobrowolnie przekazywane przez pozwanego kwoty na rzecz syna oraz pokrywanie przez niego kosztów związanych z rozwijaniem zainteresowań motoryzacyjnych.

Ustalając usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, Sąd wziął pod uwagę zarówno regularnie ponoszone koszty związane z jego utrzymaniem i rozwijaniem przez niego pasji, jak również pojawiające się nieregularnie, jednorazowe wydatki (w szczególności związane z zakupem motocykla, koszty wakacji oraz związane z edukacją szkolną).

Tak ustalone realne koszty utrzymania dziecka, pozwoliły na wyznaczenie zakresu jego usprawiedliwionych potrzeb. Uwzględniając okoliczności sprawy – w tym niespełna pełnoletni wiek uprawnionego oraz doświadczenie życiowe Sąd uznał, że kwota 650 zł miesięcznie, pozwoli zaspokoić usprawiedliwione potrzeby małoletniego S. S. i nie będzie przekraczała zarobkowych możliwości pozwanego.

Sąd zasądził podwyższone alimenty od dnia 01 grudnia 2020 roku, uznając, że dotychczasowa kwota wypłacana tytułem zabezpieczenia w wysokości 500 złotych, czyniła zadość potrzebom małoletniego przez czas trwania procesu.

Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, uznając że przekraczałoby ono możliwości zarobkowe pozwanego i usprawiedliwione potrzeby małoletniego.

Na podstawie art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 102 i art. 100 kpc Sąd nie obciążył małoletniego kosztami procesu od oddalonej części powództwa z uwagi na charakter dochodzonych roszczeń oraz okoliczności sprawy.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, której nie miała obowiązku uiścić strona powodowa.

Mając na względzie wysokość zasądzonego roszczenia, Sąd zasądził od T. S. na rzecz E. P. (1), kwotę 593,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Rozstrzygnięcie o kosztach w tym zakresie posiada umocowanie w dyspozycji art. 100 kpc i art. 98§1 ¹ kpc.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd nadał wyrokowi w pkt. 1 – tj. w zakresie obowiązku alimentacyjnego - rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Małgorzata Klęk