Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Łodzi w V Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Damian Krakowiak

Protokolant: sekr. sąd. Paulina Dzika

przy udziale Prokuratora Iwony Sypniewskiej

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 5 maja 2021 roku

w sprawie D. R. (1)

oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 k.k. i in.

z zażalenia prokuratora na postanowienie Sądu Rejonowego w Zgierzu
z dnia 5 marca 2021 roku

o umorzeniu postępowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 5 marca 2021 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. i art. 339 § 3 pkt 2 k.p.k. umorzył postępowanie karne.

Na powyższe orzeczenie zażalenie wywiódł prokurator, zaskarżając je w całości i zarzucając:

- istotną obrazę przepisów postępowania, to jest art. 7 k.p.k. poprzez przyjęcie, że D. R. (1), prowadząc działalność gospodarczą i upoważniając do jej prowadzenia ojca – D. R. (2), nie miał żadnej wiedzy o działalności i zobowiązaniach firmy, a zatem nie wypełnił znamion ustawowych czynu stypizowanego w treści art. 286 § 1 k.k. i nie doprowadził K. D. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania nie zawierał dostatecznych podstaw do postawienia go w stan oskarżenia, co w konsekwencji zaskutkowało umorzeniem postępowania, gdy prawidłowo dokonana ocena ustaleń faktycznych prowadzi do wniosku, iż D. R. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu
z art. 286 § 1 k.k.

W konsekwencji wniesiono o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne, a podniesione zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.

W przypadku pism procesowych określonych mianem środków odwoławczych ustalenie ich rzeczywistego znaczenia oznacza konieczność uwzględnienia całej ich treści, a nie tylko części dyspozytywnej czy samego ich nazwania ( postanowienie SN z 17.9.2014r.,
V KK 187/14).

Lektura całości zażalenia może wskazywać, iż prokurator zarzucił postanowieniu:

- relewantną obrazę prawa procesowego (art. 7, 339 § 3 pkt 2 w zw. z art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k.),

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,

- obrazę prawa materialnego.

Chybiony jest zarzut obrazy przepisów proceduralnych.

Wbrew stanowisku prokuratora Sąd Rejonowy nie dokonywał oceny dowodów. Nawet nie mógł jej przeprowadzać w ramach instytucji tzw. oddania sprawy pod sąd.

Na posiedzeniu przed rozprawą Sąd nie może oceniać dowodów pod względem merytorycznym, a więc w zakresie, czy przesądzają one
o zasadności oskarżenia. Może jedynie sprawdzić, czy przedstawione na poparcie oskarżenia dowody uprawdopodabniają wysuwany zarzut ( postanowienie SA w Szczecinie z 15.11.2014r., II AKz 369/14).

Sąd Rejonowy był w pełni uprawniony do uznania, iż brak jest
w stopniu oczywistym podstaw oskarżenia.

Po 16 latach śledztwa prokurator przedstawił Sądowi następujące dowody na poparcie hipotezy aktu oskarżenia:

- wyjaśnienia D. R. (1), który zaprzeczył sprawstwu („ ja byłem właścicielem firmy, ale wszystkie sprawy związane z prowadzeniem działalności prowadził mój ojciec D. R. (2) do czego miał moje pisemne upoważnienie. Ne znam, nigdy nie byłem nie widziałem pana D. (…) w 100 % tę działalność wykonywał mój ojciec i on nie informował mnie o podejmowanych działaniach”
k. 296);

- zeznania K. D., który potwierdził wersję oskarżonego („ zgłosił się do mnie D. R. (2) z propozycją zakupu produkowanych przeze mnie okien (…) Po wykonaniu okien R. był zawiadomiony o tym telefonicznie i własnym transportem odebrał okna (…) po wykonaniu okien odebrał je nie płacąc za ich wykonanie (…) tłumaczył się opóźnieniem (…) wszystkie kontakty o których mówiłem w zeznaniach były z ojcem D. (…) wszystkie sprawy załatwiałem z ojcem ” k. 15-16);

- pismo z dnia 9 marca 2004 r. adresowane do pokrzywdzonego (k. 4, 7) o następującej treści: „ w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z 02.03.2004, uprzejmie informuję, że zaległości wynikające z zapłaty faktury zobowiązuję się spłacać najpóźniej od dnia 1.04.2004. W związku z powyższym prosimy o wstrzymanie wszelkich kroków prawnych i prolongatę zadłużenia. Z wyrazami szacunku właściciel D. R. (1) ”; z pisma wynika jedynie to, że osoba podpisująca się jako „ D. R. ” w odpowiedzi na wezwanie, zobowiązała się spłacić zadłużenie; nie wynika z niego udział podpisującego
w prowadzonej działalności; co więcej, samo wizualne porównanie ręcznego podpisu treści „ D. R. ” z podpisem D. R. (2) złożonym przed prokuratorem w dniu 28 października 2008 r. dowodzi, że to nie oskarżony podpisał pismo, ale jego ojciec D. R. (2) ( protokół przesłuchania świadka D. R. (2) k. 233-235); musiał zdawać sobie
z tego sprawę prokurator, skoro odebrano próbki pisma od obu mężczyzn;

- zeznania D. R. (2), który przyznał, że prowadził faktycznie działalność zarejestrowaną przez syna i złożył podpis treści „D. R.” na piśmie do pokrzywdzonego („ gdy syn zajęty był pisaniem doktoratu upoważnił mnie pisemnie do prowadzenia działalności firmy (…) po okazaniu karty 4 – po obejrzeniu stwierdzam, iż jest to mój podpis tzn. na pieczęci pisze D. R. (1) a podpis brzmi D. R. czyli dla mnie oznacza to D. R. (2) (…) syn D. R. (1) nie wykonywał żadnych faktycznych czynności w firmie. Czynności podejmowałem ja ” k. 234-235).

Takie zestawienie dowodów wskazuje na oczywistą bezzasadność oskarżenia.

Oczywista bezzasadność oskarżenia zachodzi, gdy materiał dowodowy poddany oglądowi przeciętnego, obiektywnego i rozsądnego obserwatora, prima facie nie pozwala na przypisanie oskarżonemu popełnienia zarzucanego czynu, nawet gdyby istniały pojedyncze poszlaki mogące wskazywać na uprawdopodobnienie zarzutu ( postanowienie SA
w Krakowie z 21.5.2019r., II AKz 217/19).

Brak jest podstaw faktycznych do przypisania oskarżonemu nie tylko czynu z art. 286 § 1 k.k. ale i jego postaci zjawiskowej (co postulował prokurator w zażaleniu). W sprawie nie wystąpiły nawet poszlaki wobec ustalenia, że na piśmie z k. 4 podpis złożył ojciec oskarżonego. Z przedstawionych przez oskarżyciela środków dowodowych wynika, iż to wyłącznie ojciec oskarżonego miał kontakt
z pokrzywdzonym, to on zawierał umowę, obiecywał uregulowanie należności. Żaden z dowodów nie wskazuje na udział D. R. (1) w przestępczym procederze (na jego wiedzę o zawarciu umowy z pokrzywdzonym, o nieuregulowaniu należności).

Zebrany materiał należy przy tym uznać za kompletny.
D. R. (2) zmarł w trakcie postępowania. Akt oskarżenia dotyczy zdarzeń z 2004 roku.

W zakresie zarzutu błędnych ustaleń należy wskazać, że prokurator nie kwestionuje oczywistości stanu faktycznego („ z materiałów zgromadzonych w toku postępowania wynika, że D. R. (1) otworzył w 1998r. własną działalność gospodarczą pod nazwą (...) przy czym faktycznie
i w imieniu syna działalność firmy od samego początku prowadził D. R. (2) ” (zażalenie k. 645).

Jednak w zakresie dalszych stwierdzeń prokuratora co do znamion strony podmiotowej („ D. R. (1) akceptował wszystkie działania ojca (…) D. R. (1), otwierając działalność gospodarczą na swoje dane osobowe, upoważniając ojca do pełni działań w imieniu firmy świadomie wyrażał zgodę i akceptację wszystkich działań podejmowanych przez D. R. (2), będąc za nie współodpowiedzialnym” zażalenie k. 645-646) trzeba skonstatować, iż są one pozbawione umocowania w dowodach. Co więcej, są one wynikiem przyjęcia przez skarżącego domniemania winy, niemającego podstaw
w prawie karnym procesowym.

Już na marginesie dostrzec wypada, że w uzasadnieniu aktu oskarżenia jako dowód tego, że oskarżony „ dysponował bieżącą wiedzą na temat działalności swojej firmy, godził się na działania swojego ojca” (k. 622) powołano pismo z dnia 9 marca 2004 roku, przypisując jego autorstwo oskarżonemu. Pomimo tego, że w 2008 roku D. R. (2) przyznał przed prokuratorem, że to on podpisał się za syna. I zapewnieniu temu musiał dać wiarę prokurator, skoro zaniechał dopuszczenia dowodu
z opinii biegłego grafologa.

Nie jest zasadny zarzut obrazy prawa materialnego. Sąd Rejonowy nie umorzył bowiem postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. Podstawą unicestwienia procesu była oczywista bezzasadność oskarżenia.

Kierując się przedstawionymi motywami, orzeczono jak w sentencji.