Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR del. Michał Jank

Protokolant : staż. Natalia Szczesik

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2019 r. w Gdańsku, na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy Miasta S.

przeciwko M. H.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. H. na rzecz powoda Gminy Miasta S. kwotę 31.949,07 zł (trzydzieści jeden tysięcy dziewięćset czterdzieści dziewięć złotych 7/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia 5 lipca 2018 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami postępowania.

UZASADNIENIE

Powódka Gmina Miasta S. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu wniosła o zasądzenie od pozwanego M. H. kwoty 77.338,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania zawartym w pozwie i kolejnych pismach wskazała, iż pozwany zajmował bez tytułu prawnego lokal mieszkalny nr (...) położony w S. przy ul. (...). Prawo najmu przedmiotowego lokalu posiadała matka pozwanego, przy czym umowa ta została wypowiedziana pismem z 6.03.2001 r. Powódka domaga się zapłaty za bezumowne korzystanie z lokalu za okres od 1 stycznia 1996 r. do dnia 30 października 2017 r.

Pozwany nie wniósł odpowiedzi na pozew, zaś na rozprawie zeznał m.in., że mieszkał w tym lokalu do 1998 r., a następnie się wyprowadził i ponownie w nim zamieszkał w 2010 r. Podnosił też argumenty dotyczące jego trudnej sytuacji majątkowej i osobistej. Nie kwestionował, że istnieje zadłużenie, jednakże ze względów osobistych nie jest w stanie spłacić tak dużej kwoty.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal nr (...) położony w S. przy ul. (...) stanowi własność powódki Gminy Miasta S..

/okoliczność bezsporna/

Powódkę oraz H. F. – matkę pozwanego łączyła umowa najmu przedmiotowego lokalu.

Zgodnie z tą umową czynsz miał być płatny do 10 – ego dnia każdego miesiąca, a za jego zapłatę odpowiadali solidarnie z najemcą stale mieszkający z nim pełnoletni bliscy i inne osoby pełnoletnie zamieszkujące w lokalu. Najemca obowiązany był uzyskać zgodę wynajmującego na oddanie części lokalu w podnajem lub bezpłatne użytkowanie osobie trzeciej.

Umowa najmu został wypowiedziana pismem z 6 marca 2001 r. ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2001 r.

/dowód: okoliczność bezsporna, nadto wypowiedzenie - k. 8, umowa najmu – k. 9-10/

Pozwany zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu mieszkalnym do 1998 r., następnie przez okres kilku miesięcy w 2000 r., a następnie wyprowadził się przed 2001 r.

Pozwany ponownie zamieszkał w lokalu w 2010 r. i od tego momentu jest to jego centrum życiowe.

/dowód: zeznania pozwanego – k. 62-65/.

Zaległość M. H. z tytułu bezumownego korzystania z lokalu w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 października 2017 r. wynosi 24186,88 zł – należność główna i 7.762,19 zł– odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od 11 stycznia 2010 r. do dnia 21 listopada 2017 r.. Łącznie należność pozwanego za ten okres wynosi 31.949,07 zł.

/dowód: zbiorcze zestawienie zaległości i odsetek z tytułu bezumownego korzystania z – k. 12-14,20-21, 43-46 akt/

S ąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności na podstawie zbiorczego zestawienia zaległości pozwanych z tytułu bezumownego korzystania z lokalu za okres od stycznia 2010 r. do października 2017 r.

Stan faktyczny w sprawie jest w istocie w przeważającej części niesporny.

Poza sporem leży fakt, iż pozwanego i jego matkę łączyła umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). Umowa ta została wypowiedziana pozwanym ze skutkiem na dzień 30.04.2000 r. z uwagi na zaległości czynszowe najemcy. Pozwany nie kwestionował przysługującego powodowi prawa własności lokalu, wysokości naliczanych co miesiąc opłat związanych z korzystaniem z lokalu.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów , mieszkaniowym z zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu uiszczać odszkodowanie . Odszkodowanie to odpowiada wysokości czynszu , jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. W myśl ust. 3 cyt. przepisu osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli Sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Podstawowymi przesłankami do uwzględnienie roszczenia opartego na tym przepisie (podobnie jak roszczenia opartego o przepis art. 224 § 2 kc w zw. z art. 225 kc) jest ustalenie, ż dana osoba zajmowała lokal oraz że nie miała tytułu prawnego do lokalu. Istotne jest, że to strona powodowa zgodnie z art. 6 kc winna była wykazać te okoliczności.

W sprawie bezspornym było, że do końca kwietnia 2001 r. tytuł prawny do lokalu miała matka pozwanego (wówczas to bowiem wystąpił skutek rozwiązania umowy najmu poprzez jej wypowiedzenie). Pozwany swój tytuł prawny do lokalu czerpał z faktu, iż był synem najemcy, a więc osobą należącą do najbliższego kręgu osób bliskich najemcy. Zawarta umowa najmu przewidywała konieczność uzyskiwania zgody wynajmującego na oddanie lokalu w bezpłatne użytkowanie jedynie w stosunku do osoby trzeciej, przez co należy rozumieć osoby obce, niespokrewnione z najemcą. Potwierdzenie takiego wnioskowania odnaleźć można również w kolejnym zapisie umownym, który nakładał solidarny obowiązek uiszczania czynszu m.in. na osoby bliskie stale mieszkające z najemcą. Wynajmujący dopuszczał więc możliwość zamieszkiwania w lokalu poza najemcą również jego dzieci.

Skoro zaś podstawą faktyczną powództwa było bezumowne korzystanie z lokalu, nie można było tak sformułowanego roszczenia uwzględnić w zakresie, w jakim pozwanemu przysługiwał tytuł prawny do zajmowania lokalu. Tytuł ten wygasł dopiero z dniem 30 kwietnia 2001 r., a więc roszczenie obejmujące okres przed tą datą nie mogło zostać uwzględnione, gdyż byłoby to w istocie zakazane przez art. 321 § 1 kpc wyjście ponad żądanie określone pozwem.

Kolejnym obowiązkiem procesowym obciążającym stronę powodową było wykazanie, iż pozwany faktycznie korzystał z lokalu w okresie objętym pozwem. Na tę okoliczność powódka nie przedstawiła w istocie żadnego dowodu, Sąd oparł się więc w tym zakresie na zeznaniach samego pozwanego, który wskazał, w jakich okresach faktycznie korzystał z lokalu. Zeznania pozwanego nie zostały zakwestionowane przez powódkę, Sąd również nie miał podstaw do podważania ich wiarygodności. Z tego też powodu Sąd uznał, że pozwany w przedmiotowym lokalu zamieszkiwał począwszy od 2010 r. do końca okresu objętego pozwem. Wcześniejsze zamieszkiwanie pozwanego w lokalu nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy ze względów wskazanych powyżej (niespełnienie przesłanki braku tytułu prawnego do lokalu) .

Sąd miał na uwadze, ze pozwany złożył powódce pozaprocesowe oświadczenie, według którego uznał swoje zadłużenie wynikające z korzystania z przedmiotowego lokalu, jednakże zdaniem Sądu to oświadczenie nie mogło stanowić elementu potwierdzającego słuszność żądania pozwu. Uznanie długu nie jest bowiem czynnością abstrakcyjną, nie kreuje samo w sobie zobowiązania, jest jedynie potwierdzeniem istniejącego zadłużenia. Dla ważności uznania długu konieczne jest faktycznie istnienie zobowiązania, którego dotyczy uznanie. Innymi słowy, uznać można tylko taki dług, który faktycznie istnieje. W świetle zaś powyżej wskazanych okoliczności , nie można mówić o długu pozwanego względem powódki za okres przed 2010 r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd dokonał wyliczenia kwoty należnej powódce od pozwanego w związku z jego bezumownym korzystaniem z lokalu w okresie objętym pozwem. Dokonując stosownych obliczeń Sąd miał na uwadze przedstawione przez powódkę zestawienia należności miesięcznych za korzystanie z lokalu. Pozwany treści tych dokumentów nie kwestionował, nie kwestionował więc wysokości miesięcznych należności za korzystanie z lokalu. Pozwany nie przestawił również żadnych dowodów świadczących o tym, ze dokonał jakichkolwiek innych wpłat, poza tymi wskazanymi przez powódkę w zestawieniach. Wpłaty pozwanego powódka zaliczała na poczet należności głównej, co wynika z tabel pozwanego – k.40-46 i mając to na uwadze Sąd również zaliczał wpłaty na poczet należności głównej.. Sąd przyjął także, że pozwany obowiązany był do uiszczania należności za korzystanie z lokalu mieszkalnego do 10 – ego dnia każdego miesiąca, co wynika z art. 669 §2kc. stosowanego w drodze analogii również do opłat za bezumowne korzystanie z lokalu.

Wysokość należności za korzystnie z lokalu przedstawia poniższa tabela:

Łącznie odsetki : 7.762,19 zł

* Z uwagi na braki dowodów świadczących o tym, w jakim konkretnie dniu wpłata została dokonana przyjęto założenie, że wpłaty dokonano w pierwszym dniu miesiąca, w którym nastąpiła wpłata (obowiązkiem powoda było wykazania wysokości żądanych odsetek – wobec nieprzedstawienia dowodu , kiedy faktycznie pozwany dokonał wpłat, Sąd uznał, że powód nie udowodnił wysokości odsetek w tym zakresie i przyjął najkorzystniejszą dla pozwanego wersję obliczeń odsetek )

** według wyliczenia z 21.11.2017 r. powód wyliczył odsetki do tej właśnie daty

W konserwacji Sąd ustalił, że łączna należność pozwanego względem powódki wynosi

31,949,07 zł i taką też kwotę zasądził w pkt I wyroku na mocy wskazanych powyżej przepisów.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. 108 § 1 k.p.c. Sąd uznał, iż z uwagi na trudną sytuację majątkową pozwanego zasadnym jest odstąpienie od obciążania go kosztami postępowania.