Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód P. P. (1) wniósł przeciwko pozwanym (...) Agencji (...) (pierwotnie (...) S. z o.o.), (...) Towarzystwu (...) oraz (...) Spółce akcyjnej (poprzednio (...) S.A.) o zapłatę kwoty 30707 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem odszkodowania za niewłaściwe wykonanie umowy ubezpieczenia pojazdu.

Nakazem zapłaty sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie wszyscy pozwani wnieśli sprzeciwy wnosząc o oddalenie powództw w całości.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 listopada 2010r. (...) Spółka akcyjna zawarł z powodem P. P. (1) umowę leasingu pojazdu marki B. (...). Wartość ofertowa pojazdu została ustalona na kwotę 328 000 zł brutto.

Zgodnie z treścią umowy leasingu, w pkt II „Ubezpieczenie przedmiotu leasingu”, ubezpieczenie pojazdu miał zapewnić leasingobiorca, tj. powód, działając za pośrednictwem brokera leasingodawcy, zgodnie z § 22 ust.1 OWUL.

W umowie określono również sumę ubezpieczenia na kwotę 245 106,87 zł.

Zgodnie z § 22 ust. 1 OWUL w przypadku ubezpieczenia przedmiotów leasingu należących do grupy środków transportu strony przewidywały dodatkowo, że pojazdu ubezpiecza leasingobiorca w pełnym zakresie przewidzianym dla środków transportu (OC, AC). Wydanie przedmiotu leasingu miało nastąpić z zachowaniem postanowień § 21 po zaakceptowaniu przez leasingodawcę warunków ubezpieczenia oraz po przedstawieniu dokumentu ubezpieczenia.

Zgodnie z § 22 ust. 7 OWUL leasingobiorca (powód) przejmował obowiązki ubezpieczonego wynikające z OW ubezpieczenia OC i AC i był odpowiedzialny za ich wykonanie.

Zgodnie z § 25 ust. 1 OWUL z chwilą utraty przedmiotu leasingu umowa ulegała rozwiązaniu ze skutkiem natychmiastowym, a leasingobiorca był zobowiązany do uregulowania wszystkich niezapłaconych rat leasingu. Uzyskane odszkodowanie miało pomniejszyć wszystkie należne od leasingobiorcy koszty

Dowód:

- umowa, k. 23, 24

- OWU, k. 21-23.

Pierwsza umowa ubezpieczenia została zawarta na okres od 15 grudnia 2010r. do 14 grudnia 2011r. Sumę ubezpieczenia ustalono na kwotę 268852,46 zł z tytułu AC.

W kolejnym roku pojazd również został ubezpieczony w sposób prawidłowy, a sumę ubezpieczenia ustalono na kwotę 160200 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- polisa, k. 31, 194.

Dnia 30 sierpnia 2012 r. oraz 4 maja 2012r. leasingowany pojazd uczestniczył w dwóch kolizjach, a naprawa pojazdu była likwidowana z ubezpieczenia AC pojazdu.

Bezsporne, a nadto dowód:

- polisa, k. 30.

Celem zawarcia umowy ubezpieczenia na trzeci rok, pozwany (...) Agencji (...) (poprzednio (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) działająca jako agencja ubezpieczeniowa na zlecenie (...) (...), 9 listopada 2012r. skierowała do powoda pismo informujące o konieczności ubezpieczenia pojazdu wraz z kwestionariuszem zawierającym oferty trzech ubezpieczeń. W piśmie wskazano, że w przypadku nieuzupełnienia kwestionariusza w terminie ubezpieczenie zostanie zwarte w wariancie najkorzystniejszym, zaś suma ubezpieczenia zostanie ustalona zgodnie z danymi z poprzedniego roku. W kwestionariuszu możliwe było wskazanie wyposażenia dodatkowego pojazdu. Powód mimo, że zapoznał się z kwestionariuszem nie odesłał go agentowi.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo i kwestionariusz, k. 19-20.

W dniu 25 lipca 2011r. pozwany (...) Towarzystwo (...) zawarło z (...) S.A. umowę generalną dotyczącą programów ubezpieczenia. Zgodnie z § 2 ust. 9 umowy suma ubezpieczenia miała być deklarowana przez finansującego.

Dowód:

- umowa, k. 152-159.

(...) Agencja (...) (poprzednio (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) działając w imieniu pozwanego (...) Towarzystwa (...), zawarła z (...) S.A. umowę ubezpieczenia pojazdu B. (...) xDrive na trzeci rok, tj. od 15 grudnia 2012r. do 14 grudnia 2013 r. Sumę ubezpieczenia ustalono na kwotę 133 700 zł netto.

Dowód:

- polisa, k. 30.

Zgodnie z § 46 OW ubezpieczenia ubezpieczający obowiązany był podać wszelkie znane sobie okoliczności, o których ubezpieczyciel zapytał w kwestionariuszu.

Zgodnie z § 54 OW ubezpieczenia odszkodowanie miało być wypłacone właścicielowi pojazdu.

Bezsporne, a nadto dowód:

- OW ubezpieczenia, k. 87-92.

W dniu 10 kwietnia 2013r. w W. samochód użytkowany przez powoda i pozostający przedmiotem leasingu został skradziony.

Bezsporne.

Na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego w pozwanym (...) Towarzystwie (...) wypłacone zostało na rzecz leasingodawcy (...) S.A. odszkodowanie w wysokości 133700 zł netto.

Bezsporne, a nadto:

- decyzja, k. 105.

(...) dokonał rozliczenia umowy leasingu i sumę należnych jeszcze do spłaty rat leasingowych pomniejszył o wypłacone odszkodowanie, w związku z czym wezwał powoda pismem z 24 wrzenia 2013r. do dopłaty kwoty 7478,83 zł .

Powód wniósł o rozłożenia tej należności na 4 raty.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo, k. 13,

- zeznania powoda P. P., k. 334-335,

- zeznania świadka M. N., k. 267-269,

- pismo, k. 136-137.

(...) Spółka akcyjna zmieniła firmę na (...) Spółka akcyjna, co zostało ujawnione w KRS. Następnie 1 czerwca 2015r. nastąpił podział (...) Spółka akcyjna poprzez przeniesienie części majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa na (...) spółkę akcyjną. W tym przeniesione zostały prawa i obowiązki wynikające z ww. umowy leasingu. (...) Spółka akcyjna, zmieniła firmę na (...) Spółka akcyjna.

Bezsporne, a nadto dowód:

- odpis pełny KRS, k. 115-135

- postanowienie, k. 14.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialności wpisem w KRS z dnia 12 kwietnia 2019r. zmieniła firmę na (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością, a w dniu 12 lutego 2020r. na (...) Agencja (...).

Bezsporne, a nadto dowód:

- odpis pełen KRS, k. 324-331.

Wartość pojazdu B. (...), przy uwzględnieniu jego wyposażenia dodatkowego i wcześniejszych kolizji, w dniu 10 kwietnia 2013r. wynosiła 144600 zł netto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego, k. 1415-420

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione w całości.

Wyrok wydano w trybie art. 15 zzs ² ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020.374 ze zm.), uwagi na przeprowadzenie całości postępowania dowodowego.

Podstawą prawną żądania powoda wobec pozwanego (...) E. (...) była treść art. 11 ust. 1 ustawy z pośrednictwie ubezpieczeniowym (obowiązującej w dacie zawierania umowy), zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych odpowiada zakład ubezpieczeń, na rzecz którego agent ubezpieczeniowy działa, z zastrzeżeniem ust. 2. Przepisu art. 429 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Stosownie natomiast do art. 805 § 1 pkt 1 k.c. przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Zgodnie z treścią art. 415 kc kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Podstawą prawną żądania powoda wobec pozwanego G. Agencji (...) był art. 8 ustawy z pośrednictwie ubezpieczeniowym (obowiązujący w dacie zawierania umowy), działalność agencyjna powinna być wykonywana z zachowaniem staranności określonej w art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego oraz dobrych obyczajów. Zgodnie z art. 758 kc § 1 kc przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. § 2. Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie.

Podstawą prawną żądania wobec pozwanego (...) (...) była treść art. 471 kc zgodnie, z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z art. 709 ⁵ kc § 1 kc jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa. § 2. Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy. § 3. Jeżeli umowa leasingu wygasła z przyczyn określonych w § 1, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody.

W sprawie spór dotyczył legitymacji czynnej powoda i biernej pozwanego (...) E. (...) i G. Agencji (...), obowiązków stron w zakresie określenia sumy ubezpieczenia pojazdu, wartości pojazdu i uzasadnionej wysokości odszkodowania.

W zakresie żądanie powoda w stosunku do pozwanego G. Agencji (...), należało uznać, że po pierwsze istotnie powoda z tymi pozwanymi nie łączyła jakakolwiek umowa, co zresztą nie było w sprawie sporne, gdyż sam powód podkreśla, że nie był stroną umowy ubezpieczenia. Tym samym roszczenie powoda mogło opierać się wyłącznie o przepisy związane z czynem niedozwolonym tych pozwanym polegającym na bezprawnych sprzecznym z przepisami prawa zachowaniu lub sprzecznym z zasadami współżycia społecznego albo dobrymi obyczajami. Powód wywodził, że pozwani, mimo, iż ciążył na nich obowiązek należytej staranności i zawodowego charakteru wykonywanych obowiązków, w sposób niewłaściwy określili model pojazdu ubezpieczonego przy wyliczaniu wartości pojazdu, a tym samym sumę ubezpieczenia. W tym zakresie należało przede wszystkim wskazać, że żaden przepis prawa, ani żadna z załączonych do sprawy umów wraz OWU, nie nakładała na ubezpieczyciela, czy też agenta, obowiązku ustalenia sumy ubezpieczenia. Co więcej przyjmuje się, że wartość ubezpieczonego mienia ma wynikać z oświadczenia ubezpieczającego.

Powód nie wykazał również swojego twierdzenia w zakresie rzekomego wskazania przy kosztorysie dotyczącym pojazdu, aby pozwani w związku z umową ubezpieczenia obowiązującą od 15 grudnia 2012r. w rzeczywistości źle określili model pojazdu (X5 zamiast X6). W tym względzie powód powoływał się na treść wyceny załączonej do pozwu k. 30. Jednakże analiza treści tego dokumentu wykazała po pierwsze, że wycena datowana była na 18 listopada 2011 r., z całą więc pewnością nie mogła być sporządzona na potrzeby kwestionowanej polisy (od 15.12.2012r. do 14.12.2013r.) skoro została sporządzona rok wcześniej. Po drugie w końcowej części wyceny zawarto wyraźną uwagę, że wartość rynkowa netto została ustalona na dzień 1 października 2013r., a więc również nie na dzień zawierania umowy, a wręcz na moment gdy pojazd nie był już w dyspozycji powoda, gdyż kradzież miała miejsce 10 kwietnia 2013 r. Po trzecie wreszcie ustalona tam wartość nie pokrywała się z sumą ubezpieczenia widniejącą na polisie, co jedynie potwierdza, że wycena ta w żaden sposób nie stanowiła podstawy do jej ustalenia.

Konkludując z uwagi na niewykazanie przez powoda naruszenia przez pozwanych G. Agencji (...) jakichkolwiek ciążącym na nich obowiązków ustawowych, a nawet umownych, powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że w pełni rację mieli pozwani podkreślając, że suma ubezpieczenia została wypłacona leasingodawcy tj. pozwanemu (...) Spółka akcyjna. W żaden więc sposób powód nie mógł być ewentualnie nawet poszkodowany w związku z różnicą sumy ubezpieczenia określoną w polisie, a rzeczywistą wartością pojazdu.

W zakresie żądania zapłaty od pozwanego (...) Spółki akcyjnej, powód wskazywał na nieprawidłowo rozliczony leasing, w związku z wypłatą zaniżonej sumy ubezpieczenia.

W tym zakresie należało przede wszystkim ustalić treść umowy łączącej strony w części dotyczącej obowiązków związanych z ubezpieczeniem pojazdu. Jak wynikało wprost z umowy leasingu ubezpieczenie pojazdu miał zapewnić leasingobiorca, tj. powód, działając za pośrednictwem brokera leasingodawcy. W treści umowy strony wprost powołały się na § 22 ust.1 OWUL. Zgodnie z jego brzmieniem w przypadku ubezpieczenia przedmiotów leasingu należących do grupy środków transportu pojazd miał ubezpieczyć właśnie leasingobiorca (powód) w pełnym zakresie przewidzianym dla środków transportu (OC, AC). Już więc na tej podstawie trudno było uznać, aby istotnie to pozwany mógł zawinić przy zawieraniu umowy ubezpieczenia.

Jednakże istotnie z treści polisy wynikało, że jednak stronami umowy był pozwany leasingodawcy jako ubezpieczający oraz ubezpieczyciel. Tym samym istotnie to na ubezpieczającym (tj. pozwanym) stosowanie do art. 824 kc, ciążył obowiązek wskazania sumy ubezpieczenia. Podobnie zresztą wynikało z OW ubezpieczenia, z § 46 ubezpieczający obowiązany był podać wszelkie znane sobie okoliczności, o których ubezpieczyciel zapytał w kwestionariuszu.

W tym jednak miejscu należało znów odnieść się do umowy leasingu i jej OW. Jak wynikało bowiem z § 22 ust. 7 OWUL leasingobiorca (powód) miał przejąć obowiązki ubezpieczonego wynikające z OW ubezpieczenia OC i AC i był odpowiedzialny za ich wykonanie. Niewątpliwie ubezpieczonym w sprawie był pozwany leasingodawca, gdyż to on był właścicielem pojazdu i uprawnionym do odszkodowania. Tym samym więc wszystkie obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia, w tym podanie sumy ubezpieczenia ostatecznie obciążały powoda. Co więcej z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w tym złożonego kwestionariusza, pisma agenta, jak i zeznań samego powoda, wynikało, że nie tylko miał on obowiązek w tym zakresie, lecz i był do tego uprawniony. Agencja ubezpieczeniowa przesłała mu kwestionariusz ubezpieczeniowy, w którym mógł wskazać na dodatkowe wyposażenie użytkowanego pojazdu. Powód jednak nie wykonał swojego obowiązku, co sam przyznał już w treści pozwu. Nie tylko nie podał sumy ubezpieczenia, lecz i nie wskazał ubezpieczycielowi, ani agentowi żadnych danych dodatkowych dotyczących jego pojazdu.

Co więcej skoro to powód był użytkownikiem pojazdu, to właśnie on posiadał polisę, co resztą przyznał w toku zeznań. Od początku musiał więc wiedzieć na jaką sumę pojazd został ubezpieczony, a mimo to nie zgłaszał jakichkolwiek uwag. To, że powód nie interesował się tymi sprawami, na co wyraźnie wskazywał w toku przesłuchania, nie mogło obciążać pozwanego, lecz wyłącznie potwierdzało jego nikłe zainteresowanie rzeczywistą treścią ciążących na nim obowiązków.

Ponadto pozwany słusznie zarzucał, że powód uznał swoje roszczenie kierując do leasingodawcy wniosek o rozłożenie pozostałego do spłaty świadczenie na raty. Powód potwierdził, że istotnie tak było, a co więcej kierował się poradami prawników. Należało więc uznać, że w istotnie powód nie obciążał wówczas leasingodawcy obowiązkiem należytego wskazania sumy ubezpieczenia.

Nadto niewątpliwie rację miał pozwany, że powód nie zdołał również wykazać wysokości swojej ewentualnej szkody. Podobnie jak wskazywano już wyżej, z pewnością nie mogła ona stanowić różnicy między rzeczywistą wartością pojazdu, a zaniżoną sumę ubezpieczenia, gdyż ta byłaby należna leasingodawcy. Ewentualna więc szkoda mogła stanowić konieczną dopłatę do leasingu po wypłaceniu odszkodowania w wyższej wysokości. W tym jednak miejscu należy także wskazać, że powód nie wykazał nawet w jaki sposób była opłacana składka ubezpieczeniowa. Czy była to kwota doliczona do rat leasingowych, czy też od tego niezależna. Skoro jednak w polisie wskazano jako ubezpieczającego leasingodawcę i wskazano płatność jednorazową to należy przyjąć, że to stronę umowy (leasingodawcę) obciążał obowiązek zapłaty. Zgodnie zaś OWUL w takiej sytuacji koszt miał być refakturowany na powoda. Tym samym zakładając nawet, że suma ubezpieczenia uwzględniającą dodatkowe wyposażenie pojazdu była wyższa, a tak powinno być zgodnie z ustaleniami biegłego, to w oczywisty sposób wyższa byłaby również składka. Celem więc prawidłowego rozliczenia leasingu konieczne byłoby również przeliczenie składki i uwzględnienie również tego koszu jako należnego do zapłaty przez powoda, a dopiero następnie pomniejszania należności o odszkodowanie.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty poniesione przez pozwanych składało się wynagrodzenie pełnomocników oraz opłaty skarbowe.

Koszt opinii biegłego wyniósł łącznie 944,64 zł, pozostałą więc część zaliczki powoda należało zwrócić.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...) (...) (...)

3.  (...)