Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2021 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2021 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W.

przeciwko E. F. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.641,66 zł (dziesięć tysięcy sześćset czterdzieści jeden złoty i sześćdziesiąt sześć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III C 250/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 kwietnia 2012 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. wniosła o zasądzenie od E. F. (1) kwoty 10.641,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 7 września 2011 roku do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 6 listopada 2002 roku strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 9 listopada 2002 roku. Następnie w dniu 6 lipca 2007 roku powód udzielił pozwanej pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Pismem z dnia 29 czerwca 2011 roku pracodawca rozwiązał z pozwaną umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 §1 kodeksu pracy.

Następnie w dniu 23 sierpnia 2011 roku powód wezwał E. F. (1) do zwrotu kwoty 10.651,67 zł tytułem niespłaconej części udzielonej z ZFŚS pożyczki. Wobec braku reakcji ze strony pozwanej ponowił wezwanie w dniu 6 października 2011 roku.

Do dnia skierowania powództwa do Sądu pozwana nie uregulowała powyższej należności.

Nakazem zapłaty z dnia 24 kwietnia 2012 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie wydanym w sprawie I Nc 908/12 uwzględnił w całości dochodzone pozwem roszczenie.

W zakreślonym terminie pozwana złożyła skutecznie sprzeciw od nakazu zapłaty w którym wniosła o oddalenie powództwa w całości, nadto o zwolnienie jej z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie oraz ustanowienie na jej rzecz pełnomocnika z urzędu. W uzasadnieniu zakwestionowała powództwo tak co do zasady jak i wysokości. Wskazała, że według jej wiedzy pożyczka została w całości umorzona przez Prezesa (...), a nadto powód w sposób nieprawidłowy wyliczył wysokość niespłaconej pożyczki. Pozwana podniosła również, że została bezprawnie zwolniona przez powoda i to w okresie ochrony przedemerytalnej, a następnie po przywróceniu jej decyzją Sądu do pracy, ponownie została zwolniona w dniu 18 lipca 2011 roku i to będąc na zwolnieniu lekarskim z tytułu wypadku przy pracy.

Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2012 roku Referendarz sądowy w tut. Sądzie Rejonowym zwolnił pozwaną od kosztów sądowych w sprawie w całości, jednocześnie oddalił jej wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu.

W odpowiedzi na sprzeciw, pismem z dnia 21 marca 2013 roku, powód podtrzymał stanowisko w sprawie, wskazując w uzasadnieniu, że wbrew twierdzeniom pozwanej umowa pożyczki nie została ani umorzona, ani też częściowo przez nią spłacona. Jak podniósł, jedyną forma spłaty zaciągniętego obowiązania stosowaną przez pożyczkobiorcę było uiszczanie rat kapitału oraz odsetek poprzez potrącanie ich z wynagrodzenia za pracę. W sumie z wynagrodzenia potrącono kwotę 4.601,97 zł. Dodał, że spłata zobowiązania przez poręczycieli nie była możliwa z uwagi na fakt, że z poręczycielami rozwiązano stosunek pracy. Powód potwierdził, że pozwana wystąpiła do Komisji ds. Gospodarowania ZFŚS w (...) z prośbą o umożliwienie spłaty pożyczki w terminie do końca czerwca 2009 roku, na co uzyskała zgodę Komisji, jednak na dzień 31 grudnia 2009 roku żadna kwota z tytułu spłaty pożyczki mieszkaniowej nie wpłynęła na konto powoda. Jak podał, po przywróceniu pozwanej do pracy pracodawca kontynuował potrącanie pożyczki z wynagrodzenia, o czym poinformowano ją na piśmie. Jednak po ponownym rozwiązaniu stosunku pracy z pozwaną w lipcu 2011 roku, pożyczka stała się w całości wymagalna.

W dniu 17 września 2012 roku pozwana złożyła pozew wzajemny przeciwko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w którym wniosła o zapłatę kwoty 26.685,09 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia/odszkodowania z tytułu niewypłaconego wynagrodzenia za okres od 18 kwietnia 2011 roku do 18 lipca 2011 roku.

W odpowiedzi na pozew wzajemny (...) wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że umowa o pracę pomiędzy stronami została rozwiązana w dniu 31 maja 2008 roku. Następnie w dniu 19 kwietnia 2011 roku powód w wykonaniu wyroku Sądu przywrócił pozwaną do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy. Następnie w dniu 29 czerwca 2011 roku powód ponownie rozwiązał umowę o pracę pozwanej i z dniem 18 lipca 2011 roku stosunek pracy ustał. Sprawa o zapłatę wynagrodzenia na czas pozostawania bez pracy, tj. za okres od dnia 1 czerwca 2008 roku do 15 kwietnia 2011 roku toczy się już przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Natomiast sprawa o dodatek stażowy za miesiące kwiecień, maj i czerwiec 2008 roku jest przedmiotem postępowania w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie w Wydziale Pracy.

Pismem z dnia 23 maja 2013 roku E. F. (1) ponownie złożyła wniosek o przyznanie jej pomocy prawnej z urzędu.

Postanowieniem z dnia 31 października 2013 roku Referendarz sądowy w tut. Sądzie Rejonowym ponownie oddalił wniosek E. F. (1) o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 13 lutego 2014 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie odrzucił pozew wzajemny i zawiesił postępowanie w sprawie.

Pismem z dnia 26 czerwca 2020 roku powód wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania sądowego w przedmiocie zwrotu pożyczki z ZFŚS z uwagi na brak możliwości zakończenia w najbliższym czasie postępowania sądowego, które toczy się przed Sądem Pracy w W..

Postanowieniem z dnia 25 lutego 2021 roku Sąd podjął postępowanie w sprawie. Na powyższe postanowienie pozwana złożyła zażalenie z uwagi na fakt, iż postępowanie przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Ż. w W. nie zostało zakończone.

Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2021 roku Sąd odrzucił zażalenie pozwanej jako niedopuszczalne.

Na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 roku Przewodnicząca stwierdziła, że pozwana w dniu 8 kwietnia 2021 r. złożyła pismo, w którym wniosła o usprawiedliwienie swojej nieobecności na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 roku, wskazując, że z uwagi na fakt zamieszkiwania na terenie Wielkiej Brytanii i pandemię nie ma możliwości aby przybyć na rozprawę, a nadto, że w dniu 16 kwietnia 2021 roku do akt został załączony mail od pozwanej, w którym wnosi o odroczenie posiedzenia wyznaczonego na dzień 16 kwietnia 2021 roku i o usprawiedliwienie swojej nieobecności z przyczyn j.w. , a nadto, że w dniu 16 kwietnia 2021 roku do akt sprawy został załączony mail od pozwanej, w którym zaproponowała powodowi zawarcie ugody, polegającej na dobrowolnym rozliczeniu pomiędzy stronami kwoty pożyczki w wysokości 10.641,66 zł oraz należnej jej odprawy emerytalnej w wysokości 27.896,67 zł, zaś w przypadku gdy strona powodowa odmówiłaby zawarcia ugody sądowej w niniejszej sprawie pozwana wnosi o przyjęcie niniejszego pisma jako pozwu wzajemnego.

Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2021 roku wydanym na rozprawie Sąd uznał powództwo wzajemne zgłoszone w piśmie z dnia 15 kwietnia 2021 roku za niedopuszczalne i odmówił przyjęcia go do rozpoznania.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. F. (1) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 6 listopada 2002 roku była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. na stanowisku głównego specjalisty w Zespole (...). Umowa obowiązywała od dnia 9 listopada 2002 roku.

Niesporne, a nadto dowód:

- umowa o pracę z dnia 6 listopada 2002 r. – k. 7.

W trakcie zatrudnienia pozwana w czerwcu 2007 roku złożyła wniosek o udzielenie pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na cele mieszkaniowe w wysokości 15.000 zł.

W dniu 6 lipca 2007 roku pomiędzy stronami zawarta została umowa pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na kwotę 15.000 zł, oprocentowana w wysokości 2% w stosunku rocznym.

Pożyczka podlegała spłacie w całości. Okres spłaty wynosił 48 miesięcy. Pożyczkobiorca upoważnił pożyczkodawcę do potrącania należnych rat pożyczki wraz z oprocentowaniem z przysługującego mu wynagrodzenia za pracę.

W umowie wskazano, że z chwilą rozwiązania stosunku pracy niespłacona pożyczka podlegała natychmiastowej spłacie w całości, chyba że strony uzgodnią inaczej w drodze odrębnego porozumienia, bądź przez podpisanie aneksu do uprzednio podpisanej umowy o pożyczkę, jeśli pracodawca w uzgodnieniu z komisja socjalną uznałby, że osoba zobowiązana do spłaty znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej (§5).

Zabezpieczeniem spłaty pożyczki było poręczenie dwóch osób – pracowników Agencji zatrudnionych na czas nieokreślony (§6 umowy).

Zmiana warunków umowy wymagała formy pisemnej pod rygorem nieważności (§7).

Dowód:

- wniosek o udzielenie pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na cele mieszkaniowe – k. 86-91

- umowa pożyczki z ZFŚS z dnia 6 lipca 2007 r. – k. 8-8v.oraz k. 91 – 92.

Oświadczeniem z dnia 26 lutego 2008 roku powód wypowiedział pozwanej warunki umowy o pracę. Przyczyną wskazaną w wypowiedzeniu był brak wzajemnej współpracy pomiędzy E. F. (1) oraz dyrektorem Departamentu Kontroli na Miejscu, a w szczególności niewłaściwy stosunek do współpracowników, co wpływało negatywnie na prawidłowa atmosferę w pracy oraz stwarzało napięcia i konflikty, które miały negatywny wpływ na prace całego Departamentu.

E. F. (1) podpisała wypowiedzenie z adnotacją, że nie wyraża zgody na proponowane warunki, zaznaczyła również że ma piętnastoletni staż pracy.

Wobec odmowy przyjęcia zaproponowanych warunków przez pracownika, umowa o pracę pozwanej uległa rozwiązaniu w dniu 31 maja 2008 roku.

Dowód:

- wyrok z dnia 2 lutego 2011 roku, sygn. akt VIII P 238/08 wraz z uzasadnieniem – k. 47-54,

- świadectwo pracy z dnia 29.06.2008 r. – k. 64

Pismem z dnia 26 czerwca 2008 roku powód poinformował pozwaną, że z chwilą rozwiązania stosunku pracy (niezależnie od trybu rozwiązania umowy o pracę) pożyczkobiorca jest zobowiązany do natychmiastowej spłaty w całości pozostałej części pożyczki chyba, że strony umowy w odrębnym porozumieniu zdecydują inaczej.

W związku z powyższym oraz brakiem wystąpienia o zmianę warunków umowy o pożyczkę w odrębnym porozumieniu, powód wezwał pozwaną do jednorazowej spłaty zadłużenia z tytułu pożyczki mieszkaniowej w wysokości 11.918,70 zł do dnia 14 lipca 2008 roku.

W odpowiedzi pozwana pismem z dnia 14 lipca 2008 roku wniosła o zmianę warunków umowy o pożyczkę oraz umożliwienie spłaty pożyczki w terminie do końca czerwca 2009 roku.

W piśmie tym poinformowała również, że zwróciła się do Prezesa Agencji o umorzenie pożyczki z uwagi na trudną sytuację finansową i brak możliwości spłaty pożyczki.

Pismem z dnia 18 maja 2009 roku powód, w uwzględnieniu wniosku E. F., wezwał ją do spłaty zadłużenia z tytułu pożyczki mieszkaniowej w wysokości 11.918,70 zł do dnia 1 czerwca 2009 roku.

Dowód:

- pismo z dnia 26 czerwca 2008 roku – k. 94,

- pismo z dnia 14 lipca 2008 roku – k. 95,

- pismo z dnia 18 maja 2009 roku – k. 97,

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia z dnia 2 lutego 2011 roku wydanym w sprawie VIII P 238/08 pozwana została przywrócona do pracy na poprzednie warunki pracy i płacy, a nadto Sąd obciążył (...) kosztami postępowania w sprawie. Jak wskazano w uzasadnieniu, E. K.-F. w momencie złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu posiadała staż pracy, który kwalifikował ją do grona pracowników chronionych na mocy art. 39 kp.

Po uprawomocnieniu się wyroku w dniu 14 kwietnia 2011 r. E. F. w dniu 15 kwietnia 2011 r. zgłosiła gotowość do pracy i stawiła się w dniu 19 kwietnia 2011 r. w zakładzie pracy na wezwanie pracodawcy.

Pismem z dnia 31 maja 2011 roku Departament (...) Zasobami Ludzkimi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa poinformował pozwaną, że w związku z wyrokiem sądowym z dnia 2 lutego 2011 roku (w sprawie o sygn. akt VIII P 238/08), kontynuowane będzie potrącanie rat pożyczki na cele mieszkaniowe z ZFŚS zgodnie z umową z dnia 6 lipca 2007 roku.

Jednocześnie poinformowano, że do spłaty pozostała kwota kapitału w wysokości 11.580,56 zł oraz odsetki w wysokości 367,75 zł zgodnie z załączonym harmonogramem, z czego pierwsza rata w wysokości 320,31 zł (kapitał 312,92 zł i odsetki 7,39 zł) została potrącona w maju 2011 roku.

Dowód:

- wyrok z dnia 2 lutego 2011 roku, sygn. akt VIII P 238/08 wraz z uzasadnieniem – k. 47-54,

- pismo z dnia 31 maja 2011 roku – k. 102 – 108.

- wyrok z dnia 15.02.2012 r., sygn. akt XXI P 109/11 z uzasadnieniem – k. 129-138,

W dniu 29 czerwca 2011 roku powód skierował do pozwanej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 §1 k.p. Jako przyczynę rozwiązania umowy wskazano ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych poprzez umyślne działanie na szkodę pracodawcy, zachowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, przejawiające się w rozpowszechnianiu nieprawdy w sprawach dotyczących funkcjonowania Agencji co niewątpliwie podważało autorytet i prestiż pracodawcy oraz osłabiało jego zaufanie publiczne.

Umowa o pracę została rozwiązana z dniem doręczenia pozwanej oświadczenia o rozwiązaniu u mowy o pracę, tj. z dniem 18 lipca 2011 r.

Dowód:

- oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzeniu z dnia 29 czerwca 2011 r. – k. 9-9v.

- świadectwo pracy z dnia 29.07.2011 r. – k. 65

Pismem z dnia 23 sierpnia 2011 roku powód (w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z dniem 18 lipca 2011 roku) wezwał pozwaną do zwrotu kwoty 10.651,67 zł tytułem zobowiązania wynikającego z zawartej umowy pożyczki z dnia 6 lipca 2007 roku, w terminie siedmiu dni. Pozwana, mimo odbioru wezwania w dniu 01.09.2011 r., nie uregulowała zobowiązania w zakreślonym terminie.

Wobec powyższego powód pismem z dnia 6 października 2011 roku ponownie wezwał pozwaną do zapłaty powyższej kwoty w terminie czternastu dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pozwana, mimo odbioru wezwania w dniu 01.09.2011 r., nie uregulowała zobowiązania w zakreślonym terminie.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 23 sierpnia 2011 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru przesyłki – k. 10-10b,

- wezwanie do zapłaty z dnia 6 października 2011 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru – k. 12-13.

Wyrokiem z dnia 15.02.2012 r., wydanym w sprawie XXI P 109/11, Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy zasądził od Agencji na rzecz E. F. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy od dnia 1 czerwca 2008 r. (tj. od dnia ustania stosunku pracy w związku z jego rozwiązaniem przez pracodawcę za wypowiedzeniem) do dnia 17 kwietnia 2011 r. (tj. do czasu zgłoszenia przez E. F. gotowości do świadczenia pracy po przywróceniu do pracy w sprawie VIII P 238/08) w kwocie po 8.808,80 zł.

Wyrok ten został zmieniony przez Sąd Apelacyjny w Warszawie poprzez zasądzenie na rzecz E. F. od Agencji kwoty 183.137,65 zł tytułem wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy.

Z tego tytułu Agencja wypłaciła na rzecz E. K.-F. kwotę 6.184,01 zł w dniu 20.02.2012 r. oraz kwotę 173.284,50 zł w dniu 10.05. (...).

Dowód:

- wyrok z dnia 15.02.2012 r. z uzasadnieniem – k. 129-138,

- potwierdzenie przelewu z dnia 10.05.2013 r. – k . 153,

- potwierdzenie przelewu z dnia 20.02.2012 r. – k . 152,

Pozwem z dnia 14 lipca 2011 roku wniesionym przed Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie, który został przekazany do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w W. (obecnie sygn. akt VII P 530/17) E. F. (1) wniosła odwołanie od oświadczenia pracodawcy z dnia 29 czerwca 2011 r. o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym, wnosząc o przywrócenie jej do pracy na poprzednich warunkach płacy i pracy oraz o wypłacenie należnego wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy.

Obecnie, po kilkukrotnych modyfikacjach powództwa, pozwana wnosi o: przywrócenie do pracy w Agencji na poprzednich warunkach oraz o zasądzenie kwoty 46.949,45 zł za szkodę z tytułu utraty zasiłku chorobowego, kwoty 27.896,67 zł tytułem odszkodowania za czas pozostawania bez pracy, kwoty 9.298,89 zł miesięcznie począwszy od 9 grudnia 2011 r. do dnia przywrócenia do pracy tytułem odszkodowania za utratę wynagrodzenia za pracę, kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia.

Alternatywnie, w przypadku oddalenia powództwa o przywrócenie do pracy, E. F. wnosi o zasądzenie kwoty 46.949,45 zł za szkodę z tytułu utraty zasiłku chorobowego, kwoty 27.896,67 zł tytułem rekompensaty za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, kwoty 9.298,89 zł miesięcznie począwszy od 9 grudnia 2011 r. do dnia wydania wyroku tytułem odszkodowania za utratę wynagrodzenia za pracę, kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia, kwotę 50.000 zł tytułem ekwiwalentu za urlop, kwoty 9.298,89 zł tytułem odprawy emerytalnej, kwoty 6.417,72 zł tytułem utraconej premii, kwoty 9.298,89 zł tytułem trzynastki, kwoty 7.500 zł tytułem zadośćuczynienia za wykluczenie społeczne, a nadto o ustalenia wysokości renty wyrównawczej oraz sprostowanie świadectwa pracy.

Dowód:

- odpis pisma procesowego pełnomocnika E. F. w sprawie z dnia 14.01.2020 r. – k. 523-528

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. dokonała potrąceń rat pożyczki udzielonej E. F. z wynagrodzenia za pracę:

- w miesiącu sierpniu 2007 roku w wysokości 319,71 zł tytułem kapitału oraz kwoty 25 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu wrześniu 2007 roku w wysokości 300,53 zł tytułem kapitału oraz kwoty 24,47 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu październiku 2007 roku w wysokości 301,03 zł tytułem kapitału oraz kwoty 23,97 zł tytułem odsetek,

w miesiącu listopadzie 2007 roku w wysokości 301,54 zł tytułem kapitału oraz kwoty 23,46 zł,

- w miesiącu grudniu 2007 roku w wysokości 302,04 zł tytułem kapitału oraz kwoty 22,96 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu styczniu 2008 roku w wysokości 302,04 zł tytułem kapitału oraz kwotę 22,96 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu lutym 2008 roku w wysokości 313,46 zł tytułem kapitału oraz kwotę 28 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu marcu 2008 roku w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu kwietniu 2008 r. w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu maju 2008 r. w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu lipcu 2008 r. 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu październiku 2008 r. kwotę 24,49 zł tytułem kapitału.

Po przywróceniu pozwanej do pracy w dniu 17 kwietnia 2011 r., Agencja, jako pracodawca dokonała dalszych potrąceń rat pożyczki pozwanej z wynagrodzenia za pracę:

- w miesiącu maju 2011 roku w wysokości 312,92 zł tytułem kapitału oraz kwotę 7,39 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu czerwcu 2011 roku w wysokości 312,99 zł tytułem kapitału oraz kwotę 10,01 zł tytułem odsetek,

- w miesiącu lipcu 2011 roku w wysokości 312,99 zł tytułem kapitału oraz kwotę 10,01 zł tytułem odsetek.

Łącznie potrącono kwotę 4.358,34 zł tytułem kapitału oraz kwotę 243,63 zł tytułem odsetek.

Dowód:

- harmonogram spłat dla członków ZFŚS z dnia 16 maja 2011 roku – k. 103-105,

- harmonogram spłat dla członków ZFŚS z dnia 16 września 2011 roku – k. 109-112.

- wykaz potrąceń rat pożyczki z wynagrodzenia za pracę – k. 85,

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Powód Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. domagał się zasądzenia w niniejszym postępowaniu od pozwanej E. F. (1) kwoty 10.614,66 zł wraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił przepis art. 720 § 1 i §2 k.c. w związku z art. 1, 2 i 8 Ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: Ustawa o Z.F.Ś.S.).

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie natomiast z przepisem § 2 umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej

Na mocy art. 1 Ustawy o Z.F.Ś.S. ustawa określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwanego dalej Funduszem, i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

Art. 2 ust. 1 pkt. 1 Ustawy o Z.F.Ś.S. stanowi natomiast, że użyte w ustawie określenie działalność socjalna oznacza - usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Art. 8 Ustawy o Z.F.Ś.S. stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

W pierwszej kolejności należało rozważyć, czy roszczenie powoda należało zakwalifikować jako roszczenie ze stosunku pracy, czy też miało charakter cywilnoprawny, do którego zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego.

W judykaturze zauważa się, że przepisy Kodeksu cywilnego mogą być "z natury rzeczy" stosowane jedynie wobec tych stosunków społecznych należących do przedmiotu prawa pracy, dla których właściwa jest cywilistyczna metoda regulacji prawnej. W taki zawężający sposób jest zatem interpretowane pojęcie sprawy nieuregulowanej przepisami prawa pracy.

W wyroku z dnia 4 lipca 2007 r., w sprawie II PK 25/07 (OSNP 2008 nr 17-18, poz. 25) Sąd Najwyższy stwierdził, że sprawa o roszczenie pracownika z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest sprawą z zakresu prawa pracy i roszczenie to podlega przedawnieniu jak roszczenie ze stosunku pracy. W motywach wyroku zauważono, że ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych jest elementem systemu prawa pracy i taki charakter mają wynikające z niej świadczenia, co determinuje ich przedawnienie. Wyraźnie przesądza o tym powiązanie świadczeń socjalnych z prawem pracy (art. 94 pkt 8 k.p.), cel tej ustawy, zakres podmiotowy i przedmiotowy. Skoro z prawa cywilnego wydzieliła się dziedzina prawa pracy obejmująca świadczenia socjalne i rządząca się odrębnym przedawnieniem, to nie ma podstaw, aby do tych świadczeń stosować przepisy oprawa cywilnego o przedawnieniu.

Zarówno art. 16 k.p., ustanawiający jako jedną z podstawowych zasad prawa pracy, obowiązek pracodawcy zaspokajania (stosownie do możliwości 1 warunków) bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracownika, jak i art. 94 pkt 8 k.p., określający - jako jeden z głównych obowiązków pracodawcy - zaspokajanie (w miarę posiadanych środków) socjalnych potrzeb pracowników, mają charakter dyrektywny, gdyż ich realizacja uzależniona jest od kondycji finansowej pracodawcy. Przepisy te chociaż nie dają pracownikowi prawa podmiotowego do uzyskania konkretnego świadczenia socjalnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 1987 r., I PRN 25/87, OSNCP 1988 Nr 12, poz. 180), to jako podstawowe zasady prawa pracy muszą być uwzględniane w procesie stosowania prawa, albowiem ich główna rola polega na tym, że służą wykładni przepisów przy ich konkretnym stosowaniu.

Skoro tworzenie Funduszu jest instrumentem realizacji obowiązku pracodawcy wynikającego z art. 16 k.p. i art. 94 pkt 8 k.p., to uprawnieni do świadczeń z Funduszu są przede wszystkim pracownicy. Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych rozszerzają krąg osób uprawnionych do świadczeń na rodziny pracowników oraz na byłych pracowników (a obecnie emerytów i rencistów) i ich rodziny oraz na inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania z tych świadczeń. W judykaturze podkreśla się jednak ścisły związek uprawnień do świadczeń z Funduszu z istnieniem stosunku pracy zauważając, że przepisy ustawy dotyczą z jednej strony pracodawcy, który ten Fundusz tworzy, z drugiej zaś strony pracowników tego pracodawcy oraz emerytów i rencistów będących jego byłymi pracownikami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 września 1999 r., I PKN 253/99, OSNAPiUS 2001 Nr 1, poz. 11).

Umowa pożyczki udzielanej pracownikowi (emerytowi, renciście) z Funduszu na cele mieszkaniowe jest więc instytucją prawa pracy. Przepisy Kodeksu cywilnego o umowie pożyczki (art. 720-724 k.c.) znajdują do niej zastosowanie z mocy odesłania zawartego w art. 300 k.p., czyli tylko w kwestiach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, i to odpowiednio, z uwzględnieniem zasad prawa pracy.

Niemniej jednak nawet przyjęcie, iż roszczenie dochodzone niniejszym pozwem dotyczy zagadnienia uregulowanego przepisami prawa pracy, nie pozbawia możliwości rozpoznania tej sprawy przez Sąd cywilny. Tym samym brak jest podstaw do stwierdzenia, że w rozpoznawanej sprawie zachodził przypadek nieważności postępowania, w tym zwłaszcza poprzez naruszenie art. 47 k.p.c., który określa skład sądu w poszczególnych sprawach. Zgodnie bowiem z treścią art. 379 pkt. 4 k.p.c. Nieważność postępowania zachodzi m.in. wówczas jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy. Zgodnie z wykładnią tego przepisu, przyjętą jeszcze w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1968 r., w sprawie III CZP 119/68, "Nieważność postępowania zachodzi w każdym wypadku, gdy skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa". W uzasadnieniu tej uchwały SN wskazał, że nie ma składów sądu lepszych ani gorszych, są wyłącznie składy zgodne lub niezgodne z przepisami prawa. Tym samym stwierdzić należy, że rozpoznanie sprawy w składzie sprzecznym z przepisami prawa – ławniczym, zamiast jednego sędziego zawodowego lub vice versa – prowadzi do nieważności postępowania, którą sąd odwoławczy, w ewentualnym postępowaniu apelacyjnym, uwzględnia z urzędu, uchylając zaskarżony wyrok, znosząc postępowanie dotknięte nieważnością i przekazując sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (art. 386 § 2 k.p.c.).

Zgodnie z art. 47 § 1 k.p.c., w pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Na mocy art. 47 § 2 pkt. 1 lit a - c k.p.c. w pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy z zakresu prawa pracy o: ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane oraz o odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu.

Z powyższego wynika zatem, że podstawową regułą, wyznaczoną przez art. 47 § 1 k.p.c., jest rozpoznawanie w trybie procesowym w pierwszej instancji spraw w składzie jednoosobowym. Jednym z wyjątków od tej zasady jest rozpoznawanie przez sąd w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, spraw z zakresu prawa pracy wymienionych w art. 47 §2 pkt. 1 lit a - c k.p.c. Jako, że przepis ten nie wymienia spraw z powództwa pracodawcy przeciwko pracownikowi, w tym z zakresu dochodzenia roszczeń z tytułu pożyczek z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, dlatego też przyjąć należało że dla tego typu roszczeń, właściwy jest skład jednoosobowy.

Dodać należy, że zgodnie z brzmieniem Kodeksu postępowania cywilnego obowiązującym od dnia 1 lipca 1996 r. w pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznawał sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz sprawy ze stosunków rodzinnych, z wyjątkiem spraw o alimenty. Z dniem 28 lipca 2007 r. treść art. 47 kpc uległa jednak w omawianym zakresie zmianie, otrzymując brzmienie obowiązujące obecnie.

Podsumowując, nawet ustalenie, że podlegający ocenie w niniejszym postępowaniu stosunek prawny łączący strony nie miał charakteru cywilnoprawnego a charakter umowy z zakresu prawa pracy, nie może prowadzić do oceny, że sąd w niniejszym składzie nie był uprawniony do rozpoznania sprawy, a sprawa winna zostać przekazana do sądu pracy.

Przechodząc istoty niniejszego postępowania należy wskazać, że pozwana nie kwestionowała samego faktu zawarcia umowy pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na kwotę 15.000 zł, oprocentowanej w wysokości 2 % w stosunku rocznym. Pozwana nie kwestionowała również, że powyższa kwota została jej wypłacona oraz, że okres spłaty pożyczki wraz z odsetkami wynosił 48 miesięcy. Pozwana w zasadzie nie kwestionowała również faktu, że przedmiotowej pożyczki nie spłaciła. O powyższym świadczy choćby fakt chęci ugodowego załatwienia sprawy, jednak na warunkach nieakceptowanych przez powoda.

Zdaniem pozwanej jednak powód w sposób nieprawidłowy wyliczył wysokość niespłaconej pożyczki, a tym samym dochodzoną pozwem kwotę. Pozwana nadto wskazała, że przedmiotowa pożyczka została w całości umorzona przez Prezesa (...).

Dodatkowo E. F. podnosiła w toku postępowania szereg argumentów dotyczący rozwiązania jej umowy o pracę przez pracodawcę, wskazując finalnie, że roszczenie powoda jest przedwczesne, bowiem nie została jeszcze rozstrzygnięta sądownie kwestia zasadności rozwiązania stosunku pracy, a tym samym w przypadku ewentualnego przywrócenia jej do pracy pozwana mogłaby kontynuować spłatę zobowiązania zaciągniętego u powoda w ramach pożyczki z ZFŚS. Tym samym pozwana zakwestionowała okoliczność, że w sprawie zaistniały przesłanki wynikające z §5 umowy z dnia 6 lipca 2007 roku polegające na obowiązku natychmiastowej spłaty pożyczki z chwilą rozwiązania stosunku pracy, z uwagi na fakt iż przed Sądem pracy w W. toczy się postępowanie z jej powództwa przeciwko (...) o przywrócenie do pracy oraz o odszkodowanie, co w jej ocenie uniemożliwia dokonanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

W tej sytuacji spór między stronami koncentrował się wokół kwestii wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia oraz jego wysokości.

W związku z zarzutami strony pozwanej w świetle art. 6 k.c., ciężar wykazania istnienia i wysokości zadłużenia, a przede wszystkim jego wymagalności spoczywał na powodzie. Zgodnie z przywołanym przepisem, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne, a to właśnie powód z faktu niewywiązania się przez pozwaną z zapisów umowy pożyczki z ZFŚS wywodził skutki prawne w postaci istnienia po stronie pozwanej zobowiązania do spłaty powstałego zadłużenia w wysokości wskazanej w pozwie.

W ocenie Sądu jednak, okoliczności przytoczone w pozwie uzasadniające powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości znalazły potwierdzenie w przedłożonych przez powoda dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwana w trakcie łączącego strony stosunku pracy zawarła w dniu 6 lipca 2007 roku z powodem umowę pożyczki z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, na podstawie której powód udzielił jej pożyczki pieniężnej w kwocie 15.000 zł, oprocentowanej w wysokości 2% w stosunku rocznym, na okres 48 miesięcy. Jednocześnie w treści tej umowy strony zawarły postanowienie, że z chwilą rozwiązania stosunku pracy niespłacona pożyczka podlegała natychmiastowej spłacie w całości, chyba że strony uzgodnią inaczej w drodze odrębnego porozumienia, bądź przez podpisanie aneksu do uprzednio podpisanej umowy o pożyczkę, jeśli pracodawca w uzgodnieniu z komisja socjalną uznałby, że osoba zobowiązana do spłaty znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej.

Z akt sprawy wynika, że powód dwukrotnie rozwiązywał z pozwaną umowę o pracę na czas nieokreślony zawartą w dniu 6 listopada 2002 roku. Po raz pierwszy miało to miejsce w dniu 26 lutego 2008 roku w trybie wypowiedzenia. Powyższe skutkowało wezwaniem pozwanej do natychmiastowej spłaty w całości pozostałej części pożyczki. Jednak Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia z dnia 2 lutego 2011 roku wydanym w sprawie VIII P 238/08 pozwana została przywrócona do pracy na poprzednie warunki pracy i płacy. Na skutek tego powód poinformował pozwaną, że kontynuowane będzie potrącanie rat pożyczki na cele mieszkaniowe z ZFŚS zgodnie z umową z dnia 6 lipca 2007 roku.

Następnie powód w dniu 29 czerwca 2011 roku ponownie skierował do pozwanej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, tym razem z trybie bez wypowiedzenia z winy pracownika na podstawie art. 52 §1 k.p. Powyższa decyzja również została zakwestionowana przez pozwaną, która ponownie skierowała do Sądu pozew o przywrócenie jej do pracy. Sprawa aktualnie toczy się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Żoliborza w W. pod sygn. akt VII P 530/17.

Pozwana uzależnia wynik niniejszego postępowania od wyniku tamtej sprawy.

Pozwana nie dostrzega jednak zasadniczego faktu, a mianowicie, że zgodnie z zawartą umową pożyczki, niezależnie od łączącego strony stosunku pracy, zobowiązała się do jej zwrotu w terminie 48 miesięcy. Skoro zaś przedmiotowa umowa zawarta została w dniu 6 lipca 2007 roku, a pożyczka uruchomiona w sierpniu 2007 r. pozwana zobowiązana była do jej zwrotu wraz z należnymi odsetkami najpóźniej do końca sierpnia 2011 roku.

W sprawie zatem kluczowe znaczenie ma sam fakt niewywiązania się z postanowień umowy pożyczki z ZFŚS. Pozwana, jako pożyczkobiorca zgodnie z zawartą umową miała obowiązek wynikający z samego zawarcia i realizacji przez pożyczkodawcę umowy do regulowania bieżących rat pożyczki. Jak wynika jednak z akt postępowania, po rozwiązaniu z nią umowy o pracę (gdzie kwestia zasadności tego rozwiązania leży poza kognicją tut. Sądu) pozwana tych rat nie regulowała w żadnej wysokości, a tym samym zlekceważyła obowiązek wynikający z podpisanego kontraktu.

Tym samym kwestia ewentualnego przywrócenia pozwanej do pracy ma drugorzędne znaczenie, bowiem sporna umowa została zawarta na czas określony – 48 miesięcy, a roszczenie powoda po upływie tego terminu, niezależnie od kwestii zatrudnienia pozwanej u powoda, stało się w całości wymagalne po 4 latach.

Termin zwrotu pożyczki upłynął więc niemalże dziesięć lat temu.

Wysokość zobowiązania pozwanej została należycie przez powoda udokumentowana, natomiast strona przeciwna nie przedstawiła dowodów kwestionujących wyliczenia powoda, a zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Powód przedstawił zestawienie wykazu potraceń rat pożyczki z wynagrodzenia za pracę. Jak wynika z tego dokumentu, powód dokonał potrąceń rat pożyczki pozwanej z wynagrodzenia za pracę w miesiącu sierpniu 2007 roku w wysokości 319,71 zł tytułem kapitału oraz kwoty 25 zł tytułem odsetek, w miesiącu wrześniu 2007 roku w wysokości 300,53 zł tytułem kapitału oraz kwoty 24,47 zł tytułem odsetek, w miesiącu październiku 2007 roku w wysokości 301,03 zł tytułem kapitału oraz kwoty 23,97 zł tytułem odsetek, w miesiącu listopadzie 2007 roku w wysokości 301,54 zł tytułem kapitału oraz kwoty 23,46 zł, w miesiącu grudniu 2007 roku w wysokości 302,04 zł tytułem kapitału oraz kwoty 22,96 zł tytułem odsetek, w miesiącu styczniu 2008 roku w wysokości 302,04 zł tytułem kapitału oraz kwotę 22,96 zł tytułem odsetek, w miesiącu lutym 2008 roku w wysokości 313,46 zł tytułem kapitału oraz kwotę 28 zł tytułem odsetek, w miesiącu marcu 2008 roku w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek, w miesiącu kwietniu w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek, w miesiącu maju w wysokości 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek, w miesiącu lipcu 313,65 zł tytułem kapitału oraz kwotę 11,35 zł tytułem odsetek, w miesiącu październiku kwotę 24,49 zł tytułem kapitału.

Potrącanie rat pożyczki z wynagrodzenia powód kontynuował po przywróceniu do pracy pozwanej w kwietniu 2011r., poprzez potrącenie w miesiącu maju 2011 roku w wysokości 312,92 zł tytułem kapitału oraz kwotę 7,39 zł tytułem odsetek, w miesiącu czerwcu 2011 roku w wysokości 312,99 zł tytułem kapitału oraz kwotę 10,01 zł tytułem odsetek, w miesiącu lipcu 2011 roku w wysokości 312,99 zł tytułem kapitału oraz kwotę 10,01 zł tytułem odsetek. Łącznie potrącono kwotę 4.358,34 zł tytułem kapitału oraz kwotę 243,63 zł tytułem odsetek.

Dane powyższe znalazły pełen potwierdzenie i są spójne z informacjami ujętymi w harmonogramie spłat pożyczki w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 27 maja 2011 r. oraz w harmonogramie spłat pożyczki w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 31 sierpnia 2011 r.

Pozwana nie przedłożyła natomiast żadnego dokumentu świadczącego o tym, iż dokonała ona spłat w wyższej wysokości, niż wskazane przez powoda. Pozwana nie sprostała ciężarowi dowodu w tym zakresie, w związku z czym jej zarzuty stanowiły jedynie niczym nie poparte twierdzenia.

Za gołosłowny uznać należało również jej zarzut, iż przedmiotowa pożyczka została w całości umorzona przez Prezesa (...). Powyższe twierdzenie nie znalazło poparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Z jej pism kierowanych do powoda wynikało co najwyżej , że zwróciła się do Prezesa Agencji o umorzenie pożyczki z uwagi na trudną sytuację finansową i brak możliwości jej spłaty. (vide pismo pozwanej z dnia 14 lipca 2008 roku – k. 95), niemniej jednak nie złożyła do akt żadnej odpowiedzi. W aktach sprawy znajduje się jedynie jej wniosek z odręcznymi adnotacjami o zgodzie na spłatę zadłużenia do końca czerwca 2009 r.

Tym samym uznać należało, że pozwanej nie umorzono przedmiotowego zobowiązania. Agencja nadal domagała się spłaty zobowiązania, o czym świadczy choćby jej kolejne pismo do pozwanej z dnia 18 maja 2009 roku, w którym ponownie wzywa do spłaty zadłużenia z tytułu pożyczki mieszkaniowej w wysokości 11.918,70 zł do dnia 1 czerwca 2009 roku. (vide : wezwanie z dnia 18 maja 2009 roku – k 97).

Mając na uwadze powyższe, w punkcie I sentencji wyroku Sąd zasądził od pozwanej E. F. (1) na rzecz powoda Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. kwotę 10.641,66 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 1 lutego 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, oddalając powództwo w zakresie odsetek za okres od 7 września 2011 r. do końca stycznia 2012 r. Orzeczenie co do odsetek zostało wydane w związku z omyłkowym przyjęciem przez sąd, że 4-letni okres spłaty pożyczki upłynął dla pozwanej w styczniu 2012 r., podczas gdy faktycznie doszło do tego z końcem sierpnia 2011 r.

O odsetkach od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., który stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jak zaś wynika z tezy wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r. (II CK 146/02, Lex nr 82271) dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia. Wzmiankowany przepis został znowelizowany ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1830), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. (art. 57 ustawy). Dlatego też w zakresie odsetek sprzed daty 1 stycznia 2016 r. należało zasądzić odsetki ustawowe, zgodnie z poprzednim brzmieniem art. 481 § 2 k.c., wedle którego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe, natomiast od dnia 1 stycznia 2016 roku należało liczyć odsetki ustawowe za opóźnienie.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedstawione przez strony w toku postępowania, których autentyczność oraz treść nie były przez nie kwestionowane, ani też nie wzbudziły wątpliwości Sądu.

W tym miejscu należy jednak wskazać, że Sąd wydał wyrok z pominięciem dowodu z przesłuchania samej pozwanej i mimo złożenia przez nią mailowo wniosku o usprawiedliwienie swojej nieobecności na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 roku i odroczenia jej na kolejny termin. Stosownie do treści art. 214 § 1 k.p.c. rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli strona jest nieobecna na rozprawie a sąd stwierdzi nieprawidłowość w doręczeniu wezwania albo jeżeli nieobecność strony jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że pozwana w dniu 8 kwietnia 2021 r. złożyła pismo, w którym wniosła o usprawiedliwienie swojej nieobecności na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 roku, wskazując, że z uwagi na fakt zamieszkiwania na terenie Wielkiej Brytanii i pandemię nie ma możliwości aby przybyć na rozprawę. Dodatkowo w dniu 16 kwietnia 2021 roku do akt został załączony mail od pozwanej, w którym wniosła o odroczenie posiedzenia wyznaczonego na dzień 16 kwietnia 2021 roku i o usprawiedliwienie swojej nieobecności z przyczyn j.w.

Należy jednak zauważyć, że pozwana w żaden sposób nie wykazała, aby po pierwsze zamieszkiwała na stałe w Wielkiej Brytanii, po wtóre zaś nawet jeśli tak w istocie było aby w okresie poprzedzającym termin wyznaczony na rozprawę wyznaczony na dzień 16 kwietnia 2021 roku oraz w dniu rozprawy faktycznie tam przebywała.

Przykładowo z pisma pozwanej z dnia 26 marca 2021 roku (data wpływu do Sądu w dniu 8 kwietnia 2021 roku) wynikać by miało, że zostało ono sporządzone w L. w dniu 26 marca 2021 roku. Pismo to zostało własnoręcznie podpisane przez pozwaną. Jednakże brak jest jakiegokolwiek dowodu, aby to pismo w istocie zostało sporządzone na terytorium Wielkiej Brytanii i że stamtąd zostało wysłane do Polski. W ślad za nim nie dołączono bowiem żadnej adnotacji doręczyciela czy też dowodu nadania przesyłki na poczcie w L.. Ponadto należy wskazać, że przedmiotowa korespondencja została nadana w S. w dniu 29 marca 2021 roku przez pełnomocnika do doręczeń pozwanej r. pr. A. B.. Powyższe wynika z dołączonej do pisma koperty datowanej na dzień 29 marca 2021 roku, gdzie jako nadawcę wskazano Kancelarię Radcy Prawnego A. B., ul. (...), (...)-(...) S..

Tym samym w ocenie Sądu pozwana nawet nie uprawdopodobniła, że w tym czasie zamieszkiwała na terytorium Wielkiej Brytanii, a nawet jeśli tak było to czy w dniu 16 kwietnia 2021 roku faktycznie tam przebywała.

Odroczenie rozprawy następuje, gdy sądowi znana jest przyczyna nieobecności strony (odpowiednio - jej pełnomocnika) wywołana przeszkodą, której nie można przezwyciężyć. Stosowny wniosek zatem winien zostać przekazany sądowi jako instytucji w taki sposób, by sąd orzekający miał możliwość powzięcia o nim wiedzy, nie później niż w chwili poprzedzającej przeprowadzenie rozprawy. Nie można mówić o naruszeniu przez sąd przepisów postępowania, jeżeli wniosek o odroczenie rozprawy w ogóle nie zostanie złożony, choćby istniały obiektywnie okoliczności uzasadniające jej odroczenie (np. pełnomocnik udający się na rozprawę uległ wypadkowi samochodowemu). Sąd nie narusza też przepisów, jeżeli nie rozpoznaje wniosku złożonego w sposób uniemożliwiający jego dotarcie do składu orzekającego przed rozprawą (np. wniosku wysłanego do sądu pocztą z odległego miejsca w przeddzień rozprawy). Składający wniosek o odroczenie rozprawy powinien przy tym uwzględnić obiektywnie istniejące warunki przekazania jego wniosku. Nie wystarczy więc samo złożenie (przesłanie) wniosku o odroczenie rozprawy, ale konieczne jest uczynienie tego w sposób (i w czasie) umożliwiający sądowi jego rozpoznanie. ( Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2019 r. II CZ 26/19.

Zakładając natomiast, że pozwana w istocie na stałe zamieszkiwała w Wielkiej Brytanii, to faktycznie należy przyjąć, że z powodu trwającej pandemii nie mogła stawić się w tut. Sądzie na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 roku. Należy mieć jednak na uwadze, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem przyjmuje się, że nieodroczenie rozprawy, mimo wystąpienia przyczyn wskazujących na usprawiedliwioną niemożność stawienia się strony, nie musi powodować nieważności postępowania, jeżeli z okoliczności sprawy jednoznacznie wynika, że strona zajęła stanowisko co do wszystkich kwestii prawno materialnych i procesowych występujących w sprawie, zgłosiła wszystkie dowody na poparcie swoich twierdzeń, ustosunkowała się do twierdzeń strony przeciwnej i do dowodów przeprowadzonych w sprawie oraz odmowy przeprowadzenia innych dowodów. W takiej sytuacji żądanie odroczenia rozprawy, może być potraktowane jako nadużycie uprawnień procesowych i może uzasadniać odmowę ochrony praw tej strony, jeżeli usprawiedliwiają przekonanie sądu, że działanie strony prowadzi do przewleczenia procesu, bądź stanowi szykanę w stosunku do przeciwnej strony ( por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 16 lipca 2009 r., I CSK 30/09 ; z 10 kwietnia 2014 r., IV CSK 463/13 ).

Uczestnictwo w procesie, podejmowanie czynności procesowych, udział w rozprawach i innych czynnościach jest prawem strony i nie musi ona z tego przywileju korzystać.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 lipca 2009 r., I CSK 30/09), jeżeli z okoliczności sprawy jednoznacznie wynika, że strona zajęła stanowisko co do wszystkich kwestii materialnoprawnych i procesowych, zgłosiła wszystkie dowody na poparcie swych twierdzeń, ustosunkowała się do twierdzeń drugiej strony i do przeprowadzonych dowodów, żądanie odroczenia rozprawy z powodu okoliczności usprawiedliwiającej jej niestawiennictwo może być uznane za nadużycie jej uprawnień procesowych

Zakładając zatem, że pozwana w niniejszej sprawie należycie uprawdopodobniła (udokumentowała) istnienie przyczyny niemożności stawiennictwa na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2021 r. wobec zaistnienia przyczyn określonych w art. 214 k.p.c., to w ocenie Sądu w tej samej sprawie zaistniały podstawy do przyjęcia, iż pozwana w istocie nadużywa swojego prawa procesowego. W realiach niniejszej sprawy w ocenie Sądu zachodziły bowiem przesłanki, które pozwalają na przyjęcie, że wniosek o odroczenie rozprawy zmierzał wyłącznie do przewleczenia postępowania. W sprawie przeprowadzono wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia dowody. Sądowi znane jest ostateczne stanowisko pozwanej, strona ta zgłosiła wszystkie dowody na poparcie swoich twierdzeń jak również szczegółowo odniosła się do twierdzeń strony przeciwnej.

Dodać należy, że istotną jest również przyczyna, dla której pozwana wniosła o odroczenie rozprawy, a mianowicie zaproponowane ugodowe zakończenie sporu poprzez rozliczenie między stronami dochodzonej pożyczki w kwocie 10.641,66 zł z należną jej odprawą emerytalną w kwocie 27.896,67 zł. Należność ta jest jednak przedmiotem trwającego również 10 lat postępowania przed Sądem Pracy w W., gdzie Agencja kwestionuje w całości roszczenia E. F., zatem omawianą propozycję ugodową należy ocenić jako w istocie pozorną.

Przedmiotowa sprawa toczy się przed tut. Sądem już blisko dziewięć lat, kolejne przedłużanie tego postępowania poprzez odroczenie terminu rozprawy na kolejny termin, nie wniosłoby nic nowego do sprawy (wobec zaprezentowanych i ostatecznych stanowisk stron) i byłoby bezcelowe. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zgodnie z zasadą szybkości postępowania o której mowa w treści art. 6 k.p.c. rzeczą sądu jest przeciwdziałanie przewlekłości postępowania.

Ostatecznie podkreślenia wymaga, że przed rozprawą – w dniu 08.04.2021 r. - pozwana złożyła do sądu jedynie pismo, w którym usprawiedliwiała swą nieobecność na rozprawie, zaś pismo, w którym wnosiła o jej odroczenie nadała mailem w dniu rozprawy o godz. 01.50. Skutecznie, z podpisem pozwanej, pismo do wpłynęło do sądu już po wydaniu wyroku, w dniu 21 kwietnia 2012 r.

Orzeczenie o kosztach postępowania Sąd oparł o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania. Na koszty powoda złożyło się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, ustalone w stawce minimalnej na podstawie § 6 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 j.t.).

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3.  przedłożyć z apelacją , wpływem lub za 21 dni

10.05.2021 r.