Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2012 r. w Katowicach

sprawy z odwołania K. G. (K. G. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury w niższym wieku

na skutek apelacji ubezpieczonego K. G.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach

z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt XI U 1631/11

oddala apelację.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA E. Piotrowska /-/ SSA M. Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 289/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 roku Sąd Okręgowy - Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach oddalił odwołanie ubezpieczonego K. G. (G.) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 11 maja 2011 roku, w której odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury z tytułu pracy
w szczególnych warunkach, albowiem ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku nie wykazał 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach i nie rozwiązał stosunku pracy.

W odwołaniu od decyzji organu rentowego K. G. domagał się zaliczenia mu do pracy w szczególnych warunkach nieuwzględnionego przez ZUS okresu zatrudnienia
w (...) Urzędzie (...) w T. oraz w (...) Urzędzie (...)
w S. od 15 stycznia 1991 roku do 31 grudnia 1998 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony w dniu (...) roku ukończył 60 lat, nadal pracuje w Urzędzie (...), na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił łącznie 29 lat, 2 miesiące i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 7 lat, 3 miesiące i 26 dni pracy w warunkach szczególnych wymienionych w wykazie A, i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Ubezpieczonemu odmówiono zaliczenia okresu składkowego zatrudnienia od 15 stycznia 1991 roku do 30 września 1995 roku w (...) Urzędzie (...) w T. oraz od
1 października 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku w (...) Urzędzie (...)
w S. na stanowiskach starszego inspektora zakładów (...) oraz nadinspektora zakładów(...).

Za sporną kwestię w sprawie uznał Sąd I instancji ustalenie czy ubezpieczony spełnił pozostałe warunki do przyznania mu emerytury w niższym wieku emerytalnym z art. 184
w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych .

W oparciu o dokonane ustalenie, a w szczególności okoliczność, że ubezpieczony nie rozwiązał stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą Sąd I instancji uznał za zbędne prowadzenie dalszego postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia, czy ubezpieczony spełnił pozostałe warunki do nabycia wnioskowanego świadczenia emerytalnego.

Zgodnie z art. 184 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem .

Skoro zatem ubezpieczony przyznał, że w chwili obecnej pozostaje w stosunku pracy
z dotychczasowym pracodawcą - Urzędem (...) oznacza to, że nie został przez niego spełniony jeden z koniecznych warunków (tj. z art. 184 ust.2 cyt. ustawy) przyznania mu prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Bezprzedmiotowe było zatem prowadzenie dalszego postępowania dowodowego na okoliczność posiadania przez odwołującego się wymaganego 15 - letniego okresu pracy
w warunkach szczególnych, bowiem Sąd rozstrzyga nie o poszczególnych przesłankach nabycia prawa do świadczenia, ale o prawie do świadczenia. Dlatego też brak jednej z koniecznych przesłanek skutkuje odmową prawa do świadczenia i nie wymaga prowadzenia wyjaśnień czy spełnione zostały pozostałe przesłanki do nabycia tego prawa.

Apelację od wyroku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżając w całości wyrok Sądu Okręgowego zarzucił temu wyrokowi:

- naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 325 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak rozstrzygnięcia co do jego żądania i nie wskazania w sentencji i uzasadnieniu wyroku okresu pracy, który został uznany za wykonywany w szczególnych warunkach,

- naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyjęcie, że jeżeli ubezpieczony nie rozwiązał stosunku pracy na dzień złożenia wniosku o emeryturę na podstawie art. 184 ww. to sąd nie ma obowiązku prowadzenia postępowania celem ustalenia spełnienia pozostałych przesłanek przyznania świadczenia.

W oparciu o podniesione zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zamieszczenie w sentencji i uzasadnieniu wyroku okresu pracy jaki został uznany za wykonywany
w szczególnych warunkach z uwzględnieniem spornego okresu względnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji ubezpieczony podniósł, że jest oczywistym, że nie rozwiązał stosunku pracy, bowiem do czasu ustalenia okresu pracy w szczególnych warunkach nie mógł być pewnym prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i mógł sam pozbawić się środków do życia.

Jednocześnie podtrzymał swoje stanowisko, zawarte w odwołaniu oraz w toku procesu,
o spełnieniu przesłanki wymaganego do przyznania świadczenia okresu zatrudnienia
w warunkach szczególnych, na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Podkreślił, że wyrok narusza art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez przyjęcie, że Sąd nie musi badać przesłanek przyznania świadczenia w sytuacji, kiedy jedna
z nich nie jest spełniona. Taka interpretacja przepisów pozbawia go prawa do emerytury
w obniżonym wieku, bowiem przerzuca na ubezpieczonego ciężar ryzyka rozwiązania stosunku pracy. Natomiast rozstrzygnięcie kwestii spornej, dotyczącej stażu pracy w szczególnych warunkach, wyjaśniłoby sytuację ubezpieczonego i w przypadku korzystnego dla niego rozstrzygnięcia pozwoliłoby na rozwiązanie stosunku pracy i przejście na emeryturę.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu jako oczywiście bezzasadna.

Zaskarżony wyrok jest prawidłowy.

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalno - rentowej prawo do świadczeń określonych w tej ustawie powstaje z dniem spełnienia się wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia. Wówczas też, na wniosek osoby uprawnionej, organ rentowy wydaje decyzję
o przyznaniu prawa. Niespełnienie przez pracownika ustawowych warunków koniecznych do przyznania świadczenia powoduje wydanie decyzji odmownej. Natomiast rozwiązanie stosunku pracy jest niezbędnym warunkiem nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 32 w zw. z art. 184 ustawy. Przepis art. 184 przewiduje, że prawo do emerytury pracownika, który osiągnął wiek emerytalny wskazany m.in. w przepisie art. 32, powstaje, gdy warunki dotyczące okresów zatrudnienia i pracy w szczególnym charakterze zostają spełnione do dnia ustania stosunku pracy. A zatem prawo do emerytury, abstrahując od spełnienia pozostałych warunków, zależy od rozwiązania stosunku pracy.

Nierozwiązanie stosunku pracy ubezpieczonego powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych, a odmowna decyzja organu rentowego była prawidłowa.

Sąd I instancji, po ustaleniu, że ubezpieczony nie rozwiązał stosunku pracy, nie miał zatem obowiązku prowadzenia postępowania celem ustalenia spełnienia pozostałych przesłanek przyznania świadczenia.

Dopiero od dnia 1 stycznia 2013 roku ulegnie zmianie treść art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, pozwalając na przyznanie prawa do świadczenia (w tym badanie pozostałych przesłanek) bez rozwiązania stosunku pracy.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny, podzielając stanowisko Sądu Okręgowego, oddalił apelację wnioskodawcy na podstawie art. 385 k.p.c.

/-/ SSA J. Ansion /-/ SSA E. Piotrowska /-/ SSA M. Małek-Bujak

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM