Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód J. P., po ostatecznym sprecyzowaniu na rozprawie w dniu 19.11.2020 r., domagał się zasądzenia od pozwanej Gminy Z. na swoją rzecz zadośćuczynienia w kwocie 2.000,- zł, zobowiązanie pozwanej do opublikowania na portalu Z..org oświadczenia dokładnie określonego w pozwie, przeproszenia na tymże portalu mieszkańców gminy za rażąco błędną informację Urzędu Gminy Z. z 03.03.2020 r. umieszczoną na tym portalu oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że uzyskał wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonego przez Wójta Gminy Z. w zakresie odbioru odpadów komunalnych na podstawie art. 9b ust. 2 ustawy z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W dniu 03.03.2020 r. na portalu Z..org zamieścił ofertę swojej firmy skierowaną do (...) z propozycją zawarcia umów z właścicielami nieruchomości na usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych. W tym samym dniu Urząd Gminy Z. opublikował na tym portalu, odnosząc się do jego oferty, informację, która zdaniem powoda jest nierzetelna, nieścisła, wręcz kłamliwa, wprowadza mieszkańców gminy w błąd i zastrasza potencjalnych klientów powoda.

Pozwana Gmina Z. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Podnosiła, że w żaden sposób nie naruszyła dóbr osobistych powoda. Wszelkie twierdzenia zawarte w informacji były prawdziwe i zostały opublikowane w obronie uzasadnionego interesu społecznego.

Sąd Okręgowy w Łomży ustalił, co następuje:

W dniu 03.02.2020 r. powód J. P. uzyskał wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, prowadzonego przez Urząd Gminy Z. ( kopia zaświadczenia karta 6).

W dniu 03.03.2020 r. powód zamieścił na internetowej (...) ofertę skierowaną do (...) w zakresie usług odbioru odpadów komunalnych w „bardzo konkurencyjnych cenach” do 01.07.2020 r. . Jako warunek skorzystania z oferty wskazał zawarcie przez właściciela nieruchomości z jego Zakładem Usługowym umowy na odbiór odpadów komunalnych do 15.06.2020 r w 3 egzemplarzach – po jednym dla właściciela, Zakładu i Gminy Z., podpisanie deklaracji zerowej zmieniającej dane, przy czym komplet dokumentów miał dostarczyć do Urzędu Gminy Z. Zakład do 30.06.2020 r. (wydruk oferty powoda – karta 7).

W tym samym dniu na ww. portalu ukazała się informacja Urzędu Gminy Z., odnosząca się do oferty powoda i powołująca się na konkretnie wskazane przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, iż:

- utrzymanie porządku i czystości w gminach należy do zadań własnych gminy,

- wytwórcą śmieci w Gminie Z. są Mieszkańcy, a właścicielem śmieci sama Gmina i tylko Gmina może podejmować decyzje o sposobie odbioru odpadów komunalnych,

- tylko Gmina Z. może być stroną umowy na odbiór śmieci, stroną umowy o odbiór odpadów komunalnych nie może być mieszkaniec,

- podpisanie umowy na odbiór śmieci pomiędzy mieszkańcem gminy a firmą prywatną, będzie stało w sprzeczności z treścią ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i nie zwolni mieszkańca z obowiązku ponoszenia opłaty za odbiór odpadów komunalnych zgodnie z zasadami ustalonymi przez radę Gminy Z. (wydruk informacji – karta 8).

Pismem z 04.03.2020 r. powód wezwał wójta Gminy Z. do usunięcia informacji Urzędu Gminy Z. w trybie natychmiastowym. Wskazał, że informacja ta w sposób rażący świadomie wprowadza mieszkańców gminy w błąd, a to przyczynia się do działania na szkodę powoda i jego firmy oraz utrudnia zorganizowanie zarejestrowanej działalności. Zapowiedział możliwość skierowania sprawy na drogę postępowania cywilnego (kopia pisma karta 14).

Pismem z 05.03.2020 r. Wójt Gminy Z. J. K. poinformował powoda, że Urząd Gminy Z. w swoim komunikacie nie wymienia danych osobowych powoda ani nazwy jego firmy, co wyłącza możliwość działania na szkodę powoda. Ponadto podniósł, że wszystkie twierdzenia zawarte w komunikacie są prawdziwe i zostały opublikowane w interesie (...) (kopia pisma karta 15).

Sąd Okręgowy w Łomży zważył, co następuje:

W myśl art. 24 kc ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. Stosownie zaś do art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Podstawową przesłanką cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych jest ustalenie, że dobro osobiste zostało naruszone działaniem bezprawnym. Działaniem bezprawnym jest zaś każde działanie sprzeczne z normami prawnymi lub zasadami współżycia społecznego.

Stan faktyczny ustalony w niniejszej sprawie był bezsporny - ustalony został na podstawie kopii dokumentów znanych obu stronom (pochodzących od stron) oraz treści publikacji internetowych stron. Zdaniem Sądu nie ma też wątpliwości, że komunikat Urzędu Gminy Z. z 03.03.2020 r. odnosi się do wcześniej zamieszczonej oferty powoda, wymienia bowiem datę publikacji i część tytułu, tj. „sposób na tańszy odbiór śmieci”. Oferta powoda wskazuje zaś dokładne dane powoda „ Zakład Usługowy (...) z siedzibą w miejscowości P. – (...)” .

W ocenie Sądu, informacja zamieszczona na stronie internetowej (...) przez Urząd Gminy Z. nie naruszyła dóbr osobistych powoda. Cała sytuacja zaś wynika z niezrozumienia przez powoda obowiązujących obecnie przepisów dotyczących zasad utrzymania czystości i porządków w gminach, a przede wszystkim zakresu swobody zawierania przez mieszkańców, a w zasadzie właścicieli nieruchomości umów o odbiór nieczystości.

Ustawa z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.jedn. Dz.U.2020.1439) określa m.in. zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości i porządku (art.1 pkt.1). Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy (art. 3 ust.1). Z kolei właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez m.in. pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi (art. 5 ust. 1 pkt) 3b).

Zasadnicze znaczenie, pod kątem rozpoznania niniejszej sprawy, miała nowelizacja ustawy, która weszła w życie 1 stycznia 2012 r. Zobligowała ona samorządy lokalne do przejęcia odpowiedzialności za gospodarkę odpadami komunalnymi najpóźniej od 30 czerwca 2013r. Od tego czasu zmieniły się zasady zawierania umów i pobierania opłat za odbieranie odpadów komunalnych.

Do ustawy dodany został art. 6c stanowiący, że gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Ustawodawca zatem na potrzeby organizacji systemu gospodarowania odpadami komunalnymi wprowadził podział nieruchomości na terenie gminy na pełniące funkcję mieszkaniową i inną.

Zmieniony został jednocześnie art. 6 ust. 1 ustawy. Wcześniej stanowił on, że właściciele nieruchomości przy wykonywaniu obowiązku określonego w art. 5 ust. 1 pkt. 3b obowiązani są do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (…). Od 01.01. (...). wskazuje ona zaś, że właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę określonego szczegółowo w przepisie.

Gmina ma zatem obowiązek zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy i prawo do organizacji odbierania odpadów, od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy , a powstają odpady komunalne.

Tym samym właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, utracili prawo do zawierania umów z wybranym przez siebie przedsiębiorcą odbierającym odpady, lecz obowiązani są do wnoszenia opłaty do gminy, która zapewnia odbiór odpadów komunalnych powstałych w gospodarstwach domowych. Jeżeli gmina nie przejmie obowiązku zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, to właściciele takich nieruchomości nie są zobowiązani do uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi do gminy. Pozbywają się zaś oni wytworzonych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 2 ustawy, tj. zobowiązani są zawrzeć umowę z właściwą jednostką organizacyjną gminną lub z przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne, wpisanym do rejestru działalności regulowanej.

Powód pozostaje zatem w błędzie co do tego, że właściciel każdej nieruchomości, na której wytwarzane są odpady komunalne, może zawrzeć z nim umowę o odbiór odpadów. W konsekwencji w ofercie opublikowanej w Internecie w dniu 03.03.2020 r. w istocie wprowadził w błąd właścicieli nieruchomości, na których mieszkają mieszkańcy, iż mogą oni zrezygnować z odbierania odpadów komunalnych przez gminę poprzez złożenie do gminy deklaracji zerowej oraz poprzez zawarcie korzystniejszej finansowo umowy z powodem. Taka błędna informacja powoda uzasadniała odpowiedź ze strony Gminy Z., która w istocie działała w interesie swoich mieszkańców – właścicieli nieruchomości służących do celów mieszkaniowych, którzy zobligowani są pozbywać się odpadów komunalnych wyłącznie w ramach gminnego systemu gospodarowania odpadami za opłatą ustaloną w stosownej uchwale przez Radę Gminy.

Działanie pozwanej Gminy było zatem oparte na przepisach prawa i uzasadnione społecznie. Jako takie nie naruszyło więc dóbr osobistych powoda. Dlatego też powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na rzecz pozwanej zasądzono zwrot kosztów zastępstwa prawnego stosownie do § 8 ust. 1 pkt. 2 w zw. z ust. 2 i w zw. z §2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018.265).