Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II K 589/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

9 lutego 2021 roku

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Jarosław Staszkiewicz

Protokolant: Karolina Pałka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Macieja Boguckiego, oskarżycieli posiłkowych I. B. i T. B. oraz przedstawicielki oskarżycielki posiłkowej N. B.

po rozpoznaniu na rozprawie 22 IX i 18 XII 2020 roku oraz 9 II 2021 sprawy

K. Z.,

córki J. i W. z d. S.,

urodzonej (...) we L.,

oskarżonej o to, że:

w dniu 14 grudnia 2019 roku na 49 km drogi nr (...) pomiędzy miejscowościami Z.-L. kierując samochodem osobowym marki R. (...) o nr rej. (...) naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że nie dostosowała prędkości jazdy do panujących warunków drogowych i ograniczeń prędkości i na łuku drogi straciła panowanie nad pojazdem, w wyniku czego zjechała do przeciwległego rowu, a następnie uderzyła w przydrożne drzewo, w następstwie czego pasażerowie samochodu: M. A. doznał obrażeń ciała w postaci otarć naskórka na głowie oraz na tułowiu i złamania kości krzyżowej, skutkujących rozstrojem zdrowia na okres powyżej siedmiu dni, T. B. ciężkich obrażeń ciała w postaci krwiaka powłok miękkich głowy, wieloodłamowego złamania z przemieszczeniem VI kręgu szyjnego z uciskiem rdzenia kręgowego, utrzymującego się niedowładu kończyn górnych, złamania trzonu mostka oraz żebra 1-go po stronie prawej, ostrej niewydolności układu krążeniowo-oddechowego, skutkujących chorobą realnie zagrażającą życiu, a K. B. obrażeń ciała w postaci urazu głowy ze stłuczeniem pnia mózgu, lewostronnego złamania żeber, pęknięcia śledziony i wątroby skutkujących jego śmiercią, czym działała na ich szkodę,

tj. o czyn z art. 177 § 2 k.k.

I.  oskarżoną K. Z. uznaje za winną popełnienia zarzucanego czynu, opisanego w części wstępnej, przy przyjęciu, że naruszyła umyślnie zasady ruchu drogowego w ten sposób, że prowadziła samochód z prędkością 110 km/h w miejscu, gdzie dopuszczalna była prędkość do 90 km/h, to jest występku z art. 177 § 2 k.k. i za to, na podstawie art. 37b k.k. w zw. z art. 177 § 2 k.k., wymierza jej karę 3 ( trzech ) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania 20 ( dwudziestu ) godzin miesięcznie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne;

II.  na podstawie art. 42 § 1 k.k., orzeka wobec oskarżonej zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 ( dwóch ) lat;

III.  na podstawie art. 46 § 2 k.k., orzeka od oskarżonej nawiązkę na rzecz M. A. w wysokości 9.700 ( dziewięciu tysięcy siedmiuset ) złotych oraz nawiązkę na rzecz N. B. w wysokości 20.000 ( dwudziestu tysięcy ) złotych;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k., na poczet orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności zatrzymanie od 15 XII 2019 roku godz. 2:25 do 16 XII 2019 roku godz. 13:24, jako równoważne dwóm dniom pozbawienia wolności;

V.  zasądza od oskarżonej na rzecz N. B. oraz I. B. po 1.176 złotych;

VI.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. 888 złotych wraz z kwotą 204,24 złotych jako podatek VAT;

VII.  zwalnia oskarżoną od zapłaty kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 589/20

Z uwagi na to, że wnioski o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku odnosiły się wyłącznie do rozstrzygnięcia o karze, zgodnie z art. 423 § 1a k.p.k. ograniczono zakres uzasadnienia do tej części wyroku.

1.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżona

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

A. Z.

punkt I

Okoliczności łagodzące:

- przyznanie się oskarżonej do popełnienia zarzucanego czynu - wyjaśniła ona wszystkie okoliczności, w tym te dla siebie niekorzystne. Jej opis wypadków potwierdził się po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Oznacza to, że nie zamierzała ukrywać tego, co zrobiła, gotowa była na ujawnienie wszystkich aspektów zachowania i poniesienie jego konsekwencji. Jest więc osobą niezdemoralizowaną, rozumiejącą obowiązujące zasady prawa i współżycia społecznego;

- dotychczasowa niekaralność A. Z. - prawidłowa ocena treści danych o karalności i informacji o wykonaniu przez oskarżoną obowiązku naprawienia szkody, w świetle treści art. 76 § 1 i 2 k.k. sprawia, że trzeba uznać skazanie w sprawie II K 408/14 Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze za zatarte, a oskarżoną za osobę niekaraną. Takie ustalenie wzmacnia przekonanie, że A. Z. jest osobą zwykle przestrzegającą prawa, nieskłonną do jego naruszania, niezdemoralizowaną;

- tryb życia oskarżonej - stara się ona pracować zarobkowo, utrzymuje dziecko, nie ma informacji o tym, że narusza zasady porządku prawnego;

- znaczne przyczynienie się pokrzywdzonych do wystąpienia skutków zdarzenia. Wszyscy trzej mężczyźni nie zapięli w samochodzie pasów bezpieczeństwa, przez co odebrali sobie zabezpieczenie przez nie oferowane. Po tym, jak pojazd wypadł z drogi i uderzył w drzewo, wypadli z auta. Siły działające na nich podczas wypadku nie zostały przejęte przez pasy bezpieczeństwa, a oddziaływały bezpośrednio na ich ciała. Z pewnością potęgowało to urazy wywołane zdarzeniem. Za takie zachowanie pokrzywdzonych tylko w części odpowiada oskarżona. Co prawda, jako kierująca powinna ona zadbać o to, by pasażerowie samochodu zapięli pasy bezpieczeństwa, lecz mężczyźni byli osobami dorosłymi, znali znaczenie korzystania z takich pasów, rozumieli ryzyko zrezygnowania z ich zapięcia, znali swoje obowiązki;

- niewielki stopień naruszenia przez oskarżoną zasad ruchu drogowego. Polegało ono na przekroczeniu dopuszczalnej w tym miejscu prędkości, lecz w niewielkim stopniu;

- motywacja oskarżonej - do popełnienia przez nią przestępstwa doszło wyłącznie, ponieważ zdecydowała się zrobić przysługę znajomemu - prowadzenie samochodu do L. nie leżało w jej interesie, było pomocą świadczoną T. B. i jego znajomym;

- fakt ukarania już oskarżonej za prowadzenie samochodu w stanie po użyciu narkotyku. W sprawie II W 302/20 Sądu Rejonowego w Złotoryi ( k. 375 ) wymierzono jej za to karę, ustalono więc wymiar jej odpowiedzialności za ten aspekt ocenianego zachowania. Kara i środek karny tam orzeczone będą osobno wykonywane.

Okoliczności obciążające:

- prowadzenie przez oskarżoną samochodu w stanie po użyciu narkotyku - A. Z. w ten sposób sama wprawiła się w stan, w którym trudniej było jej zapanować nad samochodem, w którym gorzej kontrolowała sytuację drogową;

- umyślne naruszenie zasad ruchu drogowego przez oskarżoną - jest to groźniejsze z zachowań przewidzianych w art. 177 k.k.;

- rozległość skutków spowodowanych przez A. Z. - była to śmierć jednej osoby, choroba realnie zagrażająca życiu drugiej oraz lżejsze urazy trzeciej. Naruszone zostały w ten sposób dobra trzech osób, śmierć jest poważniejszym z następstw czynu, przewidzianych w art. 177 § 2 k.k., a dotknęła ona jednego z pokrzywdzonych.

Na podstawie takich okoliczności należało ocenić, że oskarżona jest osobą nieskłonną do naruszania prawa, prowadzącą prawidłowy tryb życia. Popełniła przestępstwo nieumyślne, wyświadczała wówczas przysługę znajomemu. Wykroczenie przez nią przeciwko zasadom ruchu drogowego, choć umyślne, nie miało charakteru rażącego. Rozległość skutków jej nieostrożności wynikała w części z zaniedbań pokrzywdzonych. Podczas procesu A. Z. wykazywała zrozumienie tego, że źle postąpiła, nie odsuwała od siebie odpowiedzialności za własne działanie. Jest więc sprawcą niezdemoralizowanym, który nie wymaga surowych środków oddziaływania, by osiągnięte zostały cele w zakresie wychowania. Nie ma potrzeby przy wymierzaniu kary brać pod uwagę potrzeb co do prewencji indywidualnej - A. Z. jest osobą całkowicie niezdemoralizowaną, nie będzie w przyszłości skłonna do naruszania prawa.

Sąd miał też na uwadze ponadprzeciętny stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonej. Na taką ocenę wagi występku ma przede wszystkim rozmiar negatywnych następstw przestępstwa. Jednak, jak już wspominano wcześniej, część odpowiedzialności za ich wystąpienie ponoszą sami pokrzywdzeni, którzy nie skorzystali w samochodzie z pasów bezpieczeństwa.

Z tych powodów sąd uznał, że wymiar kary pozbawienia wolności, gdyby wymierzać ją wyłącznie na podstawie art. 177 § 2 k.k., przekroczyłby rok. Nie można byłoby w tej sytuacji orzec jej z warunkowym zawieszeniem wykonania. Dlatego przy określaniu jej rodzaju i wysokości sięgnięto po art. 37b k.k. Na tej podstawie możliwe jest orzeczenie wobec oskarżonej bezwzględnej kary pozbawienia wolności, co odpowiada wadze jej czynu. Jest ona natomiast sprawcą niezdemoralizowanym, podatnym na oddziaływanie kar. Dlatego wystarczy, by część z tego wpływu wywarła kara o charakterze wolnościowym - kara ograniczenia wolności. Krótki pobyt oskarżonej w zakładzie karnym powinien jednoznacznie wskazać jej, jak poważnego przestępstwa się dopuściła. Później odbywana kara ograniczenia wolności będzie dolegliwością innego rodzaju, zdecydowanie dłuższą. Utrwali skutki wykonania kary izolacyjnej. Razem obie kary będą odpowiadały stopniowi społecznej szkodliwości czynu.

Dlatego oskarżonej wymierzono karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę roku ograniczenia wolności. Ta ostatnia polegać ma na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne - A. Z. nie pracuje, nie byłoby możliwości dokonywania potrącenia z jej wynagrodzenia. Oskarżona musi zdobywać środki na utrzymanie siebie i dziecka. Dlatego miesięczny wymiar pracy w ramach kary ograniczenia wolności określono dla niej na 20 godzin, by mogła resztę czasu poświęcić na zarobkowanie.

A. Z.

punkt II

jak wskazano wcześniej, czyn oskarżonej polegał na naruszeniu zasad ruchu drogowego. Było ono umyślne, nie miało jednak charakteru rażącego. Jego skutki były poważne i rozległe. Wcześniej A. Z. nie popełniała czynów zabronionych, również takich, które skierowane byłyby przeciwko bezpieczeństwu ruchu. Dlatego zdecydowano o orzeczeniu wobec niej zakazu prowadzenia pojazdów. Musi być ona bowiem na pewien czas wyeliminowana z ruchu jako kierująca – zdecydowała się na prowadzenie samochodu z trzema pasażerami, zażywając wcześniej narkotyk, nie dbając o to, by pasażerowie ci zapięli pasy bezpieczeństwa podczas jazdy. Jest więc kierowcą lekceważącym zasady ruchu drogowego.

Zakresem zakazu objęto prowadzenie pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym. Okres jego obowiązywania określono na 2 lata. Orzeczono go na podstawie art. 42 § 1 k.k.

A. Z.

punkt III

sąd zobowiązany był, biorąc pod uwagę złożone wnioski oraz treść zeznań pokrzywdzonych, do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody, zadośćuczynienia lub nawiązki na podstawie art. 46 § 2 k.k. M. A. określił wysokość utraconego zarobku - 8.500 złotych - oraz kwotę wydaną na leczenie - co najmniej 1.200 złotych. Ta ostatnia suma jest zgodna z zasadami doświadczenia życiowego. Nie jest jednak kategoryczna. Dlatego, nie dysponując sposobem na jej dokładniejsze określenie, sąd zdecydował się na orzeczenie nawiązki w wysokości 9.700 złotych. Wyczerpuje ona kwoty stanowczo podane przez pokrzywdzonego, gdy określał swoją szkodę.

Nie można było uwzględnić wniosku złożonego w imieniu I. B.. Z art. 46 § 2 k.k. wynika, że przewidzianą tam nawiązkę można orzec, w razie śmierci pokrzywdzonego w wyniku popełnionego przestępstwa, na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. Z zeznań matki K. B. nie wynikało żadne pogorszenie jej sytuacji życiowej ( materialnej, zawodowej ) wskutek śmierci syna. Nie przysługiwała jej zatem przewidziana w przepisie nawiązka.

Z pewnością natomiast na skutek śmierci pokrzywdzonego pogorszyła się sytuacja życiowa jego córki. Dotyczy to głównie jej warunków materialnych, skoro K. B. nie mieszkał z dzieckiem, nie sprawował nad nim bezpośredniej opieki. Był natomiast zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz N. B., choć obowiązku tego przed śmiercią nie realizował. Jego zgon pozbawił ją możliwości uzyskiwania tych środków w przyszłości. Biorąc pod uwagę to, że miesięcznie alimenty wynosiły 500 złotych, wysokość nawiązki określono na 20.000 złotych. Nie wyczerpuje to kwoty, jaką do pełnoletniości miałaby otrzymać małoletnia pokrzywdzona, jest natomiast dostosowane do możliwości oskarżonej. Wysokość tej sumy uwzględnia też fakt, że K. B. nie realizował obowiązku alimentacyjnego. W razie potrzeby, dalsze kwoty mogą być dochodzone od A. Z. zgodnie z art. 46 § 3 k.k.

2.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżona

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

A. Z.

punkt IV

na podstawie art. 63 § 1 k.k., na poczet orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności zaliczono jej zatrzymanie od 15 grudnia 2019 roku godzina 2:25 do 16 grudnia 2019 roku godzina 13:24, jako równoważne dwóm dniom pozbawienia wolności.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

punkt V

na podstawie art. 627 k.p.k., sąd zobowiązany był zasądzić na rzecz pokrzywdzonych zgłoszone przez nie wydatki związane z udziałem pełnomocnika. Uczestniczył on w rozprawie na trzech terminach. Zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 3 i § 17 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 X 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oznacza to, że opłata za jego działanie to 1.176 złotych za reprezentowanie każdej z pokrzywdzonych.

punkt VI

na rzecz wyznaczonego dla oskarżonej obrońcy z urzędu zasądzono od Skarbu Państwa zwrot kosztów jego działania. Obliczono go na 888 złotych oraz dalsze 204,24 złotych jako podatek VAT, zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 oraz § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 X 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, biorąc pod uwagę to, że reprezentował A. Z. podczas postępowania przygotowawczego oraz w czasie trzech terminów rozprawy.

punkt VII

oskarżona utrzymuje się ze świadczeń z opieki społecznej, ma na utrzymaniu dziecko, nie posiada majątku. Nie byłaby w stanie pokryć kosztów sądowych. Dlatego, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwolniono ją od ich zapłaty.

3.  Podpis