Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Sławomir Bagiński (spr.)

Sędziowie: SA Bożena Szponar - Jarocka

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie 19 grudnia 2018 r. w B.

sprawy z odwołania Z. K.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o rentę rolniczą

na skutek apelacji wnioskodawczyni Z. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 2 października 2018 r. sygn. akt V U 434/18

oddala apelację.

SSA Bożena Szponar – Jarocka SSA Sławomir Bagiński SSA Barbara Orechwa-Zawadzka

Sygn. akt III AUa 813/18

UZASADNIENIE

Z. K. złożyła odwołanie od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z 16 marca 2018 r., którą tą decyzją odmówiono jej prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania odwołująca się wskazywała przede wszystkim na błąd w ustaleniu faktycznym polegających na przyjęciu, że pomimo znacznego naruszenia czynności organizmu i stwierdzenia zaawansowanego nadciśnienia tętniczego, długotrwałych bólów głowy, zaawansowanych schorzeń kardiologicznych od 2015 roku, które nie pozwalają jej pracować na gospodarstwie rolnym, nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Wniosła o zmianę decyzji i przyznanie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wnosiła o oddalenie odwołania. Podnosiła, że odwołująca się nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników bowiem komisja lekarska Kasy uznała odwołującą się za zdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy wyrokiem z 2 października 2018 r. oddalił odwołanie.

Sąd ten ustalił, że Z. K. urodziła się (...). Wniosek o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy złożyła 11 grudnia 2017 r. Lekarz rzeczoznawca orzeczeniem z 9 stycznia 2018 roku stwierdził, że odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Podobnie komisja lekarska Kasy w orzeczeniu z 14 marca 2018 roku

Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 21 ust.1 i 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1970 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przedstawił zasadnicze kwestie okoliczności wynikające z opinii biegłych. Sąd Okręgowy wskazał, że specjalista z zakresu neurologii rozpoznał przebyte, przemijające niedokrwienie mózgu w 2016 roku bez następstw, bóle głowy naczyniopochodne, zespół bólowy przewlekły odcinka LS kręgosłupa bez upośledzenia funkcji i nie stwierdził naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym. Zdaniem biegłego odwołująca może pracować w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu biegły stwierdził między innymi, że dolegliwości wymagają leczenia specjalistycznego w okresie zaostrzenia dolegliwości, systematycznego przyjmowania leków, zabiegów fizykoterapeutycznych. Biegły w badaniu przedmiotowym nie stwierdził niepełnosprawności, nie stwierdził niedowładu, zaburzeń mowy, zaburzeń móżdżkowych itp. które są warunkiem do uznania całkowitej niezdolności do pracy. Zdaniem biegłego dysfunkcje organizmu u wnioskodawczyni naruszają sprawność organizmu w stopniu niewielkim mają charakter przewlekły stabilny.

Sąd Okręgowy wskazał, że biegły sądowy z zakresy kardiologii rozpoznał nadciśnienie tętnicze, napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie stan hemodynamiczny II wg NYHA i orzekł, że nie powoduje to całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu zaznaczył, że w badaniu stwierdzono nadciśnienie tętnicze i napadowe, migotanie przedsionków w wywiadzie które to choroby wymagają tylko okresowej kontroli i systematycznego przyjmowania pewnych leków ale stopień ich zaawansowania nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Badana jest wydolna krążeniowo, nie ma aktualnie udokumentowanego nawrotu arytmii wymagającej doraźnej interwencji.

Sąd Okręgowy opinie biegłych uznał za wiarygodne, ponieważ ze sobą zgodne, wydane po przeprowadzeniu badań, po ocenie dokumentacji medycznej, dokładnie uzasadnione, a biegli są specjalistami z zakresu schorzeń, na które leczy się odwołująca.

W ocenie Sądu Okręgowego zastrzeżenia do opinii złożone w piśmie procesowym z 6 lipca 2018 roku nie podważają ustaleń biegłych sądowych. Stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi orzeczeniami biegłych. Odwołująca podniosła te same okoliczności dotyczące stanu zdrowia, które przedstawiała w wywiadzie udzielonym biegłym lekarzom, a część zarzutów dotyczy odmowy przyznania prawa do emerytury.

Apelację od tego wyroku wniosła Z. K.. Wyrok zaskarżyła w całości. Zarzuciła mu:

1)  naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 21 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 21 ust. 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, poprzez ich niezastosowanie, w sytuacji gdy odwołująca się winna być uznana za osobę niezdolną do pracy, albowiem obecny stan jej zdrowia na dzień orzekania nie daje możliwości wykonywania pracy zgodniej z posiadanymi kwalifikacjami;

2)  naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, tj. art. 233 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na braku wszechstronnego rozpatrzenia zebranego materiału dowodowego, w tym zwłaszcza pominięcie dogłębnej analizy złożonych do sprawy dokumentów lekarskich odwołującej się, świadczących o jej stanie zdrowia rodzaju dolegliwości, nas które cierpi w kontekście specyfiki pracy w gospodarstwie rolnym, a tym samym w konsekwencji błędne przyjęcie, że dolegliwości odwołującej się pozwalają jej na pracę i nie przysługuje jej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji; ewentualnie

- zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uwzględnienie odwołania od decyzji organu rentowego i przyznanie skarżącej prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy;

- zasądzenie kosztów procesu.

Wniosła także o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych w oparciu o całość zgromadzonej dokumentacji medycznej i badanie skarżącej na okoliczność: czy stan jej zdrowia pozwala na wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym, czy też pozostaje ona osobą całkowicie lub częściowo niezdolną do pracy.

W uzasadnieniu skarżąca wskazał, że sąd nie odniósł się do kwestii kwalifikacji odwołującej się, charakteru jej pracy, niezbędnych wymagań ruchowych związany z praca i możliwości przekwalifikowania. Zdaniem skarżącej dolegliwości związane ze schorzeniami kardiologicznymi i neurologicznymi uniemożliwiaj jej pracę w gospodarstwie rolnym.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było ustalenie czy wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy. Okoliczność tą sąd pierwszej instancji ustalił na podstawie opinii biegłych z zakresu kardiologii i neurologii. Rodzaj schorzeń rozpoznanych przez biegłych, a poprzednio wynikających z dokumentacji lekarskiej wskazuje na to, że zostali powołani biegli odpowiednich specjalności.

Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Zadaniem biegłego jest udzielenie sądowi, na podstawie posiadanych wiadomości fachowych i doświadczenia zawodowego, informacji i wiadomości niezbędnych do ustalenia i oceny okoliczności sprawy. Odnosi się to też do opinii biegłego z zakresu medycyny. Jakkolwiek opinia biegłego jest oparta na wiadomościach specjalnych, to podlega ona ocenie sądu w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał, a zatem, na tle tego materiału, koniecznym jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków (por. wyrok SN z 24 maja 2005 r., VCK 659/04, lex nr 180821), z dnia 6 lutego 2003 r., LEX nr 78280, z dnia 15.11.2002, LEX nr 77046).

Zdaniem sądu drugiej instancji wskazane powyżej opinie biegłych sądowych z zakresu neurologii i kardiologii spełniają przedstawione wymogi. Biegli sądowi w sposób fachowy i spójny opisali schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz wyczerpująco i przekonująco wyjaśnili, z jakich względów uznali, że schorzenia te nie powodują całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Opinie te zostały sporządzone przez specjalistów z dziedzin odpowiednich do wiodących schorzeń odwołującej się, a podstawą ich wydania były dowody obiektywne, przedstawiona w sprawie: dokumentacja lekarska oraz badanie wnioskodawczyni. Sporządzili je specjaliści, posiadający gruntowną wiedzę z zakresu swoich specjalności oraz długoletnie doświadczenie zawodowe. Podkreślić należy, że biegła z zakresu neurologii legitymuje się tytułem doktora nauk medycznych.

Biegła z zakresu neurologii jednoznacznie wskazała, że opisane dysfunkcje układu centralnego oraz nerwowo-mięśniowo-szkieletowego naruszają sprawność organizmu w stopniu niewielkim i mają charakter stabilny. Z kolei biegły z zakresu kardiologii uznał, że badana jest wydolna krążeniowo i nie ma obecnie udokumentowanego nawrotu arytmii. W konsekwencji nie stwierdzili całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

W ocenie Sądu Apelacyjnego te kategoryczne stwierdzenia, świadczące o niewielkim upośledzeniu funkcji organizmu, nie czyniły koniecznym szczegółowego odniesienia się do czynności wykonywanych gospodarstwie rolnym.

Nie ma potrzeby dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłych tych samych specjalności Fachowość biegłych nie budzi wątpliwości, treść opinii jest prawidłowa w zakresie odwołania się do materiału badawczego, jak też od strony formalnej (jednoznaczności, niesprzeczności, spójności, jasności). Samo niezadowolenie z treści opinii nie może być wystarczającą podstawą do kontunuowania postępowania dowodowego.

Powyższe prowadzi do wniosku, że sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, iż wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym. Oznacza to również, że zarzut naruszenia zarzut naruszenia prawa materialnego nie jest uzasadniony. Sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował bowiem prawo materialne w ustalonym stanie faktycznym. Brak całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym uniemożliwia przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ wnioskodawczyni nie spełnia warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz. U. 2017.2336 ze zm.)

W tym stanie rzeczy apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

B. J. S. B. O.-Z.