Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia del. Michał Jank

Protokolant sekr. sąd. Karolina Marcinkowska

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2019 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w G.

przeciwko: Skarbowi Państwa – Rejonowemu Zarządowi Infrastruktury w G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w G. na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

3.  nakazuje ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 4.846,16 zł (cztery tysiące osiemset czterdzieści sześć złotych 16/100) tytułem zwrotu kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez skarb Państwa.

UZASADNIENIE

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Sp. z o.o. w G. prowadzi działalność m.in. w zakresie architektury, inżynierii, badań i analiz technicznych.

Okoliczno ść bezsporna a nadto potwierdzona dowodem: odpis z KRS powoda k. 24-30, 306-312.

Pozwany Rejonowy Zarząd Infrastruktury w G. jest jednostką budżetową, podlegającą ścisłemu reżimowi finansowemu.

Okoliczno ść bezsporna

Stan faktyczny co do I żądania:

W dniu 22 kwietnia 2015 r. pomiędzy powodem a pozwanym Rejonowym Zarządem Infrastruktury w G. została zawarta umowa nr (...), na mocy której powód zobowiązał się do opracowania dokumentacji projektowo - kosztorysowej dla zadania inwestycyjnego nr (...) – dostosowania budynku nr (...) do wymogów przeciwpożarowych.

Zawarcie umowy nastąpiło w wyniku wyłonienia powoda jako wykonawcy w przeprowadzonym przez pozwanego postępowaniu u udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego.

Zgodnie z treścią umowy, dokumentacja miała być wykonana zgodnie z ofertą wykonawcy, będącą załącznikiem do umowy, Programem Inwestycji dla niniejszego zadania oraz Koncepcją z wytycznymi do projektowania. Wykonawca był zobowiązany do uzyskania wszystkich koniecznych opinii, zezwoleń, uzgodnień.

Strony ustaliły następujące terminy wykonania poszczególnych elementów dokumentacji projektowej:

- do dnia 22 lipca 2015 r. miało nastąpić: opracowanie mapy do celów projektowych, projekt zagospodarowania terenu, projekt budowlany wielobranżowy, operat ochrony przeciwpożarowej (dalej jako OOP),

- do dnia 22 września 2015 r. miały zostać opracowane: projekty wykonawcze z podziałem na branże, dokumentacja kosztorysowa z podziałem na branże – przedmiary, kosztorysy, Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót (dalej jako STWiOR) oraz Zestawienie Kosztów Zadania (dalej jako ZKZ).

W treści umowy strony przewidziały możliwość przesunięcia powyższych terminów w ściśle określonych przypadkach – m.in. w przypadku zaproponowania przez stronę zmian korzystnych dla zamawiającego, niepowodujących zwiększenia kosztów; z powodu przestojów i opóźnień z winy zamawiającego, zmian w przepisach po zawarciu umowy, treści decyzji administracyjnych uzyskanych w trakcie realizacji umowy, nieuzyskania przez wykonawcę niezbędnych decyzji, postanowień, opinii w terminie przewidzianym w przepisach administracyjnych, otrzymania dokumentów wskazanych w § (...) ust. (...) pkt (...), z których wynika konieczność wykonania prac zamiennych lub opracowań zwiększających prace projektowe, a które warunkują wykonanie całości zamówienia. Strony uzgodniły, że w wyżej wskazanych sytuacjach minimalny okres przesunięcia terminu będzie równy okresowi przerwy.

W § (...) ust. (...) umowy przewidziano m.in. obowiązek wykonawcy organizowania narad technicznych dla rozstrzygnięcia szczególnie ważnych problemów techniczno – ekonomicznych, które mogłyby wystąpić w trakcie realizacji prac projektowych.

W § (...) określono wysokość wynagrodzenia ryczałtowego należnego powodowi od pozwanego na łączną kwotę 95.448 zł brutto, przy czym wartość wynagrodzenia za wykonanie poszczególnych elementów umowy określała przygotowana przez powoda Tabela elementów, stanowiąca załącznik do umowy. Zgodnie z § (...) umowy, płatność wynagrodzenia miała nastąpić w transzach. Wypłata I transzy miała mieć miejsce po przyjęciu przez Komisję Oceny Projektów Inwestycyjnych (dalej jako KOPI) dokumentacji projektowej, na którą składały się: projekt zagospodarowania terenu; projekt budowlano – wielobranżowy; OOP, natomiast wypłata II transzy miała nastąpić po przyjęciu przez KOPI dokumentacji kosztorysowej (z podziałem na branże, kosztorysy, przedmiary, STWiOR i ZKZ) oraz po złożeniu nośnika magnetycznego. Strony uzgodniły, że należyte wykonanie umowy następuje z momentem odbioru przez KOPI dokumentacji projektowo – kosztorysowej i nośnika magnetycznego.

W § (...) przewidziano możliwość odstąpienia od umowy w wypadkach wskazanych w tytule XV k.c. oraz w sytuacjach określonych umowie – m.in. gdy wykonawca w istotny sposób nie wykonuje swych obowiązków i nie wywiązuje się z terminów umownych powyżej 30 dni; w przypadku nieprzedstawienia przez wykonawcę w ciągu 6 tygodni od przekazania dokumentów projektu wstępnego umożliwiającego akceptację proponowanych rozwiązań technicznych i materiałowych; w przypadku stwierdzenia w dokumentacji istotnych wad. Odstąpienie wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności i musi zawierać uzasadnienie.

Załącznikiem do umowy był także Opis przedmiotu zamówienia (dalej jako OPZ), w którym pozwany wyraźnie określił przedmiot i sposób wykonania zadania przez powoda, wskazując na konieczność uzgodnienia zakresu rzeczowego Projektu Budowlanego przez Delegaturę Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej w G. (dalej jako DWOP) oraz ewentualnych odstępstw od przepisów przeciwpożarowych z uwagi na istniejący obiekt (pkt (...)). W opisie przedmiotu zamówienia wskazano m.in. , że wielobranżowy projekt budowlany musi zostać wykonany w zakresie niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę wraz z informacją dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym m.in. z ustawą prawo budowlane i aktami wykonawczymi do tej ustawy

Okoliczno ść bezsporna a nadto potwierdzona dowodem: umowa z dnia 22 kwietnia 2015 r. nr (...) z załącznikami k. 31-47, 235-250.

Przedmiotowa umowa była wielokrotnie zmieniana. Aneksem z dnia 12 sierpnia 2015 r. z uwagi na konieczność wykonania ekspertyzy przeciwpożarowej przez wykonawcę zewnętrznego zmieniono ostateczny termin opracowania przedmiotu umowy przez powoda na dzień 22 stycznia 2016 r. Następnie aneksem z dnia 22 stycznia 2016 r. termin ten został przedłużony do dnia 22 kwietnia 2016 r. ze względów jak wyżej. Natomiast aneksem z dnia 16 marca 2016 r. określono limit środków finansowych na 2016 r. w kwocie 95.448 zł.

Okoliczno ść bezsporna a nadto potwierdzona dowodem: aneksy do umowy: z dnia 12 sierpnia 2015 r. nr (...) k. 50, z dnia 22 stycznia 2016 r. nr (...) k. 51, z dnia 16 marca 2016 r. nr (...) k. 52.

Jeszcze przed realizacją umowy powód miał świadomość szacunkowego kosztu inwestycji, albowiem został on wskazany w Programie Inwestycji, który powód otrzymał w dniu zawarcia umowy. Wartość tej inwestycji wynosiła poniżej 2 milionów złotych.

Dow ód: zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296, zeznania świadka K. S. - protokół k. 384, zeznania Prezesa Zarządu powoda B. W. – protokół k. 392.

Na początku czerwca 2015 r., po zakończeniu inwentaryzacji obiektu, rzeczoznawca ds. przeciwpożarowych powoda zdiagnozował problem dotyczący koniecznych do wykonania prac projektowych w zakresie ochrony przeciwpożarowej budynku. Według rzeczoznawcy konieczne było wykonanie takich elementów jak zaopatrzenie instalacji hydrantowej ze zbiornika ppoż. , oddymianie dróg ewakuacyjnych, dźwiękowy system ostrzegania Koszt montażu każdego z tych elementów to kwota rzędu kilkuset tysięcy złotych

Do tego momentu powód wykonał już 70% dokumentacji wskazanej w umowie.

Dow ód: zeznania świadka F. M. – k. 286; zeznania Prezesa Zarządu powoda B. W. – protokół k. 342.

Pismem z dnia 24 czerwca 2015 r. powód poinformował pozwanego, że opinia w/w rzeczoznawcy uniemożliwia powodowi wykonanie dokumentacji zgodnie z OPZ. Wobec powyższego, powód wystąpił do pozwanego o zorganizowanie narady technicznej.

Dow ód: pismo powoda z dnia 24 czerwca 2015 r. k. 53.

Wnioskowana narada odbyła się w dniu 29 czerwca 2015 r. Podczas narady powód przedłożył Operat Ochrony Przeciwpożarowej (zwany dalej OOP), wykonany przez rzeczoznawcę ds. przeciwpożarowych, a także dokumentację projektową, która zawierała: zaopatrzenie instalacji hydrantowej ze zbiornika przeciwpożarowego; oddymianie poziomych dróg ewakuacyjnych; nadciśnienie klatki schodowej oraz nadciśnienie szybu windowego.

Pozwany nie przyjął przedłożonych projektów, wobec czego powód stwierdził konieczność wykonania ekspertyzy przeciwpożarowej w celu określenia rozwiązań zamiennych.

Pismem z 7 lipca 2015 r. DWOP stwierdziło z kolei, iż w ramach zadania nie należy wykonywać żadnych dodatkowych robót oprócz wymogów wynikających z decyzji DWOP nr (...) z dnia 30 grudnia 2009 r. oraz z postanowień DWOP nr (...) z dnia 19 grudnia 2011 r. i nr (...) z dnia 26 marca 2012 r. Wskazano, że dodatkowe prace podnoszące bezpieczeństwo pożarowe obiektu ze względu na dodatkowe koszty pozostają w gestii pozwanego.

Dow ód: kserokopia notatki służbowej z dnia 29 czerwca 2015 r. k. 55-56, pismo powoda z dnia 10 lipca 2015 r. k. 58-60, kserokopia pisma DWOP z dnia 7 lipca 2015 r. k. 61, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296

W załączeniu do pisma z dnia 15 lipca 2015 r. powód przekazał pozwanemu oraz DWOP drugą wersję OOP, wykonanego zgodnie z wytycznymi wskazanymi w piśmie DWOP z dnia 7 lipca 2015 r., wnosząc o jego zaopiniowanie.

Dow ód: pismo powoda z dnia 15 lipca 2015 r. k. 62.

W piśmie z dnia 27 lipca 2015 r. DWOP poinformował, że przedłożony OOP generalnie uwzględnia obowiązujące przepisy i większość zapisów ekspertyzy technicznej oraz postanowienia nr (...) z wskazanymi w treści pisma zastrzeżeniami. Z treści pisma nie wynika, czy spełnione zostały także wymogi określone w pozostałych decyzjach, o których mowa w piśmie DWOP z dnia 7 lipca 2015 r.

Dow ód: pismo DWOP z dnia 27 lipca 2015 r. k. 64-65.

W piśmie z dnia 12 sierpnia 2015 r. pozwany poinformował, że zaopiniowanie przedłożonego OOP nastąpi dopiero po opracowaniu planowanej ekspertyzy technicznej przeciwpożarowej, określającej akceptowalne odstępstwa od aktualnie obowiązujących warunków technicznych i przeciwpożarowych.

Dow ód: kserokopia pisma pozwanego z dnia 12 sierpnia 2015 r. k. 66.

W dniu 11 września 2015 r. powód przekazał pozwanemu następujące prace: inwentaryzację budowalną, projekt budowlany architektoniczno – budowlany, projekt budowlany instalacji sanitarnych, projekt budowlany instalacji elektrycznych, projekt budowlany instalacji teletechnicznych, mapę do celów projektowych terenu zamkniętego oraz mapę do celów projektowych terenu otwartego. Powód nie przekazał pozwanemu projektu zagospodarowania terenu.

Dow ód: protokół przekazania prac z dnia 11 września 2015 r. k. 67-68, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296.

W odpowiedzi na powyższe pozwany odesłał otrzymaną dokumentację informując, że nie znając wyników planowanej ekspertyzy dot. akceptowalnych odstępstw brak jest możliwości oceny przedłożonych prac i zapłaty części wynagrodzenia.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 24 września 2015 r. k. 69, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296.

W dniu 28 stycznia 2016 r. powód ponownie przekazał pozwanemu w/w dokumentację z uwagi na brak udostępnienia powodowi aktualnej ekspertyzy przeciwpożarowej, która miała być wykonana.

Dow ód: pismo powoda z dnia 28 stycznia 2016 r. k. 70-71, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296.

W odpowiedzi na powyższe pozwany zwrócił przesłaną dokumentację informując, że z uwagi na ścisłe powiązanie rozwiązań projektowych z będącą w trakcie realizacji ekspertyzą, zleconą po ustaleniach dokonanych w dniu 29 czerwca 2015 r., pozwany nie ma możliwości akceptacji przedstawionej dokumentacji. Pozwany poinformował, że po otrzymaniu i pozytywnej ocenie zleconej przez pozwanego ekspertyzy przez KOPI oraz akceptacji przedstawionych rozwiązań przez DWOP pozwany niezwłocznie przekaże ją powodowi.

Dow ód: kserokopia pisma pozwanego z dnia 8 lutego 2016 r. k. 72, pismo pozwanego z dnia 10 lutego 2016 r. k. 73, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296.

Przedmiotowa ekspertyza techniczna dot. ochrony przeciwpożarowej wraz postanowieniami DWOP nr (...), nr (...) oraz nr (...) z dnia 29 lutego 2016 r., zezwalającymi na odstępstwa określone w opracowanej ekspertyzie, została przekazana powodowi w załączeniu do pisma z dnia 10 marca 2016 r.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 10 marca 2016 r. wraz z kserokopiami załączników k. 74-85.

W dniu 23 marca 2016 r. odbyło się spotkanie, w ramach którego ustalono m.in., że: dokumentację projektową należy dostosować do wymogów postanowień DWOP z dnia 29 lutego 2016 r.; powód nie wykona projektu (...) w jednym z budynków, sygnalizatorów optyczno – akustycznych, oddymiania klatki (...), podświetlanych znaków ewakuacyjnych. Określono także, że powód zaprojektuje ochronę odgromową instalacji napowietrzającej oraz przekaże inwestorowi wycenę prac projektowych nieujętych w zawartej umowie, a koniecznych do realizacji z związku z wydaną ekspertyzą i postanowieniami DWOP.

Podczas spotkania nastąpiło ponowne przekazanie pozwanemu dokumentacji projektowej opracowanej w maju i czerwcu 2015 r. Ustalono, że przekazany Projekt budowalny wymaga dostosowania do ekspertyzy i postanowień DWOP.

Dow ód: kserokopia notatki służbowej z dnia 23 marca 2016 r. k. 86-87.

W załączeniu do pisma z dnia 6 kwietnia 2016 r. pozwany odesłał dokumentację przekazaną w dniu 23 marca 2016 r. wraz z uwagami inspektora konstrukcyjno – budowlanego, w których wskazano m.in. na następujące uchybienia: brak wymiarów, brak danych z kontroli obiektu, brak informacji o usytuowaniu obiektu w terenie, pierwszy bieg schodów z parteru na I piętro jest szerszy niż pozostałe – brak oświadczenia czy powyższe jest zgodne z przepisami. Podniesiono, że w aktualnym stanie przedłożona dokumentacja stanowi wyłącznie koncepcję, która nie może być podstawą do uzyskania decyzji administracyjnych.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 6 kwietnia 2016 r. wraz z kserokopiami załączników k. 89-90, zeznania świadka G. W. (1) – protokół k. 296.

Powód zakwestionował przedstawione uwagi z przyczyn wskazanych w treści pisma z dnia 28 kwietnia 2016 r. Wobec zmian przez pozwanego warunków realizacji umowy powód wniósł o zwiększenie wynagrodzenia do kwoty 140.712 zł brutto, zmianę zakresu umowy oraz zmianę terminu jej wykonania.

Dow ód: pisma powoda: z dnia 11 kwietnia 2016 r. k. 93, z dnia 28 kwietnia 2016 r. k. 91-92.

W odpowiedzi na powyższe pozwany poinformował o braku podstaw do zwiększenia wynagrodzenia oraz wskazał, że nie wymagał od powoda wykonywania jakichkolwiek prac dodatkowych. W załączeniu przedstawił powodowi projekt aneksu do umowy, na mocy którego termin realizacji jej przedmiotu miał został wydłużony do dnia 23 sierpnia 2016 r.

Przedłożony projekt aneksu nie został podpisany przez powoda.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 15 kwietnia 2016 r. wraz z kserokopią załącznika k. 95-96.

W załączeniu do pisma z dnia 17 maja 2016 r. powód przekazał pozwanemu dokumentację projektową obejmującą: inwentaryzację budowalną; plan zagospodarowania terenu; projekt budowlany architektoniczno – budowlany; projekt budowlany instalacji sanitarnych; projekt budowlany instalacji elektrycznych; mapę do celów projektowych terenu zamkniętego oraz mapę do celów projektowych terenu otwartego, a także OOP. Projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych, jako dokumentacja niejawna został załączony do osobnego pisma.

Powyższa dokumentacja została zaopiniowana przez rzeczoznawcę ds. przeciwpożarowych w dniu 17 maja 2016 r., a na przełomie maja i czerwca 2016 r. została zaakceptowana przez (...) Ośrodek (...).

Dow ód: oryginały i kserokopie protokołów przekazania prac: z dnia 17 maja 2016 r. k . 99-100, z dnia 30 maja 2016 r. k. 101, z dnia 2 czerwca 2016 r. k. 103; kserokopie pism: z dnia 30 maja 2016 r. k. 97 i z dnia 1 czerwca 2016 r. k. 98; pismo z dnia 1 czerwca 2016 r. k. 102.

W piśmie z dnia 3 czerwca 2016 r. pozwany poinformował, że przekazana dokumentacja w dalszym ciągu jest niezgodna z umową, OPZ oraz postanowieniami DWOP z dnia 29 lutego 2016 r. W związku z powyższym pozwany wskazał na konieczność przekazania właściwie opracowanej dokumentacji w nieprzekraczalnym terminie do dnia 23 sierpnia 2016 r. pod rygorem odstąpienia pozwanego od umowy lub zastosowania kar umownych. W załączeniu do niniejszego pisma przedstawiono powodowi uwagi inspektorów odnoszące się do przedłożonej dokumentacji.

Dow ód: kserokopia pisma pozwanego z dnia 3 czerwca 2016 r. wraz z kserokopią załączników k. 105-109.

W piśmie z dnia 8 czerwca 2016 r. powód wniósł o niezwłoczne zwołanie posiedzenia KOPI celem odniesienia się powoda do uwag zgłoszonych przez pozwanego i przedstawienie przez pozwanego jednolitego stanowiska wobec wzajemnie sprzecznych opinii. W treści pisma powód wskazał, że zaawansowanie prac nad przedmiotem umowy wynosi na dzień sporządzenia niniejszego pisma 80%.

W odpowiedzi na powyższe pozwany odmówił zwołania posiedzenia KOPI z uwagi na brak przedłożenia przez powoda kompletnej dokumentacji. Wskazał, że zakres rzeczowy został uzgodniony z DWOP postanowieniami z dnia 29 lutego 2016 r.

Dow ód: pisma powoda: z dnia 8 czerwca 2016 r. k. 110 i z dnia 13 czerwca 2016 r. k. 113-114, kserokopie pism pozwanego: z dnia 9 czerwca 2016 r. k. 111 i z dnia 20 czerwca 2016 r. k. 112.

W piśmie z dnia 13 czerwca 2016 r. powód wskazał, że z wyprzedzeniem wykonał już projekty wykonawcze we wszystkich branżach, kosztorysy i przedmiary robót oraz STWiOR, które przekaże pozwanemu niezwłocznie po ostatecznych ustaleniach KOPI.

Dow ód: pismo powoda z dnia 13 czerwca 2016 r. k. 113-114.

W związku z brakiem zgody pozwanego na zwołanie KOPI, powód zakwestionował wszystkie zastrzeżenia inspektorów wskazane w piśmie z dnia 3 czerwca 2016 r.

W odpowiedzi pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Dow ód: pismo powoda z dnia 20 czerwca 2016 r. k. 115-117, kserokopia pisma z dnia 27 czerwca 2016 r. wraz z kserokopią załącznik k. 118-121, pismo pozwanego z dnia 5 lipca 2016 r. k. 122.

W załączeniu do pisma z dnia 22 sierpnia 2016 r. powód przekazał pozwanemu dokumentację projektową obejmującą: inwentaryzację budowalną; plan zagospodarowania terenu; projekt budowlany (z elementami projektu wykonawczego) architektoniczno – budowlany; projekty budowlane i wykonawcze instalacji sanitarnych oraz elektrycznych; OOP; STWiOR sanitarny, elektryczny i teletechniczny; przedmiar robót sanitarnych i kosztorys inwestorski robót sanitarnych. Projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych (dokumentacja niejawna) przekazano pismem z dnia 18 maja 2016 r.

Dow ód: protokół przekazania prac z dnia 22 sierpnia 2016 r. k. 123, kserokopia protokołu przekazania prac z dnia 18 maja 2016 r. k. 124.

W dniu 16 września 2016 r. odbyło się posiedzenie KOPI, na którym stwierdzono uchybienia w przedłożonej przez powoda dokumentacji, a mianowicie:

- brak wymaganej liczby egzemplarzy dokumentacji oraz wersji elektronicznej;

- brak kosztorysów inwestorskich i przedmiarów robót poza branżą sanitarną;

- brak ZKZ;

- brak STWiOR oraz projektu wykonawczego branży architektoniczno – konstrukcyjnej;

- brak uzgodnienia z Zespołem (...) przy RZI (dalej jako ZUDP);

- brak zgodności ze złożonym zamówieniem, tj. brak kołowrotu przy furtce oraz zasilania bramy i kołowrotu;

- brak uwzględnienia wymagań DWOP z dnia 29 lutego 2016 r.;

- brak spełnienia wymogów określonych w § 5 i 6 Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r.;

- brak zestawienia urządzeń systemu przeciwpożarowego, stolarki okiennej i drzwiowej, brak schematu zasilania projektowanego oświetlenia awaryjnego.

Z uwagi na powyższe odmówiono przyjęcia dokumentacji .

Dow ód: kserokopia protokołu nr (...) z dnia 19 września 2016 r. k. 126-129.

W piśmie z dnia 23 września 2016 r. powód zakwestionował powyższe wnioski, jednocześnie wskazując, że to pozwany przerwał prace projektowe, na skutek czego powód nie wykonał: (...); przedmiarów robót w branżach poza sanitarną; kosztorysów inwestorskich w branżach poza sanitarną; (...) w branży budowlanej. Powód zaznaczył także, iż wielokrotnie przekazywał dokumentację pozwanemu, lecz była ona zwracana.

Dow ód: protokół rozbieżności z dnia 23 września 2016 r. k. 131-134.

W załączeniu do pisma z dnia 28 września 2016 r. powód przedstawił pozwanemu Protokół Zaawansowania Prac Projektowych (dalej jako PZPP) oraz fakturę dotyczącą map projektowych na łączną kwotę 116.431,80 zł brutto.

Dow ód: kserokopia pisma z dnia 28 września 2016 r. wraz z załącznikiem k. 137-138.

Sporządzone przez powoda dokumenty w postaci inwentaryzacji budowlanej, operatu ochrony przeciwpożarowej oraz mapy do celów projektowych wykonane zostały w 100%. Projektu budowlanego wielobranżowy branży elektrycznej wykonano w 95%, projekt budowlany w branży architektury, sanitarnej i elektrycznej w 85%. Nie wykonano projektu budowlanego w branży konstrukcji.

Odnośnie projektów wykonawczych wykonane zostały projekt instalacji teletechnicznych w 100% jednakże projekt wykonawczy instalacji teletechnicznych wymagał znacznie większego nakładu pracy niż projekt wykonawczy instalacji elektrycznych. Nie wykonano natomiast projektów wykonawczych w branżach architektury, konstrukcji, instalacji sanitarnych i elektrycznych. Jednakże pod względem zawartości merytorycznej projekty budowlane w branżach architektury i instalacji sanitarnych i elektrycznych zostały wykonane szerzej niż wymagają to obowiązujące przepisy, co oznacza, że zawierały część elementów, które powinny się znaleźć w projektach wykonawczych.

Wymieniona powyżej sporządzona dokumentacja projektowa dokumentacja zawierała braki formalne, które byłyby konieczne do uzyskania pozwolenia na budowę

Powód nie sporządził zestawienia koszów zadania, dokumentacja kosztorysowa została sporządzona w 10 % - nie sporządzono kompletu kosztorysu instalacji sanitarnych (zbiorniki) oraz kosztorysu z pozostałych branż. STWiOR sporządzono w 50% z uwagi na brak STWiOR architektury, konstrukcji i projektu zagospodarowania terenu.

Prace, które miały być wykonywane na podstawie sporządzonych przez powoda projektów, wymagały pozwolenia na budowę.

Dokumentacja nie została wykonana w pełni zgodnie z ofertą złożoną przez powoda w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, z OPZ, z Programem Inwestycji oraz z Koncepcją z wytycznymi do projektowania, a także decyzjami DWOP z 2009 r. i postanowieniami DWOP nr (...) z 2011 r. Zawierała ona pewne wady oraz błędy merytoryczne polegające na niewykonaniu części przedmiotu umowy. Dotyczyło to:

- braku danych o wyposażeniu windy osobowej w drzwi klasy (...) odporności ogniowej w części A

- nie wskazano zakresu wymiany oświetlenia awaryjnego

- brak danych co do spełnienia wymagania poszerzenia światła wejścia do windy , zmiany sposobu i szybkości otwierania windy

- brak projektowanych oznaczeń drogi pożarowej wewnątrz budynku

- brak projektu usunięcia starych drzwi (kraty) zainstalowanych na spoczniku klatki schodowej (...) pomiędzy (...) a (...) piętrem

Nadto dokumentacja w postaci: projektu zagospodarowania terenu w branży architektura, projektu budowlanego – branże architektura, sanitarna i elektryczna zawierała pewne braki formalne związane z niespełnieniem wymagań określonych w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w s sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

Projekty branży technicznej, opatrzone klauzulą „zastrzeżone” zostały wykonane zgodnie z umową.

( Uwaga: Część uzasadnienia dotycząca projektu instalacji teletechnicznej znajduje się w znajduje się w sejfie I Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Gdańsku z uwagi na klauzulę „zastrzeżone”)

Dow ód: opinie główna i uzupełniająca biegłego k. 391-420, 475-495, ustne wyjaśnienia biegłego – protokół k. 532, zeznania świadka K. S. - protokół k. 384.

Pismem z dnia 28 września 2016 r. pozwany odstąpił od umowy na podstawie § (...) ust. (...) pkt (...) z uwagi na niewywiązanie się w sposób istotny z obowiązków umownych określonych w § (...) ust. (...), tj. nieopracowanie dokumentacji w terminie w postaci:

- projektu wykonawczego branży architektoniczno – konstrukcyjnej;

- STWIOR branży architektoniczno - konstrukcyjnej, elektrycznej i teletechnicznej;

- kosztorysów inwestorskich i przedmiarów robót branży architektoniczno – konstrukcyjnej, elektrycznej i teletechnicznej;

- ZKZ;

- wersji elektronicznej dokumentacji.

Niniejsza decyzja była także podyktowana brakiem odpowiedniej liczby egzemplarzy dokumentacji, brakiem uzgodnienia dokumentacji z ZUDP, a także brakiem zaprojektowania w projekcie zagospodarowania terenu kołowrotu przy furtce oraz zasilania bramy i kołowrotu.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 28 września 2016 r. k. 139.

W odpowiedzi na powyższe powód wskazał, że dokonane odstąpienie jest bezskuteczne z uwagi na brak kumulatywnego spełnienia przesłanek warunkujących odstąpienie od umowy, natomiast zastosowanie kar umownych jest nieuprawnione. Powód zaznaczył, że prawidłowo opracował dokumentację i przekazał ją pozwanemu. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty na rzecz powoda w terminie 7 dni kwoty 116.431,80 zł, odpowiadającej wartości wykonanych przez niego prac w związku z zawartą umową, która to kwota wynika z PZPP.

Dow ód: pismo powoda z dnia 18 października 2016 r. wraz z potwierdzeniem nadania k. 140-143, załącznik do Protokołu Zaawansowania Prac Projektowych z dnia 23 września 2016 r. k. 144-145.

Stan faktyczny co do II żądania:

W dniu 5 maja 2014 r. strony zawarły umowę nr (...), na mocy której powód zobowiązał się do opracowania dokumentacji przedprojektowej oraz projektowo - kosztorysowej dotyczącej przebudowy budynku szkoleniowego (...) w (...) G.. Na mocy § (...) ust. (...) lit. (...) i (...) umowy, powód był zobowiązany do pełnienia obowiązków związanych z nadzorem autorskim w czasie realizacji inwestycji każdorazowo na pisemne wezwanie zamawiającego, a także do wykonania ewentualnych poprawek dokumentacji podczas realizacji robót budowlanych na podstawie przedmiotowej dokumentacji w terminie 7 dni od otrzymania informacji o takiej potrzebie. Zgodnie z § (...) ust. (...) umowy, wykonawca udzielił zamawiającemu rękojmi za wady przedmiotu umowy na zasadach określonych w k.c., do dnia protokolarnego odbioru robót budowlanych wykonywanych na podstawie dokumentacji będącej przedmiotem umowy oraz udzielił gwarancji jakości na przedmiot umowy na okres 36 miesięcy od dnia odbioru dokumentacji przez KOPI, z tym zastrzeżeniem, że pozytywna opinii KOPI nie ogranicza odpowiedzialności projektanta z tytułu rękojmi za wady fizyczne i prawne opracowanej dokumentacji.

Dowód: kserokopia umowy nr (...) z dnia 5 maja 2014 r. wraz z kserokopiami załączników k. 235-250.

Pismem z dnia 25 października 2016 r. wykonawca robót PHU (...) w W. poinformował pozwanego o stwierdzonych wadach w dokumentacji projektowej, które częściowo uniemożliwiły wykonalnie dalszych prac przez wykonawcę.

Dow ód: pismo z dnia 25 października 2016 r. k. 252.

O powyższym pozwany poinformował powoda pismem z dnia 30 listopada 2015 r., wzywając w ramach rękojmi za wady fizyczne dokumentacji do uczestnictwa w radzie budowy w dniu 4 grudnia 2015 r.

Dow ód: kserokopia pisma z dnia 30 listopada 2015 r. k. 254.

W dniu 4 grudnia 2015 r. odbyła się narada, na której powód przedstawił sposoby rozwiązania przedstawionych problemów. Nie wskazano na istnienie jakichkolwiek wad w dokumentacji projektowej.

Dow ód: kserokopia notatki służbowej z dnia 4 grudnia 2015 r. k. 187-188 wraz z kserokopią pisma przewodniego k. 186.

Pismem z dnia 3 lutego 2016 r. pozwany wezwał powoda do zajęcia stanowiska co do dostrzeżonych wad w zakresie przedstawionym w zapisach notatek z narad budowy z dnia 12 stycznia 2016 r. i z dnia 22 stycznia 2016 r. Natomiast w piśmie z dnia 19 lutego 2016 r. poinformował, że prace projektowe szczegółowo wymienione w treści niniejszego pisma zostały zrealizowane na podstawie § (...) pkt (...) umowy z tytułu rękojmi za wady fizyczne w opracowanej dokumentacji.

Dow ód: kserokopia pism z dnia 3 lutego 2016 r. k. 253 i z dnia 19 lutego 2016 r. k. 255.

W dniu 31 maja 2016 r. na skutek wyboru oferty powoda w wyniku przeprowadzonego przez pozwanego przetargu o udzielenie zamówienia publicznego strony zawarły umowę nr (...) o sprawowanie rozszerzonego nadzoru autorskiego nad realizacją (...) budowlanej (...) budynku szkoleniowego (...)”, tj. zadanie nr (...).

Na mocy umowy powód zobowiązał się do sprawowania nadzoru autorskiego zgodnie z treścią umowy i art. 20 ust. 1 pkt 4 Prawa Budowlanego oraz w sposób zgodny z umową zawartą przez pozwanego z wykonawcą robót budowlanych i wynikający z zaistniałych potrzeb rozwiązywania problemów wynikłych na tle realizacji zadania.

Obowiązki powoda określał OPZ, stanowiący załącznik do niniejszej umowy, z którego wynikało, że obejmują one w szczególności: nadzór nad zgodnością wykonawstwa z dokumentacją projektową, wyjaśnianie wątpliwości zamawiającego i wykonawcy robót budowlanych, uzgadnianie z w/w podmiotami możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych; opiniowanie przedstawionych dokumentów, ocena parametrów lub wyników badań materiałów i konstrukcji, dokonanie zmian rozwiązań projektowych na żądanie zamawiającego oraz udział w naradach i komisjach technicznych. Dotyczyły one także poprawiania błędów projektowych, likwidacji kolizji między branżami lub uzupełniania rysunków, detali bądź opisu technologii wykonania niezawartych w dokumentacji autorskiej, z tym że te czynności nie podlegały odrębnemu wynagrodzeniu.

Nadzór miał być sprawowany w okresie trwania umowy z wykonawcą robót budowlanych oraz po jej zakończeniu, aż do uzyskania prawomocnego pozwolenia na użytkowanie. Przewidywany czas trwania umowy został określony na dzień 18 listopada 2017 r.

Wynagrodzenie ryczałtowe należne powodowi zostało określone na kwotę 26.445 zł brutto za 30 pobytów projektanta na budowie, przy czym pobyt rozumiany był przez strony jako sprawowanie nadzoru na i poza terenem budowy – jeżeli wynika to z potrzeb realizacji zadania (§ (...) pkt (...)). Płatność miała następować w oparciu o faktury częściowe, wystawione przez powoda na podstawie potwierdzonych przez przedstawiciela pozwanego pobytów lub udzielonych przez wykonawcę odpowiedzi i wyjaśnień.

Dow ód: kserokopia umowy nr (...) z dnia 31 maja 2016 r. wraz z kserokopiami załączników k. 146-152, oferta powoda wraz z załącznikami k. 330-335.

Pismem z dnia 3 czerwca 2016 r. pozwany wezwał przedstawicieli powoda na naradę celem wyjaśnienia wątpliwości stron odnośnie rozwiązań zawartych w dokumentacji projektowej, powstałych w toku realizacji robót.

Spotkanie na budowie odbyło się w dniu 8 czerwca 2016 r., podczas którego pozwany zobowiązał powoda do dokonania szeregu zmian w projekcie. W protokole wskazano, że koszt opracowania rozwiązań zamiennych ramach zawartej umowy zostanie w późniejszym czasie przedstawiony przez powoda.

Pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. powód poinformował pozwanego, że koszt wykonania wskazanych opracowań zamiennych w ramach zawartej umowy stanowić będzie równowartość 15 nadzorów autorskich (każdy o 716,66 zł netto), czyli kwotę 13,222,78 zł netto, co pozwany zaakceptował.

W związku z uczestnictwem w naradzie budowy powód przedłożył pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.525,97 zł brutto, obejmującą 4 czynności nadzoru autorskiego,.

Dow ód: kserokopia pisma pozwanego z dnia 3 czerwca 2016 r. k. 275, kserokopia potwierdzeń pobytu projektanta na naradzie k. 276-279, kserokopia notatki służbowej z dnia 8 czerwca 2016 r. k. 160-161, kserokopia pisma powoda z dnia 20 czerwca 2016 r. k. 162, kserokopia pisma pozwanego z dnia 2 sierpnia 2016 r. k. 170, kserokopia faktury VAT nr (...) z dnia 20 czerwca 2016 r. wraz kserokopią pisma przewodniego k. 273-274; zeznania świadka G. W. (2) – protokół k. 384.

W załączeniu do pisma z dnia 24 czerwca 2016 r. powód przekazał pozwanemu sporządzoną dokumentację zamienną a następnie przekazał fakturę VAT nr (...) opiewającą na umówioną kwotę 13.222,38 zł brutto oraz fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.170,44 zł brutto z tytułu czynności usunięcia niezgodności projektu ze stanem istniejącym.

Dow ód: kserokopia PPZ z dnia 24 czerwca 2016 r. k. 163, kserokopia pisma powoda z dnia 4 lipca 2016 r. wraz z kserokopiami faktur VAT nr (...) k. 166-167, 196-197.

W odpowiedzi na powyższe pozwany poinformował, że zakres i koszt wykonania rozwiązań zamiennych wymaga potwierdzenia karty pobytu projektanta na budowie bądź udzielonych odpowiedzi i wyjaśnień inspektora nadzoru. Wskazał ponadto, iż warunkiem akceptacji kosztów wykonania rysunków zamiennych jest dostarczenie części kosztowej w terminie 14 dni roboczych.

W treści pisma z dnia 11 lipca 2016 r. powód wskazał, iż przekazuje pozwanemu komplet kosztorysów zamiennych i skutków finansowych wynikających z wprowadzonych zmian, a także potwierdzenie wykonania czynności nadzoru autorskiego wraz z wnioskiem o podpisanie przez inspektora nadzoru.

Dow ód: kserokopia pisma pozwanego z dnia 7 lipca 2016 r. k. 164, kserokopia pisma powoda z dnia 11 lipca 2016 r. k. 165, kserokopia potwierdzeń pobytu projektanta na budowie k. 276-279.

W piśmie z dnia 27 lipca 2016 r. pozwany poinformował o braku podstaw do wypłaty wynagrodzenia z przedłożonych faktur VAT z uwagi na brak przedstawienia do akceptacji pozwanego kosztów wykonania nadzorów autorskich. Wskazano także, że należność wynikająca z faktury VAT nr (...) z dnia 4 lipca 2016 r. została zrealizowana w ramach rękojmi za wady opracowanej dokumentacji.

Z kolei pismami z dnia 2 sierpnia 2016 r. i z dnia 8 sierpnia 2016 r. pozwany zwrócił się do powoda o skorygowanie przedłożonej faktury VAT nr (...) do 11 czynności nadzoru autorskiego oraz potwierdzonych kart pobytu projektanta na budowie bądź udzielonych odpowiedzi i wyjaśnień inspektora nadzoru. Pozwany uiścił kwotę 151,61 zł na poczet należności wynikającej z przedłożonej faktury VAT nr (...).

W dniu 18 października 2016 r. dokonano kompensaty wierzytelności powoda z pozostałej do zapłaty należności z faktury VAT nr (...) z wierzytelnością pozwanego w kwocie 9.544,80 z tytułu kary umownej za odstąpienie od umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r. (dokument nr (...) z dnia 12 października 2016 r).

Dow ód: kserokopie pism pozwanego: z dnia 27 lipca 2016 r. k. 169, 198, z dnia 2 sierpnia 2016 r. k. 170, z dnia 8 sierpnia 2016 r. k. 171, kserokopia oświadczenia o kompensacie z dnia 18 października 2016 r. k. 172.

W załączeniu do pisma z dnia 2 listopada 2016 r. powód przedłożył pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.525,97 zł brutto, obejmującą 4 czynności nadzoru autorskiego.

Dow ód: kserokopia faktury VAT nr (...) z dnia 2 listopada 2016 r. wraz z kserokopią pisma przewodniego k. 173-174.

Stan faktyczny co do żądania III

W roku 2015 r. powód brał udział w licznych przetargach o udzielenie zamówienia publicznego organizowanych przez pozwanego. Jednym z nich było postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone w trybie przetargu ograniczonego na:

- wykonanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej dla modernizacji budynku nr (...) w G. wraz z rozbiórką jego części garażowej (zadanie nr (...));

- pełnienie obowiązku nadzoru autorskiego podczas realizacji robót budowlanych wykonywanych na podstawie w/w dokumentacji (sprawa nr (...)).

W wyniku przeprowadzonego postępowania jako wykonawcę wyłoniono firmę (...) w S. z uwagi na najniższą z oferowanych cen oferty brutto w kwocie 295.200 zł.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 2 listopada 2015 r. k. 199-200, wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wraz z załącznikami k. 301-315, 325-327, zeznania świadka M. J. - protokół k. 363.

Pismem z dnia 2 listopada 2015 r. powód wystąpił do pozwanego o umożliwienie zapoznania się ze złożonymi w przetargu ofertami, wyjaśnieniami do nich, a także wyceną zamawiającego do zamówienia.

Dow ód: pismo powoda z dnia 2 listopada 2015 r. k. 203

Następnie, za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, powód poinformował pozwanego, iż dokonanie wyboru oferty firmy (...), jako najkorzystniejszej, nastąpiło niezgodnie z prawem, albowiem podmiot ten powinien zostać wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia z uwagi na brak spełnienia warunków udziału w postępowaniu (brak zaplecza osobowego) oraz rażąco niską oferowaną cenę.

Dow ód: kserokopia pisma pełnomocnika powoda z dnia 6 listopada 2015 r. wraz z kserokopią załącznika k. 204-214.

W odpowiedzi na powyższe, pozwany poinformował powoda o unieważnieniu przetargu z uwagi na brak wykazania wiedzy i doświadczenia przez firmę (...).

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 4 grudnia 2015 r. k. 201-202.

W dniu 19 listopada 2015 r. pełnomocnik powoda wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 984 zł z tytułu należnych kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w związku ze sporządzeniem pisma z dnia 6 listopada 2015 r.

Pismem z dnia 1 lutego 2016 r. powód zwrócił się do pozwanego o pokrycie uzasadnionych kosztów poniesionych przez powoda z tytułu udziału w unieważnionym przetargu, obejmujących m.in. należności z niniejszej faktury.

Dow ód: kserokopia faktury VAT nr (...) z dnia 19 listopada 2015 r. k. 215, pismo powoda z dnia 1 lutego 2016 r. k. 216, kserokopia wyceny kosztów k. 272.

W odpowiedzi na powyższe pozwany poinformował o braku uznania roszczenia powoda, albowiem przedstawiony łączny koszt udziału w przetargu jest zbyt wygórowany.

Dow ód: pismo pozwanego z dnia 5 lutego 2016 r. k. 217.

Wobec tego, pismem z dnia 14 lipca 2016 r. powód, za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, skierował do pozwanego ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 6.961,80 zł z tytułu faktury VAT nr (...) r. z dnia 1 lutego 2016 r.

Dow ód: kserokopia pisma pełnomocnika powoda z dnia 14 lipca 2016 r. k. 218 wraz z potwierdzeniem nadania k. 219.

S ąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zebranych i przeprowadzonych w sprawie dowodów, które poddano ocenie zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd dokonał oceny wiarygodności i mocy dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na dowodach w postaci dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, tj. oryginałów i kserokopii zawartych umów, aneksów, wzajemnych pism stron wraz z załącznikami oraz odpisu z KRS powoda. W oparciu o nie ustalono okoliczności treści wzajemnych ustaleń stron, stopnia wykonania przez powoda nałożonych na niego zobowiązań, treści prowadzonej przez strony korespondencji, udział powoda w przetargu i jego unieważnienie.

Dowodom w postaci dokumentów urzędowych Sąd dał wiarę w zakresie tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), zaś dokumentom prywatnym wyłącznie co do tego, że osoba podpisana na dokumencie złożyła oświadczenie zawarte w jego treści (art. 245 k.p.c.). Prawdziwość dokumentów, z których przeprowadzono dowód, nie budziła uzasadnionych wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd poczynił także ustalenia w oparciu o zeznania Prezesa Zarządu powoda B. W. oraz świadków F. M., M. J., K. S., G. W. (2), G. W. (1) oraz A. R..

Istotnymi elementami w ocenie zeznań świadków w przedmiocie żądania z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie dokumentacji w ramach umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r. były kwestie świadomości powoda w przedmiocie ograniczeń finansowych pozwanego, przystąpienie przez powoda do prac projektowych bez oczekiwania na ekspertyzę pozwanego, braku przyjęcia przez pozwanego dokumentacji przedkładanej przez powoda, istnienia wad w sporządzonej dokumentacji. W tym zakresie Sąd dał wiarę zeznaniom Prezesa Zarządu powoda B. W. oraz świadków F. M., K. S., G. W. (1) oraz A. R., gdyż korespondowały one z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci dokumentacji oraz wniosków z opinii biegłego. Przebieg współpracy stron opisany przez świadków zgodny był zasadniczo z treścią przedłożonych dokumentów. Z zeznań wynikało, że powód po podpisaniu umowy a przed przystąpieniem do jej realizacji zdawał sobie sprawę z wartości całej inwestycji, a także z faktu, że zaprezentowane przez powoda zamienne rozwiązania projektowe w postaci zaopatrzenie instalacji hydrantowej ze zbiornika ppoż. , oddymianie dróg ewakuacyjnych, dźwiękowy system ostrzegania spowodują znaczące zwiększenie kosztów inwestycji w taki sposób, że poważnie przekroczony zostanie limit środków finansowych przeznaczonych na realizację projektu. .

Odnośnie żądania z tytułu wynagrodzenia za sprawowanie nadzoru autorskiego istotną kwestię stanowiła wykładnia pojęcia czynności nadzoru autorskiego oraz podejmowane przez powoda w ramach nadzoru czynności. Zeznania świadka G. W. (2) korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci dokumentacji obrazującej podejmowane czynności nadzorcze. Spór co do wynagrodzenia z tytułu tej umowy sprowadzał się bardziej do oceny prawnej zapisów umownych dotyczących wynagrodzenia za czynności nadzoru autorskiego oraz ustalenia czy wykonywane czynności przez pracowników powoda były czynnościami nadzoru autorskiego czy też były one spowodowane koniecznością usuwania wad projektowych w sporządzonej wcześniej przez powoda dokumentacji. Z zawartej umowy między stronami wynikało bowiem, że wynagrodzenie powodowi nie przysługiwało za czynność polegające na usuwaniu wad projektowych. Z zeznań prezesa zarządu powoda oraz świadka G. W. (1) (syna prezesa zarządu powoda) wynikało, że nie było żadnych ad w dokumentacji projektowej, jednakże osoby te były zainteresowane uzyskaniem korzystnego rozstrzygnięcia, stąd też wiarygodność ich zeznań w tym zakresie, wobec niepotwierdzenie ich żadnym obiektywnym dowodem, budziła wątpliwości Sądu.

W przedmiocie żądania z tytułu zwrotu kosztów uczestnictwa w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego istotne okazały się zeznania świadka M. J., w oparciu o które ustalono okoliczność uczestnictwa powoda w przetargu i jego unieważnienie z innych przyczyn niż wskazano w piśmie pełnomocnika powoda. Zeznaniom te nie były kwestionowane przez strony i stanowią one w istocie potwierdzenie okoliczności wynikających z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Przedmiotem oceny Sądu była także opinia biegłego sądowego z zakresu projektowania P. K., powołanego na okoliczności jak w postanowieniu z dnia 14 grudnia 2017 r.

Do sporządzonej opinii powód złożył liczne zarzuty przestawione w piśmie z dnia 3 września 2018 r. Pozwany z kolei wniósł o sporządzenie przez biegłego pisemnej opinii uzupełniającej celem odniesienia się do kwestii przedstawionych w piśmie z dnia 24 sierpnia 2018 r.

Do złożonych zarzutów biegły szczegółowo odniósł się w opinii uzupełniającej, podtrzymując wnioski opinii głównej.

W piśmie z dnia 23 sierpnia 2019 r. powód złożył liczne zarzuty do opinii uzupełniającej, wnosząc o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej biegłego oraz o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. Natomiast pozwany wniósł o wezwanie biegłego na rozprawę celem wyjaśnienia wątpliwości dotyczących sporządzonych w sprawie opinii.

W wyjaśnieniach złożonych na rozprawie w dniu 5 grudnia 2019 r. biegły szczegółowo przedstawił przyjęte w opiniach metody badawcze i uzasadnił twierdzenia przedstawione w obydwu sporządzonych opiniach.

W ocenie Sądu, opinie sporządzone przez biegłego są rzetelne i należało je w całości uwzględnić. Zostały sporządzone w sposób niebudzący wątpliwości co do swojej treści. W sposób logiczny i jasny przedstawiają tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w nich wniosków. Biegły rzeczowo, precyzyjnie oraz zgodnie ze wskazaniami wiedzy dokonał ustaleń i w pełni przekonujących konkluzji, zgodnie z postawioną tezą dowodową. Najistotniejsze dla sprawy były wyjaśnienia biegłego złożone na rozprawie, gdyż złożone zostały po zapoznaniu się przez biegłego z dokumentacją opatrzoną klauzulą „zastrzeżone”. Biegły potwierdził wykonanie przez powoda umowy w zakresie sporządzenia dokumentacji Systemy teletechnika, co czyniło zarzuty powoda w tej mierze bezprzedmiotowymi. Biegły wskazał też, że sporządzona dokumentacja ma szeeg uchybień o charakterze formalnym, co zdaniem Sądu zostało dobrze przez biegłego uzasadnione w oparciu o obowiązujące przepisy budowlane. Biegły wyjaśnił ostatecznie, że merytoryczna wartość dokumentacji jest znaczna, aczkolwiek wskazał też na pewne nieprawidłowości oraz braki w zakresie zwłaszcza projektów wykonawczych. Z akt sprawy wynika, że faktycznie pewne elementy dokumentacji, do których wykonania powód się zobowiązał, nie zostały sporządzone. Wprawdzie projekty budowlane, jak wyjaśnił biegły, sporządzone zostały w pewnym zakresie szerzej, niż wymagają tego obowiązujące przepisy, jednakże nie można było uznać, że mogą one całkowicie zastąpić projekty branżowe. Z tego też powodu nie sposób było uznać, że projekty branżowe zostały wykonane całościowo zgodnie z umową.

Ustne wyjaśnienia biegłego nie były ostatecznie kwestionowane.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność ponoszonych przez powoda kosztów związanych z przygotowaniem oferty do przetargu, jako nieprzydatny, albowiem z uwagi na brak materiału dowodowego dokumentującego rzeczywiście poniesione przez powoda koszty biegły będzie miał możliwość wyliczenia jedynie kosztów hipotetycznych, o czym szerzej poniżej.

Zebrany w ten sposób materiał dowodowy dał spójny obraz rzeczywistego stanu niniejszej sprawy. Zauważyć jednak należy, że rozstrzygnięcie sprawy zależało w głównej mierze od oceny prawnej zapisów umownych łączących strony, stan faktyczny bowiem w znacznej części nie był sporny, ewentualnie wynikał z niekwestionowanych dokumentów.

W ocenie S ądu, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 110.429,30 zł z odsetkami, z czego kwoty 83.344,80 zł z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie dokumentacji w ramach umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r.; kwoty 20.122,70 zł z tytułu wynagrodzenia za sprawowanie nadzoru autorskiego w wykonaniu umowy z dnia 31 maja 2016 r. oraz kwoty 6.961,80 zł tytułem zwrotu kosztów uczestnictwa w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Odnośnie żądania z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie dokumentacji w ramach umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r. należy wskazać, że przedmiotowa umowa stanowi umowę o dzieło zgodnie z art. 627 k.c., w myśl którego, przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Z powyższego przepisu wynika, że jest to umowa zobowiązująca o charakterze wzajemnym, w której odpłatność – obowiązek zapłaty wynagrodzenia przez zamawiającego, należy do jej elementów przedmiotowo istotnych. Obowiązkiem przyjmującego zamówienie jest stworzenie dzieła, które w chwili zawierania umowy jeszcze nie istnieje. Przy czym, wedle omawianego przepisu, chodzi tu nie o jakiekolwiek dzieło, ale o oznaczone, czyli takie, które będzie zawierać cechy wskazane przez strony umowy. Określenie skutku wykonania umowy przez przyjmującego zamówienie przybierające postać oznaczonego dzieła może nastąpić przez wskazanie w treści umowy, w postanowieniach zawartych we wzorcach, takich elementów, które pozwolą zindywidualizować przyszły rezultat. Indywidualizacji dzieła można też dokonać przez odwołanie się do obowiązujących norm czy też standardów (Komentarz do art. 627 k.c., red. Gniewek 2019, wyd. 9, Legalis).

W rozpoznawanej sprawie okolicznością niesporną było zlecenie powodowi opracowania dokumentacji projektowo - kosztorysowej w celu dostosowania budynku nr (...) do wymogów przeciwpożarowych. Dokumentacja miała być wykonana zgodnie z ofertą wykonawcy, będącą załącznikiem do umowy, Programem Inwestycji dla niniejszego zadania oraz Koncepcją z wytycznymi do projektowania. W Opisie Przedmiotu Zamówienia pozwany wyraźnie wskazał, czego domaga się od powoda. Dokumentacja miała być przedstawiana inwestorowi etapami. Strony umówiły się na zapłatę wynagrodzenia ryczałtowego.

Na wstępnie warto podkreślić, iż bezsprzecznie pozwany jest jednostką budżetową podlegającą ścisłemu reżimowi finansowemu. Wobec tego, z punktu widzenia inwestora niezwykle istotny czynnik stanowił koszt inwestycji, albowiem inwestor dysponował określonym budżetem przeznaczonym na tą inwestycję i nie mógł wyjść poza jego ramy. Powyższa limitacja znalazła potwierdzenie w § (...) ust. (...) pkt (...) i (...) oraz § (...) ust. (...) umowy. Już w dniu jej zawarcia powód miał świadomość planowanego kosztu inwestycji, co podkreślił także Prezes Zarządu powoda w zeznaniach złożonych na rozprawie.

Zgodnie z art. 634 k.c., jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego.

Zdaniem Sądu na początkowym etapie wykonywania umowy uwidocznił się brak współdziałania pomiędzy stronami w procesie jej realizacji wymagany przez art. 354 kc., przy czym zaniedbanie w tym zakresie obciążać mogło wyłącznie samego powoda. Powód bowiem zawiadomił pozwanego o dostrzeżonym problemie dopiero w dniu 24 czerwca 2015 r., przy czym w tej dacie większość prac była już wykonana przez powoda, a następnie przystąpił do dalszych prac, nie czekając na ekspertyzę pozwanego ani decyzje DWOP. Prawidłowym działaniem powoda w tej sytuacji powinno być skonsultowanie problemu z inwestorem i uzyskanie jego zgody na podjęcie prac projektowych zgodnie z rozwiązaniami proponowanymi przez powoda, czego ten nie uczynił.

Przypomnieć należy, że w § (...) ust. (...) umowy przewidziano m.in. obowiązek wykonawcy organizowania narad technicznych dla rozstrzygnięcia szczególnie ważnych problemów techniczno – ekonomicznych, które mogłyby wystąpić w trakcie realizacji prac projektowych.

Przez wzgląd na powyższe, powód, mając świadomość związania pozwanego ograniczeniami budżetowymi, powinien był wcześniej zgłosić powstały problem, wstrzymać się z pracami projektowymi, a później - poczekać na sporządzenie przez pozwanego stosownej ekspertyzy, która wyjaśniałaby powstałe wątpliwości, nie musząc przy tym obawiać się o przekroczenie umownego terminu przedstawienia dokumentacji, gdyż – zgodnie z treścią umowy – w tej sytuacji automatycznie uległby on wydłużeniu równemu okresowi przerwy. Powód natomiast, nie zawiadamiając o dostrzeżonym problemie i nie czekając na ekspertyzę pozwanego, przystąpił do prac projektowych zgodnie z przyjętymi przez siebie rozwiązaniami projektowymi, pomimo świadomości, że obowiązujące przepisy przeciwpożarowe uniemożliwiają wykonanie dokumentacji zgodnie z OPZ. Następnie domagał się od pozwanego wynagrodzenia za wykonane już wcześniej prace.

Wykonana przez powoda dokumentacja nie nadawała się do zrealizowania wyznaczonego celu, gdyż na jej podstawie niemożliwe było zlecenie wymaganych robót budowlanych, na co wskazał także biegły w wyjaśnieniach złożonych na rozprawie. Ze sporządzonych w sprawie opinii wynika, że powód sporządził dokumentację jedynie częściowo i nie była ona w pełni zgodna z ofertą złożoną przez powoda w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ani z OPZ, Programem Inwestycji, Koncepcją z wytycznymi do projektowania, decyzjami DWOP z 2009 r. i postanowieniami DWOP nr (...) z 2011 r. Ponadto, dokumentacja nie była kompletna, zawierała wady oraz błędy merytoryczne. Nie spełniała także wymagań określonych w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. Przygotowana przez powoda dokumentacja nie spełniła też wszystkich wymogów wynikających z ekspertyzy technicznej dot. ochrony przeciwpożarowej wraz postanowieniami DWOP nr (...), nr (...) oraz nr (...) z dnia 29 lutego 2016 r., zezwalającymi na odstępstwa określone w opracowanej ekspertyzie, została przekazana powodowi w załączeniu do pisma z dnia 10 marca 2016 r., co było efektem tego, że powód przygotował dokumentację we wcześniejszym okresie (w znacznej części była już gotowa w dniu narady z 29 czerwca 2015 r. )

Jak wskazał biegły dokumentacja zawierała też pewne błędy merytoryczne oraz formalne, co nie mogło ujść uwadze Sądu przy rozstrzyganiu sprawy. Twierdzenia powoda, że owe mankamenty nie miały znaczenia w sprawie nie jest uzasadnione. W opisie przedmiotu zamówienia wyraźnie zaznaczono, że wielobranżowy projekt budowlany musi zostać wykonany w zakresie niezbędnym do uzyskania pozwolenia na budowę wraz z informacją dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym m.in. z ustawą prawo budowlane i aktami wykonawczymi do tej ustawy. Sąd podziela argumentację biegłego zawartą w opinii, iż zakres prac był na tyle duży, że nie było wystarczające zgłoszenie prac odpowiedniemu organowi administracji budowlanej, lecz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego należało uzyskać pozwolenie na budowę. Przesądzającym w tym zakresie nie może być pismo DWOP z 7 lipca 2015 r. (k. 61), w którym wskazano na wykonywanie prac remontowych; DWOP nie jest organem władnym oceniać, czy prace mają charakter remontowy niewymagający pozwolenia na budowę czy też są to prace wymagające uzyskania tej decyzji. Niezależnie jednak od wymogów ustawowych podkreślić należy, że skoro na powoda nałożony został tego obowiązek opracowania dokumentacji tak, aby możliwe było uzyskanie pozwolenia na budowę, to nie może on teraz argumentować zasadność swojego roszczenia poprzez twierdzenie, że mankamenty i wady mogły zostać łatwo i szybko usunięte.

W konsekwencji zasadne więc było skorzystanie przez pozwanego z umownego prawa odstąpienia przewidzianego w § 7 umowy, gdyż powód nie wykonał dokumentacji w taki sposób, do jakiego się zobowiązał.

W tych okolicznościach, powodowi nie przysługiwało wynagrodzenie w kwocie 83.344,80 zł za sporządzenie dokumentacji w ramach umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r., a zatem powództwo w tym zakresie musiało zostać oddalone.

Co do II roszczenia:

W przedmiocie roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za sprawowanie nadzoru autorskiego w wykonaniu umowy z dnia 31 maja 2016 r., w ocenie Sądu także nie mogło ono zostać uwzględnione.

W ramach tego żądania powód domagał się zapłaty wynagrodzenia w łącznej kwocie 20.122,70 zł, na którą składały się następujące kwoty: 13.070,77 zł z faktury VAT nr (...) (opiewającej na kwotę 13.222,38 zł); 881,49 zł z faktury VAT nr (...) (opiewającej na kwotę 3.525,97 zł) oraz kwoty 6.170,44 zł z faktury VAT nr (...) (opiewającej na tą kwotę).

Odnośnie faktury (...) wskazać należy, że zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.), do podstawowych obowiązków projektanta należy m.in. sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub organu administracji architektoniczno-budowlanej w zakresie stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem oraz uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

Umowa o sprawowanie nadzoru autorskiego może przybierać formy umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług w rozumieniu przepisów k.c. Na mocy zawartej umowy powód zobowiązał się do sprawowania nadzoru autorskiego zgodnie z treścią umowy i wyżej wskazanym przepisem Prawa Budowlanego oraz w sposób zgodny z umową zawartą przez pozwanego z wykonawcą robót budowlanych i wynikający z zaistniałych potrzeb rozwiązywania problemów wynikłych na tle realizacji zadania.

Warto zauważyć, że istota nadzoru nie polega na definiowaniu powstałych problemów, lecz ich rozwiązywaniu, co wynika już z powyższego zapisu. O ile nadzór autorski może polegać na zapewnieniu gotowości jego sprawowania, to z brzmienia zawartej umowy wynika, że sama gotowość nie była wystarczająca a wynagrodzenie przysługiwało za faktyczne sprawowanie nadzoru przejawiające się w podejmowaniu czynności wymienionych w OPZ. Nie przysługiwało więc powodowi za sam pobyt na radzie budowy, lecz jedynie za pobyt autorski, a więc taki, który każdorazowo jest związany z rozwiązaniem danego problemu związanego z realizacją inwestycji w oparciu o przedstawioną dokumentację projektową, przy czym pozostaje niezależny od liczby pobytów na budowie. W razie odmiennej woli stron z pewnością przedmiotowy zapis znalazłby się w treści zawartej umowy. Natomiast z umowy wynika, że nadzór miał zapewnić określony rezultat działań, a takiego nie stanowił sam udział w spotkaniu na budowie w dniu 8 czerwca 2016 r. i deklaracja przygotowania rozwiązań. Z powyższego wynika więc, że zapłata byłaby uzasadniona jedynie za czynności nadzoru odnoszące się do faktycznego wykonania zadań.

Bez znaczenia dla oceny prawnej pozostaje fakt, że potwierdzono pobyt na naradzie w dniu 8 czerwca 2016 r. przedstawicieli powoda. Wprawdzie umowa z 31 maj 2016 r. wskazywała, że płatność miała następować w oparciu o faktury częściowe, wystawione przez powoda na podstawie potwierdzonych przez przedstawiciela pozwanego pobytów na budowie, to jednak nie oznacza to, że sam pobyt na spotkaniu w dniu 8 czerwca 2016 r. (rozumiany jako pobyt na budowie) podlegać będzie odrębnemu wynagrodzeniu. Protokół ze spotkania nie wskazuje na to, że będzie to traktowane jako odrębnie płatne czynności nadzoru autorskiego; ustalono jedynie, że koszt czynności nadzoru autorskiego będzie oszacowany w terminie późniejszym. Zdaniem Sądu wskazana w późniejszym czasie przez powoda kwota wynagrodzenia będąca równowartością 15 czynności nadzorczych obejmowała wszystkie związane z tym elementy, a więc również czynności niezbędne do zdiagnozowania problemu

Na spotkaniu na budowie w dniu 8 czerwca 2016 r. postanowiono o dokonaniu szeregu zmian w projekcie, które zostały przez powoda wykonane, w związku z czym przedłożył on pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 13.222,38 zł brutto, obejmującą równowartość 15 nadzorów autorskich. Wskazana liczba czynności nadzoru została zaakceptowana przez pozwanego w piśmie z dnia 7 lipca 2016 r.

Między stronami bezsporne jest, że pozwany dokonał zapłaty na rzecz powoda kwoty 3.525,97 zł wynikającej z faktury VAT nr (...), opiewającej na 4 czynności nadzoru i dotyczącej wyżej wskazanych rozwiązań zamiennych. Wobec powyższego, czynności nadzoru wskazane w fakturze VAT nr (...) należało skorygować do 11 czynności z uwagi na dokonaną zapłatę z tytułu pozostałych 4 czynności nadzoru. Z zapisów zawartej umowy wynika, że kwota 26.445 zł brutto odpowiada 30 czynnościom nadzoru, a zatem za 1 czynność nadzoru należy się kwota 881,50 zł brutto (716,66 zł netto). Za 11 czynności nadzoru należy się więc kwota 7883,26 zł netto (9696, 40 zł brutto), będąca wynikiem rachunku 11*716,66. Strony są zgodne co do faktu, że na poczet powyższej należności pozwany uiścił kwotę 151,61 zł. W związku z czym do zapłaty pozostawała kwota 9544,80 zł, która następnie została (co bezsporne) potrącona z należnościami pozwanego wynikającymi z kary umownej za odstąpienie od umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r.

Wbrew twierdzeniom powoda, dokonana kompensata nie była nieuprawniona, albowiem ze względów wskazanych we wcześniejszej części rozważań istniały podstawy do odstąpienia pozwanego od umowy z dnia 22 kwietnia 2015 r. i obciążenia powoda karą umowną przewidzianą w § (...) ust. (...) pkt (...) umowy z 22.04.2015 r. wynoszącą 9.544,80 zł

Powód dochodził także kwoty 6.170,44 zł brutto z faktury VAT nr (...), obejmującej 7 czynności nadzoru autorskiego, z tytułu czynności usunięcia niezgodności projektu ze stanem istniejącym. W tym miejscu godzi się zauważyć, że opracowanie dokumentacji projektowej odbyło się w ramach umowy nr (...) zawartej przez strony w dniu 5 maja 2014 r., będącej umową o dzieło, w której powód udzielił pozwanemu rękojmi za wady opracowanej dokumentacji. Zatem to od woli pozwanego zależało, czy skorzysta z tego uprawnienia, co uczynił realizując w jego ramach fakturę VAT nr (...). Jako że stanowiska stron w przedmiocie usuwania wad w ramach rękojmi były sporne a powód wskazywał, że dokumentacja była wolna od wad, to zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), zobowiązanie do przedstawienia dowodów na podnoszoną okoliczność spoczywało na powodzie, czego strona powodowa nie uczyniła. Jak wskazano powyżej w tym zakresie powód przedstawił jedynie dowód z zeznań strony oraz świadka G. W. (1), którzy byli zainteresowani wynikiem postępowania. Z zeznań zaś świadka zawnioskowanego przez pozwnego wynikało, że czynności, których dotyczyła przedmiotowa faktura, stanowiły w istocie usuwanie wad sporządzonej wcześniej dokumentacji. Powód powinien był wykazać, że działania objęte niniejszą fakturą stanowiły czynności nadzoru i nie odnosiły się jedynie do usuwania wad. Co więcej, w umowie o nadzór autorski strony określiły, że poprawianie błędów projektowych nie będzie podlegało odrębnemu wynagrodzeniu. Czynności powoda polegające na usuwaniu wad w dokumentacji projektowej nie mieszczą się w zakresie nadzoru autorskiego. Stanowią one element umowy o dzieło, w tym obowiązków ciążących na powodzie z tytułu udzielonej w umowie rękojmi za wady fizyczne dzieła podlegającej przepisom k.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił przedmiotowe roszczenie jako nieudowodnione.

Z kolei z kwoty 3.525,97 zł brutto, na którą opiewała faktura VAT nr (...), obejmująca 4 czynności nadzoru autorskiego, powód domagał się kwoty 881,49 zł, tj. równowartości 1 czynności nadzoru, za sporządzenie kosztorysów zamiennych na zlecenie powoda. Bezsporne jest, iż kwota odpowiadająca 3 pozostałym czynnościom nadzoru została zapłacona przez pozwanego. Pozwany wskazał, iż w wyniku dokonanej korekty nr (...) z 2 listopada 2016 r. zredukowano ilość czynności nadzoru z faktury z 4 do 3 czynności, wobec czego – mając na względzie dokonaną spłatę – faktura została w całości zrealizowana. W tych okolicznościach Sąd uznał, iż nie ma podstaw do zasądzenia od pozwanego pozostałej kwoty 881,49 zł, albowiem z treści niniejszej faktury nie wynika, jakie konkretnie czynności nadzoru były w jej ramach wykonywane a powód nie przedstawił dowodów wskazujących na zasadność swoich twierdzeń w przedmiocie obowiązku zapłaty przez pozwanego kwoty 881,49 zł, pomimo że – jak już zostało wyżej wspomniane – to na powodzie spoczywał ciężar dowodu.

Co do III roszczenia:

Ostatnia z dochodzonych przez powoda kwot w wysokości 6.961,80 zł wynikała z jego udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu, który został unieważniony.

Z przepisu art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.) wynika, że podstawowymi trybami udzielania zamówienia są przetarg nieograniczony oraz przetarg ograniczony. Natomiast przetarg może zostać unieważniony w przypadku wystąpienia przyczyn wskazanych w art. 93 w/w ustawy, który w ust. 4 stanowi, iż w przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty.

Odnosząc się do kwestii związanej z zasadnością zwrotu powodowi poniesionych kosztów w kwocie 800 zł, udokumentowanych fakturą VAT, wynikających z reprezentacji powoda w postępowaniu przetargowym przez profesjonalnego pełnomocnika należy wskazać przede wszystkim, że w sprawie nie zaistniał adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniami pełnomocnika, w oparciu o które wystawiono przedmiotową fakturę a unieważnieniem przetargu. Nastąpiło ono bowiem z uwagi na niespełnienie przez wybranego wykonawcę warunku dotyczącego wiedzy i doświadczenia a nie z przyczyn wskazywanych w piśmie pełnomocnika powoda. Ponadto warto wspomnieć, że korzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej w tym zakresie nie było wymagane przepisami prawa. Cytowany powyżej przepis art. 93 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych daje podstawę do zgłaszania roszczeń jedynie tych, które były uzasadnione, a więc tych, które poniesiono w sposób celowy po to, aby złożyć ofertę czy też zakwestionować jego wynik. W sytuacji, w której argumenty podniesione w sporządzonym przez profesjonalnego pełnomocnika piśmie nie stały się podstawą do unieważnienia przetargu, nie można mówić o koszcie uzasadnionym. Można bowiem domniemywać, że przetarg zostałby unieważniony niezależnie od pisma pełnomocnika powoda w postępowaniu przetargowym.

Zdaniem Sądu, wskutek unieważnienia przetargu powód mógł ewentualnie ponieść szkodę, której naprawienia mógł się domagać na mocy wyżej wskazanego przepisu, występując z roszczeniem o zwrot kosztów udziału w przetargu. Jednakże zgodnie z jego brzmieniem, muszą to być koszty uzasadnione, a więc realnie poniesione, a nie wynikające jedynie z hipotetycznych założeń poczynionych przez powoda. Powód nie wskazał realnej wysokości kosztów, jakie był zmuszony ponieść w związku z uczestnictwem w unieważnionym przetargu, m.in. dotyczących kosztów sporządzenia dokumentacji, materiałów, poświęconego czasu, czy wynagrodzenia na rzecz osoby sporządzającej dokumentację. Należałoby w tym zakresie ustalić, jaką część kosztów działalności całego przedsiębiorstwa powoda stanowiła ta konkretna praca. Brak jest materiału dowodowego w postaci faktur VAT za poniesione wydatki związane z przygotowaniem się do tego przetargu, stawek wypłaconych pracownikom, którzy podejmowali czynności w związku z tym przetargiem, a także dowodów, z których wynikałaby wysokość wypłaconego im wynagrodzenia, liczby pracowników wykonujących czynności niezbędne do złożenia oferty, sposobu dokumentacji kosztów. W aktach sprawy nie ma również dowodu na to, że pracownicy powoda dokumentację dotyczącą tego przetargu przygotowywali za odrębnym wynagrodzeniem; przeciwnie można domniemywać, że była to jedna z wielu czynności zleconych im w ramach stosunku pracy, a skoro tak, to nie można mówić o szkodzie i adekwatnym związku przyczynowym w tym zakresie; powód zobowiązany byłby do wypłaty wynagrodzenia niezależnie od tego, czy przystąpiłby do przedmiotowego przetargu. Wnioskowany przez powoda biegły w braku takiego materiału dowodowego miałby możliwość wyliczenia jedynie kosztów hipotetycznych, podczas gdy naprawieniu podlegać mogłaby realnie poniesiona szkoda w wysokości, która zostałby choćby w przybliżeniu udokumentowana. Z powyższych względów Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Przez wzgląd na powyższe, roszczenie w tym zakresie również podlegało oddaleniu jako nieudowodnione z uwagi na brak materiału dowodowego niezbędnego do wyliczenia uzasadnionych kosztów poniesionych przez powoda w związku z udziałem w unieważnionym przetargu.

W tych okolicznościach, na podstawie wyżej wskazanych przepisów Sąd oddalił powództwo, o czym orzeczono w pkt I wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu wydane zostało na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 i 108 § 1 k.p.c., zgodnie z regułą odpowiedzialności za wynik postępowania, w myśl której koszty te ponosi strona przegrywająca sprawę. Wobec powyższego, Sąd obciążył nimi powoda w całości. W punkcie II wyroku zasądzono od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Poniesione koszty zastępstwa procesowego zostały obliczone na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 – w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu). W pkt III wyroku nakazano ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 4.846,16 zł tytułem zwrotu kosztów opinii głównej i uzupełniającej biegłego, które nie zostały pokryte z uiszczonej zaliczki.

S ędzia (del.) Michał Jank