Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2020 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Gdyni

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. P. (1) i M. P. (2)

o zapłatę

I.  Oddala powództwo,

II.  Obciąża powoda kosztami postępowania uznając je za uiszczone.

Sygnatura akt: I C 972/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. wniósł pozew przeciwko M. P. (1) i M. P. (2) domagając się od pozwanych solidarnie zapłaty kwoty 24.594,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 maja 2017 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dysponuje prawidłowo wypełnionym wekslem własnym, z klauzulą bez protestu, którego wystawcą jest M. P. (1), a poręczycielem M. P. (2). Nadto, wskazał, że termin płatności weksla upłynął w dniu 12 maja 2017 roku. Jak wskazano pierwotnie uprawnionym z weksla był Bank (...), który następnie przeniósł wszystkie prawa z weksla przez indos na rzecz (...) sp. z o.o., a powód nabył wszystkie prawa z przedmiotowego weksla przez indos od (...) sp. z o.o.

(pozew k. 3-3v)

Pozwani nie złożyli odpowiedzi na pozew ani nie stawili się na rozprawie mimo doręczenia im prawidłowo wezwania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany M. P. (1) wystawił weksel własny in blanco z klauzulą bez protestu. Weksel ten poręczyła pozwana M. P. (2). Pierwotnie uprawnionym z tego weksla był Bank (...) z siedzibą w W., który dnia 31 marca 2016 roku ustąpił bez odpowiedzialności na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Następnie, w dniu 12 kwietnia 2017 roku naniesiono na wekslu wzmiankę o ustąpieniu bez odpowiedzialności na rzecz (...) Banku SA, ale nie na jego zlecenie. Powyższe oświadczenie zostało opatrzone pieczęcią (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. ze wskazaniem adresu, numeru NIP oraz numeru REGON oraz pieczątką prezesa zarządu S. K.. Wokół pieczątki prezesa zarządu zatoczono znak w kształcie owalu.

Przedmiotowy weksel został wypełniony następnie na kwotę 24.594,62 zł i opatrzony terminem płatności 12 maja 2017 roku.

(dowód: weksel własny k. 14)

Sąd zważył, co następuje:

Z uwagi na fakt, iż wydany w niniejszej sprawie wyrok ma charakter zaoczny, powyższy stan faktyczny został ustalony w całości na podstawie dowodu z dokumentu w postaci załączonego do pozwu weksla in blanco, którego autentyczność nie budzi żadnych zastrzeżeń.

Zważywszy, iż roszczenie powoda było oparte na wekslu, kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała kwestia zachowania wymagań formalnych mających wpływ na ważność weksla, w przypadku jego indosowania. Podkreślić należy, iż wystawienie weksla należy do czynności prawnych formalnych, co wynika z treści art. 2 i 102 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936r. - Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282). W świetle powołanych przepisów za weksel trasowany ani za weksel własny nie będzie uważany dokument, któremu brak jednej z cech wskazanych w art. 1 Prawa wekslowego w odniesieniu do weksla trasowanego, bądź w art. 101 powołanej ustawy w odniesieniu do weksla własnego. W świetle surowych wymagań odnoszących się do formy weksla wątpliwości Sądu wzbudziła kwestia podpisania indosu z dnia 12 kwietnia 2017 roku na rzecz powódki. Zgodnie bowiem z treścią art. 13 Prawa wekslowego indos powinien być napisany na wekslu lub na złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta. Indos może nie wymieniać indosatarjusza lub może ograniczać się tylko do podpisu indosanta (indos in blanco). W tym przypadku indos jest ważny tylko, jeżeli został napisany na odwrotnej stronie wekslu lub na przedłużku. Jak wskazuje się w judykaturze że na gruncie prawa polskiego bardzo surowo ocenia się wymagania formalne wobec podpisu, który nie posiada ustawowej definicji. Przeważające stanowisko w tej mierze oczekuje podpisania indosanta przynajmniej nazwiskiem, w każdym razie odmawiając waloru podpisowi nieczytelnemu, chyba że jest złożony w formie zwykle używanej przez podpisującego. Na podstawie wypowiedzi doktryny i orzecznictwa można wskazać pewne minimalne przesłanki prawne podpisu. Nazwisko nie musi więc być w pełnym brzmieniu, dopuszcza się używanie skrótu, który nawet nie musi być w całości czytelny. Powinien się jednak składać z możliwych do stwierdzenia liter, umożliwiających identyfikację podpisującego, a także pozwalając na porównanie i ustalenie przez powtarzalność, że ma postać zwykle używaną, nawet gdy jest mało czytelny; chodzi więc o cechy indywidualne i powtarzalne. Istotne jest to, by napisany znak ręczny - przy całej tolerancji co do kształtu własnoręcznego podpisu - stwarzał w stosunku do osób trzecich pewność, że podpisujący chciał podpisać się pełnym swoim nazwiskiem oraz że uczynił to w formie, jakiej przy podpisywaniu dokumentów stale używa. Takiej pewności nie stwarzają same inicjały, czyli parafa, toteż nie mogą być one uznane za podpis wystawcy weksla (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2009r., I CSK 447/08, L.; orzeczenie SN z dnia 23 marca 1932 r. III l Rw 515/32, Zb. Urz. 1932, poz. 67; uchwała SN z dnia 28 kwietnia 1973 r. III CZP 78/72, OSNC 1973, nr 12, poz. 207; uchwała 7 sędziów SN z dnia 30 grudnia 1993 r. III CZP 146/93, OSNC 1994, nr 5, poz. 94; wyrok SN z dnia 8 maja 1997 r. II CKN 153/97, Lex nr 55391; postanowienie SN z dnia 17 sierpnia 2000 r. II CKN 894/00, Biul. SN 2000, nr 10, poz. 14, wyrok SN z dnia 24 czerwca 2009r., I CSK 447/08, LEX nr 584189). Podpis może pochodzić bezpośrednio od indosanta lub od reprezentującej go osoby (art. 8 prawa wekslowego) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 maja 2017 r., I ACa 461/16, L.).

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości Sądu, że indos z dnia 12 kwietnia 2017 roku na rzecz powoda (...) Banku S.A. nie zawiera podpisu indosanta. Umieszczono pod nim jedynie pieczątkę prezesa zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. S. K.. Bez wątpienia za podpis nie może zostać uznany znak owalny wokół pieczęci imiennej prezesa zarządu. Nawet, jeśli jest to parafa, a nie sposób tego stwierdzić, to taka forma podpisu nie stwarza w stosunku do osób trzecich pewności co do skuteczności nabycia praw z weksla. Taka forma „podpisu” nie zawiera bowiem żadnych cech pozwalających na identyfikację osoby podpisującej i tym samym mogła ją nakreślić dowolna osoba. Z tych względów należało uznać, że podpis indosanta nie spełnia wymagań formalnych określonych w Prawie wekslowym, a w konsekwencji – stosownie do treści art. 14 zdanie 1 Prawa wekslowego – powód nie nabył skutecznie praw z weksla ze względu na brak nieprzerwanego szeregu indosów.

Wobec powyższego, na podstawie art. 13 w zw. z art. 14 ustawy Prawo wekslowe a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążył nimi w całości przegrywającego niniejszą sprawę powoda. Na koszty składają się: opłata sądowa od pozwu (1.326 zł), a także zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora (1.200 zł). Powyższe koszty zostały w całości uiszczone przez powoda.