Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Justyna Wyrwas-Oliwkiewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Elżbieta Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa H. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki H. K. kwotę 2.272,74 zł (dwa tysiące dwieście siedemdziesiąt dwa złote 74/100) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6 lutego 2018 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 405,88 zł (czterysta pięć złotych 88/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  nakazuje zwrócić tytułem niewykorzystanej zaliczki:

a)  powódce kwotę 198,58 zł (sto dziewięćdziesiąt osiem złotych 58/100),

b)  pozwanemu kwotę 198,58 zł (sto dziewięćdziesiąt osiem złotych 58/100).

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

Sygn. akt VI GC 1365/18

UZASADNIENIE

W dniu 23 lutego 2018 roku powódka H. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Kancelaria (...) z siedzibą w K. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Żorach przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej w W. z pozwem o zapłatę kwoty 3.640,05 zł, w tym:



3.340,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 7 września 2016 roku - tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe,



300,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 7 lutego 2018 roku tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysu naprawy.

Domagała się także zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podała, że będący własnością K. S. pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) został uszkodzony przez sprawcę, którego łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Podała, że wstąpiła w prawa poszkodowanego na podstawie umowy cesji. Wskazała, że koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynoszą 7.159,89 zł brutto, a pozwany wypłacił jedynie 3.819,84 zł brutto. (k. 3-5)

Postanowieniem z 18 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Żorach przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Rybniku. (k. 26)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zarzucał nieważność umowy cesji, zawyżenie przez powódkę kosztów naprawy pojazdu w zakresie stawek za roboczogodzinę prac i cen części zamiennych. Ponadto wskazywał, że wysokość odszkodowania powinna odpowiadać faktycznym kosztom naprawy pojazdu. (k. 38-43)

Sąd ustalił, co następuje:

W kolizji drogowej z 29 sierpnia 2016 roku uległ uszkodzeniu samochód marki F. (...) nr rej. (...), pierwsza rejestracja (...), będący własnością K. S.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Poszkodowany nie ma możliwość odliczenia podatku VAT od kosztów naprawy. (bezsporne )

Poszkodowany nabył pojazd jako bezwypadkowy w 2012 roku. Poszkodowany był drugim właścicielem pojazdu. W pojeździe zamontowane były części oryginalne. (dowód: zeznania świadka K. S. k. 94 verte)

Poszkodowany zgłosił szkodę 1 września 2016 roku. Pozwany uznając swoją odpowiedzialność za ustalił wysokość uzasadnionych kosztów naprawy na kwotę 3.819,84 zł brutto, przy przyjęciu stawki 50,00 zł netto za roboczogodzinę prac mechaniczno-blacharskich i lakierniczych, cen części oryginalnych o jakości O pomniejszonych o 30% oraz kosztu materiałów lakierniczych w 45%. Decyzją z 6 września 2016 roku pozwany przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 3.819,84 zł brutto i poinformował o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. (dowód: druk zgłoszenia szkody k. 49-52, decyzja pozwanego z 6 września 2016 roku k. 17, 55, kalkulacja naprawy pozwanego k. 17 verte, 56-58)

W dniu 18 stycznia 2018 roku poszkodowany zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. umowę cesji, której przedmiotem była przysługująca mu wobec pozwanego wierzytelność z tytułu szkody w pojedzie marki F. (...) o nr rej. (...) powstałej na skutek zdarzenia z 29 sierpnia 2016 roku. W dniu 19 stycznia 2018 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przelał powyższą wierzytelność na rzecz powódki H. K.. Pozwany zawiadomiony został o dokonanych przelewach. (dowód: umowy cesji z 18 i 19 stycznia 2018 roku wraz z pełnomocnictwami i załącznikami k. 9-15)

W kalkulacji z 14 grudnia 2017 roku sporządzonej przez S. B. B. wskazano, iż koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosi 7.159,89 zł brutto, przy przyjęciu stawki 100,00 zł netto za roboczogodzinę prac mechaniczno-blacharskich i lakierniczych, cen oryginalnych nowych części zamiennych i koszt materiałów lakierniczych w 100%. W dniu 30 stycznia 2018 roku S. B. B. obciążył powódkę fakturą na kwotę 300,00 zł netto. (dowód: kalkulacja naprawy k. 18-19, faktura k. 19 verte)

Wiadomością mailową z 5 lutego 2018 roku powódka wezwała pozwanego do dopłaty kwoty 3.340,05 zł tytułem odszkodowania oraz do zapłaty kwoty 300,00 zł tytułem kosztu wykonania kalkulacji naprawy. Pismem z 6 lutego 2018 roku pozwany odmówił spełnienia świadczenia. (dowód: wezwanie do zapłaty k. 15 verte, pismo pozwanego z 6 lutego 2018 roku k. 16, 53-54)

Koszty przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed szkody wynoszą 6.092,58 zł brutto, przy przyjęciu średniej stawki za roboczogodzinę prac mechaniczno-blacharskich i lakierniczych wysokości 90,00 zł netto oraz cen nowych oryginalnych części o jakości O dostępnych poza siecią (...). W dacie szkody części o jakości (...)nie były dostępne. (dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej mgr inż. K. K. z 25 listopada 2019 roku k. 106-108, dokumentacja zdjęciowa k. 59-63)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Żądanie powódki obejmowało dwa elementy: odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy pojazdu i zwrot kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy na zlecenie powódki.

Roszczenie w zakresie odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu powódka wywodziła z umowy przelewu wierzytelności obejmującej odszkodowanie z ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Stosownie do art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Podstawowym aktem prawnym regulującym kompleksowo ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu mechanicznego jest ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tj. z dnia 21 listopada 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 2060)– dalej zwana ustawą. Jej przepisy stanowią lex specialis względem art. 822 § 1 kc, a w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (art. 22 ustawy).

Zgodnie z art. 34 ustawy z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy). Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy odszkodowania ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Kierujący pojazdem ponosi odpowiedzialność za szkody na mieniu, jak i na osobie, wyrządzone w związku z ruchem pojazdu, na zasadzie winy na podstawie art. 415 k.c. W myśl 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła i naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Pozwany przyznał co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w należącym do poszkodowanego pojeździe przez osobę objętą u niego obowiązkowym ubezpieczeniem posiadaczy pojazdów mechanicznych.

W pierwszej kolejności pozwany kwestionował legitymację procesową powódki zarzucając nieważność umowy przelewu wierzytelności z tego powodu, iż poszkodowany nie mógł przelać na powódkę więcej praw, aniżeli sam posiada. Zarzutu pozwanego nie uwzględniono, ponieważ w toku postępowania sądowego powódka wykazała, że pozwany wypłacając odszkodowanie w wysokości 3.819,84 zł nie naprawił całości poniesionej przez poszkodowanego szkody.

Przedmiotem sporu była też wysokość odszkodowania, a w szczególności okoliczność, czy przy ustalaniu wysokości kosztów naprawy powinny zostać uwzględnione ceny nowych i oryginalnych części zamiennych czy też wzięte pod uwagę części używane lub zamienniki, a także wysokość stawki godzinowej za prace naprawcze.

Weryfikacja tych okoliczności wymagała wiadomości specjalnych.

W opinii z 25 listopada 2019 roku (k. 106-118) biegły mgr inż. K. K. dokonał szczegółowej analizy kosztorysów sporządzonych przez każdą ze stron i sporządził nową kalkulację. Biegły przyjął za prawidłową średnią stawkę godzinową za robociznę blacharską, mechaniczną i lakierniczą w wysokości 90,00 zł netto. Ustalony przez biegłego koszt naprawy przywracającej pojazd do stanu sprzed szkody wynosił 6.092,58 zł brutto, przy przyjęciu części oryginalnych o jakości O rozprowadzanych poza siecią (...) i kosztów materiałów lakierniczych w 100%. Tak przeprowadzona naprawa pozwoli w ocenie biegłego na przywrócenie stanu pojazdu do stany sprzed szkody, a z drugiej strony nie spowoduje bezpodstawnego wzbogacenia powódki. W dacie szkody spośród części użytych do naprawy nie występowały części inne niż oryginalne. Biegły wskazał również, że naprawa mogła zostać przeprowadzona za pomocą części o jakości O nabytych w (...). Koszt tak przeprowadzonej naprawy wyniósłby 7.028,66 zł brutto. Jednak Sąd nie znalazł podstaw, aby uznać za zasadną naprawę za pomocą części o jakości O z sieci (...) z uwagi na wiek pojazdu w czasie szkody – 7 lat.

Bezzasadny w ocenie sądu był zarzut pozwanego, iż wysokość odszkodowania powinna odpowiadać rzeczywisty kosztom naprawy. Kwestie czy i w jakim zakresie samochód został naprawiony, były nieistotne dla rozstrzygnięcia. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić, odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem„ (zob. uzasadnienie uchwały z 15 listopada 2001 roku , sygn. akt III CZP 68/01, OSNC 2002/6/74, OSP 2002/7-8/103, Prok.i Pr.-wkł. 2002/6/39, Pr.Gosp. 2002/6/1, Wokanda 2002/5/5, Biul.SN 2001/11/15, M.Prawn. 2002/3/101, M.Prawn. 2002/9/416, M.Prawn. 2001/24/1195).

Drugim elementem sporu była odpowiedzialność pozwanego w zakresie kosztu sporządzenia na zlecenie powódki kalkulacji naprawy pojazdu. W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 roku (sygn. akt. III CZP 24/04, publ. OSNC 2005, Nr 7-8, poz. 117, str. 35) stwierdzono, iż odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, może - stosownie do okoliczności sprawy – obejmować także koszty ekspertyzy prywatnej (art. 361 k.c.). W ocenie Sądu w niniejszej sprawie brak było jednak podstaw do zasądzenia na rzecz powódki należności z faktury z dnia 30 stycznia 2018 roku. W pierwszej kolejności należało ocenić czy poniesienie tego wydatku było obiektywnie uzasadnione i konieczne. W przytoczonej uchwale mowa jest o kosztach poniesionych przez poszkodowanego, tymczasem, to nie poszkodowany został obciążony kosztami ekspertyzy, lecz powódka. W ocenie sądu koszty te nie mieszczą się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego. Wskazać należy, że ocena opłacalności podejmowanych przez powoda decyzji o zawieraniu umów cesji z poszkodowanymi, mającymi wierzytelności wobec ubezpieczycieli, mieści się w ramach ryzyka prowadzenia przedsiębiorstwa. Ponadto powód nie wykazał poniesienia realnego wydatku na poczet sporządzenia kalkulacji, gdyż nie przedstawił potwierdzenia zapłaty należności za jej wykonanie.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne, na podstawie przywołanych przepisów, sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.272,74 zł jako różnice między odszkodowaniem należnym wyliczonym przez biegłego, a wypłaconym przez pozwanego (6.092,58 zł brutto – 3.819,84 zł brutto).

W zakresie żądania odsetek wskazać należy, co następuje. W dniu 6 września 2016 roku pozwany wydał decyzję przyznającą odszkodowanie. Jak podkreślono w wyroku Sądu Najwyższego z 6 lipca 1998 roku (sygn. akt III CKN 315/18, OSNC 2000/2/31, Pr.Gosp. 2000/1/1, Biul.SN 1999/10/6, M.Prawn. 1999/12/44) „z chwilą wypłacenia kwoty ustalonej przez ubezpieczyciela obowiązek wypowiedzenia się odnośnie do tego, czy jest ona odpowiednia, powraca do wierzyciela (poszkodowanego, uprawnionego z ubezpieczenia OC). Od chwili zgłoszenia przez niego żądania dalszych roszczeń zakład pozostaje w opóźnieniu, o ile oczywiście roszczenia te będą uzasadnione”. Po wydaniu decyzji poszkodowany nie kwestionował wypłaconej należności. Dopiero w wiadomości mailowej z 5 lutego 2018 roku powódka, po nabyciu wierzytelności od poszkodowanego, sformułowała żądanie dopłaty odszkodowania. W konsekwencji na podstawie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy oraz art. 481 k.c. pozwany pozostawał w opóźnieniu od 6 lutego 2018 roku tj. od dnia w który ustosunkował się do wezwania powódki.

W pozostałym zakresie sąd oddalił powództwo jako bezzasadne.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia między stronami biorąc pod uwagę wynik sprawy.

Koszty procesu obejmowały łącznie 2.619,84 zł, z czego:



powódka poniosła 1.401,42 zł (183,00 zł opłaty od pozwu, 900,00 zł wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 301,42 zł wynagrodzenia biegłego,



pozwany poniósł – 1.218,42 zł (900,00 zł wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 301,42 zł wynagrodzenia biegłego).

Powódka wygrała sprawę w 62% (z żądanej kwoty 3.640,05 zł należności głównej zasądzono na jej rzecz kwotę 2.272,74 zł), zatem winna ponieść koszty procesu w zakresie oddalonego powództwa (38% z 2.619,84 zł = 995,54 zł), a pozwany w zakresie kwoty 1.624,30 zł (62% z 2.619,84 zł). Dokonując rozliczenia kosztów należnych i poniesionych, sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powódki kwotę 405,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W niniejszej sprawie strony uiściły zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego po 500,00 zł. Wynagrodzenie biegłego wyniosło łącznie 602,84 zł i zostało wypłacone z zaliczki wpłaconej przez powódkę (301,42 zł) i zaliczki wpłaconej przez pozwanego (301,42 zł). W konsekwencji na zasadzie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 roku sąd nakazał zwrócić każdej ze stron tytułem niewykorzystanej zaliczki kwotę 198,58 zł.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz