Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 375/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak

Protokolant: stażysta Joanna Deręgowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Elblągu Jana Mieczkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2020 r. w Elblągu sprawy

A. W. (1) s. S. i M. ur. (...) w E.

oskarżonego o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 23 lipca 2020 r. sygn. akt VIII K 837/19

I. uchyla zaskarżony wyrok w pkt. I i III i na podstawie art. 439§1 pkt. 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk postępowanie karne o czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi zakwalifikowany z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64§2kk popełniony w dniu 22 grudnia 1998r. umarza;

II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III. na podstawie art. 632a kpk kosztami procesu w sprawie co do zasady obciąża w całości oskarżonego, przy czym na podstawie art. 624§1 kpk zwalnia oskarżonego od zapłaty tych kosztów;

IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. B. S. 516,60 zł brutto za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu przed sądem II instancji.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 375/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 23 lipca 2020r. w spr. VIII K 837/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. W. (1)

karalność oskarżonego

czyn z zaskarżonego wyroku

Informacja z KRK

k.795-798

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja z KRK

Informacja została udzielona w oparciu o dane z uprawnionego do zbierania danych o karalności organu- KRK, nie była kwestionowana przez strony, stąd zasługuje na wiarygodność

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obrazy prawa materialnego: art. 101§1 pkt.3 kk, art. 102 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- Zasadniczym kryterium długości terminów przedawnienia karalności przestępstw publicznoskargowych jest zagrożenie ustawowe przewidziane w przepisie części szczególnej, przewidującym karalność danego czynu. Bez znaczenia są natomiast modyfikacje zagrożenia ustawowego wskutek obostrzenia albo złagodzenia kary. Należy zaznaczyć, że z punktu widzenia okresów przedawnienia karalności decydujące znaczenie ma czyn przypisany w wyroku, a nie czyn zarzucany w akcie oskarżenia (wyrok SN z 9.11.2011 r., IV KK 338/11, LEX nr 1044060; wyrok SN z 4.07.2001 r., V KKN 346/99, LEX nr 51679; postanowienie SA we Wrocławiu z 14.09.2012 r., II AKz 368/12, LEX nr 1218862). Decydujący w tej materii musi być bowiem czyn, który rzeczywiście został popełniony przez sprawcę (czyn przypisany, a nie zarzucany) – patrz: Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz do art. 101 kk, wyd. III, opublikowano: WKP 2020.

- W sprawie niniejszej oskarżony stanął formalnie rzecz biorąc pod zarzutem popełnienia przestępstwa z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 64§2kk jednak w pkt. I zaskarżonego wyroku przypisano A. W. (1) czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi zakwalifikowany z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64§2kk popełniony w dniu 22 grudnia 1998r. (gdy dochodzenie w sprawie wszczęto też 22 grudnia 1998r. k.16, oraz tego dnia postawiono zarzut oskarżonemu i go przesłuchano k.23-26, a tym samym wszczęto też tego samego dnia postępowanie p-ko osobie oskarżonego). Zagrożenie ustawowe przewidziane w przepisie części szczególnej kodeksu karnego dla przypisanego czynu wypadku mniejszej wagi z art. 283 kk (bez uwzględnienia zaostrzenia z art. 64§2kk) to kara do lat 5 pozbawienia wolności.

- Apelacja została wniesiona tylko przez oskarżonego, na jego korzyść, stąd sąd odwoławczy nie może ingerować na niekorzyść oskarżonego w opis i kwalifikację czynu przypisanego oskarżonemu, a wobec tego kwestię przedawnienia karalności należy odnieść do czynu przypisanego w postaci wypadku mniejszej wagi.

- W myśl art. 101§1 pkt. 3 kk karalność przestępstwa stanowiącego występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata (do lat 5) tj. takiego jaki przypisano A. W. w pkt. I wyroku, ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło 10 lat. Przy czym przepis art. 102 kk dodatkowo modyfikuje terminy przedawnienia karalności określone w art. 101 kk wydłużając je (przy czym przepis art.102 kpk był nowelizowany na przestrzeni czasu od popełnienia czynu do wyrokowania: ustawą z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109), która weszła w życie z dniem 03 sierpnia 2005r., ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 369), która obowiązywała od 1 lipca 2015 r. do 1 marca 2016 r. i ustawą z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (Dz. U. poz. 189), która weszła w życie 2 marca 2016 r.) o 10 lub 5 lat. Skoro zaś zaskarżony wyrok zapadł 23 lipca 2020r. to od czasu popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu i wszczęcia postępowania w sprawie/przeciwko osobie do czasu wyrokowania upłynęło już ponad 21 lat, a tym samym upłynęły okresy z art. 101§1 pkt.3 kk i z art. 102 kk i nastąpiło przedawnienie karalności czynu przypisanego oskarżonemu a zakwalifikowanego jako wypadek mniejszej wagi z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk (usiłowanie).

- Ponadto mimo tego, że oskarżony się ukrywał i z tego powodu zawieszono postępowanie w sprawie, to komentatorzy Kodeksu karnego jak np. Marek Mozgawa, Tadeusz Bojarski, Marian Filar, W.Wróbel i inni zgodnie uważają, że zawieszenie postępowania karnego nie wstrzymuje biegu przedawnienia, gdyż przepis art. 104 kk, stanowiący o spoczywaniu przedawnienia, ma na względzie jedynie przeszkody natury prawnej, wynikające z samej ustawy, które nie pozwalają na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego, a nie przeszkody natury faktycznej (gdy zawieszenie postępowania karnego podyktowane jest właśnie przeszkodami natury faktycznej, jak np. ukrywaniem się oskarżonego patrz: postanowienie SN z 19.06.1975 r., II KZ 138/75, OSNKW 1975/8, poz. 112, postanowienie SN z dnia 24 listopada 2016 r. II KK 296/16, LEX nr 2200382),

- W świetle powyższego należało przyjąć, że zarzut z apelacji oskarżonego okazał się słuszny, bo sąd I instancji nie dostrzegł, że w myśl art. 101§1 pkt. 3 kk w zw. z art. 102 kk, to karalność przestępstwa przypisanego A. W. w pkt. I wyroku, a zakwalifikowanego przez ten sąd jako wypadek mniejszej wagi stanowiący występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata (do lat 5) ustała, a w konsekwencji wydając zaskarżony wyrok skazujący oskarżonego w pkt. I sąd ten dopuścił się obrazy ww przepisów prawa materialnego, co doprowadziło do wydania wyroku, który nie odpowiada prawu.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

z powodów dla których stwierdzono zarzucaną obrazę przepisów prawa materialnego

Lp.

Zarzut

2.

obrazy przepisu postępowania- art. 17§1 pkt. 6 kpk, która miała wpływ na treść wyroku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak wskazano powyżej, to nastąpiło (mimo długoletniego zawieszenia postępowania karnego w sprawie z uwagi na ukrycie się oskarżonego) przedawnienie karalności czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku. A w myśl art. 17§1 pkt. 6 kpk wobec stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie karalności, to postępowanie w sprawie należało umorzyć. A skoro sąd I instancji nie zastosował tego przepisu, to tym samym wyrok, w którym skazał oskarżonego, został wydany z obrazą tego przepisu postępowania, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na mocy art. 17§1 pkt. 3,6 i 7 kpk

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na wyżej omówione przyczyny uwzględnienia zarzutów obrazy art. 101§1 pkt. 3 kk, art. 102 kk i art. 17§1 pkt. 6 kpk, to zachodziły podstawy do umorzenia postępowania przy zastosowaniu tych przepisów.

Natomiast należy stwierdzić, że w sprawie nie wystąpiła konkurencja przeszkód procesowych wymienionych w art. 17 §1 kpk. Wbrew sugestiom oskarżonego nie wystąpiły przesłanki z art. 17 §1 pkt. 3 lub 7 kpk , bo brak było – w ustalonych okolicznościach sprawy- podstaw by uznać społeczną szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu za znikomą, sam oskarżony nie wskazał też żadnych powodów by znikomość społecznej szkodliwości można było przyjąć za wykazaną; nadto poza powołaniem się na przepis art. 17§1 pkt. 7 kpk to nie wskazał ani sygnatury akt ani innych danych które by pozwoliły zweryfikować czy postępowanie karne co do tego samego czynu oskarżonego zostało prawomocnie zakończone. A wobec tego powołanie się przez oskarżonego na wystąpienie też przesłanek z art. 17§1 pkt. 3 czy 7 kpk należało uznać za gołosłowne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

zaistniały powody do umorzenia postępowania, ale nie było podstaw do uniewinnienia oskarżonego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Brak było podstaw by wydać wyrok uniewinniający oskarżonego (art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 kpk) wobec wymowy zebranego materiału dowodowego jasno świadczącego o ujęciu oskarżonego na gorącym uczynku usiłowania włamania się do kiosku, którego ocena dokonana przez sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zgodna z art. 7 kpk i w pełni zasługuje na aprobatę.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

pkt. II zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Ponieważ oskarżony był reprezentowany przez obrońcę ustanowionego z urzędu, to utrzymaniu w mocy podlegało tylko rozstrzygnięcie z pkt. II zaskarżonego wyroku o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii obrońcy kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

pkt. I zaskarżonego wyroku i będący jego konsekwencją co do kosztów pkt. III zaskarżonego wyroku

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wobec stwierdzenia przedawnienia karalności czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku a więc przesłanki z art. 17§1 pkt. 6 kpk, to wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439§1 pkt. 9 kpk skutkująca uchyleniem zaskarżonego wyroku w pkt. I i III i umorzeniem postępowania karnego o czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi i zakwalifikowany tak jak w pkt. I wyroku

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. III, IV

- Sąd odwoławczy, pomimo uchylenia wyroku z pkt. I i III i umorzenia postępowania, to na podstawie art. 632a kpk kosztami procesu w sprawie obciążył w całości oskarżonego. W pkt. III wyroku zastosowano zasadę określoną w art. 632a kpk albowiem brak było podstaw do uniewinnienia oskarżonego, zaś postępowanie zostało umorzone z uwagi na upływ terminu przedawnienia, co nastąpiło na tle długoletniego ukrycia się oskarżonego. W obliczu tego, kierując się zasadami słuszności obciążono kosztami procesu oskarżonego, gdyż on je w znacznym stopniu wygenerował, bo sprawa nie zakończyła się wcześniej z uwagi na wieloletnie ukrywanie się oskarżonego. Przy czym z uwagi na długotrwały pobyt A. W. w jednostce penitencjarnej /planowany do 15 marca 2023r./ brak majątku i brak zatrudnienia go przed osadzeniem i w jego trakcie (k.699-700), to uznano że należy go zwolnić od obowiązku zapłaty kosztów, gdyż nie ma na to środków (art. 624§1kpk).

- Ponieważ oskarżony był reprezentowany w postępowaniu przed sądem II instancji przez obrońcę ustanowionego z urzędu, to należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii tego obrońcy koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu (§17 ust. 2 pkt. 4, §4ust. 3 rozporządzenia MS z 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu).

7.  PODPIS