Sygn. akt VI Ka 375/20
Dnia 3 grudnia 2020 r.
Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak
Protokolant: stażysta Joanna Deręgowska
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Elblągu Jana Mieczkowskiego
po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2020 r. w Elblągu sprawy
A. W. (1) s. S. i M. ur. (...) w E.
oskarżonego o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 2 kk
z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu
z dnia 23 lipca 2020 r. sygn. akt VIII K 837/19
I. uchyla zaskarżony wyrok w pkt. I i III i na podstawie art. 439§1 pkt. 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk postępowanie karne o czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi zakwalifikowany z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64§2kk popełniony w dniu 22 grudnia 1998r. umarza;
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. na podstawie art. 632a kpk kosztami procesu w sprawie co do zasady obciąża w całości oskarżonego, przy czym na podstawie art. 624§1 kpk zwalnia oskarżonego od zapłaty tych kosztów;
IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. B. S. 516,60 zł brutto za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu przed sądem II instancji.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 375/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 23 lipca 2020r. w spr. VIII K 837/19 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
A. W. (1) |
karalność oskarżonego czyn z zaskarżonego wyroku |
Informacja z KRK |
k.795-798 |
||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1 |
Informacja z KRK |
Informacja została udzielona w oparciu o dane z uprawnionego do zbierania danych o karalności organu- KRK, nie była kwestionowana przez strony, stąd zasługuje na wiarygodność |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1. |
obrazy prawa materialnego: art. 101§1 pkt.3 kk, art. 102 kk |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
- Zasadniczym kryterium długości terminów przedawnienia karalności przestępstw publicznoskargowych jest zagrożenie ustawowe przewidziane w przepisie części szczególnej, przewidującym karalność danego czynu. Bez znaczenia są natomiast modyfikacje zagrożenia ustawowego wskutek obostrzenia albo złagodzenia kary. Należy zaznaczyć, że z punktu widzenia okresów przedawnienia karalności decydujące znaczenie ma czyn przypisany w wyroku, a nie czyn zarzucany w akcie oskarżenia (wyrok SN z 9.11.2011 r., IV KK 338/11, LEX nr 1044060; wyrok SN z 4.07.2001 r., V KKN 346/99, LEX nr 51679; postanowienie SA we Wrocławiu z 14.09.2012 r., II AKz 368/12, LEX nr 1218862). Decydujący w tej materii musi być bowiem czyn, który rzeczywiście został popełniony przez sprawcę (czyn przypisany, a nie zarzucany) – patrz: Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz do art. 101 kk, wyd. III, opublikowano: WKP 2020. - W sprawie niniejszej oskarżony stanął formalnie rzecz biorąc pod zarzutem popełnienia przestępstwa z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 64§2kk jednak w pkt. I zaskarżonego wyroku przypisano A. W. (1) czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi zakwalifikowany z art. 13§1kk w zw. z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk w zw. z art. 64§2kk popełniony w dniu 22 grudnia 1998r. (gdy dochodzenie w sprawie wszczęto też 22 grudnia 1998r. k.16, oraz tego dnia postawiono zarzut oskarżonemu i go przesłuchano k.23-26, a tym samym wszczęto też tego samego dnia postępowanie p-ko osobie oskarżonego). Zagrożenie ustawowe przewidziane w przepisie części szczególnej kodeksu karnego dla przypisanego czynu wypadku mniejszej wagi z art. 283 kk (bez uwzględnienia zaostrzenia z art. 64§2kk) to kara do lat 5 pozbawienia wolności. - Apelacja została wniesiona tylko przez oskarżonego, na jego korzyść, stąd sąd odwoławczy nie może ingerować na niekorzyść oskarżonego w opis i kwalifikację czynu przypisanego oskarżonemu, a wobec tego kwestię przedawnienia karalności należy odnieść do czynu przypisanego w postaci wypadku mniejszej wagi. - W myśl art. 101§1 pkt. 3 kk karalność przestępstwa stanowiącego występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata (do lat 5) tj. takiego jaki przypisano A. W. w pkt. I wyroku, ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło 10 lat. Przy czym przepis art. 102 kk dodatkowo modyfikuje terminy przedawnienia karalności określone w art. 101 kk wydłużając je (przy czym przepis art.102 kpk był nowelizowany na przestrzeni czasu od popełnienia czynu do wyrokowania: ustawą z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109), która weszła w życie z dniem 03 sierpnia 2005r., ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 369), która obowiązywała od 1 lipca 2015 r. do 1 marca 2016 r. i ustawą z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (Dz. U. poz. 189), która weszła w życie 2 marca 2016 r.) o 10 lub 5 lat. Skoro zaś zaskarżony wyrok zapadł 23 lipca 2020r. to od czasu popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu i wszczęcia postępowania w sprawie/przeciwko osobie do czasu wyrokowania upłynęło już ponad 21 lat, a tym samym upłynęły okresy z art. 101§1 pkt.3 kk i z art. 102 kk i nastąpiło przedawnienie karalności czynu przypisanego oskarżonemu a zakwalifikowanego jako wypadek mniejszej wagi z art. 279§1 kk w zw. z art. 283 kk (usiłowanie). - Ponadto mimo tego, że oskarżony się ukrywał i z tego powodu zawieszono postępowanie w sprawie, to komentatorzy Kodeksu karnego jak np. Marek Mozgawa, Tadeusz Bojarski, Marian Filar, W.Wróbel i inni zgodnie uważają, że zawieszenie postępowania karnego nie wstrzymuje biegu przedawnienia, gdyż przepis art. 104 kk, stanowiący o spoczywaniu przedawnienia, ma na względzie jedynie przeszkody natury prawnej, wynikające z samej ustawy, które nie pozwalają na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego, a nie przeszkody natury faktycznej (gdy zawieszenie postępowania karnego podyktowane jest właśnie przeszkodami natury faktycznej, jak np. ukrywaniem się oskarżonego patrz: postanowienie SN z 19.06.1975 r., II KZ 138/75, OSNKW 1975/8, poz. 112, postanowienie SN z dnia 24 listopada 2016 r. II KK 296/16, LEX nr 2200382), - W świetle powyższego należało przyjąć, że zarzut z apelacji oskarżonego okazał się słuszny, bo sąd I instancji nie dostrzegł, że w myśl art. 101§1 pkt. 3 kk w zw. z art. 102 kk, to karalność przestępstwa przypisanego A. W. w pkt. I wyroku, a zakwalifikowanego przez ten sąd jako wypadek mniejszej wagi stanowiący występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata (do lat 5) ustała, a w konsekwencji wydając zaskarżony wyrok skazujący oskarżonego w pkt. I sąd ten dopuścił się obrazy ww przepisów prawa materialnego, co doprowadziło do wydania wyroku, który nie odpowiada prawu. |
||
Wniosek |
||
o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
z powodów dla których stwierdzono zarzucaną obrazę przepisów prawa materialnego |
||
Lp. |
Zarzut |
|
2. |
obrazy przepisu postępowania- art. 17§1 pkt. 6 kpk, która miała wpływ na treść wyroku |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Jak wskazano powyżej, to nastąpiło (mimo długoletniego zawieszenia postępowania karnego w sprawie z uwagi na ukrycie się oskarżonego) przedawnienie karalności czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku. A w myśl art. 17§1 pkt. 6 kpk wobec stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie karalności, to postępowanie w sprawie należało umorzyć. A skoro sąd I instancji nie zastosował tego przepisu, to tym samym wyrok, w którym skazał oskarżonego, został wydany z obrazą tego przepisu postępowania, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku. |
||
Wniosek |
||
o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na mocy art. 17§1 pkt. 3,6 i 7 kpk |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z uwagi na wyżej omówione przyczyny uwzględnienia zarzutów obrazy art. 101§1 pkt. 3 kk, art. 102 kk i art. 17§1 pkt. 6 kpk, to zachodziły podstawy do umorzenia postępowania przy zastosowaniu tych przepisów. Natomiast należy stwierdzić, że w sprawie nie wystąpiła konkurencja przeszkód procesowych wymienionych w art. 17 §1 kpk. Wbrew sugestiom oskarżonego nie wystąpiły przesłanki z art. 17 §1 pkt. 3 lub 7 kpk , bo brak było – w ustalonych okolicznościach sprawy- podstaw by uznać społeczną szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu za znikomą, sam oskarżony nie wskazał też żadnych powodów by znikomość społecznej szkodliwości można było przyjąć za wykazaną; nadto poza powołaniem się na przepis art. 17§1 pkt. 7 kpk to nie wskazał ani sygnatury akt ani innych danych które by pozwoliły zweryfikować czy postępowanie karne co do tego samego czynu oskarżonego zostało prawomocnie zakończone. A wobec tego powołanie się przez oskarżonego na wystąpienie też przesłanek z art. 17§1 pkt. 3 czy 7 kpk należało uznać za gołosłowne. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
zaistniały powody do umorzenia postępowania, ale nie było podstaw do uniewinnienia oskarżonego. |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
Brak było podstaw by wydać wyrok uniewinniający oskarżonego (art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 kpk) wobec wymowy zebranego materiału dowodowego jasno świadczącego o ujęciu oskarżonego na gorącym uczynku usiłowania włamania się do kiosku, którego ocena dokonana przez sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zgodna z art. 7 kpk i w pełni zasługuje na aprobatę. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
pkt. II zaskarżonego wyroku |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Ponieważ oskarżony był reprezentowany przez obrońcę ustanowionego z urzędu, to utrzymaniu w mocy podlegało tylko rozstrzygnięcie z pkt. II zaskarżonego wyroku o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii obrońcy kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
pkt. I zaskarżonego wyroku i będący jego konsekwencją co do kosztów pkt. III zaskarżonego wyroku |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Wobec stwierdzenia przedawnienia karalności czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku a więc przesłanki z art. 17§1 pkt. 6 kpk, to wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439§1 pkt. 9 kpk skutkująca uchyleniem zaskarżonego wyroku w pkt. I i III i umorzeniem postępowania karnego o czyn stanowiący wypadek mniejszej wagi i zakwalifikowany tak jak w pkt. I wyroku |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Pkt. III, IV |
- Sąd odwoławczy, pomimo uchylenia wyroku z pkt. I i III i umorzenia postępowania, to na podstawie art. 632a kpk kosztami procesu w sprawie obciążył w całości oskarżonego. W pkt. III wyroku zastosowano zasadę określoną w art. 632a kpk albowiem brak było podstaw do uniewinnienia oskarżonego, zaś postępowanie zostało umorzone z uwagi na upływ terminu przedawnienia, co nastąpiło na tle długoletniego ukrycia się oskarżonego. W obliczu tego, kierując się zasadami słuszności obciążono kosztami procesu oskarżonego, gdyż on je w znacznym stopniu wygenerował, bo sprawa nie zakończyła się wcześniej z uwagi na wieloletnie ukrywanie się oskarżonego. Przy czym z uwagi na długotrwały pobyt A. W. w jednostce penitencjarnej /planowany do 15 marca 2023r./ brak majątku i brak zatrudnienia go przed osadzeniem i w jego trakcie (k.699-700), to uznano że należy go zwolnić od obowiązku zapłaty kosztów, gdyż nie ma na to środków (art. 624§1kpk). - Ponieważ oskarżony był reprezentowany w postępowaniu przed sądem II instancji przez obrońcę ustanowionego z urzędu, to należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii tego obrońcy koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu (§17 ust. 2 pkt. 4, §4ust. 3 rozporządzenia MS z 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu). |
7. PODPIS |